Veel is onduidelijk in Egypte. Maar duidelijk is dat de noodtoestand is afgekondigd, dat de liberale vice-president Mohamed El Baradei ontslag heeft genomen en dat het leger honderden doden heeft gemaakt onder de pro-Morsi demonstranten. De weg die het leger kiest is uitzichtloos. Egypte, een land zonder alternatief.
In de NRC gaat Hafid Bouazza in op de zelfcensuur van Hans Teeuwen en Monique Samuel. Ze zijn volgens hem bang voor dreigementen uit islamitische hoek en slikken daarom (een deel van) de kritiek op de islam in.
Monique Samuel trad op bij Knevel & Van de Brink en las tot verbazing van Bouazza een verklaring voor over haar bedreiging. Bouazza beschrijft het alsvolgt: ‘Zij vertelde dat ze door drie Marokkanen werd ingesloten en bedreigd omdat ze de islam en hun ‘geliefde profeet’ (laat me niet lachen) zwart zou maken. (..) Angst was duidelijk in haar overslaande stem te horen toen zij deze verklaring voorlas, rijkelijk gekruid met islamitische plichtplegingen en gemeenplaatsen; ze begon zelfs met de aanhef „In naam van Allah de Barmhartige Genadevolle”! Ze gaf aan de islam en Mohammed te respecteren (zij zelf is christen).‘ Bouazza vat dat op als de omgekeerde wereld als een bedreigde vrouw haar verontschuldigingen aanbiedt aan haar bedreigers.
Monique Samuel reageert op haar beurt weer op de kritiek die ze naar haar optreden bij Knevel & Van de Brink kreeg: ‘Tot mijn afgrijzen moet ik bekennen dat diezelfde oproep aanleiding was voor het populistische debat aan de borreltafel van Hilversum. Dat mijn woorden worden verdraaid “of door sommigen bewust niet worden begrepen” zoals een journalist vandaag in een persoonlijk bericht zo mooi verwoordde weet ik al langer. Maar dat mijn actie van verzoening als een knieval voor bedreigers werd gezien had ik nooit verwacht.’
Wie heeft er gelijk, Bouazza of Samuel? Kruipt Samuel te diep door het zand voor de jongens die haar in naam van de islam bedreigen? Is haar oproep tot pacificatie gepast? Of valt Bouazza Samuel te zwaar af zonder dat-ie zegt dit te willen doen en heeft-ie makkelijk praten? Ach, het is onbelangrijk. Bouazza en Samuel mogen zeggen en denken wat ze willen. Het ultieme gelijk bestaat niet. Samuel maakt duidelijk dat ze bang gemaakt wordt en aan zelfcensuur doet. Bouazza constateert dat het publieke debat niet iets voor bange mensen is.
Heeft de islam er iets mee te maken of dient die als dekmantel, excuus en surrogaat-identiteit van jongeren die hun weg in Nederland niet kunnen vinden? Maakt dat iets uit voor Samuels oproep? Alleen de bedreigingen en intimidaties tellen. Of de reden is dat Samuel christelijk, lesbisch of islam-kritisch is maakt niets uit.
Als we elkaar in Nederland willen bestrijden, dan doen we dat met woorden. Niet met bedreigingen. Dat moet iedereen leren. Christelijk, islamitisch, atheïstisch, nihilistisch, het is allemaal beschikbaar om te praktiseren. Bij die vrijheid hoort onlosmakelijk de vrijheid om het christendom, de islam, het atheïsme of het nihilisme te bekritiseren. Niets staat in Nederland boven kritiek. Maar dus kritiek die niet tot geweld leidt. Hafid Bouazza spreekt uit kwaadheid over de zelfcensuur van Hans Teeuwen en Monique Samuel moslims toe. Zo hoort het:
Moslims, ik respecteer jullie religie niet; ik heb niet eens een atoom van eerbied voor de dagelijkse en jaarlijkse rituelen, voor de verboden en geboden van jullie godsdienst.
Ik heb geen respect voor de mythe van Mohammed. Ik vind Allah een armoedig verzinsel. De hoeri’s zijn een lachertje. Geweld is voor mietjes. Dreigen is voor leeghoofden (ga toch werken).
In den beginne was het woord en het woord was bij de mens en in het einde zal er het woord zijn, want een mens heeft meer woorden dan hartslagen tot zijn beschikking.
Gebruik de handen om een pen te grijpen of toetsen te beroeren en niet om ze tot vuisten te ballen. Evolueer.
Foto 1: Morsi supporters in Egypte, augustus 2013. Credits: Mai Shaneen.
Foto 2: Monique Samuel bij Knevel & Van de Brink, 29 juli 2013.
De Moslimbroederschap roept op tot opstand. Aanleiding is het doodschieten door het leger van pro-Morsi demonstranten die bij een kazerne protesteerden tegen het afzetten van president Mohamed Morsi. Ze eisen zijn herinstallatie. Naar verluidt zijn er 42 doden en 322 gewonden. Volgens het leger begon het incident met een aanval door een gewapende groep die probeerde door te dringen tot de kazerne van de Republikeinse Garde. Morsi zit daar vermoedelijk gevangen. Het leger zegt dat een officier gedood en 40 manschappen gewond werden. Demonstranten zouden zijn gearresteerd omdat ze in het bezit waren van wapens, munitie en Molotov-coctails. Volgens de Moslimbroederschap ging het om een vreedzame sit-in, en zijn er vrouwen en kinderen onder de doden. Feiten spreken elkaar tegen en de lezing ervan is een onderdeel van de strijd.
Als reactie op de slachtpartij van vanochtend trekt de radicaal-islamistische Nour-partij haar steun in voor een overgangsregering. De partij had eerder afstand genomen van de Moslimbroederschap en steunde de afzetting van Morsi. Maar het steunde evenmin de kandidaten voor de overgangsregering. Nu is de chaos compleet en neemt de kans op een burgeroorlog toe. Een politiek compromis lijkt verder uit zicht dan ooit.
Westerse bemoeienis gooit olie op het vuur. Zo zei de Britse oud-premier en gezant voor het Midden-Oosten Tony Blair over de afzetting van Morsi dat het Egyptische leger moest optreden om de chaos te beteugelen. Dit lijkt te zeggen dat voor Egypte andere normen gelden dan voor een westerse liberale democratie. Het commentaar van David Brooks in de New York Times was racistisch: ‘It’s not that Egypt doesn’t have a recipe for a democratic transition. It seems to lack even the basic mental ingredients.’ Dit is onzin. Mede doordat het land slecht bestuurd wordt is Egypte in een onmogelijke positie terechtgekomen, een deel van de bevolking is slecht geschoold en heeft weinig democratisch besef, het land loopt economisch, cultureel en politiek achter. Het zijn uitsluitend deze omstandigheden die de chaos, de onrust en de oproep tot een opstand verklaren.
Foto 1: Leden Republikeinse Garde bij kazerne waar vele doden vielen, 8 juli 2013.
Foto 2: Tweet van 13 januari 2013 van Herman Van Rompuy. Zie posting ‘EU is vriend van Morsi, maar niet van Europese waarden‘.
De Egyptische president namens de Moslimbroederschap Mohamed Morsi is afgezet door het leger. Hij is niet langer president. Vooralsnog is z’n verblijfplaats onbekend. Maar het leger heeft de macht niet gegrepen. Dat blijft in de coulissen. Egypte is vandaag nog verdeelder dan gisteren. De salafisten van de Nour partij kiezen eieren voor hun geld en nemen afstand van de Moslimbroeders. Die noemen de salafisten weer verraders. En de oppositie en het leger zitten evenmin op dezelfde lijn. Is er een burgeroorlog in de maak of dooft de woede van de Islamisten? De belangrijkste rechter Adly Mansour wordt tijdelijk president. Hij is sinds kort president van het Constitutionele Hof. De grondwet wordt opgeschort. Dat was de steen des aanstoots voor de minderheden die door Morsi genegeerd werden. Egypte, het land maakt het zichzelf moeilijk. Steeds weer.
Foto: Presidentieel paleis met vuurwerk en gejuich nadat bekend werd dat president Morsi afgezet is. 3 juli 2013. Credits: Bel Threw
Sociale media sturen en voeden de onlusten in de Turkse steden. Vorige week werden ze door premier Recep Erdogan vervloekt. Hoewel-ie zelf miljoenen volgers heeft. Sociale media die zich tegen politieke leiders keren doorbreken de overheidspropaganda. Dan is de liefde gauw voorbij. Op actie volgt reactie. Da’s de wetmatigheid van watervlugge sociale media. Met Twitter als straatkrant, Instagram als plaatjesboek, Facebook als muurkrant en blogs die de laatste restjes geloofwaardigheid van de zittende macht afbreken.
Valt er een vergelijking te maken tussen de protesten tegen premier Erdogan en de Arabische Lente? Lastig. In het democratische Turkije heerst geen winter. Tunesische bloggers en Egyptische activisten haalden in 2011 en 2012 met steun van Amerikaanse en Europese hackers de kastanjes uit het vuur waarvan de islamisten profiteerden. In Turkije wachten de islamisten niet in de coulissen, maar vormen ze de macht. Op internet laten twitteraars of bloggers zich niet de wet voorgeschreven door de politiek of de gevestigde media die net doen alsof ze willen communiceren en de tijdgeest in hun vingers zouden hebben. Die verleidingsstrategie is uitgewerkt omdat hoogopgeleide, autonome, kritische burgers door de kloof met gevestigde media en politiek in hun eigen domein verkeren. En nagenoeg onbereikbaar zijn geworden. Ze gaan hun eigen weg. Samen.
Foto 1: Demonstrant met gasmasker gebruikt sociale media. Turkije, juni 2013.
Foto 2: Demonstranten met sociale media om hun boodschap te verspreiden. Credits: Oren Ziv/Al Jazeera. Turkije, juni 2013.
Foto 3: Demonstrante met gasmasker gebruikt sociale media. Turkije, juni 2013.
De Tunesische Amina Tyler die topless poseerde en protesteerde tegen de politieke islam die de vrouwenrechten inperkt is ontsnapt aan haar familie. In een gesprek met Alexandra Shevchenko van FEMEN blijkt dat ze nu in veiligheid is. Ze kreeg drugs toegediend. Haar familie die haar gevangen hield geeft een tegengestelde lezing. De moeder zegt voor haar dochter te vrezen omdat ze vanwege psychiatrische klachten medicatie zou krijgen. De moeder meent dat haar dochter gebruikt wordt door sommige groepen. Maar Amina ontkent en beweert juist door haar familie te zijn gekidknapt. Ze zegt zelf de vrijheid te hebben gezocht.
Foto: Amina Tyler aan haar familie ontsnapt, op Skype.
In Egypte gaat het niet goed. Moslimbroeders en bondgenoten krijgen de economie niet onder controle en niet-moslims worden tot tweederangsburgers gemaakt. De Moslimbroeders houden niet eens meer de schijn op dat ze niet tegen kritiek kunnen. Kleine berichten zeggen meer dan analyses. Op Democracy Now! geven de journalisten Sharif Kouddous en Lina Attalah trouwens een scherpe analyse van het mensenrechtenbeleid van president Morsi. Wat er op dit moment in Egypte gebeurt toont een berichtje in Egypt Independent aan:
Vier zesde-klassers op een basisschool in Bulaq al-Dakrur, Giza gouvernement, werden naar verluidt geslagen door hun godsdienstleraar voor het niet dragen van de hijab, aldus het Egyptische Centrum voor Vrouwenrechten.
De mensenrechtengroep heeft een verklaring afgelegd en veroordeelt het incident scherp. Het roept de staat op om het internationale verdrag over de kinderrechten toe te passen’. Dat bepaalt dat de regering de nodige maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat onderwijsinstellingen de waardigheid van alle kinderen respecteren.
Gawaher al-Zahery, een activist die met het centrum werkt, vertelde Al-Masry Al-Youm dat de beschuldigde leraar naar verluidt tegen een van de vermeende slachtoffers zei: “Je zal dus een christen onder hen zijn [haar gesluierde klasgenoten].” De leraar , die ook Arabische taal doceert, beledigde naar verluidt de vier meisjes en sloeg ze in het bijzijn van hun klasgenoten.
Families van de meisjes dienden geen klacht in tegen de leraar uit angst dat het tegen de studenten zou uitpakken, aldus Zahery.
Foto: Meisjes met hijab.
The Young Turks pikken de strijd op voor vrouwenrechten binnen de islam. Dat leidt tot een goedbedoeld commentaar met een nationalistisch kantje. Op 4 april was het International Topless Jihad Day. De vrouwen van FEMEN nemen het op voor de Tunesische Amina Tyler en de vrouwen binnen de islam die onderdrukt worden. De Young Turks missen het punt dat deze vanuit Frankrijk opererende feministes eerder opkomen voor moslimvrouwen in repressieve landen dan voor Europese moslimvrouwen. Buiten Europa is de winst te behalen. Zo zien de Moslimbroeders het VN-Vrouwenverdrag als bedreigend. Het gaat om zelfstandigheid.
Het idee dat moslimvrouwen in de VS in alle vrijheid leven en over hun eigen leven kunnen beslissen gaat voorbij aan het feit dat ook zij door hun eigen gemeenschap en de Amerikaanse overheid onderdrukt worden. Ook voor deze Amerikaanse moslimvrouwen strijden de activistes van FEMEN. Hier wreekt zich de enge Amerikaanse blik van de Young Turks. In hun ruimdenkendheid tonen ze navelstaarderig. Ze gaan ook voorbij aan het feit dat in Noord- en West-Europa vrouwen in grote vrijheid leven. Omdat hun hart zonder twijfel voor de vrouwenrechten klopt maakt dat veel goed. Maar vreemd is het wel dat ook deze progressieve Amerikanen de indruk geven dat ze afgesloten op hun eigen Angelsaksische planeet leven. Is hun buitenland te ver weg?
Foto: Lulz met tekenaar Luz. Cartoon van FEMEN-activiste die baardman in de fik steekt.
De vrouwen van FEMEN verklaren de extremistische islam de oorlog. Als symbool en startschot van een campagne tegen deze islam verbrandde de Tunesische activiste Meriam een salafistische vlag voor de Parijse Grote Moskee. De activistes willen het vermoorden en verkrachten van vrouwen in de naam van Allah een halt toeroepen. Twee weken geleden eiste in Tunesië de salafistische prediker Adel Almi van de Al-Jamia al-Wassatia Li-Tawia Wal-Islah de dood door steniging van Amina Tyler omdat ze als protest een foto van haar naakte bovenlichaam liet verspreiden. Met erop de tekst dat haar lichaam haar toebehoort en enkel zij over haar eigen eer gaat. Toen werd 4 april uitgeroepen tot Internationale Protestdag: ‘Internationale Topless Jihad Dag‘. Vrouwen worden opgeroepen om topless te demonstreren bij een Tunesische ambassade in hun land.
Foto 1: Actie van FEMEN voor de Grote Moskee in Parijs: Fire of Revolution!
Foto 2: Banner van de International Topless Jihad Day op 4 april: Free Amina!
De Soedanese schrijver Al-Hajj Warraq praat klinkklare taal die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Door de Arabische Lente is de repressie in sommige landen eerder toe- dan afgenomen. Een religieuze staat is per definitie ongewenst omdat het andersdenkenden uitsluit. Islamisten gebruiken de democratie als een ladder. Ze klimmen naar boven en schoppen vervolgens de ladder weg zodat niemand achterna kan komen.
Welke burger zou een islamitische staat als Saudi-Arabië verkiezen boven een democratie als Zwitserland? Waar Arabische machtshebbers hun geld op banken hebben gestald. Jizya is volgens Wikipedia in landen met islamitisch recht een hoofdelijke belasting die wordt opgelegd aan volwassen niet-islamitische mannen.
Een intellectueel als Al-Haj Waraq die in de lastige Noord-Afrikaanse regio tegen de stroom van de islamisten ingaat verdient respect voor zijn helder en onafhankelijk denken, zijn moed en zijn redelijkheid. Door zijn bestaan geeft-ie aan dat niet alle Egyptenaren, Soedanezen, Algerijnen, Saoediërs of Tunesiërs idioten zijn die ofwel de islam gebruiken om burgers te manipuleren, ofwel zich laten manipuleren in naam van de islam.
Video: CBC 2 TV (Egypte), 3 april 2012. Vertaling Memri-TV.
George Knight 