Opslag kentekens: politiek verkoopt burger uit

De noodzaak voor een politieke partij die principieel en ondubbelzinnig opkomt voor de burgerrechten en die rechten niet ‘weggeeft’ in het politieke spel is deze week toegenomen. Onder vuur ligt de maatregel dat alle kentekengegevens van alle auto’s een maand lang worden bewaard. Via automatische nummerplaatherkenning worden ze opgeslagen. Zodat niet langer het principe geldt dat iedereen onschuldig is tot het tegendeel is bewezen. Volgens de nieuwe logica is iedereen verdacht. Dit ‘experiment’ is een sluipweg naar de politiestaat.

Onbegrijpelijk is dat partijen als D66 en GroenLinks die altijd van zichzelf zeggen dat ze opkomen voor de privacy en de vrijheden van burgers met deze maatregel akkoord lijken te gaan in Eerste en Tweede Kamer. Wat bezielt deze partijen die het een zeggen en het ander doen? Waarom wisselen ze principes in die ze zeggen te hebben?

Uiteraard zegt de regering dat de toegang tot de database met kentekens voor de veiligheids- en opsporingsdiensten met garanties omkleed is. Want dat zeggen overheden altijd. Maar wie na Edward Snowden regeringen op hun woord vertrouwt is lichtzinnig en wereldvreemd. Het afgeven van dit soort garanties kan in de praktijk helemaal niet nageleefd worden. Opnieuw zet de regering Rutte met minister Ivo Opstelten in de afweging tussen veiligheid en burgerrechten dat eerste voorop ten koste van dat laatste. Opsporing moet, maar kan niet onder het principe dat iedereen verdacht is zonder vermoeden van schuld.

Burgerrechtenbeweging Privacy First ageert tegen de centrale opslag van kentekens. Het heeft aangekondigd een proces te beginnen om de onrechtmatigheid aan te tonen. Mogelijk wint het zoals het dat ook deed bij de centrale opslag van vingerafdrukken bij paspoorten. Burgers moeten het zelf doen.

De les is niet een ontspoorde wet van een ontspoorde minister in een ontspoord kabinet en de vermenging van overheid en bedrijfsleven vanwege het economisch belang van de veiligheidsindustrie. Deze maatregel toont aan dat het systeem van politieke partijen faalt en zelfbewuste, betrokken en verontruste burgers voor de behartiging van hun belangen niet bij de gevestigde politieke partijen terecht kunnen.

Er is een Piratenpartij die wel ondubbelzinnig en principieel opkomt voor de burgerrechten en de internetvrijheid, maar deze partij lukt het maar niet om geloofwaardig te worden en door te breken om alle burgers die verontrust zijn over hun privacy te vertegenwoordigen. Zelfs niet in het jaar van Snowden. Deze burgers worden in Nederland politiek niet vertegenwoordigd. Ze zijn dakloos en overgeleverd aan het opportunisme en de gemakzucht van de politieke klasse die het af laat weten als deze burgers bescherming zoeken tegen de almacht van de staat.

Wie kan het machtsmisbruik door overheid nog halt toeroepen?

NRC meldt dat de politie de wet schendt door de opslag van kentekens. De Landelijke Eenheid, een onderdeel van de Nationale Politie blijkt ‘alle kentekens die het vastlegt met zogenoemde anpr-camera’s op te slaan in een centrale database.‘ Volgens het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) is dat illegaal. ‘Het bewaren van kentekens van allerlei onschuldige mensen is in strijd met de wet. Die moeten direct worden verwijderd‘, zo citeert NRC CBP-voorzitter Jacob Kohnstamm. Opslag is in tegenspraak met afspraken die door het kabinet Balkenende-IV zijn gemaakt. De Landelijke Eenheid bewaart de gegevens in een afgeschermde database zoals blijkt uit ‘een tot nu toe onbekend convenant tussen de Landelijke Eenheid en de Belastingdienst.’

De opslag van kentekens in een geheime database is er een in een reeks van incidenten. Nog onlangs werd bekend dat parkeergegevens ook na de toegestane termijn van acht weken worden bewaard in een versleutelde database en door diensten oproepbaar zijn. In een ander geval blijkt de politie in een ‘parallelle constructie’ onder het mom van verkeerscontrole recherche-onderzoek te doen. De verkeerscontrole wast dan de eerste indicatie wit doordat deze niet meer terug te vinden is en niet in de dossiers wordt opgenomen. In al deze gevallen wordt het de verdediging zo goed als onmogelijk gemaakt om een verdachte bij te staan.

Het verbaast niet dat politie of de Belastingdienst door een soepele interpretatie de wet blijken te overtreden. Machtsmisbruik door overheden is een aloud verschijnsel. Overal waar technische middelen zijn worden deze vroeg of laat ingezet. Overheidsdiensten geven gegevens nooit uit eigen beweging uit handen en houden altijd een achterdeur open voor toegang. Ze weten dat informatie macht geeft. Deze mentaliteit is sterker dan de werking van de wet of de bescherming van persoonsgegevens van burgers.  Zodat de afspraken over het bewaren van vingerafdrukken, kentekens, communicatie op internet of smartphones per definitie geschonden wordt door overheidsdiensten. In de verantwoording achteraf wordt dat beredeneerd vanuit een hoger doel.

Het is ontoelaatbaar dat het in deze gevallen schort aan voldoende politiek toezicht. Direct door het parlement op het functioneren van ministeries die omgaan met persoonsgegevens en indirect op een toezichthouder als het CBP die tandeloos gehouden wordt en niet daadkrachtig kan optreden. Omdat machtsmisbruik door overheidsdiensten niet incidenteel maar stelselmatig plaatsvindt spant een reactie die van incident tot incident kijkt het paard achter de wagen. Een reactie die niet wenst te kijken naar het machtsmisbruik, de schending van de privacy, de mentaliteit van de politieleiding, het meegaan van het OM, het ontbreken van voldoende toegeruste toezichthouders, een slap parlement en niet optredende ministers valt op te vatten als kwade wil.

Foto: Privacy en IT op ICT Blog over Technologie, privacy en de overheid.

Knelpunten van Museum Oud-Amelisweerd met Armando Collectie

Het college van Utrecht voegt aan de beschikbaarstelling van een krediet voor landhuis Oud-Amelisweerd en het Koetshuis de voorwaarde toe dat Stichting Museum Oud-Amelisweerd beoogd exploitant is. Het motiveert dit door de claim dat de exploitant bijdraagt aan de kosten. Deze vallen echter weg tegen de meerkosten. Ze ontstaan namelijk door publieksopenstelling en een opgevoerd bedrijfsmodel van een museum met 40.000 bezoekers en de aanpassing van het Koetshuis. Het openstaande cascoherstel van het Koetshuis begroot de gemeente op 948.014 euro, en dat van het landhuis op 541.116 euro. Omdat het Koetshuis losstaat van de restauratie van landhuis Oud-Amelisweerd, voegt de beoogde exploitant Stichting Museum Oud-Amelisweerd niets toe aan inkomsten die geen extra kosten zijn. Wat zijn de knelpunten van de beoogde exploitant?

1. Zowel in de Utrechtse raad als in de publiciteit bestaat verwarring over naam en doelstelling van beoogd Museum Oud-Amelisweerd. Dit komt mede door de Amersfoortse bruidsschat van 1 miljoen euro voor het Armando Museum Bureau dat veel publiciteit kreeg. In de marketing zorgt dit voor een verwarrend beeld.

2. Voor een museum dat het moet hebben van marketing is een jaarlijks budget (vanaf 2014) voor Marketing en Communicatie van 27.500 euro, ofwel 5% aan de lage kant. Free publicity is onvoldoende omdat er drie producten (Armando, Chinees behang, landgoed/historie) ‘verkocht’ moeten worden. Dat vergt eigen actie.

3. Beheer van Oud-Amelisweerd kost menskracht. Dit omvat taken van onderhoud, administratie en beveiliging die nu door de gemeente worden betaald. Dit vraagt om aanstelling van een huismeester, naast of in combinatie met rondleiders, een tentoonstellingsbouwer, een projectmedewerker, een administrateur en een directeur. Beheer lijkt onvoldoende begroot in de 233.000 euro personeelskosten (2014). Tim Schipper (SP) wees in de Commissie M&S al op de naar zijn mening te lage inschatting van de schoonmaakkosten.

4. De directie is afkomstig van het Armando Museum in Amersfoort en niet geselecteerd voor Museum Oud-Amelisweerd dat anders van aard en karakter is. Er was geen procedure met keuze uit meerdere kandidaten.

5. De jaarlijkse kosten voor de Armando Collectie van 50.000 euro in het depot Pot vormen 10% van de lasten. In de overeenkomst rond de bruidsschat zijn deze lasten door de gemeente Amersfoort overgedragen aan de Stichting MOA. Bij ongewijzigde omstandigheden lopen deze kosten in 10 jaar op tot 500.000 euro. Da’s de helft van de bruidsschat die tevens moet dienen om een basis onder de exploitatie te leggen. Na Armando’s overlijden wordt een aantal stukken aan de Collectie toegevoegd zodat de depotkosten mogelijk stijgen.

6. De entreeprijs van 9 of 12,50 euro (rondleiding bel-etage) zal bezoekers afschrikken en voor goedkopere bestemmingen doen kiezen. Los van de elasticiteit zorgt een korting met eenderde van de prijs voor 50.000 euro minder inkomsten (2014). De onderbouwing taxeert dat 3 tot 4% van de bezoekers aan de landgoederen het museum bezoekt. Dit is een slag in de lucht. Daarbij bouwt het voort op kwantitatieve gegevens van de recreatie die ook al ruwe schattingen zijn die niet zozeer door tellingen maar extrapolaties ontstonden.

7. Inkomsten van de entreegelden zijn gemaximaliseerd omdat er vanwege het cultureel erfgoed voorwaarden zijn gesteld aan het maximale aantal bezoekers dat tegelijk naar binnen mag. Ofwel, een tegenvallende dag met weinig bezoek of een vorstdag kan niet gecompenseerd worden door een topdag met extra veel bezoek. Of bijvoorbeeld een museumweekend of -nacht die bij andere musea duizenden bezoekers per dag trekt.

8. Oud-Amelisweerd is een zomerverblijf met ongeveer 40 vorstdagen per jaar die een onaangenaam lage temperatuur voor bezoekers opleveren. De keuze voor ‘conservation heating‘ beperkt het bijverwarmen. Stichting MOA kiest om economische redenen voor openstelling van het museum gedurende het hele jaar.

9. De meeste fondsen die Amersfoort-in-C geworven heeft voor het toenmalige Armando Museum in Amersfoort zijn meerdere jaren terug toegezegd. Sommige zelfs nog voor de herbouw in de Elleboogkerk. In de Commissie M&S wees Jesper Rijpma (VVD) erop dat het hoofdsponsor BMC tegenzit en het aannemelijk is dat deze de sponsoring stopt. Door de crisis zijn vooruitzichten voor cultuursponsoring sowieso versomberd.

10. De restauratie en aanpassing van het Koetshuis moet zorgvuldig gebeuren omdat het ook een gebouw met culturele waarde betreft. Dit kan tot vertraging in de openstelling van Museum Oud-Amelisweerd leiden.

11. Uit onderzoeken blijkt dat de luchtvochtigheid van Oud-Amelisweerd een grotere variatie heeft dan de standaardnorm voor musea toestaat. Dit houdt in dat kwetsbare objecten door de keuze voor ‘conservation heating‘-klimaatbeheersing niet tentoongesteld kunnen worden. Zoals de oudere schilderijen van Armando uit de jaren ’60. Waarmee de exclusiviteit van het Museum Oud-Amelisweerd afneemt als topstukken niet getoond kunnen worden. Elk museum dat om bruiklenen gevraagd wordt zal een degelijk klimaatplan eisen.

Foto: Armando – Zwarte wand met autobanden op de Nultentoonstelling in het Stedelijk Museum, Amsterdam, 9-25 maart 1962. Credits: Oscar van Alphen