Toezichthouder CTIVD dient onafhankelijk te zijn. Voorzitter Van Delden moet opstappen

Ot van Daalen van de digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom vindt dat Bert van Delden als voorzitter van de toezichthouder op de veiligheidsdiensten CTIVD moet opstappen. Volgens Van Daalen verdedigt Van Delden de plannen om Nederland massaal af te luisteren. Dat past niet bij een onafhankelijke toezichthouder, meent-ie. De CTIVD heeft volgens de wet een beperkte taakomschrijving waaraan het zich te houden heeft. Van Daalen: ‘De Commissie hoort toezicht te houden op de uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.‘ Het is niet aan de CTIVD om beleid te maken of de grenzen van het toelaatbare op te rekken. Het dient toezicht te houden door het handelen van de veiligheidsdiensten aan de wet te toetsen.

Eerder was de CTIVD in het toezichtsrapport over 2013 opvallend flexibel met het billijken van uitzonderingen op de notificatieplicht. Dat houdt in dat iedereen die door de veiligheidsdiensten afgeluisterd wordt hierover na verloop van tijd moet worden geïnformeerd. De inzet van bijzondere bevoegdheden, zoals het aftappen van een telefoon en het binnendringen in een woning is gebonden aan een wettelijke notificatieplicht. Uit de onderzoeksperiode 6 april 2010 tot 1 juli 2012 bleek dat niemand die afgeluisterd werd door de AIVD werd genotificeerd. In 2013 trad een lichte verbetering op. Maar de CTIVD billijkt te vaak de uitzonderingen.

Van Daalen merkt op dat Van Delden afgelopen weekend in De Volkskrant in een interview verklaarde dat de AIVD de wet overtreedt om te voorkomen dat er ‘iets’ gebeurt. De CTIVD-voorzitter keurt aanschaf van een Israëlisch spionagesysteem Argo 2 goed, hoewel met het gebruik ervan de AIVD buiten de wet komt. Hij schat in dat eind december 2013 een adviescommissie voorstelt om de wet te verruimen. Zodat de AIVD massaal Nederlanders kan afluisteren zonder notificatieplicht. Zoals de NSA en GCHQ nu al doen. Maar de verwachting van een advies en een mogelijke wetswijziging is niet iets waarop Van Delden vooruit kan lopen. Bestuurlijk heeft-ie de wet te volgen die zijn dienst dient te volgen. Het is trouwens onzeker of een wetswijziging er werkelijk komt. Zo gooit Van Delden zijn eigen geloofwaardigheid en die van de CTIVD te grabbel.

Een deel van de politiek en journalistiek viel afgelopen week over Van Delden heen. Met z’n afhankelijke opstelling maakt-ie zich tot woordvoerder van de AIVD, niet tot een onafhankelijke toezichthouder. De SP’er Ronald van Raak is ongerust over de onafhankelijkheid van de CTIVD en is kritisch: ‘De CTIVD zegt dat de diensten hun gang kunnen gaan, omdat de wet toch wel zal worden aangepast. Dat is de omgekeerde wereld. De Tweede Kamer moet eerst de kaders stellen en aangeven hoe ver de diensten mogen gaan.’

Het probleem wie het toezicht houdt op de toezichthouder en waardoor de NSA zo kon ontsporen geldt ook voor Nederland. Met een juridische schijnwereld van FISA-rechtbanken werd in de VS jarenlang het parlement buiten het toezicht gehouden. De wettelijke toetsing was een ‘rubber stamp‘ die automatisch alle verzoeken tot spionage goedkeurde. De tragiek van het kabinet Rutte is dat het nu technische middelen aanschaft die elders politiek niet meer aanvaardbaar worden geacht. Terwijl in de VS langzaam, maar gestaag het inzicht doorbreekt dat echt toezicht op de veiligheidsdiensten nodig is voor een werkbare democratie spannen minister Plasterk en CTIVD-voorzitter Van Delden het paard achter de wagen. Het zou Van Delden die aan geloofwaardigheid verloren heeft sieren als-ie de eer aan zichzelf houdt en opstapt. Zodat Nederland een nieuwe start kan maken door de CTIVD tot een onafhankelijke toezichthouder te maken zoals het bedoeld is.

Foto: Eppo Doeve, Spionage. 1965. Ontwerp omslag. Credits: IISH.

Greenwald komt met onthullingen over Amerikaanse spionage in Nederland

Elke criticus valt het op, gisteren nog Bits of Freedom, de Nederlandse regering hult zich in stilzwijgen over de onthullingen van Edward Snowden. Deze klokkenluider heeft sinds juni journalisten bij internationale media van documenten voorzien die tot onderbouwde stukken hebben geleid die aangeven hoe Amerikaanse, maar ook Britse, Franse en Duitse inlichtingendiensten functioneren, hun burgers massaal bespioneren en ook bedrijfsspionage niet schuwen. Over Nederland bleef het tot nu toe opvallend stil. Nederlandse media waren blijkbaar niet tot de inner circle van Snowden door weten te dringen. Zodat de regering-Rutte kon volharden in haar stilzwijgen omdat in de media onthullingen over de Amerikaanse spionage in Nederland ontbraken.

Daarin komt binnenkort verandering. Guardian-columnist Glenn Greenwald gaat aandacht aan Nederland besteden. Hij is tot nu toe leidend in het selecteren en analyseren van de duizenden documenten die hij van Snowden kreeg en het publiceren van gezaghebbende artikelen over de spionage en het toelichten ervan in de publiciteit. Hij kondigt het aan in een interview in De Volkskrant met Marjolein van de Water onder de kop: ‘Jullie hebben geen idee van omvang Amerikaanse spionage in Nederland‘. Deze verbreding naar de marge is onderdeel van een campagne van Greenwald om de focus op meerdere landen te richten, zoals ook Canada.

Desgevraagd verklaart Greenwald de tot nu toe terughoudende reactie van de Nederlandse regering op de onthullingen vanuit de informatiepositie van Nederland. Als zogenaamd land van de derde categorie geeft de Nederlandse regering de Amerikanen toegang tot het systeem in ruil voor informatie die Nederland nodig heeft. Te denken valt aan terroristische dreigingen tegen de haven van Rotterdam of Schiphol. Greenwald noemt Nederland een aggressieve bondgenoot van de VS. Dat duidt op een vlijtige onderaannemer die in een niche van de spionagesector klusjes voor de VS opknapt. Greenwald wil zich verder nog niet uitspreken over de Amerikaanse spionage in Nederland omdat-ie nog niet al het materiaal bestudeerd heeft. Hij voegt wel toe: ‘De toon van het debat zal waarschijnlijk wel veranderen zodra de onthullingen er zijn.’ Het valt te hopen.

Foto: Glenn Greenwald (Reuters / Ueslei Marcelino)

Durft Europarlement Snowden de Sacharovprijs toe te kennen?

Update 10 oktober: Zoals verwacht gaat de Sacharovprijs naar Malala. Verdiend, maar ook een keuze die politiek het minst gevoelig ligt. Zelfs wat laf oogt. Westerse dissidenten krijgen in het Westen minder steun dan oosterse dissidenten. Het Europarlement maakt deze regel waar. Vrijheid is ook daar onderhandelbaar. 

De digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom vindt dat de Sacharovprijs voor vrijheid van denken die het Europarlement sinds 1988 jaarlijks uitreikt naar Edward Snowden moet gaan. Naast Snowden zijn de genomineerden drie Wit-Russische politieke gevangenen en de Pakistaanse Malala Yousafzai die in haar land campagne voert voor onderwijs aan meisjes. Op 10 oktober wordt de prijswinnaar bekendgemaakt.

In een scherpe tekst merkt Ton Siedsma op dat de westerse landen Snowden en de eigen burgers in de steek hebben gelaten: ‘Alle burgers van deze landen worden bespioneerd, maar ze doen niets. De Nederlandse overheid hult zich in stilzwijgen, het Europees Parlement doet halfslachtig onderzoek en intussen gaan de praktijken van de NSA gewoon door‘. Bits of Freedom zou in een toekenning van de Sacharovprijs aan Snowden een signaal van Europa aan de VS zien. Het vraagt echter vrijheid van denken van een meerderheid van het Europarlement om afstand te durven nemen van de VS. Gezien het stilzwijgen en de dubbele agenda’s van de belangrijkste landen lijkt het er sterk op dat juist dit in de Europese politiek van dit moment ontbreekt.

Foto: Schermafbeelding van ‘Snowden verdient de Sakharovprijs‘ door Bits of Freedom, 9 oktober 2013.

Opstelten wint Award als grootste privacyschender van Nederland

Minister Ivo Opstelten is de grootste privacyschender van Nederland. Maar ook de grootste grappenmaker die publicitair Bits of Freedom verslaat. De minister wordt nu voor de tweede maal officieel gewaardeerd door digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom dat hem de Big Brother Award 2013 toekent. Ik ben het overigens eens met de de minister over zijn desinteresse. Da’s in mijn ogen een onzorgvuldige formulering van Bits of Freedom. Opstelten heeft volop interesse voor ‘privacy‘ in de zin dat-ie het stelselmatig afbreekt.

Eerder merkte ik op: ‘Vraag is of het woord ‘desinteresse‘ de houding over privacy van minister Opstelten correct omschrijft. Het is eerder zo dat zijn interesse niet bij burgerrechten maar bij politie, overheid en beveiligingsbranche ligt. Ook nog eens met een ongewenste vermenging van overheid en bedrijfsleven. ‘Minachting‘ had z’n opstelling beter omschreven. De minister zegt keer op keer dat het goed komt en dat men hem moet vertrouwen. En intussen breekt-ie de burgerrechten verder af zonder dat de oppositie er een vinger tussen krijgt.‘ Er zijn andere middelen nodig om Opstelten af te remmen. Een Award raakt ‘m niet.

Foto: Schermafbeelding van de bekendmaking van de winnaars door Bits of Freedom.

Big Brother Awards. Stem op grootste privacyschender

Digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom (BoF) heeft drie genomineerden voor de Big Brother Awards 2013 bekendgemaakt. Deze wordt door BoF georganiseerd en op 29 augustus voor de 9de keer uitgereikt. Wie zijn de grofste privacyschenders van het afgelopen jaar? Hier kan op een van de genomineerden voor de Publieksprijs gestemd worden. Deze is gestroomlijnd doordat de indeling in de categorieën overheid, personen en bedrijven is losgelaten. Dit komt de overzichtelijkheid ten goede. Er is ook een Expertprijs die direct wordt toegekend door BoF en een expertpanel dat is samengesteld door BoF, aldus webwereld.

Het is lastig kiezen tussen de genomineerden voor de Publieksprijs. BoF motiveert de nominatie als volgt:
– Minister Ivo Opstelten, vanwege zijn hackvoorstel, zijn plannen voor kentekenregistratie en een hele reeks andere voorstellen en uitspraken waaruit zijn desinteresse voor privacy blijkt,
– De geheime diensten NSA & AIVD, vanwege de massale surveillance van onschuldige burgers wereldwijd via Prism en andere programma’s,
– Betalingsverwerker Equens, vanwege het plan om pingegevens van klanten door te verkopen.

Vraag is of het woord ‘desinteresse‘ de houding over privacy van minister Opstelten correct omschrijft. Het is eerder zo dat zijn interesse niet bij burgerrechten maar bij politie, overheid en beveiligingsbranche ligt. Ook nog eens met een ongewenste vermenging van overheid en bedrijfsleven. ‘Minachting‘ had z’n opstelling beter omschreven. De minister zegt keer op keer dat het goed komt en dat men hem moet vertrouwen. En intussen breekt-ie de burgerrechten verder af zonder dat de oppositie er een vinger tussen krijgt.

Wat NSA en AIVD doen lijkt een nog grovere privacyschending. Door de massaliteit ervan gaat het elke burger aan die wel eens chat, e-mailt of telefoneert. Probleem is dat over het opereren van de AIVD in Nederland nog steeds geen publiek debat gevoerd wordt. De Nederlandse politiek schuift de verantwoordelijkheid af naar toezichthouder CTIVD die op z’n vroegst dit najaar met een onderzoek over de dataverzameling door AIVD en MIVD komt. Da’s nog minimaal 4 maanden wachten terwijl The Guardian, The Washington Post, Der Spiegel en internationale media met nieuwe onthullingen komen die elkaar opvolgen in de ernst van overtredingen van de grondwet door overheden. Wonderlijk staan Nederlandse media buiten de onthullingen over NSA en AIVD.

Betalingsverwerker Equens is teruggefloten en heeft de plannen om de pingegevens door te verkopen reeds ingetrokken. Maar voor de variatie in de nominaties is het goed dat er een bedrijf wordt genoemd. Een andere keuze was ook mogelijk geweest. Zoals de techbedrijven van Silicon Valley als Facebook, Google, Yahoo en Microsoft die onder een hoedje spelen met de Amerikaanse overheid. Of de betaalmaatschappijen PayPal, Visa en MasterCard die zonder juridische grond nu al ruim 2,5 jaar de betalingen aan WikiLeaks blokkeren.

De Big Brother Awards zijn een aardig initiatief dat tot nadenken over onze privacy stemt. Kortom, stem hier.

Foto: Schermafbeelding van site over de Big Brother Awards 2013, 9 augustus 2013.

Wie kan het machtsmisbruik door overheid nog halt toeroepen?

NRC meldt dat de politie de wet schendt door de opslag van kentekens. De Landelijke Eenheid, een onderdeel van de Nationale Politie blijkt ‘alle kentekens die het vastlegt met zogenoemde anpr-camera’s op te slaan in een centrale database.‘ Volgens het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) is dat illegaal. ‘Het bewaren van kentekens van allerlei onschuldige mensen is in strijd met de wet. Die moeten direct worden verwijderd‘, zo citeert NRC CBP-voorzitter Jacob Kohnstamm. Opslag is in tegenspraak met afspraken die door het kabinet Balkenende-IV zijn gemaakt. De Landelijke Eenheid bewaart de gegevens in een afgeschermde database zoals blijkt uit ‘een tot nu toe onbekend convenant tussen de Landelijke Eenheid en de Belastingdienst.’

De opslag van kentekens in een geheime database is er een in een reeks van incidenten. Nog onlangs werd bekend dat parkeergegevens ook na de toegestane termijn van acht weken worden bewaard in een versleutelde database en door diensten oproepbaar zijn. In een ander geval blijkt de politie in een ‘parallelle constructie’ onder het mom van verkeerscontrole recherche-onderzoek te doen. De verkeerscontrole wast dan de eerste indicatie wit doordat deze niet meer terug te vinden is en niet in de dossiers wordt opgenomen. In al deze gevallen wordt het de verdediging zo goed als onmogelijk gemaakt om een verdachte bij te staan.

Het verbaast niet dat politie of de Belastingdienst door een soepele interpretatie de wet blijken te overtreden. Machtsmisbruik door overheden is een aloud verschijnsel. Overal waar technische middelen zijn worden deze vroeg of laat ingezet. Overheidsdiensten geven gegevens nooit uit eigen beweging uit handen en houden altijd een achterdeur open voor toegang. Ze weten dat informatie macht geeft. Deze mentaliteit is sterker dan de werking van de wet of de bescherming van persoonsgegevens van burgers.  Zodat de afspraken over het bewaren van vingerafdrukken, kentekens, communicatie op internet of smartphones per definitie geschonden wordt door overheidsdiensten. In de verantwoording achteraf wordt dat beredeneerd vanuit een hoger doel.

Het is ontoelaatbaar dat het in deze gevallen schort aan voldoende politiek toezicht. Direct door het parlement op het functioneren van ministeries die omgaan met persoonsgegevens en indirect op een toezichthouder als het CBP die tandeloos gehouden wordt en niet daadkrachtig kan optreden. Omdat machtsmisbruik door overheidsdiensten niet incidenteel maar stelselmatig plaatsvindt spant een reactie die van incident tot incident kijkt het paard achter de wagen. Een reactie die niet wenst te kijken naar het machtsmisbruik, de schending van de privacy, de mentaliteit van de politieleiding, het meegaan van het OM, het ontbreken van voldoende toegeruste toezichthouders, een slap parlement en niet optredende ministers valt op te vatten als kwade wil.

Foto: Privacy en IT op ICT Blog over Technologie, privacy en de overheid.

Nederlandse politiek zwijgt collectief over Snowden. Waarom?

Een analyse van Martin Walker voor UPI gaat over de culturele kloof tussen de VS en Europa naar aanleiding van de kwestie Edward Snowden en het schandaal van de NSA-spionage. Europa ziet volgens Walker de VS als een bevriend land, maar omgekeerd geldt dat niet. De VS zien de Europese landen ook als vijand, of liever gezegd als ‘bron van vijandelijke handelingen’. Vanuit die optiek laat de regering-Obama politieke leiders, vertegenwoordigers en burgers van Europese landen bespioneren. Daar bovenop komen nog de normale spionage zoals die traditioneel tussen staten plaatsvindt en de spionage vanwege economische belangen.

Walker focust op het belangrijkste Europese land: Duitsland. Zoals bekend is bij Duitsers de gevoeligheid voor staatsterrorisme groot. Dit vanwege de 20ste eeuwse geschiedenis met de Nazi- en Stasi-dictatuur. Ze willen niet voor de derde keer binnen een eeuw geconfronteerd worden met een controlestaat en de grootschalige inperking van burgerrechten. Snowdens onthullingen wijzen onder het mom van veiligheid op een hechte samenwerking tussen de VS en Europa ten koste van de burgers. Deze staten zijn vriend en vijand tegelijk.

Vraag is of hetzelfde voor Nederland geldt. Zo zegt de uitgever van Der Spiegel Jacob Augstein dat Duitsers geen mogelijkheid hadden om zich bij verkiezingen uit te spreken tegen de systeemmatige schending door de VS van de burgerrechten. Hetzelfde geldt voor Nederland. In de afgelopen perioden was er geen enkele politieke partij die zich vanuit de kern van de macht ondubbelzinnig, herhaaldelijk en krachtig tegen de spionage door de Amerikanen uitsprak en het voor de burgers opnam. Ook in Nederland zijn burgers daarom machteloos en zonder alternatief omdat ze door de gevestigde politieke partijen in de steek worden gelaten. De lippendienst nu van onder meer D66 en GroenLinks komt als mosterd na de maaltijd. De Piratenpartij die zich consequent uitspreekt voor digitale burgerrechten weet niet tot de kern van de macht door te dringen.

Der Spiegel merkt op dat kanselier Angela Merkel niet machteloos is, maar de bescherming van de Duitsers haar niets kan schelen. Hetzelfde gaat op voor kandidaat-kanselier Peer Steinbrück. Voor Nederland is het niet anders. Los van het feit hoeveel macht Mark Rutte en Diederik Samsom hebben kan deze partijleiders de bescherming van de Nederlandse burgers weinig schelen. In hun beleid is het niet terug te vinden. Zo krijgt de minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten van VVD en PvdA alle ruimte om het beleidsterrein veiligheid op te rekken ten koste van de rechtsbescherming. De minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk speelt een ondergeschikte rol en geeft de indruk buiten de besluitvorming over de nationale veiligheid te staan. Geen enkele Nederlandse minister heeft de afgelopen anderhalve maand publiekelijk stelling genomen tegen de Amerikaanse spionage. Dat zwijgen van de regering-Rutte is ontluisterend en hiermee loopt het weg voor de verantwoordelijkheid om Nederlandse burgers te beschermen, gerust te stellen en hun zorgen te delen.

Nederlanders hebben nu antwoorden nodig. Wat weet de regering-Rutte? Hoe wordt er in het Nederlands belang samengewerkt met de VS? Weet de regering-Rutte hoe in de samenwerking met partners Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten opereren? Maar premier Rutte of de ministers van Veiligheid en Justitie, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse zaken of Defensie zwijgen. De oppositiepartijen zwijgen ook en geven evenmin de indruk zich zorgen te maken over de spionage van burgers en de schending van burgerrechten. Zelfs de Nederlandse Piratenpartij zwijgt. Is Nederland verlamd? Hebben de Nederlandse politieke partijen onder elkaar geregeld dat ze collectief de burgerrechten uitverkopen? Onze burgerrechten wel te verstaan.

Zie hier een artikel in Der Spiegel over de geheime link tussen Duitsland en de VS.

Foto: Lege Tweede Kamer, 2007.

Nederland zwijgt over onthullingen Snowden. Waarom?

Duitse oppositiepartijen en digitale burgerrechtenactivisten hebben kritiek op minister van Binnenlandse Zaken Hans-Peter Friedrich. Deze is naar hun idee met lege handen teruggekomen van een bezoek aan de VS naar aanleiding van de onthullingen dat de Amerikanen met hun grootschalige op Duitsland gerichte spionage dit land feitelijk als vijand beschouwen. Ze noemen z’n bezoek een ‘complete mislukking’, ‘een flop’, ‘een ramp’. Critici zien het als een bezoek dat nooit bedoeld was om werkelijk de confrontatie met de Amerikaanse regering te zoeken. Maar om als afleiding voor de bühne te suggereren dat de Duitse regering ongerust is.

Constanze Kurz van de Chaos Computer Club zegt dat het probleem is dat Duitsland zich in slaap laat wiegen door de ‘security onzin’, ‘een verwijzing naar beweringen dat bewakingsactiviteiten de NSA in hebben gesteld om terroristische aanslagen te voorkomen. Maar de IT-expert beargumenteert dat er niet voldoende bewijs voor deze claims is.’ En zegt ze ‘Minister van Binnenlandse Zaken Friedrich is niet van plan om iets te doen.’ Der Spiegel is een van de beeldbepalende media die de onthullingen van Snowden publiceren. Zodat vanuit de Duitse media het publieke debat aangezwengeld wordt. Deutsche Welle constateert echter dat dit in Duitsland weliswaar tot veel debat heeft geleid, maar nog niet tot massademonstraties over de Amerikaanse spionage.

In Nederland  volgen de media de onthullingen op afstand en proberen ze deze te duiden. Oppositiepartijen en digitale burgerrechtenbewegingen hebben zich de afgelopen maand nauwelijks geuit in het openbaar. Europarlementariër Sophie in ’t Veld sprak voor D66 op 7 juni en 3 juli . Europarlementariër Judith Sargentini sprak voor GroenLinks over digitale vrijheid. In Den Haag bleef het echter relatief stil. Het blijft bij een verzoek aan minister Plasterk om de rol van de AIVD en de MIVD te onderzoeken. GroenLinks, D66 en SP zoeken elkaar niet op om frontaal de ministers Plasterk of Opstelten aan te vallen. Zoals in Duitsland gebeurt. Ook de activisten van Bits of Freedom klimmen niet op de barricades. Zelfs de Piratenpartij volstaat met het uitspreken van haar afschuw over de grootschalige spionage en laat het bij het ondertekenen van een petitie.

In Nederland is de oppositie van politiek en maatschappelijke groeperingen tegen de massale spionage door de VS en de medewerking van de bondgenoten opvallend mat en ongeïnspireerd. Hoe komt dat? Op internet zijn de onthullingen van Glenn Greenwald in The Guardian goed te volgen. Ze laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Nederland is gevangen in een Amerikaans web van medewerking, afhankelijkheid, politieke druk en economische chantage. De oppositie kan proberen daarover de bewustwording bij het publiek te vergroten. Door te schoppen, te vechten, te krabben en te schreeuwen. Maar dat gebeurt niet in Nederland. In Duitsland ontmoet minister Hans-Peter Friedrich felle oppositie. Nederland zwijgt beleefd en collectief. Raadselachtig. 

Foto: Geschiedenis van de spiegel.

Steve Wozniak. Hoe de controlestaat hard in het hart te raken?

Is Steve Wozniak als de uitvinder van de atoombom Robert Oppenheimer die tot z’n grote schrik besefte welk monster hij geschapen had? Medeoprichter van Apple Wozniak filosofeert over de onvrijheid die computers hebben gebracht. In navolging van John Perry Barlow zag-ie ooit internet als een apart continent dat door overheden met rust gelaten zou moeten worden. Maar dat gebeurt niet en zal nooit meer veranderen.

Is er een les te leren voor parlementsleden als Marietje Schaake (EU/D66), digitale burgerrechtenbewegingen als Bits of Freedom of het Amerikaanse EFF en de Piratenpartijen die in hun kernprogramma pleiten voor privacy, burgerrechten, transparante overheden en informatievrijheid? Het lijkt erop dat West-Europa nog niet zover is in de opbouw van de controlestaat als de VS. Maar is het verschil groot genoeg om nog te keren?

Moeten critici hun bakens verzetten en zich niet langer concentreren op klassieke onderwerpen van de liberale democratie als burgerrechten en transparantie? Zonder deze onderwerpen te laten vallen zouden ze ervoor kunnen kiezen de oorzaak voor de opbouw van de controlestaat boven water te krijgen. En te bestrijden.

In een commentaar voor de New York Times wijst Tim Shorrock erop dat in de VS bedrijven die werkzaam zijn in de veiligheidssector van de inlichtingendiensten 56 miljard dollar per jaar opstrijken. Dat zullen bestuurders van deze bedrijven en politici in de wachtkamer om toe te treden tot die bedrijven niet vrijwillig opgeven omdat hun salarissen, bonussen, dividenden, vooruitzichten en prestige er direct aan gekoppeld zijn.

Critici als Marietje Schaake, Bits of Freedom of de Piratenpartijen moeten de controlestaat in het hart proberen te raken. Als de spreekwoordelijke staak die het hart van de vampier doorboort en pas dan een einde aan de schijndood maakt. Het hart is het economisch belang van bedrijven en overheden, en van de topbestuurders die hierin werkzaam zijn. Verdediging van de klassieke vrijheden is symptoombestrijding en schiet tekort.

Gevolg van deze accentverlegging van de behartiging van burgerrechten naar het bestrijden van economische belangen is dat de critici zich naar de linkerkant van het  politieke spectrum moeten begeven. Vraag is of ze met hun klassiek-liberale waarden intern sterk genoeg zijn om deze omslag te maken. Om over na te denken.

Foto: Prince of Darkness (1966) met Andrew Keir en Barbara Shelly van Terence Fisher (Hammer).

Pleidooi voor een petitie met steun van 500.000 burgers: Herstel burgerrechten

Hoe vaak moeten critici tegen de macht ageren om gehoord te worden door publiek, politiek en media? Zie hier een deel van de oogst van deze blogger. Zo werkt het publieke debat en da’s de plicht. In de VS komt de Republikeins-libertarische senator Rand Paul met een initiatief om de openbare ruimte terug te veroveren op overheid en bedrijfsleven. Samengevat onder de leuze: ‘Restaureer ons recht’. Da’s voor Nederland ook nodig.

Laten burgerrechtenbewegingen, maatschappijcritici, internetactivisten, toezichthouders, advocaten, kritische christenen, sextremistes, publicisten, ombudsman, Groenen, vrijdenkers, libertariërs, piraten, onafhankelijke bloggers en Occupisten de handen ineenslaan. Hoe verschillend ze over tal van zaken ook denken, ze zouden zich moeten kunnen vinden in het doel om de staatsmacht terug te draaien en de burgerrechten te herstellen.

Nodig is een petitie die de steun van 500.000 burgers krijgt. Voorwaarde is om over de opbouw van de controlestaat door de Nederlandse overheid eerst de feiten boven te tafel halen. Hoever is in Nederland de opbouw gevorderd? Vervolgens kan een einddoel geformuleerd worden dat omschrijft hoe de rechten hersteld moeten worden. Laat privacy niet langer ondergeschikt zijn aan spookbeelden over terrorisme. Zegt het voort.

Foto: Yakov Khalip, Op wacht, 1935.