George Friedman vindt Trumps buitenlandse politiek ‘zeer consistent’

Het nieuws van vandaag is dat Amerikaanse troepen zich terugtrekken uit Noord-Syrië. Dat levert Koerdische troepen die de afgelopen jaren hebben samengewerkt met de VS in het verslaan van IS over aan Turkije die het gebied zal innemen. De uitleg van George Friedman klinkt aannemelijk, maar is dat slechts op een beperkt geopolitiek niveau. De bezwaren tegen de terugtrekking zijn drieledig: 1) IS is nog niet verslagen en zal zich hergroeperen als het geen tegenstand meer ondervindt van de Amerikaans-Koerdische coalitie; 2) De Koerden die het vuile werk hebben opgeknapt worden door de VS in de steek gelaten en dat slaat terug op het aanzien van de VS als betrouwbare bondgenoot; 3) President Trump laat Noord-Syrië over aan de drie autoritaire leiders van Turkije, Iran en de Russische Federatie die onder elkaar het gebied en de macht zullen verdelen.

Als ‘het verraad van de Koerden’ zoals het in de media al genoemd wordt, leidt tot toenadering van de VS tot Turkije dan heeft het nog enig nut, maar of dat gebeurt valt te bezien. Friedman vindt de buitenlandse politiek van Trump ‘zeer consistent’. Dat klopt voor wat de stationering van troepen in landen als Syrië, Afghanistan of Irak betreft. Maar niet wat Trumps politiek tegenover Noord-Korea, de Russische Federatie of de EU betreft.

Consistent is het zeker wat Trump doet, maar het is eveneens ondoordacht, dom en contra-productief. Want tijdens zijn presidentschap zijn de invloed en het aanzien van de VS wereldwijd afgenomen. Friedman die in 1996 het geopolitieke informatieplatform Stratfor oprichtte wordt niet door iedereen in de buitenlandse politiek en inlichtingensector serieus genomen. Tekenend is een artikel van Max Fisher voor The Atlantic dat aldus eindigt: ‘That theory, like so much of Stratfor’s “intelligence,” was discredited long ago.’ Vandaag heeft Friedman opnieuw een ongeloofwaardige theorie over de consistente Trump aan zijn repertoire toegevoegd.

Advertentie

Radicaal-rechts profileert zich met verzet tegen hedendaagse kunst op Gogbot Festival in Enschede. En maakt zich belachelijk

‘Kunst mag prikkelen, en ik weet ook dat het een discussie is die ook nu is losgebarsten, maar dit vind ik een stap, misschien wel drie stappen te ver’, aldus Arjan Brouwer van het Democratisch Platform Enschede. Een partij die zich volgens een bericht van Tubantia inspireert op Forum voor Democratie. Dat is de partij van Thierry Baudet die niets moet hebben van moderne kunst of moderne architectuur en zich een ongenuanceerd oordeel over hedendaagse kunst toemeet. Uit die hoek waait dus de wind. Arjan Brouwer vindt dus dat kunst mag prikkelen, maar niet mag prikkelen. Kunst moet volgens hem ondergeschikt en onschuldig zijn. Brouwer probeert te scoren met zijn aanval op hedendaagse kunst. Aanleiding is een werk van de afgestudeerde van de Willem de Kooning Academy Anne Bothmer op het Gogbot Festival in Enschede. Ze vraagt zich met haar werk Fantoompijn af ‘kun je wel een slachtoffer zijn terwijl je niet bij een van de aanslagen aanwezig was?’ In 2013 zorgde een werk op Gogbot vanwege vermeende pornografie ook al weerstand op bij de meer behoudende, christelijke gelederen van de Enschedese gemeenschap. De geschiedenis herhaalt zich op Gogbot. Vraag is wie er nou zo hoognodig in eigen voet wil schieten door te ageren tegen uitingen van hedendaagse kunst.

Ruud Koopmans: Westen moet zich weerbaarder opstellen tegenover intolerante islam. Kansen voor de sociaal-democratie?

‘Als zoiets in naam van jouw religie gebeurt, heb je de verantwoordelijkheid om te handelen. Maar ook nu wordt weer gezegd dat dit niets met de islam te maken heeft’. Aldus de in Duitsland werkzame Nederlandse hoogleraar sociologie en migratie-onderzoek Ruud Koopmans in een interview met Wierd Duk in het AD naar aanleiding van de recente aanslag op een kerstmarkt in Berlijn in naam van de islam.

Het stoort Koopmans dat moslims, linkse media, linkse wetenschappers en politici zeggen dat zo’n aanslag niets met de islam te maken heeft. Dat kan uitgebreid worden met christelijke opiniemakers. Zo framede Trouw in 2015 in een kop in een indirect witwassen van het christendom dat de verwoesting van Palmyra niets met religie te maken had. President Obama en toenmalig premier Cameron meenden in 2014 zelfs te moeten zeggen dat ISIS niet met de islam te maken had, terwijl ze dat als niet-moslims helemaal niet te bepalen hadden. Het is menselijk om verdiensten te claimen en geen verantwoordelijkheid te nemen voor negatieve ontwikkelingen. Maar het wordt een politieke chaos als allerlei belanghebbenden vanwege de eigen politieke agenda de islam voor hun eigen karretje spannen. Dat ontneemt het zicht op de werkelijkheid en blokkeert een open debat over de islam. Het ontkennen van de kwalijke kanten van de islam is een politieke ramp.

Koopmans voelt zich een roepende in de woestijn. Hij neemt zowel afstand van de rechts-populisten van de PVV en AfD waar hij niets mee te maken wil hebben, als van de intolerante islam die naar zijn schatting zo’n 500 miljoen moslims omvat waarvan er 50 miljoen geweld zouden accepteren om de islam te verdedigen, als van de linkse kosmopolieten die hun kop in het zand steken en zich neerbuigend gedragen tegenover de critici van de multiculturele samenleving die al te makkelijk als achterlijk en racistisch worden benoemd.

Koopmans zegt zich een ouderwetse sociaal-democraat te voelen, maar geeft aan dat het lastig is om je met het onderwerp van integratie en islam politiek in het midden op te houden. Des te meer omdat het gezag van de sociaal-democratie is weggevaagd. Tussen ‘gewone’ religiekritiek op de islam en de islamofobie van rechts-populisten in. Koopmans gaat uit van een rechtsstatelijke opstelling en vraagt om wat gezond verstand: ‘We moeten veel duidelijker definiëren wat de kern van de rechtsstaat is. Nu is het enorm moeilijk om migranten, die zonder papieren of met valse identiteitsbewijzen zijn binnengekomen, uit te zetten. (..) Dit soort verwrongen gedrag ondermijnt juist de rechtsstaat. Het is een gevolg van verkeerde politieke beslissingen als hier zoveel kwaadwillenden kunnen rondlopen, die niet uitgezet kunnen worden. Dat zijn misstanden die doden kunnen kosten. Het is ook niet rechtsstatelijk om iedereen maar binnen te laten en daarmee gewetenloze mensensmokkelaars in de kaart te spelen. Hoe kan dat een ‘Europese waarde’ zijn?‘

Koopmans sluit aan bij sociaal-democratische denkers als Paul Scheffer die voorstander zijn van de EU, en het als noodzaak zien dat de buitengrenzen goed bewaakt worden en staten weer controle over het eigen territorium krijgen. Zie hier zijn artikel ‘Groot Europa is zwak Europa’. Niet de derde, maar de vierde weg. Tussen de 1) intolerante islam, 2) multiculturele denkers en goedwillende  kosmopolieten die vanuit hun eigen reservaat neerkijken op burgers die zich uit arren moede wenden tot het tegengeluid van rechts-populisten en 3) rechts-populisten die de EU en de democratie willen breken en de islam daarvoor als middel gebruiken.

Koopmans meent dat de westerse democratieën zich veel weerbaarder dan nu op moeten stellen om de eigen waarden overeind te houden. Feitelijk biedt deze klare rechtsstatelijke lijn de sociaal-democratie enorme kansen tussen het elitaire kosmopolitisme (GroenLinks, D66), het rechts-populisme (PVV, VNL, GeenPeil, FvD) en het goedpraten van de kwalijke kanten van de islam en religie in het algemeen in (DENK, CDA). PvdA-leider Lodewijk Asscher kan zo met gematigd nationalisme en anti-globalisme nieuwe kansen creëren voor zijn partij als hij bovengenoemde uitgangspunten duidelijk en overtuigend verwoordt. Luistert hij naar Koopmans?

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ”Het Westen moet zich veel weerbaarder opstellen’’ in het AD, 4 januari 2017.

VN Hoge Commissaris Mensenrechten al-Hussein waarschuwt voor Wilders en andere populisten. Maar wat is de tegenstrategie?

Op een conferentie in Den Haag liet de Jordaanse Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties prins Zeid Ra’ad al-Hussein er gisteren in een toespraak geen misverstand over bestaan. Populisten als Geert Wilders of Donald Trump moeten aangepakt worden vanwege hun demagogie en politieke fantasie. Vooral Wilders meet al-Hussein ‘leugens, halve waarheden, manipulatie en oproepen van angst’ toe. Behalve over Wilders maakt hij een vergelijking van ‘Mr. Trump, Mr. Orban, Mr. Zeman, Mr. Hofer, Mr. Fico, Madame Le Pen, Mr. Farage‘ met IS dat dezelfde ‘angsttactiek’ zou hanteren. Opvallend is trouwens dat hij in dit verband niet de presidenten Erdogan en Putin noemt. Dat ontneemt geloofwaardigheid aan zijn beschuldiging.

Met een uitgewerkte aanpak van het populisme van Wilders, Trump en andere populisten komt al-Hussein niet. Dat is een gemiste kans en tekent het probleem om het populisme doelmatig aan te pakken. Hij wijst op het belang van de rechtsstaat, het ‘counteren’ van de populisten en de alertheid van het publiek om zich niet te laten misleiden en een rode lijn te trekken van wat aanvaardbaar is. Dat is de minimalistische aanpak.

Het wachten is op de uitwerking en invoering van een tegenstrategie om de leugens en ondermijnende impulsen van Wilders en andere populisten doelmatig aan te pakken. Om zo de democratie te redden. Al-Hussein geeft een schot voor de boeg en probeert bij te dragen aan de bewustwording van opinieleiders in de actie tegen het populisme. Dat speelt op het niveau van de weerbare democratie en het buiten de orde verklaren van populisten die de democratie aanvallen en te gronde richten. Dat is de maximalistische aanpak waarvan eerst aangetoond moet worden dat die proportioneel en noodzakelijk is. Een Hoge Commissaris voor de Mensenrechten kan dat niet voor zijn rekening nemen omdat het zijn mandaat te buiten gaat.

Foto: Schermafbeelding van deel bericht ‘UN human rights chief condemns Western ‘demagogues’’, 6 september 2016.

Paul Cliteur ziet secularisering als beste antwoord op problemen van het Midden-Oosten

‘Obama, Cameron, Ban Ki-moon, al deze leiders zeggen dat dit conflict niet om godsdienst gaat. Daar gaat het juist wel om. Onze samenleving is dusdanig geseculariseerd dat we niet snappen dat mensen bereid zijn te sterven voor hun geloof. In de zestiende en zeventiende eeuw, toen Europa werd verscheurd door godsdiensttwisten, begrepen ze dat wel. Als onze leiders dit probleem niet op een andere manier gaan aanpakken, wordt ook de 21ste eeuw een tijdperk van godsdienstoorlogen.’ Aldus de oud-voorzitter van het Humanistisch Verbond en hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap Paul Cliteur in een interview in De Volkskrant. Hij verwijst in dit citaat naar de strijd in Syrië tussen IS en het regime van Assad.

Cliteur heeft gelijk. Er bestaat onder Westerse politici en zogenaamde ‘gematigde‘ moslims de neiging om de uitwassen van de islam af te doen als niet behorend tot de islam. Dat is een rampzalige strategie die het vinden van een oplossing uit de weg gaat. Want als iets eruitziet als islamitisch, islamitisch praat en zich op de koran beroept, dan is het islamitisch. De ontkenning tegen beter weten in heeft te maken met de opkomst van extreem-rechts en met het misverstand dat alle middelen lonen om de lieve vrede te bewaren. Bij Obama speelt mee dat Republikeinse hardliners vanaf 2007 roepen dat hij in het geheim moslim zou zijn. De intellectuele en aarzelende president neemt daarvan afstand door de islam in bescherming te nemen.

Cliteur vindt dat we secularisering en atheïsme moeten omarmen. Want ook het Westen is hypocriet door handelsbelangen voor te laten gaan: ‘In landen als Saoedi-Arabië heb je ook lieden rondlopen als Raif Badawi, de blogger die omwille van zijn kritiek op het regime gegeseld werd. Als je naar zijn idealen kijkt, is het gewoon liberalisme wat hij aanhangt. Het Westen had hem kunnen steunen en druk op de Saoedi’s kunnen leggen om hem toleranter te bejegenen. Dat is niet gedaan, omdat ons zakenleven daar te veel belangen heeft.’ Zo kunnen de Saoedies straffeloos hun jihad blijven exporteren naar Europa met de bekende ontregelende gevolgen. Omdat de EU en de VS om zakenbelangen en geopolitieke redenen geen grenzen stellen, ontstaat er geen druk op dit soort landen om zich in de richting van de rechtsstaat te ontwikkelen.

In navolging van oud-ambassadeur Koos van Dam pleit Cliteur ervoor om te praten met het regime van Assad. Het regime heeft weliswaar bloed aan de handen en meer slachtoffers gemaakt dan de islamitische terroristen van IS, maar tegelijk zijn er wel afspraken mee te maken binnen het verkeer van de diplomatie waar deze terroristen zich aan onttrekken. D66-politica Petra Stienen wijst in een opinie-artikel in NRC praten met Assad echter af en stelt dat er zoveel kapot is gemaakt dat het stadium voorbij is dat hij kan worden gerehabiliteerd. Met anderen beredeneert ze dat niet vanuit moralisme, maar vanuit ‘een pragmatische inschatting van het gebrek aan bereidwilligheid van Assad het welzijn van de Syrische bevolking voorop te zetten.’

Zo kondigt zich een patstelling aan. Assads regime heeft te veel kapot gemaakt om nog door grote delen van de bevolking geaccepteerd te kunnen worden, maar biedt wel de beste kansen voor toekomstige stabilisering. Of een compromis mogelijk is door uit te gaan van de structuur van het Assad-regime en dat op te vullen met meer zakelijke en voor velen aanvaardbare personen is de vraag. Het pessimisme van Stienen schetst geen begin van een oplossing en het optimisme van Cliteur gaat makkelijk voorbij aan bestaande problemen.

Wat Cliteur beweert is pragmatisch en idealistisch tegelijk. Hij pleit voor het maken van vuile handen om erger te voorkomen met het doel om in het Midden-Oosten een nieuw, stabiel evenwicht te bereiken. Zodat de vluchtelingenstroom en de export van de jihad naar Europa afnemen. Dat meent hij eerder te kunnen bereiken door afspraken te maken met verlichte dictaturen met pan-Arabische trekken zoals die werden gepraktiseerd door Nasser in Egypte, Khadaffi in Lybië, Sadam Hoessein in Irak en de Assads in Syrië, dan met verscheurde of islamitisch-sektarisch geregeerde landen zoals het huidige Irak. Hij stelt daarbij de bescherming van de rechtsstaat boven de werking van de democratie. Het idealisme bestaat uit de secularisering die zowel een beschermende paraplu voor religies biedt als een model om ze gelijkwaardig naast elkaar te rangschikken.

Door conflicterende belangen modderen de VS en Europa door in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het is zelfs de vraag of ze wel een oplossing zouden willen als ze die de regio op zouden kunnen leggen. Botweg gezegd hebben ze profijt van de chaos en verdeeldheid om hun wapens en veiligheidsexpertise te verkopen en de handels- en oliebelangen veilig te stellen. Ook daarom ontkenden Obama en Cameron dat IS iets met de islam te maken had. Niet omdat ze dat werkelijk meenden, maar omdat ze net als zogenaamde ‘gematigde’ moslims veinzen voor een hoger doel. Het is een proces dat twee kanten moet uitwerken. Religie is een proces van ontvoogding en loskomen van strikte regels. De tragiek is dat voor de meeste politici hetzelfde geldt.

Foto: Aleppo, augustus 2016.

Gülenbeweging in Nederland moet worden getolereerd. Maar is een conservatieve, islamitische invloed die weinig waardering verdient

‘Het is niet redelijk om de islam de schuld te geven van de wreedheden van de gewelddadige radicalen. Maar wanneer terroristen claimen uit naam van de islam te handelen, dan dragen ze die identiteit – zij het alleen in naam. Daarom moeten gelovigen er alles aan doen om te voorkomen dat dit kankergezwel zich uitzaait binnen onze gemeenschappen. Doen we dat niet, dan zullen we medeverantwoordelijk zijn voor het besmeurde imago van ons geloof.’ Aldus de vertaling door WijBlijvenHier! van een opiniestuk van 27 augustus 2015 in The Wall Street Journal van de in de VS wonende Turkse politicus en islamprediker Fethullah Gülen.

Dit fragment verklaart enkele misverstanden. 1) Terroristen die zeggen uit naam van de islam te handelen doen dit ook daadwerkelijk; die claim kan hun niet ontnomen worden. 2) Gülen verwijst naar IS; hij ging hiermee in tegen president Erdogan van wie wordt gesuggereerd dat hij IS de hand boven het hoofd hield als tegenwicht van Koerdische ambities om een eigen staat te stichten. 3) Gülen profileert zich als gematigd moslim die inzet op onderwijs en modernisering; net als Tariq Ramadan brengt Gülen de moderniteit naar de islam, maar niet de islam naar de moderniteit. Dat houdt in dat hij moslims apart wil houden.

Moslimpredikers als Gülen en Ramadan meten zich een modern image aan, maar zijn conservatieve denkers die opteren voor apartheid van hun gelovigen. Ook in Nederland is de Gülenbeweging (Hizmet) actief. Het wordt al jarenlang beschuldigd van islamisering. Onder het mom van wereldburgerschap, interculturaliteit en interreligieusiteit wordt dat verhuld. Het is volgens critici een controversiële, streng-islamitische beweging die mannen boven vrouwen stelt en homoseksualiteit verwerpt. Het Rotterdamse raadslid Anita Fähmel (Leefbaar Rotterdam) concludeerde begin 2009 in een rapport dat de Gülenbeweging islamitisch-fundamentalistisch is. De geslotenheid maakt toetsing lastig en controle onmogelijk.

Eind december 2010 nam toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) het in een overleg in de Tweede Kamer op voor de beweging na aanvallen van SP en PVV. De Fethullah Gülen-organisatie presenteerde het op haar site. De Turks-Nederlandse SP’er Sadet Karabulat probeert al jaren om de overheidssubsidie voor deze in haar ogen crypto-islamistische beweging terug te draaien. Ze kwam niet langs de coalitie van christenen en gedogende seculieren die de waarschuwingen over de beweging negeerden.

Dit was in tijd dat in Amsterdam burgemeester Eberhard van der Laan afscheid nam van het idee van compenserende neutraliteit van zijn voorganger Job Cohen omdat het de scheiding van kerk en staat onaanvaardbaar ver oprekte. Religie werd door de toenmalige wetgevers gezien als een instrument dat via overheidssubsidies ingezet kon worden om sociale rust en cohesie te kopen. De aanname was dat gematigde religieuze stromingen de radicale stromingen de wind uit de zielen konden nemen. De inschatting was dat de Gülenbeweging gematigd was, hoewel dat door de geslotenheid en de verborgen agenda van de beweging niet te controleren was en uiteindelijk neerkwam op wensdenken van de toenmalige politieke klasse.

Het gedogen van de Gülenbeweging en de enthousiaste medewerking van de politieke elite in het CDA en de PvdA leidde desondanks tot kritiek. In opdracht van toenmalig minister Van der Laan lichtte moslim en islamwetenschapper Martin van Bruinessen de beweging door en kwam in december 2010 met een rapport dat constateerde dat het wel meeviel. Maar Van Bruinessen werd partijdigheid verweten, door onder andere  Elise Steilberg die in De Volkskrant schreef: ‘De grootste bron van zorg vormden steeds de zeer gesloten mono-ethische schoolinternaten, die onder geen enkel overheidstoezicht vallen en dat Minister Donner het geheel in orde vindt dat een instelling die zich naar buiten als seculier voordoet, in haar kern diep religieus is.’

Nu keert Erdogans bewind zich tegen de Gülenbeweging. In Turkije en daarbuiten. In een overgenomen beweging verandert een coup in een tegencoup. Met dead weight van Hizmet. Ongewenst is dat dit conflict naar Nederland overslaat. De ene islamitische beweging die de andere islamitische beweging wil vervolgen doet dat maar buiten de Nederlandse grenzen. Leden van Hizmet moeten nu geen krokodillentranen huilen en net doen alsof ze deel uitmaken van een moderne beweging die gaat voor democratie, rechtsstaat en openheid. In de jaren dat Erdogan en Gülen nog bondgenoten waren gaf het geen kik toen de seculiere oppositie werd vervolgd. De Gülenbeweging zal nu ook voor de naïeve delen van de Nederlandse politiek de onschuld voorgoed voorbij zijn. Het wordt getolereerd, maar hoeft niet meer op enig privilege te rekenen.

Foto: Turks worstelen, 1979.

Aanslag namens IS in Franse katholieke kerk: ‘Allah Akbar’ of ‘Daech’

Opnieuw een aanslag in Europa die opgeëist wordt voor IS. Deze keer in een katholieke kerk in Saint-Étienne-du-Rouvray in Normandië. Een directe aanval namens de islam op het christendom. De 86-jarige priester Jacques Hamel is de keel doorgesneden en de twee gijzelnemers zijn doodgeschoten door de snel reagerende veiligheidstroepen. Vijf gijzelaars zijn bevrijd. Volgens media, zoals een bericht in Le Point riepen de gijzelnemers ‘Daech’ toen ze de kerk binnendrongen. Andere berichten houden het op ‘Allah Akbar’.

Opvallend is dat de Franse regering terughoudend is over de motivatie van de gijzelnemers. Het geeft er tot nu toe geen  bijzonderheden over. Er lijkt zich een nieuwe tweedeling af te tekenen. Marine Le Pen van het rechtse Front National was er in een tweet als de kippen bij om wel de achtergrond van de twee gijzelnemers te benoemen: ‘de terroristes islamistes’. Europese regeringen lijken steeds behoedzamer om bij een door IS geïnspireerde aanslag te verwijzen naar de radicale islam of het islamitisch terrorisme. In een eerste reactie verklaarde president Hollande dat IS Frankrijk de oorlog heeft verklaard en een antwoord niet zal uitblijven.

Redenen daarvoor kunnen zijn dat ze geen voorbeelden willen uitvergroten die nagevolgd worden. En weer leiden tot nieuwe aanslagen in naam van IS. Ook is het denkbaar dat Europese regeringen bevreesd zijn dat de steun voor het vluchtelingenbeleid in snel tempo afbrokkelt en er stemmen opgaan om bevolkingsgroepen die gerelateerd zijn aan de islam het land uit te zetten. Deze polarisatie is exact wat rechts-nationalisten en de radicale islam nastreven. Ze willen onrust stoken, terwijl de zittende regeringen willen pacificeren. Hoeveel aanslagen in naam van de islam in Duitsland, Frankrijk of andere Europese landen nog nodig zijn voordat de roep op een radicaal antwoord op de radicale islam de overhand krijgt is de vraag van de zomer van 2016.

AlDe’emeh en Özdil wijzen op de kracht van de open samenleving

Het is vaker gezegd, Geert Wilders heeft de trouwste bondgenoten in die categorie Marokkanen en Turken in Nederland die zich isoleert, niet deelneemt aan de samenleving en blijft richten op het land van herkomst. Ze bevestigen de apartheid die Wilders nastreeft. Ze bevestigen hun eigen uitsluiting door er naar te handelen. Wilders heeft deze categorie nodig om zijn gelijk te bevestigen. Ze zijn niet te beroerd door het afwijzen van de open samenleving Wilders geloofwaardig te helpen maken. En zo electoraal een steuntje in de rug te geven. Wilders wijst ook de open samenleving af. Beide groepen bevinden zich aan dezelfde kant van de scheidslijn.

Twee academici van allochtone herkomst hebben kritiek op die herkomstgenoten die voor het verleden en segregatie kiezen. En tegen de open samenleving die West-Europa maakt tot wat het is. Deze groepen gaan niet mee in de verworvenheden ervan, maar verzetten zich ertegen. Wat zoals gezegd extreemrechts in de kaart speelt. Het is de Belgische Marokkaan Montasser AlDe’emeh die een opinie-artikel schrijft in Knack, en de Nederlandse-Turk Zihni Özdil die min of meer hetzelfde betoog houdt in NRC. Beide auteurs pleiten  voor de open samenleving en vinden dat Marokkanen en Turken in West-Europa de kansen moeten grijpen die hun wordt voorgehouden door te willen integreren en zich mentaal vrij op te stellen. Maar dat onvoldoende doen.

Montasser AlDe’emeh legt het falen van islamitische jongeren die zich identificeren met IS niet bij de overheid, maar bij die jongeren zelf: ‘België heeft mij alle kansen gegeven. Als je dat niet erkent, dan was je al lang vertrokken. Waarom stel je jezelf de vraag niet waarom je België verkiest boven het land van je voorouders? Ik weet waarom: omdat het hier verdomde goed is.’ Het is de paradox dat deze jongeren meer vrijheid en ontplooiingsmogelijkheden hebben in West-Europa dan in bijvoorbeeld Libanon, Palestina, Syrië of Noord-Afrika, maar dit toch niet inzien en er in elk geval niet naar handelen. En het zeker niet toe willen geven. Hij sluit zijn betoog aldus af: ‘Ik heb geen religieuze gemeenschap nodig om me te vertegenwoordigen. Het wordt tijd dat je inziet dat ook jij die niet nodig hebt. Het wordt tijd dat jij als vrije burger een positieve bijdrage levert aan deze samenleving. Sta dus op en bescherm die samenleving die ons allen zo dierbaar is.‘

Zihni Özdil vindt dat Turkse Nederlanders geen loopjongen van Erdogan moeten zijn en het in hun belang is dat ze zich bezighouden met zaken in Nederland, zoals zorg, onderwijs en milieu. Maar dat gebeurt niet: ‘Uiteraard hebben Turkse Nederlanders, net als elke andere Nederlander, het recht om te demonstreren waar ze voor willen. En uiteraard staat het hen vrij om zichzelf te identificeren hoe ze willen, maar uit een eerlijke analyse volgt wel dat het enorm zorgwekkend is dat na vijftig jaar en bijna vier generaties zoveel Turkse Nederlanders hun Turksheid niet als erfgoed zien dat hun Nederlandse identiteit aanvult, maar andersom: de Turkse blut und boden is het enige dat telt.’ Özdil ziet deze categorie Turken zelfs als een vijfde colonne die voor de vijand Erdogan zou werken: ‘de feiten noodzaken mij er wel bang voor te zijn dat het gedrag van veel Turkse Nederlanders de trekjes lijkt te hebben van een vijfde colonne‘.

AlDe’emeh en Özdil brengen in hun loopbaan en opinie naar voren wat integratie is en hoe het werkt. Ze spreken niet alleen hun ex-landgenoten die zich identificeren met IS of een partij als DENK of Geert Wilders en extreemrechts aan, maar lijken ook het opgekoekte stof van de bewustwording over de open samenleving af te willen blazen. Het zijn de verdedigers ervan die weer even bij de les gehouden moeten worden. Het is analoog aan de EU. Dat is een verhaal dat mits overtuigend en goed verteld waardevol is en feitelijk geen concurrenten heeft. Maar we moeten wel beseffen erin te geloven en doorgaan met erover te vertellen.

AlDe’emeh en Özdil zeggen dat we moeten blijven geloven in wat in West-Europa is opgebouwd. Omdat velen het vergeten zijn en het als vanzelfsprekend ervaren. Maar dat is het niet. Wat te doen met de fanatici die daar bewust niet in mee willen gaan en die samenleving zelfs vijandig bejegenen? Ach, die kunnen oprotten zoals burgemeester Ahmed Aboutaleb al meermalen heeft gezegd. Zelfbescherming is onderdeel van de weerbare democratie die voor zichzelf opkomt. Daarbij pas geen naïviteit. Een overheid die in zichzelf gelooft dient er actiever gevolg aan te geven dan nu gebeurt. Voor het debat erover is het belangrijk om in het oog te houden hoe de scheidslijn loopt en wie de verdedigers van de open samenleving zijn. Wilders en extreemrechts zijn geen medestanders van de open samenleving, maar bestrijders ervan. Dat besef hoort bij de bewustwording.

Foto: Stadhuis Haarlem, tussen 1890 en 1900. Collectie: Library of Congress.

Na Orlando: Moslimbobo’s nemen hun verantwoordelijkheid niet en steken hun kop in het zand door verband met islam te ontkennen

Wat leert ons de massale schietpartij met 50 doden door een Afghaans-Amerikaanse moslim in een LHBT-club in Orlando? 1) Dat de islam niet eenduidig een religie van vrede is omdat dader Omar Mateen verwijst naar de islam voor het plegen van zijn daad. Dat komt niet uit de lucht vallen maar komt voort uit de waarden die hij verinnerlijkt heeft; 2) Dat niet alleen de islam, maar alle religies de kern van onverdraagzaamheid tegenover homoseksuelen en seksuele minderheden in zich dragen en daarom kritiek verdienen; 3) Dat deze culturele ontsporing van religies personen die niet stevig in hun schoenen staan een voorwendsel geeft om vanuit die religie te handelen tegen seksuele minderheden; 4) Dat de aanpak om dit te voorkomen niet bestaat uit het bombarderen van verre landen, verboden of dichte grenzen, maar uit bewustwording binnen de leiding van religies dat binnen een seculiere samenleving diversiteit gegarandeerd is; 5) Dat praatjes van moslimbobo’s die een verband met de islam ontkennen hypocriet en contra-productief zijn, maar dat het evenmin gepast is om de islam te isoleren omdat het probleem de cultuur van onverdraagzaamheid binnen alle religies is.

Aaqil Ahmed (BBC): IS bestaat uit moslims en hun dogmatiek is islamitisch

Soms wordt het vanzelfsprekende gezegd en klinkt het vanzelfsprekend, maar is dat voor velen helemaal niet vanzelfsprekend. Dan willen ze tegen beter weten in het vanzelfsprekende niet als vanzelfsprekend erkennen. Neem nou de onderhand al weer oude discussie of IS wel of niet islamitisch is. Uiteraard staat voor 100% vast dat IS wordt gevormd door moslims die zich beroepen op islamitische dogmatiek en zich bedienen van islamitische terminologie. Maar vele politieke leiders, moslims en allerlei tegenstanders van IS die niet helemaal doorhebben waar het om gaat ontkennen het verband tussen IS en de islam. De chef van de religieuze afdeling van de BBC en moslim Aaqil Ahmed is duidelijk: het is verkeerd om te suggereren dat IS niets met de islam te maken heeft. Dat zei hij afgelopen week in een lezing op Huddersfield University.

De bevestiging van het feit dat IS een islamitische beweging is kan helpen om het begrip en de bewustwording over IS op gang te brengen. En het niet weg te stoppen als een verboden onderwerp. Evenmin als de religieuze strijd in Noord-Ierland tussen protestanten en katholieken deze twee godsdiensten in de kern beschadigde betekent het feit dat IS islamitisch is niet dat hiermee de islam beschadigd wordt. Integendeel de ontkenning door vooral niet-moslims en leiders als president Barack Obama of premier David Cameron dat IS iets met de islam te maken heeft is juist bevoogdend. Laat moslims onder elkaar maar uitvechten wie de ware moslim is.

Foto: Schermafbeeelding van artikel ‘Islamic State are Muslims and their doctrine is Islamic’ op Lapidomedia, 1 juni 2016.