Amerikaanse voorverkiezingen van start gegaan in Iowa. Basisdemocratie in werking

De Amerikaanse voorverkiezingen zijn in Iowa van start gegaan. De 58ste presidentsverkiezingen zijn op 8 november. In de primaries wordt niet het aantal stemmen, maar het aantal staatsgedelegeerden (of: ‘state delegate equivalents’) vastgesteld, zoals opinieanalist Nate Silver hier uitlegt. Een kandidaat die meer stemmen krijgt die minder gelijkmatig verspreid zijn kan met minder staatsgedelegeerden eindigen. De uitslag van de caucus -een bijeenkomst op lokaal niveau- is niet te vertalen naar de presidentsverkiezingen.

Voor kandidaten is het daarom lastig om de overwinning te claimen als ze niet met overmacht winnen omdat het mogelijk is dat ze de meeste gedelegeerden achter zich hebben verzameld, maar niet noodzakelijkerwijze de meeste stemmen kregen. Volgens de berichtgeving in de Des Moines Register hebben bij de Democraten Hillary Clinton 22 en Bernie Sanders 21 staatsgedelegeerden gekregen, en bij de Republikeinen Ted Cruz 8, en Marco Rubio en Donald Trump 7 staatsgedelegeerden. De percentages zijn daarvan een afgeleide.

Fraude of beschuldiging van fraude is onderdeel van de caucus. Met 99,94% zijn bijna alle stemmen gestemd. In een getrapt systeem volgen uit de county delegates de state delegate equivalents. Het wachten is op de uitslag van een kiesdistrict in Polk County waar onregelmatigheden zijn geconstateerd. Een meerderheid van Sanders stemmen (215-210) zou zijn veranderd in een meerderheid van Clinton stemmen (224-232).

De volgende voorverkiezing is in New Hampshire op dinsdag 9 februari. Volgens site Thirty Five Eight van Nate Silver heeft bij de Democraten Sanders op dit moment 89% kans om deze staat te winnen. Maar aan het eind van de maand is hij kansloos in South Carolina waar Clinton leidt met 96%. Bij de Republikeinen heeft Donald Trump op dit moment 58% kans om eerste te worden in zowel New Hampshire als South Carolina. De race bij de Democraten lijkt door de goede uitslag van Sanders spannender, maar de vooruitzichten voor Hillary Clinton zijn uitstekend omdat het momentum van Sanders na New Hampshire stopt. De race bij de Republikeinen is spannender nu Ted Cruz, en in mindere mate Marco Rubio, het koploper Trump lastig maakt.

Foto: Schermafbeelding van (voorlopige) uitslag voorverkiezingen in Iowa door Des Moines Register, 1 februari 2016.

TYT: Bernie Sanders wordt niet gesteund door progressieve media

Cenk Uygur vraagt zich af over er in de VS progressieve (‘liberal’) media bestaan. Dit naar aanleiding van de bejegening in de campagne van de progressieve Democratische kandidaat voor het presidentschap Bernie Sanders. Cenks antwoord is ontkennend. Zelfs de als progressief bekend staande Washington Post is naar zijn idee niet progressief, maar zou in de zak van het bedrijfsleven zitten. Omdat Sanders zegt het bedrijfsleven aan te pakken als hij president wordt, laten de progressieve media Sanders vallen. Republikeinse kandidaten Donald Trump en Ted Cruz worden door die progressieve media minder als bedreiging gezien dan Sanders die aan politieke structuren wil morrelen. Bij de campagne in 2012 was het de Republikeinse outsider en  libertariër Ron Paul die gif voor de media was. Evenals Sanders nu had Paul relatief veel steun onder jongeren.

Het is een misverstand dat de gevestigde media links zijn, want ze zijn rechts. Ook in Nederland, waar NRC, Volkskrant en Trouw eerder tegen de zittende macht aanschurken dan die kritisch volgen. Dat is er de laatste jaren nog erger op geworden omdat de redacties ondergeschikt zijn gemaakt aan het nieuwsbedrijf. Ondanks redactiestatuten en plechtige woorden over onafhankelijke journalistiek. Dat laatste bestaat niet echt in een commercieel bedrijf. Ook goedwillende redacties die goede journalistiek willen bedrijven hebben steeds minder te zeggen in hun eigen medium. Nog onlangs kwam dat tot uiting in een botsing tussen de redactie van de NRC en het bedrijf NRC Media die het nieuwsbedrijf commercieel uitbaat over een artikel in een commerciële bijlage over de Krim door Munda de la Marre. De NRC-Ombudsman ontkende trouwens in een commentaar dat er vermenging bestaat van redactie en commercie, maar leek daarbij toch weg te kijken voor de macht van het bedrijfsleven die verder gaat dan de garantie van de journalistieke onafhankelijkheid.

Bernie Sanders daagt het establishment uit. Net als Corbyn, Trump, Wilders en Tsipras

Donald Trump, Jeremy Corbyn, Geert Wilders, Alexis Tsipras en Bernie Sanders hebben veel gemeen. Naast het feit dat hun standpunten als dag en nacht verschillen. Verbaasd hen daar samen te vinden. Deze politici dagen het establishment uit, worden onderschat, hebben de gevestigde media tegen, zetten zich in hun partij of binnen het politieke spectrum van hun land af tegen de gevestigde politiek, zijn niet bang zich fel en radicaal uit te spreken, zijn vasthoudend en vinden waardering bij de kiezers. Hoewel Tsipras links gepasseerd wordt door een afscheiding van radicalen die Syriza verlaten hebben is zijn stellingname nog steeds relatief extreem.

Deels gaat het om outsiders die anders aan het eind van hun politieke loopbaan zouden staan: Corbyn is 66, Sanders 74 en Trump 69 jaar. Bij Wilders met 52 en Tsipras met 41 jaar is dat anders. Corbyn, Sanders en Trump voeren behalve een strijd tegen hun tegenstanders ook een strijd tegen hun eigen sterfelijkheid. Het is eerder voorgekomen. Konrad Adenauer was in 1949 al 73 jaar oud was toen hij Duits kanselier werd. Charles de Gaulle was in 1959 68 jaar toen hij president van Frankrijk werd. Winston Churchill werd in 1940 Brits premier op z’n 65ste. Ze hebben minder te verliezen en kunnen het zich veroorloven compromisloos te zijn.

Het is niet de vraag of Bernie Sanders een betere presidentskandidaat namens de Democratische partij is dan Hillary Clinton. Het gaat erom dat Sanders zich een weg naar binnen vecht en een kandidaat uitdaagt die de kandidatuur al in haar zak meende te hebben. Met steun van het partij-establishment en de media. Niet dus. Zo werkt het niet overal meer in de westerse politiek. Hoewel het met Trump, Corbyn en Trump slechts om enkelen gaat kan dit een begin van een ontwikkeling worden als anderen er een navolgbaar voorbeeld in zien.

Schaker slaat tegenstander een hersenschudding. What’s new?

Nee Karel, nee Karel niet vandaag
Nee Karel nee, al wil je nog zo graag.
D’r zijn van die dagen dat ik niks kan velen
Ga maar liever schaken met de interlectuelen.
Wie weet wil ik morgen, maar dat is nog de vraag.
Dus nee Karel, echt Karel, heus Karel, weg Karel
Absoluut niet vandaag.

Aldus ‘Nee Karel, nee Karel, niet vandaag‘ uit 1970 van Annie M. G. Schmidt over een prostituee waarmee Elsje de Wijn een hit scoorde. Hoe rijmt zich dit lied met een bericht over een schaker die zelf niks kon velen? Het gebeurde op het Druiventros-Rapidschaaktoernooi in het Best Western Hotel De Druiventros in het Brabantse Berkel-Enschot dat op 2 februari 2013 door de plaatstelijke schaakvereniging De Oude Toren georganiseerd werd. Met een bedenktijd van 20 minuten per partij, 7 ronden lang. Met drie groepen naar speelsterkte.

Een 27-jarige man met een licht verstandelijke beperking neemt deel aan het toernooi, verliest zijn partij en slaat zijn tegenstander met een glas een hersenschudding. Het slachtoffer Jasper reageert verbaasd: ‘Het is een denksport, dan verwacht je niet dat je er een hersenschudding aan overhoudt.’ Maar het kan altijd erger. In 2008 vermoordde in Iowa David Christian zijn tegenstander  tijdens een schaakpartij. En naar verluidt liet Knoet de Grote ooit graaf Url vermoorden omdat deze protesteerde tegen een illegale zet van de koning.

Schaken is sport, kunst, commercie en amusement. Afspraak is dat instincten omgevormd worden tot een sociaal aanvaardbare activiteit. Met pijn. Wie dat niet begrijpt heeft er niks te zoeken. Verliezen gaat van au. Schaker en psycholoog Reuben Fine schreef zo’n 40 jaar geleden Freudiaanse boeken over de psyche van de schaker. Het slaan van de koning zou vadermoord zijn. Zo’n theorie zal voorbijgaan aan iemand met een IQ tussen 70 en 85. En trouwens tegenwoordig ook aan anderen. Schaken met ‘de interlectuelen’ is al lang een versleten cliché. Aan schakers is al het gefilosofeer over de spelende mens niet besteed. Schaken is oorlog.

Foto: Match om het wereldkampioenschap Schaakboksen; links regerend wereldkampioen Nikolai Sazhin uit Rusland.

Rick Santorum stapt uit race en maakt weg vrij voor Mitt Romney

Republikeins presidentskandidaat Rick Santorum kiest eieren voor zijn geld. Voordat het partijestablishment hem kan verwijten de eenheid te beschadigen schort-ie zijn campagne op. Wat hij ervoor terugkrijgt is gissen. Er zijn volop speculaties over zijn toekomst. Een post in de regering Romney? Een voorkeurspositie in de races van 2016 of 2020? Met 53 jaar is Santorum nog relatief jong. Maar zoals Nate Silver in de NY Times opmerkt kan de nominatie 2012 achteraf het hoogtepunt van zijn politieke carrière blijken te zijn geweest.

De concurrentie is groot. Met senator Marco Rubio (41) van Florida, vertegenwoordiger Paul D. Ryan (42) van Wisconsin, ex-gouverneur Jeb Bush (59) van Florida, gouverneur Bobby Jindal (41) van Louisiana, gouverneur Chris Christie (49) van New Jersey, nieuwe sterren die de komende 4 of 8 jaar opkomen en mogelijk de vice-president van Mitt Romney. Kroonprinsen rollen niet bij voorbaat de rode loper voor Rick Santorum uit.

Zeker niet omdat Santorum zich buiten de hoofdstroom van de partij beweegt omdat-ie zich op conservatief-evangelische kiezers richt en daardoor een te smalle basis heeft. Middengroepen bereikt-ie niet. Hij zaait verdeeldheid met controversiële standpunten over euthanasie, abortus of andersdenkenden. De katholiek Santorum zei over te moeten geven van de katholieke  president Kennedy die 50 jaar geleden maatschappelijk de weg voor hem baande. Amerikanen respecteren hun presidenten, schuwen kritiek niet, maar zullen in dit soort extreme verkiezingsretoriek weinig evenwichtigheid en staatsmanschap herkennen.

Santorum verloor de staten Michigan, Illinois, Florida en Ohio waar hij had moeten winnen om een kans te maken. Hij probeerde er een strijd over normen en waarden van te maken, terwijl Mitt Romney focuste op de economie. Vanaf het begin had Santorum een krakkemikkige organisatie die niet op kon tegen de gevulde kas van Romney die hem publicitair weg kon blazen waar-ie dat wenste. Om deze redenen stopt Santorum nu uit de race. Hij heeft met een sterke tegenstander Romney, een vijandig partijestablishment, een slechte organisatie en onvoldoende fondsen, en extreme standpunten en uitspraken het optimale binnengehaald.

Newt Gingrich heeft eind maart zijn staf ingekrompen, maar zegt door te gaan tot de Conventie in Tampa van 27-30 augustus. Al is het maar om het Romney moeilijk te maken. Ron Paul voert meer een campagne voor zijn libertarische programma dan voor zijn kandidatuur. Geruchten dat zijn staf afspraken met de staf van Romney heeft gemaakt over een niet-aanvalsverdrag zijn hardnekkig. Naar verwachting wordt de strijd formeel beslist op 3 juni wanneer er 299 gedelegeerden op het spel staan. De hoop van Gingrich en Paul om ongebonden gedelegeerden voor zich te winnen is theoretisch. Vanaf nu is de focus president Obama.

Foto: Rick Santorum kondigt in een persconferentie aan dat hij zijn campagne opschort, 10 april 2012

Trouw legt Amerikaanse voorverkiezingen langs religieuze meetlat

Dagblad Trouw is als het over religie gaat nooit te beroerd om lekker uit te pakken met details. Zelfs als het de waarheid niet dichterbij brengt. Laten we eens kijken. Trouw begint: Bij voorverkiezing in de Amerikaanse staten Alabama en Mississippi maakten evangelicalen dinsdag de dienst uit. Misschien komt dat omdat er in die staten voornamelijk evangelicalen wonen? Trouw gaat voorbij aan het feit dat Romney er 25 van de 90 gedelegeerden wint. Santorum wint er 32. Da’s 7 gedelegeerden meer. Maakten evangelicalen de dienst uit?

Volgens Trouw haalt Santorum ‘ruim’ een derde van de stemmen. In Alabama 34,5% en in Mississippi 32,8%. Hoezo ruim? Romney blijft rond de 30% steken. Een verschil van nog geen 4%. De volgende passage is grappig: De staten vallen niet alleen op vanwege hun religiositeit, meldt persbureau AP. Nergens in het land ligt het aantal hoogopgeleiden zo laag. Raken we aan een diepere waarheid? Gaat religiositeit samen met een lage opleiding? Of is een lage opleiding wellicht een voorwaarde voor religiositeit? Trouw suggereert veel.

Maar Trouw moet nog op stoom komen: Romney scoort slecht in staten met een overwegend christelijk electoraat. Conservatieve christenen hebben weinig op met zijn mormoonse geloofsovertuiging. Velen zien het mormonisme als een vreemd en onbekend geloof, sommigen noemen het een theologische dwaalleer. Oei. Trouw suggereert dat het mormonisme slecht scoort bij christenen. Inclusief de miljoenen mormonen die in Utah, Colorado, Nevada, New Mexico en andere staten het verschil maken door op Romney te stemmen?

Trouw zegt dat supporters van Romneys tegenstanders zich negatief uitlaten over het mormonisme. Tweederde van de protestanten ziet mormonen als christenen. Onder evangelicalen is dat één derde. Wat verklaart het en welk verschil maakt het in de verkiezingen? Maakt het iets uit dat Santorum in de staten op de dunbevolkte prairies en in het zuiden wint waar Romney nauwelijks campagne voert? Trouw geeft geen idee.

Foto: Mitt Romney spreekt op campagne in Liberty, Missouri, 13 maart 2012. Missouri gelooft. 

Mitt Romney gaat voor de meeste gedelegeerden op Super Tuesday

Op Super Tuesday proberen de kandidaten zoveel mogelijk gedelegeerden te verzamelen. Er zijn er 416 te winnen. Georgia (76), Idaho (32), Massachusetts (38), North Dakota (25), Ohio (63), Oklahoma (40), Tennessee (55), Vermont (17) en Virginia (46) samen met de Alaska Caucus (27) die twee weken duurt. Onder de grens van 20% krijgt een kandidaat niks. Daarnaast zijn er staten als Ohio waar het prestigieus is om te winnen.

Mitt Romney heeft tot nu toe met 203 de meeste gedelegeerden achter zich, Rick Santorum heeft er 92, Newt Gingrich 33 en Ron Paul 25. Het aantal om te winnen is 1144. Een projectie van FiveThirtyEight verwacht dat Romney 224, Santorum 76, Gingrich 87 en Paul 25 gedelegeerden wint. Gunstig voor Romney is dat Gingrich in de race blijft en in zuidelijke staten als Georgia en Tennessee stemmen bij Santorum wegsnoept. Deze mist door gebrekkige organisatie kansen. Paul kan als kandidaat overstappen naar de Libertarische Partij.

Als de projectie klopt dan komt Romney op kop met 427 en vergroot-ie de voorsprong op Santorum die blijft steken op 168. Staten die op Super Tuesday op het spel staan zijn divers en verspreid over het land. Ze geven een idee van de verkiesbaarheid van een kandidaat. Afgelopen week schaarden belangrijke Republikeinen als meerderheidsleider Eric Cantor zich achter Romney. Het scenario dat een witte ridder als Jeb Bush inspringt is afgewend. Verwachting is dat Romney na vandaag definitief op koers ligt, de economie tot speerpunt en Obama tot mikpunt maakt. Na de valse start in Iowa en alle sociaal-conservatieve aanvallen van Santorum.

Foto: Romney op campagne in Ohio