Zoektocht naar foto van onbekende man in Noorse collectie leidt naar Leidse hoogleraar Kristensen (1897-1899)

Anton. J. van der Stok, ‘Mann, ukjent, portrett‘. Collectie: Stichting Lillehammer Museum.

Wie regelmatig in digitale beeldcollecties zoekt kan zich erover verbazen hoe die collecties over landgrenzen heen elkaar niet of slecht aanvullen. Waarom komt die aansluiting tussen landen zo slecht tot stand? Waarom is er blijkbaar onvoldoende samenwerking om de lacune in elkaars collecties aan te vullen?

Neem de foto ‘Mann, ukjent, portrett‘ in de collectie van de Noorse digitale collectie van Aulestad / Lillehammer. Bij de beschrijving staat in het Noors: ‘Man, onbekend, portret’. Als datering wordt 1880 – 1900 gegeven. Hoe valt de naam van de onbekende man te achterhalen? Zoals zo vaak gaat dat door het combineren van gegevens en het wegstrepen van opties.

Een belangrijke aanwijzing is de naam en het adres van het atelier waar de foto is gemaakt. De Noorse collectie geeft de naam van de fotograaf verkeerd weer. Het is niet ‘Van der Stock’, maar ‘Van der Stok’. Volgens de RKD had Anton van der Stok van 1 januari 1887 tot 3 december 1899 een atelier op het Rapenburg 13 in Leiden. Daarna verhuisde hij naar de Breestraat 149.

Op de achterkant van een foto van Jan de Vries met datering 1903 in de digitale collectie van de Universiteit Leiden is het adres Rapenburg 13 doorgestreept en vervangen door Breestraat 149.

De onbekende man op de foto lijkt een hoogleraar. Met professorale baret. Omdat de foto in Leiden is genomen, mag men veronderstellen dat hij is verbonden aan de Universiteit Leiden. De man zou een hoogleraar kunnen zijn die tussen 1887 en 1899 werkzaam was aan de Universiteit Leiden. Hoe kunnen we dat staven?

Maar dan zijn we er nog niet. De volgende vraag is hoe deze foto terechtkomt in Lillehammer in een Noorse provinciale digitale collectie. Heeft de man een connectie met Noorwegen of is hij wellicht van geboorte Noors?

Ja, de man is hoogleraar Godsdienstwetenschappen William Brede Kristensen (1867 – 1953) die uiteindelijk in Leiden zou sterven. Volgens zijn Wikipedia-pagina studeerde hij van 1890 tot 1892 in Leiden en werd op 6 april 1901 benoemd tot hoogleraar in Leiden waar hij op 23 september 1901 zijn oratie hield. Hij zou in Leiden tot 1937 hoogleraar blijven. In het collegejaar 1915-1916 was hij rector magnificus. Zijn foto in die functie was de sleutel om zijn naam te achterhalen.

William Brede Kristensen, 1914.

Als de foto ter ere van zijn oratie in september 1901 zou zijn genomen, dan was Kristensen 33 jaar oud. Dat kan kloppen. Alleen ontstaat er dan een probleem met het adres van fotograaf Van der Stok die eind 1899 van Rapenburg 13 naar Breestraat 149 verhuisde. Dateert de foto wellicht van voor 1901?

Aanleiding voor de foto kan zijn geweest dat Kristensen in 1897 aan de Universiteit van Kristiania (nu Oslo) zijn habilitatie behaalde. De foto van Van der Stok kan gezien worden als promotiemateriaal om zich te positioneren voor een hoogleraarspost. Volgens Wikipedia werd in die tijd vooral in Duitsland en Polen de habilitatie als ‘soort diploma voor hoogleraar‘ beschouwd. Kristensen had in Leiden ijzers in het vuur door zijn promotie in 1892 bij Cornelis Petrus Tiele die hij in 1901 opvolgde.

Als de aanname klopt dan zijn de feiten de volgende. De onbekende man is de in 1867 in het Noorse Kristiansand geboren William Brede Kristensen die in 1901 tot hoogleraar Godsdienstwetenschappen aan de Universiteit Leiden werd benoemd. De foto werd in het atelier van Anton van der Stok aan het Rapenburg 13 in Leiden tussen 1897 en 3 december 1899 genomen. Of Kristensen toen al het recht had om een professorale baret te dragen kan te maken hebben met de academische mores per land.

Vertrouwen in Willem-Alexander is in 2020 fors gedaald. Dat biedt kansen voor een debat over de staatsvorm: Monarchie of Republiek

Volgens een opiniepeiling van IPSOS in opdracht van Nieuwsuur is het vertrouwen in koning Willem-Alexander fors gedaald. De NOS zegt in een bericht: ‘In april van dit jaar had nog 76 procent van alle Nederlanders tamelijk veel of veel vertrouwen in de koning, in december is dat nog maar 47 procent’. Een meerderheid die vertrouwen heeft in de koning is in 2020 veranderd in een minderheid. Als reden wordt het gedrag van  Willem-Alexander genoemd waar forse kritiek op kwam. Tekenend is Youp van ’t Hek die in zijn wekelijkse NRC-column de aanschaf van een 2 miljoen euro kostende speedboat door de koning ter discussie stelt. Voor een later afgebroken reis naar Griekenland midden in de lockdown die reizen naar het buitenland verhoogde Willem-Alexander evenmin zijn acceptatie.

Sinds 10 oktober 2020 ben ik lid van het Republikeins Genootschap. Dat heeft met Floris Müller een woordvoerder die de Republikeinse zaak redelijk kan bepleiten. Wat journalist Max Westerman in de video zegt verklaart grotendeels de tot voor kort grote steun voor de Nederlandse monarchie. Voor zijn zelfstandigheid en zijn gebrek aan onderdanigheid wordt hij gestraft met uitsluiting. Maar de Oranjepropaganda die altijd zo sterk aanwezig was in Nederland en in de media was verankerd lijkt uitgewerkt. De tijdgeest wijst de andere kant op. Daarom is het moment gekomen om het pleidooi voor een Republiek serieus te nemen.

In commentatoren noemde ik afgelopen jaren de hielenlikkers, pluimstrijkers, hermelijnvlooien, gladstrijkers en jaknikkers die de monarchie bewieroken. Sommigen ervan durven zichzelf journalist te noemen. Op 13 april 2020 schreef ik in een commentaar het volgende: ‘Maar één gegeven staat als een paal boven water. De bewieroking van de monarchie door de hielenlikkers, pluimstrijkers en hermelijnvlooien zal niet veranderen. Dat is in beton gegoten. Journalisten, kamerleden en opinieleiders blijven het koningshuis kritiekloos volgen. Op een uitzondering als Max Westerman na die de overdadige luxe van het koningshuis ter discussie stelt in een opinie-artikel. Het Nederlandse koningshuis is volgens onderzoek van de Gentse hoogleraar Herman Matthijs het duurste of op een na duurste van Europa. Na Noorwegen. Dat is bizar. Maar nog vreemder is dat er totaal geen politiek debat over is. Hoe kan dat? Nederlandse politici hebben over alles en nog wat een mening, of menen die te moeten hebben, maar over de monarchie zwijgen ze. Of worden ze tot zwijgen gebracht. Er is af en toe kritiek zoals in 2014 van het toenmalige Groningse PvdA-kamerlid Jan Vos. Maar hij moest van zijn eigen partij zijn kritiek inslikken.‘

Is de tijd voor een maatschappelijk debat over de zin en onzin van de monarchie aangebroken? Koning Willem-Alexander heeft door zijn gedrag in 2020 zijn eigen glazen en dat van de Nederlandse monarchie ingegooid. Het lijkt zelfs op een provocatie van iemand die er zelf graag het bijltje bij neergooit. Het is gewenst dat het nu aan het volk is om zich er eens over uit te spreken wat voor staatsvorm Nederland dient te hebben. Dat debat is altijd van bovenaf gemanipuleerd. Dat past niet meer bij onze tijd.

Coronacrisis geeft één zekerheid. Hielenlikkers, pluimstrijkers en hermelijnvlooien blijven de Nederlandse monarchie bewieroken

We kunnen niet voorspellen welke verandering de coronacrisis teweeg zal brengen. Commentatoren zijn het er over eens dat er iets zal veranderen, maar welke kant het opgaat is vooralsnog onduidelijk. Meer of minder populisme? Meer of minder uitvoering van klimaatmaatregelen? Meer of minder globalisering en outsourcing van productie naar lageloonlanden? Meer of minder inkomensongelijkheid, belastingontwijking en macht voor multinationals? Meer of minder samenwerking in de politiek? Meer of minder budget voor vitale beroepen? Meer of minder maatschappelijke saamhorigheid? Er is voorlopig geen zinnig woord over te zeggen.

Maar één gegeven staat als een paal boven water. De bewieroking van de monarchie door de hielenlikkers, pluimstrijkers en hermelijnvlooien zal niet veranderen. Dat is in beton gegoten. Journalisten, kamerleden en opinieleiders blijven het koningshuis kritiekloos volgen. Op een uitzondering als Max Westerman na die de overdadige luxe van het koningshuis ter discussie stelt in een opinie-artikel. Het Nederlandse koningshuis is volgens onderzoek van de Gentse hoogleraar Herman Matthijs het duurste of op een na duurste van Europa. Na Noorwegen. Dat is bizar. Maar nog vreemder is dat er totaal geen politiek debat over is. Hoe kan dat? Nederlandse politici hebben over alles en nog wat een mening, of menen die te moeten hebben, maar over de monarchie zwijgen ze. Of worden ze tot zwijgen gebracht. Er is af en toe kritiek zoals in 2014 van het toenmalige Groningse PvdA-kamerlid Jan Vos. Maar hij moest van zijn eigen partij zijn kritiek inslikken.

Kritiek op de monarchie is in Nederland een taboe dat door de coronacrisis niet veranderen zal. Wat resteert is gebazel over het staatshoofd, de kleding van zijn echtgenote, de vlag en het Wilhelmus. Er is geen debat over de vraag waarom de echtgenote van het staatshoofd een royale vergoeding krijgt, hoewel dat niet logisch is.

Het debat over de kosten is echter niet het fundamentele debat dat gevoerd moet worden. Dat is het debat hoe Nederland bestuurd moet worden en welk type staatshoofd daarbij past. Dat wordt door media en politiek krampachtig vermeden. Er is bij de onzekerheid door de coronacrisis één  zekerheid. De hielenlikkers, pluimstrijkers en hermelijnvlooien blijven amechtig de Nederlandse monarchie ophemelen en verheerlijken.

Racistische uitspraak van Trump is minachtend, kortzichtig en politiek dom

President Trump heeft kritiek gekregen over een uitspraak die velen als racistisch en grof zien. Hij zei in een bijeenkomst met senatoren over immigratie ‘Why are we having all those people from shithole countries come here?’ Hiermee verwees hij volgens sommige aanwezigen naar Haïti en Afrikaanse landen. Trump voegde nog toe dat immigranten uit landen als Noorwegen zijn voorkeur genieten. Hij sprak op 10 januari met de Noorse premier Erna Solberg. Eruit blijkt dat Trump het verschijnsel immigratie niet doorgrondt. Migranten verhuizen naar een ander land in de verwachting om het voor zichzelf of hun kinderen beter te krijgen. Wat het voordeel voor Noren zou zijn om de verworvenheden van hun goed georganiseerde, egalitaire verzorgingsstaat in te wisselen voor de VS met een onberekenbare president, een onberekenbaar en vastgeroest politiek systeem dat danst naar de pijpen van big money en een in snel tempo afbrokkelende verzorgingsstaat is de vraag.

Is Trump een racist? Ja, dat is hij en is geen verrassing. In vele commentaren wordt opgemerkt dat Trump een uitzondering is. Andere presidenten toonden in het openbaar in woord en daad -zoals hulpprogramma’s- compassie met minder bedeelden in minder bedeelde landen. Trump probeert zijn minachtende houding niet eens te verbergen. Hij gaat ermee de boer op om zijn steeds smaller wordende basis -die dik onder de 40% is gezakt- krampachtig vast te houden. Meest verbazingwekkend is nog de uitblijvende reactie van kerkelijke leiders en zijn partij om afstand te nemen van dit soort uitspraken van Trump. Kerken en de Republikeinse partij lopen de kans om voor tientallen jaren de steun van jongeren -de Millennials– te verliezen. De gezaaide wind wordt bij de tussentijdse verkiezingen van november 2018 voor het eerst als storm geoogst.

Reactie Wilders op D66 over Brexit: Partijpolitiek laat zich van slechtste kant zien en gaat met zichzelf op de loop

Hoe is de vuistregel ook al weer die in analyses als uitgangspunt wordt gepresenteerd? In een geglobaliseerde wereld kan een staat niet meer dan twee van de drie belangen dienen: democratie, nationale soevereiniteit of economische globalisering. Dani Rodrik omschrijft de paradox: ‘Democratie valt alleen te verenigen met nationale soevereiniteit als we paal en perk stellen aan de globalisering. Als we mikken op globalisering en ook de natiestaat willen behouden, moeten we de democratie laten varen. En als we democratie plus globalisering willen, moeten we de natiestaat opdoeken, en streven naar meer internationaal bestuur.’

Nederland kan niet binnen de EU en nog minder erbuiten de globalisering terugdraaien. Of bewerkstelligen dat er paal en perk aan gesteld wordt. Globalisering is een gegeven. Dan wordt het kiezen tussen democratie en soevereiniteit. D66 kiest voor democratie en tegen nationale soevereiniteit. De PVV kiest andersom.

Het antwoord van PVV’er Geert Wilders op een tweet van D66’er Steven van Weyenberg is niet volledig. Wilders claimt dat hij de nationale soevereiniteit herstelt (‘baas over eigen land, geld en grenzen’), maar over de democratie en de globalisering zegt hij in zijn reactie niets. Zijn aanname dat een Nexit ons land economisch sterker maakt zou hij een stuk geloofwaardiger maken als hij het eerste rapport van Capital Economics uit mei 2013 openbaar zou maken. Maar dat weigert Wilders omdat volgens Capital Economics een Nexit tot een kredietcrisis zal leiden en de banken met overheidssteun gered moeten worden. Dan mag de belastingbetaler opnieuw de portemonnee trekken. Tom-Jan Meeus zette het in NRC in juni 2016 in een column op een rijtje.

Wilders’ standpunt dat een vertrek uit de EU Nederland weer nationale soevereiniteit zal geven is evenmin volledig en geloofwaardig. Want van de ene kant blijft de economische globalisering trekken die voorwaarden en afspraken oplegt en van de andere kant zal Nederland met de EU zaken moeten doen om economisch niet ten onder te gaan en concurrerend te blijven. Landen als Zwitserland en Noorwegen die geen deel uitmaken van de EU volgen de afspraken van de EU waardoor ze toegang hebben tot de interne markt en geen hoge invoerheffingen hoeven te betalen. Dus wat heeft een soeverein Nederland eraan als het straatarm is?

De keuze die Nederland het minst schaadt is het opdoeken van de natiestaat, dus het opgeven van de nationale soevereiniteit. Dani Rodrik: ‘Als we democratie plus globalisering willen, moeten we de natiestaat opdoeken, en streven naar meer internationaal bestuur.’ Als Wilders realistisch was en echt het beste met Nederland voorhad, dan zou hij niet voor de natiestaat en een Alleingang van Nederland moeten pleiten, maar voor een kleinere EU. Daarin is het belang van soevereiniteit relatief groter. Zoals dat ook in de EEG van de zes was waar Nederland een dikke vinger in de pap had. Zo’n Noord/West-Europese Unie moet groot genoeg zijn om levensvatbaar te zijn. Duitsland, Finland, België, Luxemburg, Denemarken, Ierland en Zweden omvatten. Eventueel aangevuld met het Verenigd Koninkrijk dat zich erbij aansluit. D66 moet zich erin kunnen vinden.

Foto 1: Schermafbeelding van reactie Geert Wilders, 9 augustus 2016.

Foto 2: Schermafbeelding van tweet van Steven van Weyenberg, 9 augustus 2016.

Brexit bracht UK veel negatiefs: Adudu en Dougan getuigen

BBC presentatrice Trish Adudu is in tranen. In Coventry werd haar gezegd ’neger ga naar huis’. Een Aziatische student werd ook belasterd. Ze zegt zoiets nooit te hebben meegemaakt. Het gebeurde na het referendum van 23 juni waarin Britten met 52% ervoor stemden de EU te verlaten. Immigratie was een cruciaal onderwerp.

Dit incident staat niet op zichzelf. Na het referendum waren er vele meldingen van racisme tegen vooral Polen. Wat is hier aan de hand? Bestond dat racisme altijd al, maar werd het onderdrukt? Of heeft de harde toon van de campagne mogelijk gemaakt dat mensen het eindelijk ‘durfden’ zeggen omdat alle remmen los waren?

Dit referendum heeft het slechtste in Britten naar boven gebracht. Politici logen dat het gedrukt stond en wat nog beschamender was, na de uitslag liepen ze weg voor hun beweringen en braken hun beloften. Zoals over de 350 miljoen pond per week die volgens het Leave-kamp niet meer naar de EU maar naar de Nationale Gezondheidsdienst (NHS) overgemaakt zou gaan worden. Of over de stop op immigratie na een Brexit. Nu blijkt dat ‘verkeerd begrepen’ te zijn. Het gedraai van politici heeft de Britse politieke klasse ongeloofwaardig gemaakt. ‘Take back control’ was de slogan van de Leave-campagne. Het omgekeerde is gebeurd. Het heeft het land in chaos en onzekerheid gestort. Schotland en Noord-Ierland dreigen de unie zelfs te verlaten.

Hoogleraar Europees Recht Michael Dougan van de Universiteit van Liverpool is duidelijk en aarzelt niet. Hij pleitte voor Remain, zoals hij in een college om economische en politieke redenen beargumenteerde. Dougan  meent dat de Leave-campagne een van de meest oneerlijke politieke campagnes gevoerd heeft die het Verenigd Koninkrijk ooit heeft gekend. Trish Adudu zal het niet ontkennen. Voor het repareren van de uitslag is het te laat. A fine mess. Het referendum eindigt als wees omdat niemand er verantwoordelijk voor wil zijn.

Europees Staatsrechtexpert Michael Dougan beredeneert dat het Verenigd Koninkrijk in de EU beter af is dan erbuiten. Dus: Remain

Hoogleraar Europees Recht Michael Dougan aan de Universiteit van Liverpool is duidelijk: het is in het belang van het Verenigd Koninkrijk om in de EU te blijven. Daarom stemt hij voor blijven (Remain). Als expert op het gebied van Europees Staatsrecht analyseert hij voor- en nadelen van een Brexit. Onderzoek heeft uitgewezen dat de Britten op alle dossiers veel invloed in de EU hebben en bij een Brexit aan politieke en economische invloed zullen inboeten. Plat gezet: ze zouden wel gek zijn om afstand te nemen van die voordelen. Dougan houdt rekening met een boedelscheiding die 10 jaar kan duren. Er zijn vele onzekerheden. Wat wordt de juridische positie van de 3 miljoen EU-ingezetenen in het Verenigd Koninkrijk en de 2 miljoen Britten in de EU? Wat doen de Schotten bij een Brexit? Hoe worden de 60 handelsverdragen met onder meer VS, China en India heronderhandeld? Het is vooral de gemeenschappelijke markt van de EU (European Single Market) die de Britten als exporteur en bemiddelaar tussen landen nu kansen geeft die het buiten de EU niet heeft.

Dougan is kritisch over het niveau van de campagne. Hij hekelt zowel het Remain– als het Leave-kamp, maar beticht vooral de laatsten ervan ontspoord te zijn in ‘oneerlijkheid op een industriële schaal’ (na: 1’ 38’’).

De eenzijdige benadering van de campagne bij het Britse EU-referendum. Het gaat niet om economie, maar om migratie. Echt?

Als iemand zegt de waarheid te verkondigen kun je er gif op innemen dat er geen waarheid komt, maar een individuele opvatting van wat de waarheid is. Stefan Molyneux meent dat het Britse referendum niet gaat over economie, maar over migratie. Dat is een boute bewering die grens aan een onverantwoordelijke houding. Hij kan dat niet eenzijdig bepalen. Moeten volgens Molyneux Britten het na een Brexit zonder economie stellen? Maar hoe ziet hij dat dan voor zich? Wordt de Britse economie voortaan geïntegreerd in de Britse cultuur?

Met zijn eenzijdige benadering staat Molyneux niet alleen. Hij is een exponent van de sociale media waar de waarheid in het eigen reservaat bestaat en de tegenpartij niet meer bereikt. Zijn ambitie is het bevestigen van het eigen gelijk door te hameren op een deelaspect. In dit geval migratie. Het gaat hem er niet om door het innemen van een onvooringenomen en onpartijdige positie een waarheid te vinden die voor allen geldt en de mensen verbindt. Molyneux wil uitsluitend gelijkgezinden verbinden en sluit andersdenkenden uit. Exact het beginsel van religie dat leden binnen de eigen groep verbindt door zich af te zetten tegen mensen buiten de groep. Zijn uitgangspunt mikt op fragmentatie en verdeeldheid en is schadelijk voor een samenleving.

In de reacties op de moord op parlementslid Jo Cox was de reactie van het Labour-parlemetslid Stephen Kinnock naar mijn idee indrukwekkend en veelzeggend. Voor Nederlanders ook een waarschuwing om het niet zover te laten komen als in het Verenigd Koninkrijk en zich niet door de populisten van PVV, SP, Geen Stijl of het rechts-nationalistische Forum voor Democratie te laten misleiden: ‘We need to think a bit about the tone of our politics and the way that politicians and the media talk to each other … and the way social media kicks in and amplifies this. It’s not a big journey from saying horrible things to doing horrible things.‘

Mijn vraag aan Molyneux is dat als het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt door welk vrijhandelssysteem het dat dan wil vervangen. Deze vraag de LEAVE-campagne te beantwoorden. Merkwaardig omdat het essentieel is voor de toekomst van het land. Deze tactiek van wegkijken en weglopen voor verantwoordelijkheid bergt grote risico’s in zich. De REMAIN-campagne probeert de Britten angst aan te jagen door te wijzen op de onzekerheden bij een Brexit en die onzekerheden zullen er altijd zijn. Maar juist omdat de verschillende facties binnen het LEAVE-kamp het belang van de economie relativeren jaagt dat schrik aan. Weten ze wel wat ze doen? Daarnaast rekenen de LEAVERS op een toeschietelijke houding van de EU die zich voegt in de wensen van Engeland. Maar dat is geen zekerheid. Met dank aan een bericht (zie 18) in NRC voor de analyse.

Mijn reactie aan Molyneux:
Stefan, you say the British referendum is not about economics, but about culture. That is doubtful. Both economics and culture are important to a nation. So, you can’t isolate one from another.

As a Dutchman I’m surprised by the grimness of the campaign and the lack of arguments. It seems no open and fair debate any longer to convince people, but to bluff them. Where does it leave the British tradition of fairness, openness, ambition and self-confidence?

If I lived in the UK I would wanted to know before I should cast my vote which script the LEAVE-campaign had in mind. Will Britain (or in the longer run England without Scotland) join the European Free Trade Association (EFTA)? Will Britain join the European Economic Area (EEA)? Will Britain follow the Swiss example and join the EFTA, but not the EEA? Or does it see another possibility and what would that possibility be? And I would wanted to know how ideal those scenarios for the British voter are.

I agree with you it is not only about economics, but I disagree with you it is only about the cultural national identity. In my opinion it is too easy to say it is only about culture. It is also about the future of Britain. No minor issue. If the LEAVE-campaign is united and well prepared I bet you as a campaigner can answer my question.

What are the scenarios for Britain concerning the future trade treaty? Do you think it has more freedom in all the options or less because it has made itself vulnerable and economically weakened? And so economics has a lot to do with culture.

Nader onderzoek gevraagd naar Tiway FSU en Oekraïense witwasroute

In een bericht op Kiyv Post over corruptie in de top van het Oekraïense kabinet van premier Arseni Jatsenjoek en diens partij het Volksfront wordt het Nederlandse bedrijf Tiway FSU B.V. genoemd. Het betreft witwassen van 40 miljoen dollar door Jatsenjoeks partijgenoot Igor Kotvitski naar Panama’s Kingston Group S.A. Een bron bericht aan Kiyv Post dat de Oekraïense wet is overtreden. Een partijgenoot van het Petro Poroshenko Bloc  Sergei Leshsjenko meent dat de top van het Volksfront deze witwasroute dekt. Kotvitski ontkent, maar wilde op vragen van Kiyv Post geen details geven. Leshsjenko meent dat Kotviski geld wegsluisde voor minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov (Volksfront) via de Oshchadbank die gecontroleerd wordt door een ander lid van het Volksfront Andriy Pyshny. Oekraïne is het meest corrupte land van Europa waar oligarchen achter de schermen aan de touwtjes trekken. President Porosjenko wordt verweten laks tegen corruptie op te treden.

Uit een verslag uit 2012 blijkt dat Tiway Oil AS een Noors bedrijf is met vestigingen in Turkije en de Krim/ Oekraïne en het hoofdkantoor in Dubai. In het verslag van de curator op Faillissementdossier blijkt dat de Nederlandse Holdingmaatschappij Tiway Oil B.V. (zie schema boven) op 12 mei 2015 door de rechtbank in Amsterdam failliet is verklaard. Het wordt ‘een financiële holdingmaatschappij met belangen in de olie/gas industrie’ genoemd. In andere woorden, een betalingsvehikel. Uit de gegevens op Open Companies blijkt dat Tiway FSU B.V. dat in het bericht van Kiyv Post wordt genoemd ook een financiële holding waar niet de Turkse, maar Oekraïense werkmaatschappijen onder vallen. Met één medewerker. Nader onderzoek gevraagd.

Foto 1: Schermafbeelding van organisatieschema van Tiway Oil AS in ‘Strategic Alternatives Process Turkey and Ukraine’.  November 2012

Foto 2: Schermafbeelding van deel bedrijfsprofiel van Tiway FSU B.V. door Open Companies.

Uitreiking aan grens van Noorse vredesprijs aan Edward Snowden is blamage voor Noorwegen

De affaires Assange en Snowden hebben het idee van neutraliteit en onafhankelijkheid van respectievelijk Zweden en Noorwegen beschadigd. Beide landen zijn niet in staat om zich te ontworstelen aan de druk van de VS dat Assange -notabene een Australisch staatsburger- en Snowden graag in een Amerikaanse gevangenis wil opsluiten om ze tot zwijgen te brengen. De regeringen van beide landen verschuilen zich achter de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht die het een regering niet zou toestaan om klokkenluiders op bezoek vooraf de garantie te geven dat ze niet uitgeleverd worden aan de VS. Maar dat voorrecht hebben de Zweedse en Noorse regering wel degelijk. Onder druk van de VS die om uitlevering van de klokkenluider vraagt durven ze er geen gebruik van te maken. Snowden heeft sinds 2013 asiel in de Russische Federatie omdat op doorvlucht naar Latijns-Amerika zijn paspoort door de Amerikaanse regering werd ingetrokken.

Edward Snowden heeft de Bjørnson prijs gekregen voor zijn onthullingen over onder meer de NSA die vanaf 2013 in The Guardian en andere media wereldwijd verschenen. De procedure is dat de Bjørnson Academie tijdens the Bjørnson Seminar in Molde op 5 september Edward Snowden de prijs overhandigt. Maar dat wordt onmogelijk gemaakt door de Amerikaanse druk. Dat is ontluisterend voor Noorwegen dat zo vaak kritiek heeft op landen die de mensenrechten schenden. Bijvoorbeeld bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede in 2010 aan de Chinese Liu Xiaobo die toen gevangen zat in China en de prijs in Oslo niet in ontvangst kon nemen. Deze dubbele standaard beschadigt ook de geloofwaardigheid van het Noorse Nobelcomité.

Wat nu? Er zijn drie opties om Snowden de prijs uit te reiken: in Noorwegen, in Rusland of aan de Noors-Russische grens. De symboliek is groot. Noorwegen lijkt de grote publicitaire verliezer te worden en voorgoed haar geloofwaardigheid van klein, neutraal land te verliezen. De Amerikaanse druk op Noorwegen verklaart ook waarom Snowden in Europese landen nooit een poot aan de grond kreeg, en van geen enkel Europees land asiel kreeg. Snowden kreeg van de Nederlandse regering niet eens antwoord op zijn asielverzoek.

In 2014 concludeerde ik bij kamervragen van Ronald van Raak: ‘Het wachten is op een omslag in het denken van de VS. Als het daar tot de gangen van de macht doordringt dat het in het Amerikaans belang is dat Snowden in Nederland of een ander Europees land en niet in de Rusland verblijft kan Snowden asiel krijgen. Dan pas, niet eerder. De vragen van Ronald van Raak gaan feitelijk over het gebrek aan autonomie en de onderhorigheid van de Nederlandse politiek aan de VS.’ Europese landen lopen nog steeds achter de VS aan.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Snowden may get freedom prize at border’ van Local.no op 28 augustus 2015.