Dorpsgezicht met kruisbeeld van Garmisch, Beieren, 1890

Een foto met kruisbeeld uit 1890 in het Beierse Garmisch. Een dorpsgezicht of Dorfspartie. Een vrouw knielt voor de houten behuizing met twee verdiepingen. Beneden Maria, boven Jezus aan het kruis. Links leidt een pad door de wei of de alm. Rechts het dorp met kerktoren. Wat is hier zo bijzonder aan dat een Amerikaanse maatschappij het vastlegt als beeld van Duitsland en er exemplaren in eigen land en in Europa van hoopt te verkopen? Moet dit dorpsgezicht bevestigen wat men kent of verrassen? In diep katholiek Beieren ontmoeten half afgewende gezichten elkaar naar beneden of boven kijkend. Dat lijkt een verticale samenleving. De echte verrassing ligt in de toekomst besloten en ontvouwt zich 43 jaar later. In 1933. Wordt hier de kiem gelegd?

Parodie op Jezus door Hendrik Jan Bökkers met Bobbi Eden

Ze gaf me een foto / En toen had ik ‘m door
Met zijn stomme sandalen / En zijn vatterige baard

Die denkt toch niet dat ik gek ben/ Ik ben toch geen idioot
’t Is een smerige hippie / Of misschien zelfs een Jood

Ze drinkt ineens geen bier meer / Ze drinkt alleen nog maar wijn
En ze bidt voor haar zorgen / Maar vergeet die van mij

’t Is me allemaal een toestand / Waar ik me gruwelijk voor schaam
Want laatst bij het vrijen / Toen riep ze zelfs zijn naam

Een clip ‘Jezus’ van boerenrocker Hendrik Jan Bökkers met pornoactrice Bobbi Eden. Voor katholiek.nl geeft Frank G. Bosman een analyse die het christendom in bescherming neemt: ‘De vraag is natuurlijk: wat betekent deze ‘Jezus’ van Bökkers. Het is gemakkelijk om er een kritiek op het ‘kleffe’ christendom in te zien, een christendom dat bestaat uit het afleggen van alles wat het leven leuk en aangenaam maakt, met name seks. Christenen zijn dan suffe preutse kwezels waar je eigenlijk alleen medelijden mee kan hebben. Wellicht is dat ook de intentie van Bökkers zelf geweest.’ Bökkers reageert op deze recensie van Bosman en bedankt hem voor de uitgebreide analyse, en: ‘We zien het inderdaad ook als parodie, en wie zich hierdoor gekwetst wil voelen moet dat vooral niet laten, maar dan ben je wel een behoorlijke suffe, preutse kwezel… 😉’

Tekst opgeschreven door Frank Bosman, zie ‘Bobbi Eden is verliefd op Jezus’.

Strijd over postzegels, Marianne, Inna en FEMEN

In Frankrijk won een postzegel dat de nieuwe feministes van FEMEN zou verbeelden de competitie voor een nieuwe Marianne. Zo licht ontwerper Olivier Ciappa toe. Elke president mag een eigen Marianne kiezen en kan zich met deze keuze profileren. Deze moederfiguur vertegenwoordigt de Franse republiek en is een tijdje het gezicht van Frankrijk. Onder meer Brigitte Bardot (1969), Mireille Mathieu (1978) en Catherine Deneuve (1985) gingen FEMEN-voorvrouw Inna Shevchenko voor. Zij inspireerde ontwerper Ciappa. De keuze voor iconen uit de populaire cultuur is begrijpelijk vanwege de veilige keuze. Elke Fransman moet zich erin kunnen vinden.

Omdat Marianne het symbool van de Republiek is ligt de keuze gevoelig. De kritiek barstte los. FEMEN vergrootte dat uit door critici te reduceren tot nationalisten, reactionairen, homohaters en ander fascistisch tuig. FEMEN ziet op haar website in de keuze voor het ontwerp van Ciappa een bevestiging van de eigen strijd. Die het verbindt met de Franse Revolutie en het streven naar gelijkheid. De keuze voor FEMEN is opvallend. Deze keer dus geen icoon uit de populaire cultuur, maar een uit Oekraïne afkomstige politieke activiste.

Zien we wat we zien? Of denken we te moeten zien wat het bijschrift zegt? Ciappa zegt zich te hebben laten inspireren door allerlei voorbeelden. Inna Shevchenko was daarvan wel de belangrijkste. In de postzegel zal niet voor iedereen het gezicht van de oprichtster van FEMEN terug te vinden zijn. Eerder doemt een poezelig meisje als hoofdpersoon uit een tienerstrip op. In de postzegel is zonder voorkennis geen directe verwijzing naar FEMEN of Inna Shevchenko te herkennen. Conclusie is dat in de discussie over de nieuwe Marianne de beeldenstrijd het verliest van de woordenstrijd. In een beeldcultuur beslist zoals vaak de onderliggende tekst.

Foto 1: Franse postzegels met nieuwe Marianne. Ontwerp: Olivier Ciappa.

Foto 2: Activiste en oprichtster van FEMEN Inna Shevchenko (rechts).

FEMEN roept weerstand op in religieuze en links-radicale hoek

FEMEN is de van oorsprong Oekraïense groep activistische vrouwen die het vrouwenlichaam inzet om te protesteren. Onder het motto: ‘Onze God is vrouw, onze missie is protest, onze wapens zijn blote borsten‘. Het begon als protest van oprichtster Inna Shevchenko tegen de Russisch-Orthodoxe kerk. Zo zaagde ze in augustus 2012 in Kiev topless een kruisbeeld door. In protest tegen de veroordeling van de leden van Pussy Riot. Ze moest naar Parijs vluchten waar FEMEN sinds september 2012 gevestigd is. FEMEN opereert in steeds meer landen en uit zich over steeds meer onderwerpen. Met burgerrechten als gemeenschappelijke noemer.

FEMEN heeft een bij-de-tijdse marketing ontwikkeld met een FEMEN-shop. De toko in Parijs moet draaien. FEMEN is idealistisch, maar hoeft niet geïdealiseerd te worden. Maar elke NGO mag eigen middelen en focus kiezen om effectief te zijn. Mits het binnen de wet blijft. Om zich niet te isoleren dient FEMEN aan de veilige kant van de pornografie te blijven. Seks verkoopt, maar met mate. In die hoek worden vrouwen nu eenmaal geplaatst. Bij elke actie moeten de actievoerders van FEMEN de afweging maken of het provocatief genoeg is om het nieuws te halen, maar niet te uitdagend om onaanvaardbaar te worden voor een breed publiek.

Er bestaat weerstand tegen FEMEN. Vooral uit religieuze en links-radicale hoek. De natuurlijke vijanden van een open samenleving die uit de liberale democratie volgt en FEMEN voorstaat. Zo plaatst KRAPUUL een stuk dat ageert tegen Elma Drayer en tegelijk FEMEN de mantel uitveegt. Het doet FEMEN en Drayer tekort als het suggereert dat FEMEN hoofdzakelijk ageert tegen de islam en Drayer die attitude overneemt. Dat doen FEMEN en Drayer niet. De schrijver hangt aan dat anti-islamisme zijn betoog op dat in de lucht komt te hangen. Een symbolisch Russisch-Orthodoxe crucifix reduceert hij tot een monument voor concentratiekampslachtoffers. Columniste Elma Drayer nam het deze week in Trouw op voor FEMEN en verbaasde zich over de gebrekkige belangstelling in de Nederlandse media. Ze mist trouwens dit blog dat herhaaldelijk over FEMEN bericht.

Drayer citeert Evie Embrechts in wat ze als voorbeeld van ‘zuurlinksigheid’ ziet: ‘Er is niets feministisch aan dit soort neprebellie en Femen is een afschuwelijk voorbeeld van racisme en neokolonialisme‘. Embrechts stelt in haar betoog islamkritiek gelijk aan moslimhaat, wat een slot op elk debat gooit. Verder heeft ze zich slecht geinformeerd en zit haar mening de feiten in de weg. Evie Embrechts geeft toe dat ze haar stuk schrijft om frustraties en onbegrip van haar af te schrijven. Het is haar in mijn ogen niet gelukt om een afgewogen beeld van FEMEN te geven. Terwijl de vraag hoe marketing, media, pornografie, protest, vrouwenrechten, religie en levensovertuiging samengaan tot interessante conclusies kan leiden die iets zeggen over onze tijdgeest. Juist omdat de activisten van FEMEN iets nieuws proberen. FEMEN maakt meer los dan sommigen aankunnen.

Foto 1: ‘A Femen activist uses a chainsaw to cut down an Orthodox cross in Kyiv on August 17‘ [2012]. Credits: Reuters.

Foto 2: Op 18 augustus 2012 wordt door de overheid een nieuw kruis opgericht. Ofwel: geënt. 

Alia al Mahdi en FEMEN uit de kleren voor vrijheid Egypte

Naakt in de Zweedse sneeuw is weer eens iets anders dan een burka in de zomerhitte van het Midden-Oosten. Iedereen protesteert op haar eigen manier. Hier voor de Egyptische ambassade in Stockholm tegen de greep naar de macht van de islamisten en president Morsi. Deelneemster in het midden is de Egyptische blogster Aliaa al Mahdi die een jaar geleden al eens uit de kleren ging voor de vrijheid. Ook toen al als protest tegen de opmars van de islamisten en de inperking van de vrouwenrechten. De organisatie was in handen van FEMEN. Rechts staat de leidster, de Oekraïense Inna Shevchenko die eerder in Kiev topless voor de vrijheid een kruisbeeld omzaagde. De vrouwen moesten allen naar het Westen vluchten omdat ze bedreigd werden.

Pikant zijn niet de borsten of schaamhaar dat onbedekt is. Wel het verslag van Alia al Mahdi op haar blog. Ze vertelt dat het de opzet was om voor de Egyptische ambassade in Parijs te demonstreren. Daar heeft FEMEN noodgedwongen de tenten opgeslagen. Maar hoewel de ticket betaald was mocht ze in Göteborg Landvetter Airport niet boarden omdat ze klaarblijkelijk op een no fly lijst stond. In rechtsstaat Zweden die sommigen ideaal achten. Gevlucht uit Egypte is ze teleurgesteld dat haar vrijheid in Europa ook ingeperkt wordt: ‘I am disappointed that my freedom of expression is also oppressed in Europe.‘ Europeanen kunnen zich schamen.

Op de site van FEMEN is hier een filmverslag van de actie te zien. De toelichting zegt: ‘International women’s movement FEMEN and antiislamist Egyptian activist Alia al-Mahdi have called to say NO to Sharia constitution in Egypt! Before the decisive day of the referendum in Egypt activists came to the Embassy of Egypt in Stockholm to support Egyptian heroes who are resisting the sharia-dictatorial draft of the constitution of the president Morsi. FEMEN calls people of Great Egypt to deny this religious bondage of newly appeared prophet Morsi and to give the chance for Egypt for the rightful democratic development. ‘Sharia is not a constitution’ – it has been written on Alia’s naked body.

Foto’s: In de Zweedse sneeuw zeggen Alia al Mahdi (midden) en FEMEN  ‘nee’ tegen de Egyptische grondwet en tegen diverse heilige boeken: tora, bijbel en koran.

Topless zagen voor het goede doel met Inna Shevchenko

Een naakte vrouw, een kruisbeeld en een kettingzaag maken een fraai plaatje. Beeldend leggen de zachte krachten met motorgeweld de duistere krachten van de religie neer. Activiste Inna Shevchenko van FEMEN zaagt voor het goede doel in protest tegen de veroordeling van Pussy Riot. Pikant verslagen door Russia Today, de nieuwszender van Vladimir Putin. Inna zet haar zaagtocht voor het goede doel voort en zaagt morgen op het Gogbot-festival in Enschede. In een ode aan Pussy Riot. Female Power staat nooit voor paal.

Als gevolg van de actie is Inna Shevchenko naar het buitenland gevlucht. Ze werd continu bewaakt door de Oekraïense veiligheidsdienst. FEMEN vreesde haar arrestatie. Shevchenko verliet haar appartement via het balkon, reed per auto naar Korosten en pakte daar de trein naar Warschau, aldus een bericht van FEMEN. De video dateert van 17 augustus. In Parijs wil FEMEN een trainingscentrum voor activisten oprichten.