Maatschappelijke en theologische kritiek op kardinaal Eijk en zijn boek over de ethiek van huwelijk en seksualiteit

Tweets van Evelyn Noltus, 24 oktober 2022.

Er is rumoer en onduidelijkheid over uitspraken van de Utrechtse kardinaal (R.K.) Wim Eijk in het door hem geschreven boek ‘De band van de liefde’. De presentatie inclusief symposium ervan is geschrapt. In een bericht verwijst het Aartsbisdom Utrecht naar ‘om kardinaal Eijk moverende redenen‘. Dat geeft geen duidelijkheid, maar vergroot de onduidelijkheid. Het boek wordt voorgesteld als ‘Het standaardwerk over de ethiek van de Rooms-Katholieke Kerk op het gebied van huwelijk en seksualiteit‘ en is bedoeld als naslagwerk voor katholieke kerkdienaars.

RTV Utrecht zegt in een bericht over deze kwestie dat het ietwat smeuïg een ‘seksboek‘ noemt: ‘Wie de inhoudsopgave van ‘De band van de liefde’ bestudeert, ziet al snel dat geen onderwerp wordt geschuwd op het gebied van seksualiteit. Van prostitutie tot masturbatie en van pedofilie tot bestialiteit. Seksuele handelingen worden expliciet en technisch beschreven. Waarom eigenlijk?‘

Met name homoseksuele katholieken zeggen zich geschoffeerd te voelen door het boek omdat het ‘elke aansluiting met de samenleving mist en ook een beetje viezig en voyeuristisch is’. Het gezag van kardinaal Eijk als ethicus die voor Nederlandse katholieken het laatste woord heeft over huwelijk en seksualiteit wordt zo niet alleen betwist, maar hij wordt als persoon weggezet als verdorven. Dat voelt als wraak van degenen die jarenlang door de Nederlandse katholieke kerk in de ontaarde hoek werden geplaatst waar ze nu deze kardinaal plaatsen. Eijk krijgt een koekje van eigen deeg.

Fundamentele kritiek komt van Evelyn Noltes, de protestante predikante van de Johanneskerk in Leersum als ze over de gedachten van kardinaal Eijk in een interview in bovenstaande tweet zegt: ‘Ik probeer het open en respectvol te lezen. Maar haak af bij de stelling dat Gods zegen niet kan rusten op een homosexuele liefdevolle relatie. Wie bepaalt dat?‘

De kritiek verbindt ze direct met Eijks visie op homoseksualiteit en jammergenoeg niet met de theologische filosofie of het voor mensen mogelijk is namens God te praten. Op internet en in godshuizen wemelt het van de Godsfluisteraars die God tot eigen object maken. Dat benadrukt het idee dat God door mensen geconstrueerd is, terwijl deze Godsfluisteraars juist het omgekeerde willen aantonen. Die valkuil begrijpen ze niet. Kardinaal Eijk bekent zich ook tot Godsfluisteraar.

Toch slaat Noltes de spijker op de kop. Het namens God praten wat Eijk suggereert te doen ondermijnt de geldigheid van godsdienst omdat het de mystiek en mythologie van Gods bestaan eenzijdig verbreekt. Zoals zij zich afvraagt ‘Wie bepaalt dat?‘.

Wie namens God mag praten is de aloude spanning binnen godsdiensten. Dat gaat om macht en gezag. Want wie door de gelovigen aanvaard wordt als iemand die namens God mag praten heeft een scala aan argumenten die niet weerlegd kunnen worden om de gelovigen in het gareel te houden en de macht binnen de godsdienst te bestendigen. Het voorrecht van Eijk om namens God te praten wordt aangevochten door andere katholieke en niet-katholieke christenen. Dat tast zijn gezag aan.

Het betwisten van dit voorrecht is voor hem kwalijker dan de beschuldiging om als conservatief buiten de samenleving te staan of er merkwaardige standpunten over seksualiteit op na te houden. Het lijkt er sterk op dat Eijk met dit boek over ethiek zijn hand overspeeld heeft. Gelovigen volgen hem niet, terwijl de boek wel de brede pretentie heeft. Het is niet uitsluitend gericht op een harde kern van orthodoxe gelovigen die zijn dogmatiek blindelings volgen.

Kardinaal Eijk heeft met zijn boek op twee paarden tegelijk willen wedden, maar heeft zijn inleg verloren. Nederlandse gelovigen zijn allang verder getrokken. Ze wijzen zijn standpunten niet zozeer af, maar vinden ze niet meer relevant en van deze tijd. Eijk benadrukt met dit boek onnodig zijn eigen overbodigheid.

Buitententoonstelling ‘Pride Photo’ in Almere stuit op gemeentebestuur en vandalen

Het maatschappelijk debat over inclusie en LHBTQIA+ emancipatie kent verschillende snelheden. In Almere werd in opdracht van waarnemend burgemeester Ank Bijleveld (CDA) een paneel met een volgens haar te expliciete foto van een naakte man verplaatst. Het paneel was onderdeel van de rondreizende buitententoonstelling ‘Pride Photo‘ die in de openbare ruimte staat en van 10 juni tot 30 juni 2022 Almere aandoet.

Het thema is ‘CELEBRATING THE UNSEEN’. Het is geen makkelijke opgave die de curatoren Simomo Boujarra en Jan Hoek zich gesteld hebben om het ongeziene in beelden te willen vieren. Ze zeggen in een toelichting: [we] ‘proberen je daarom aan te moedigen ook na te denken over de verhalen die je hier niet ziet.‘ Het is een dubbele opgave. Van de bezoeker of passant van de buitententoonstelling van 20 panelen wordt verwacht na te denken over de foto’s van deze tentoonstelling én om na te denken over ‘de verhalen‘ die ‘je hier niet ziet‘. Dat laatste is een omvangrijk karwei zonder einde.

De Almeerse ‘inclusie-wethouder’ Froukje de Jonge (CDA) begrijpt niet wat het ‘UNSEEN-leven‘ is. Zo noemt ze het. Ze meent dat op de 20 panelen te zien, maar volgens de uitleg van de twee curatoren is dat niet te zien op de panelen. Het ongeziene zijn de verhalen ‘die je niet ziet‘. Dus het leven achter de foto’s. Dat klinkt logisch.

‘Inclusie-wethouder’ De Jong wil een deel van het geziene ongeziene liever niet zien. Want om nou ‘gelijk, pats, die als eerste te krijgen vonden we wel erg heftig‘, zo zegt ze tegen Omroep Flevoland in bovenstaande video. Wie ‘we’ is die het erg heftig vond licht ze niet toe. Maar dat betreft waarschijnlijk burgemeester Bijleveld (CDA) en ‘inclusie-wethoude’ De Jong (CDA). De gewraakte foto van Levi is gemaakt door Prins de Vos en is deel van de serie ‘Boys Do Cry‘.

Intussen zijn in Almere panelen van deze buitententoonstelling beklad. De organisatie van ‘Pride Photo’ zegt aangifte te willen doen bij de politie. Op de veiligheidscamera’s moeten de verdachten in beeld zijn gebracht en opgespoord kunnen worden. Dan wordt het ongeziene gezien. In mei 2022 werden in Vlissingen foto’s van deze tentoonstelling met verf beklad. De foto’s roepen blijkbaar agressie op. Dat het niet makkelijk is om de tentoonstelling bij gemeenten onder te brengen toont aan dat er nog vijf lege plekken in het schema zijn dat tot januari 2023 loopt.

Het bekladden is zowel een spiegeling als uitwerking van het thema. Het ongeziene is niet alleen het verhaal achter de foto’s, maar ook de reactie erop die ‘het verhaal‘ tot zwijgen wil brengen. Kortom, LHBTQIAV+ emancipatie. Met de ‘V’ van vandalen.

Onbewust wijst Nashville-initiator Piet de Vries erop dat religieuze organisaties geen ruggegraat hebben

Dit citaat is afkomstig van voormalig predikant Piet de Vries uit een bericht van het AD van vandaag over de kritische reacties op de Nashville-verklaring over homoseksualiteit en transgenderisme. De Vries is verbonden aan de faculteit Religie en Theologie van de VU. DDS zet het citaat in een kader en onderstaande reactie is een antwoord op een artikel met dit citaat. De Vries heeft gelijk dat kerken zich moeten laten horen. Zeker als een maatschappij dreigt te ontsporen en gelovigen en niet-gelovigen opkijken naar de kerk als moreel kompas. Maar over welke ontsporing heeft hij het met zijn vergelijking tussen nazi- en genderideologie?

Want wat bedoelt De Vries met ‘genderideologie’? Hoe wordt volgens hem dat aan de christelijke kerken of de leden hiervan opgelegd? Het is begrijpelijk dat De Vries vanuit zijn religieuze overtuiging bepaalde standpunten afwijst. Daarvoor leven we in een pluriforme samenleving die als politieke filosofie het secularisme heeft dat godsdiensten en levensovertuigingen een gelijke plaats geeft, en onder de rechtsstaat die onder meer de grondrechten garandeert op het juridische vlak. Binnen die kaders mogen we met elkaar van mening verschillen dat het een lieve lust is. Daarom is onze veelzijdige en veelkantige samenleving ook zo boeiend. En altijd in beweging. Die zogenaamde genderideologie is dus uitsluitend voor intern gebruik. Als De Vries en zijn medestanders er niks mee willen, dan hoeven ze er niks mee te doen en kunnen ze het afwijzen.

De Vries en zijn medestanders wordt niets door iemand opgedrongen. Hij kan autonoom in eigen kring zijn. Hij wil echter meer, zo lijkt het. Namelijk bepalen hoe de samenleving ingericht is en hoe andersdenkenden zich naar zijn christelijke ideologie moeten voegen. Of in pure vorm of in de verwaterde vorm van het compromis. Die wens is terecht en begrijpelijk, want maatschappelijke organisaties zoals politieke partijen of religieuze organisaties zoals kerkgenootschappen mogen zich laten horen. Die ruimte hebben De Vries en de orthodoxe kerken op dit moment al. Vanwaar dan toch zijn angst om onder de voet te worden gelopen en zijn onrust die leiden tot een vergelijking met nazi-ideologie die feitelijk zegt dat hij geen recht van spreken heeft en hem een dictaat wordt opgelegd dat hij en de orthodoxe christenen vanwege levensgevaar moeten slikken?

Een bredere interpretatie van De Vries’ woorden is dat religieuze organisaties zich in de geschiedenis voortdurend in de luren hebben laten leggen door de wereldlijke overheid. Dat varieert van de vermenging van religie en politiek door de kruisvaarders tot het hedendaags knechten van hele volkeren uit naam van een godsdienst, zoals in Saoedi-Arabië. Religieuze organisaties waren en zijn tot op de dag van vandaag met één vinger te lijmen. Zij staan pas op tegen onrecht als dat het onrecht van de eigen religieuze organisatie is. Dat is de schijnheiligheid van religieuze organisaties die zingeving en ethiek ondergeschikt maken aan machtsvorming. Piet de Vries is duidelijk met zijn krakkemikkige en contra-productieve vergelijking. Het artikel ‘The Subversion of Christianity’ van Alan Cross droeg bij aan mijn meningsvorming over dit onderwerp.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Doorgedraaide Nashville-initiatiefnemer vindt homohuwelijk vergelijkbaar met het nazisme: ‘En de kerk zwijgt!’’ van Tim Engelbart voor DDS met een citaat van Piet de Vries, 8 januari 2019.

Foto 2: Schermafbeelding van eigen reactie bij artikel ‘Doorgedraaide Nashville-initiatiefnemer vindt homohuwelijk vergelijkbaar met het nazisme: ‘En de kerk zwijgt!’’, DDS, 8 januari 2019.

Conservatieve christenen laten zich kennen in Nashville-verklaring

Tientallen protestante predikanten, docenten en politici hebben de Nashville-verklaring ondertekend. Een Nederlandse versie van een Amerikaanse verklaring uit 2017. Het gaat over de afwijzing van homoseksualiteit en transgenderisme. Mensen zouden zich volgens deze christenen niet als zodanig mogen identificeren. Het doet stof opwaaien onder medewerkers van de Vrije Universiteit, zoals blijkt uit dit bericht van AT5. Dit nieuwsmedium ziet het als ‘anti-homomanifest’. De verklaring gaat er ook over wie de Bijbelse waarheid in pacht heeft. De conservatieve ondertekenaars van de verklaring of de christenen die ruimdenkender zijn?

Opmerkelijk is de volgende passage die zegt: ‘Deze seculiere geest van onze eeuw brengt een grote uitdaging mee voor de christelijke kerk. Zal de kerk van de Heere Jezus Christus haar Bijbelse overtuiging, duidelijkheid en moed verliezen en opgaan in de tijdgeest?’ Dit is een valse tegenstelling. Leden binnen een Nederlandse kerkelijke organisatie hebben de volledige vrijheid en zeggenschap om in eigen autonomie te leven volgens de beginselen die ze waardevol achten. Door niemand worden ze verplicht om ‘op te gaan in de tijdgeest’.

Deze kleine, geradicaliseerde, conservatieve gemeenschap van christenen stelt de eigen situatie slechter voor dan die in werkelijkheid is. Waarom ze dat doen is de vraag. In eigen kring zijn ze vrij, terwijl de verklaring de suggestie wekt dat dat niet zo is. Hoe dan ook voelen ze zich onder druk gezet door de samenleving en vrezen ze voor hun eigen overtuiging. Door dat in een verklaring te zetten hopen ze mogelijk te voorkomen dat leden afglijden. Maar van de andere kant kunnen deze christen-fundamentalisten niet hun wil opleggen aan een meerderheid van andersdenkenden, onder wie homoseksuelen en transgenders met een andere geloofsovertuiging of levensovertuiging. Want die hebben eveneens autonomie in hun eigen kring.

Het is de vraag voor wie deze verklaring bedoeld is. Het is duidelijk dat de harde kern van orthodox-conservatieve protestanten zich ertoe aangesproken voelt. Maar zij hebben die verklaring niet nodig omdat ze toch al denken volgens hun Bijbelse waarheid die hiermee in lijn is. Dat deze christenen deze verklaring ondertekenen geeft duidelijkheid en laat goed uitkomen wat fundamentalistische religie in de kern betekent.

Dat gaat om insluiten, om niet te zeggen opsluiten van de eigen gelovigen in de eigen kring, en uitsluiten van anderen daarbuiten. Daar is niks merkwaardigs aan omdat dit nu eenmaal het kenmerk van godsdienst is. Die insluiting én uitsluiting zijn zowel de kracht als de zwakte van godsdienst. De Nashville-verklaring heeft de verdienste dat het dit kenmerk van godsdienst benadrukt en voor iedereen duidelijk maakt. Het past andersdenkenden niet om daar neerbuigend of lachwekkend over te doen omdat ze daarmee hetzelfde doen wat de Nashville-verklaring doet. Namelijk het veroordelen van mensen die anders denken en anders zijn.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Onenigheid op Vrije Universiteit om christelijk anti-homomanifest’ op AT5, 6 januari 2019.

Kwestie Keulards, WTC The Hague en WTC The Hague Art Gallery. Geen aanpassing aan eigenaardigheid van de Nederlandse cultuur

Nogmaals de kwestie Vivian Keulards en twee verwijderde foto’s uit de WTC The Hague Art Gallery. Dit gebeurde op verzoek van een in het WTC The Hague gevestigd internationaal bedrijf. Tot nu toe wordt de naam ervan door de betrokkenen anoniem gehouden. Keulards zette een betoog op FB en de reacties waren instemmend. En merendeels afwijzend over de handelswijze van directeur Steenbergen van WTC The Hague.

Er ligt een verschil in cultuur aan ten grondslag. Tussen Nederland en de in Nederland gevestigde internationale bedrijven. Het gaat erom welke cultuur dan leidend is, de Nederlandse of de buitenlandse. In de kwestie Keulards is sprake van een cultureel verschil tussen de open Nederlandse cultuur en de internationale op Angelsaksische leest geschoeide cultuur die geslotener en puriteinser is. Dat vertaalde zich overigens ook in de reactie van het Amerikaanse Facebook dat de eerste posting van Vivian Keulards over deze kwestie weggehaalde vanwege een bij de posting geplaatste foto die niet zou voldoen aan de richtlijnen van Facebook.

Toevallig is dat Guestmanship in het WTC The Hague cursussen geeft over culturele diversiteit met namen als ‘Het beheersen van culturele ongelijkheden en de consequenties daarvan voor internationaal zakendoen’. Maar wat beoogt dat in de praktijk en wie past zich aan wie aan? De cursus hint erop dat het internationale bedrijf zich dient aan te passen aan de cultuur van het land van vestiging: ‘Een kenmerk van cultuur is dat het kan worden geleerd en dit betekent dat bedrijven kunnen proberen om culturen te assimileren en hun praktijken aan te passen om aan zijn eigenaardigheden te voldoen.’ Dat zou voor de kwestie Vivian Keulards betekenen dat het klagende in het WTC The Hague gevestigde internationale bedrijf én WTC The Hague zich hadden moeten aanpassen aan de ‘eigenaardigheden’ van Nederland. Bijvoorbeeld over schaamte, tolerantie en vrijheid in de kunsten. Maar het omgekeerde lijkt gebeurd. Zoals de uitkomst uitwijst heeft de Nederlandse cultuur zich aan moeten passen aan de cultuur van een in Nederland gevestigd internationaal bedrijf. En aan het WTC The Hague dat blijkbaar een niet-Nederlandse enclave is waar de Nederlandse cultuur niet leidend is, of dat mag zijn. Dat zet de strekking van de cursus van Guestmanship op losse schroeven. De aanbeveling werkt maar één kant op, de nationale cultuur moet zich aanpassen aan de meest internationale cultuur.

Wanneer wordt de naam van het internationale bedrijf bekend gemaakt dat verzocht om de twee foto’s van de muur van de WTC The Hague Art Gallery te halen? Directeur Eveline Steenbergen van het WTC zegt in het AD: ‘Onze wisselende collectie is een geste aan huurders en gebruikers om ze op een aangename manier met kunst in aanraking te brengen. Als huurders bezwaren hebben tegen bepaalde werken, dan komen we ze tegemoet en halen we die weg. Steenbergen wil niet zeggen welk van de in het WTC gevestigde bedrijven bezwaar heeft aangetekend. ,,Het is niet netjes om namen van onze huurders te noemen”, zegt ze.’

De directeur van WTC The Hague zegt dat zij de kunst aan de muur van WTC The Hague Art Gallery als ‘geste’ ziet aan huurders en gebruikers om ze ‘op een aangename manier met kunst in aanraking te brengen’. De betekenis die Steenbergen in haar woorden legt is dat de twee gewraakte foto’s van Keulards niet aan de norm van ‘aangenaam’ voldoen, daarmee in strijd zijn en daarom verwijderd moesten worden. De Nederlandse Steenbergen schippert hierbij niet alleen tussen twee culturen, maar ook tussen kunst en niet-kunst. Zo worden de kunst en de Nederlandse cultuur in het WTC The Hague ondergeschikt gemaakt aan de cultuur van een internationaal bedrijf. Kunst in de Art Gallery van het WTC wordt gemaakt tot een weggooiproduct dat niet op de eigen waarde en verdienste gewaardeerd wordt, maar tot afgeleide wordt gemaakt van een leefsfeer.

Steenbergen zegt het ‘niet netjes’ te vinden om de naam van de huurder te noemen die bezwaar had tegen de twee foto’s. Onduidelijk is of het op uitdrukkelijk verzoek van het klagende bedrijf is om de naam niet naar buiten te brengen, of dat het op initiatief van Steenbergen gebeurt of dat dit in het huurcontract is geregeld. Hoe dan ook lijkt het gebrek aan openheid in overeenstemming met de cultuur van een internationaal opererend bedrijf dat vindt dat de Nederlandse cultuur zich aan haar ‘eigenaardigheden’ dient aan te passen.

Er is veel ‘niet netjes’ aan deze kwestie. De publicitaire schade voor het WTC The Hague en vooral de WTC The Hague Art Gallery is groot. De laatste heeft door toedoen van Steenbergen verloren aan geloofwaardigheid en integriteit. Welke gerenommeerde kunstenaar wil nog exposeren in de WTC The Hague Art Gallery nu bekend is dat het bij het minste overruled wordt door de directeur van WTC The Hague? De galerie heeft haar eigen smoel verloren. Het draagt het masker van de huurders van WTC The Hague. De Art Gallery zal voortaan door de kunstsector als vehikel voor de belangen van internationale bedrijven in WTC The Hague gezien worden.

Wat vooral ‘niet netjes’ aan deze kwestie is -naast de behandeling van Vivian Keulards- is hoe curator Renée van Nievelt van de WTC The Hague Art Gallery door Steenbergen het bos is ingestuurd. Steenbergen geeft in WTC The Hague een buitenlandse of globale (met de noties vaag en wereldwijd geïntegreerd) cultuur die de Nederlandse cultuur verdringt alle ruimte en neemt uit commercieel belang de publicitaire schade voor het WTC The Hague op de koop toe. Begrijpelijk omdat het in een enclave van internationale cultuur opereert en er daarom niet op aangewezen is om aansluiting te vinden bij de Nederlandse cultuur. Dat ligt bij de WTC The Hague Art Gallery in beide gevallen anders. Het heeft juist een commercieel belang bij het hooghouden van het beeld van eigen autonomie en opereert als een in Nederland gevestigde galerie binnen de Nederlandse cultuur en het kunstklimaat. De kwestie Keulards thematiseert de dubbelzinnigheid van het WTC The Hague.

Foto: Vivian Keulards, ‘Eimear‘. Uit de serie ‘Flaming Grace’. Copyright Vivian Keulards.

Waarom ontspringt Trump de dans in het #MeToo-debat?

De wetmatigheid is dat wie zich ooit fout heeft gedragen, zich koest houdt en wel oppast als tegenstanders eenzelfde soort verwijt krijgen. Want voor je het weet trek je met je reactie op de beschuldiging van de ander aandacht voor de eigen overtreding. En komen de slachtoffers van toen alsnog met hun beschuldigingen naar buiten. Bijvoorbeeld over seksuele intimidatie of verkrachting. Wie zich opvallend stilhoudt -maar zich anders te pas en te onpas uitspreekt over van alles en nog wat- trekt trouwens indirect ook de aandacht. Waarbij het trouwens een taboe binnen een taboe is om onderscheid te maken in het soort overtreding. Het verwijt van goedpraten ligt op de loer. Is het onvrijwillig kussen of betasten van een volwassen vrouw in het openbaar, hoe verkeerd en verwerpelijk ook, echter niet van een andere orde dan het aanranden van een minderjarige? Het raadsel van het recente #MeToo-debat is waarom president Trump niet voor de bijl gaat. Hij heeft heel wat op zijn kerfstok wat onsmakelijk en grensoverschrijdend gedrag tegenover meer dan 12 vrouwen betreft.

WTC The Hague Art Gallery: Foto’s van Vivian Keulards verwijderd op verzoek van internationaal bedrijf wegens aanstootgevendheid

Update 17 november 2017: Het blijkt dat de link naar de FB-pagina van Vivian Keulards met haar tekst over WTC Den Haag en WTC The Hague Art Gallery is weggehaald door FB. Evenals vele reacties erop. Keulards zegt dat volgens FB haar posting ‘niet zou voldoen aan de richtlijnen’. Ze heeft ‘haar verhaal’ hier opnieuw gepost. 

Het is een internationaal bedrijf in het WTC Den Haag dat ervoor gezorgd heeft dat twee foto’s van Vivian Keulards van een tentoonstelling zijn verwijderd omdat ze aanstootgevend zouden zijn. Ze waren in de WTC The Hague Art Gallery te zien op een tentoonstelling met twee series van haar werk: ‘Bloody Mary and Sloppy Joe’ (documentaire portretten uit haar tijd in de VS) en ‘Flaming Grace’ (portretten van roodharige kinderen).

Op Facebook geeft Keulards een toelichting waarin haar onbegrip, verbijstering en woede doorklinken: ‘Het betreft portretten van twee kinderen met ontblote bovenlijfjes: een roodharig jongetje en een is m’n eigen dochter uit de Amerikaanse serie.’ Uit haar toelichting blijkt dat de Art Gallery niet het laatste woord over het artistieke beleid heeft. Dat is opmerkelijk: ‘De galerie heeft, in opdracht van de WTC directie, deze beelden van de muur moeten halen. Ze zeiden dat ze geen andere keus hadden, want ze hebben geen uiteindelijke zeggenschap over deze ruimte, ze zijn alleen verantwoordelijk om deze ruimte, in opdracht van het WTC, in te richten.’ Dit roept de vraag op wat voor soort galerie de WTC The Hague Art Gallery is die geen zeggenschap over de eigen ruimte heeft. Merkwaardig is ook dat de WTC directie de leiding van de WTC The Hague Art Gallery niet steunt. Want die laatste heeft aanvankelijk toegestaan dat de verwijderde foto’s werden getoond.

Vivian Keulards geeft aan behoorlijk van slag te zijn: ‘Ik ben het hele weekend ontdaan geweest van deze actie. Natuurlijk is fotografie en kunst een kwestie van smaak, je vindt iets mooi of niet, maar mijn werk aanstootgevend? Die opmerking hoor ik voor het eerst. Ik raakte geëmotioneerd door deze boodschap en hoefde maar kort na te denken waar dit gevoel vandaan kwam. De portretten waar ik schoonheid en onschuld in heb gelegd, waren plotsklaps door deze actie besmet. Dat maakt me verdrietig. Wie kijkt er in hemelsnaam zo naar deze portretten? Naar mijn kind? Wat gaat er in de hoofden rond van deze kijkers?’ Ze legt uit waarom ze vond dat ze hierover niet kon zwijgen en dit naar buiten moest brengen: ‘Het feit dat iemand er iets heel anders in ziet, zegt alles over deze persoon. Om deze kwestie stil aan mij voorbij te laten gaan, voelde alles behalve goed. Ik moet opkomen voor mezelf en mijn werk. Sterker nog, ik moet ook opkomen voor onze beroepsgroep fotografen. De creatieve vrijheid wordt op deze manier behoorlijk aangetast als ik niets van me laat horen. Waar ligt de grens van acceptabel en onacceptabel. Een moeilijke discussie in deze tijd, maar ik weet wel, dat ik de visie van dit bedrijf zwaar overtrokken, hypocriet preuts en nauwdenkend vind.’ 

Vivian Keulards, noch de curator van WTC The Hague Art Gallery, noch de directie van WTC Den Haag, noch het internationale bedrijf dat in het WTC Den Haag is gevestigd hebben tot nu toe de naam van dit bedrijf naar buiten gebracht. Waarom is onduidelijk. Dat is jammer, want zo kan geen debat ontstaan met desbetreffend internationaal bedrijf over de bezwaren. Zo kan het evenmin uitleggen waarom de foto van een 6-jarig kind op een tentoonstelling in een kunstgalerij aanstootgevend is en zelfs op verzoek verwijderd moest worden.

Foto: Een van de verwijderde foto’s van Vivian Keulards op een tentoonstelling in de WTC The Hague Art Gallery, met opdruk ‘Censuur???????’

Houden christenen van pedofilie? Satanisten beweren van wel

De verdediging van vele Amerikaanse evangelische christenen van grensoverschrijdende seksueel gedrag van politici is opvallend. Het is sterk in conflict met de christelijke waarden die ze zeggen na te streven. Maar politiek lijkt het te winnen van ethiek. Dat maakt van godsdienst een wegwerpproduct dat een lege huls wordt.

Eerst was er Donald ‘grab them by the pussy’ Trump die vulgaire en vrouwonvriendelijke taal uitsloeg en nu is er de kandidaat-senator voor Alabama Roy Moore die als 32-jarige een 14-jarig meisje probeerde aan te randen. En als volwassene steeds weer het contact met schoolmeisjes zocht. Dat vraagt om een antwoord. De atheïstische Church of Satan die zelf niet vies is van een orgie geeft het in een tweet: ‘Child abuse is directly forbidden in the 11 Satanic Rules of the Earth. Christians however have been abusing children for centuries. They own this.’ Volgens de Satanisten hoort kindermisbruik bij christenen. Religie als onfrisse dekmantel?

Foto: Tweet van de Church of Satan, 14 november 2017.

Kauffmann verklaart de affaire Ramadan voor een Angelsaksisch publiek. Kunnen vrouwen de islam helpen emanciperen?

In een opinie-artikel in The New York Times gaat de Franse journaliste Sylvie Kauffmann in op de affaire Tariq Ramadan. Deze 55-jarige Zwitsers-Franse islamoloog zou twee vrouwen verkracht hebben, van wie alleen Henda Ayari zich bekend heeft gemaakt. Kauffmann merkt op dat het voor vrouwen al lastig is om hun recht te halen in een kwestie van seksuele intimidatie of verkrachting, maar dat dat binnen islamitische kringen extra moeilijk is. Waarom hebben ze als moslimvrouwen aanleiding gegeven? Ramadan wordt in bescherming genomen door moslims, maar ook door linkse, academische kringen die in de bres springen als er ergens islamkritiek klinkt. Bijvoorbeeld bij het uitkomen van de film Beauty and The Dogs (‘Aala Kaf Ifrit’) van de vrouwelijke regisseur Kaouther Ben Hania over de 20-jarige studente Mariam die verkracht wordt door twee politieagenten en veel moeite moet doen om een aanklacht in te dienen. Of als kritiek op de aanrandingen van vrouwen in Keulen in de Nieuwjaarsnacht 2016. De Algerijnse publicist Kamel Daoud verklaarde dat als ‘de seksuele ellende van de Arabische wereld’. Hij werd vervolgens beschuldigd van ‘Oriëntalistische clichés’.

Kauffmann constateert dat de seksuele revolutie die in de 20ste eeuw westerse vrouwen bevrijdde in de moslimwereld nog moet plaatsvinden.  Behalve in Tunesië waar een soort islam-democratie wordt opgebouwd is de Arabische Lente overal tot stilstand gekomen. Of zelfs gerestaureerd met nieuw conservatisme.

Kauffmann citeert een voormalige islamdeskundige van het Ministerie van Binnenlandse Zaken Bernard Godard die in het weekblad L’Obs over het gedrag van Ramadan verklaarde dat hij ‘maîtresses had, sites raadpleegde, dat aan het einde van zijn lezingen meisjes naar het hotel werden gebracht, dat hij sommigen uitnodigde om zich uit te kleden, dat sommigen zich verzetten en dat hij gewelddadig en agressief kon worden.’ Godard voegt toe (zie ook hier) verbijsterd te zijn over de beschuldiging van verkrachting waar hij nooit over had gehoord. Maar het lijkt een voorstelbare stap van Ramadans omgang met vrouwen die Godard schetst naar de verkrachtingen. L’Obs brengt het verhaal groot en noemt het een onderzoek naar de val van een goeroe. 

Kauffmann eindigt positief met een verwijzing naar de noodzaak van veranderingen in de moslimwereld waarbij vrouwen een hoofdrol kunnen spelen. Ook om de hypocrisie en de gemankeerde omgang met seksualiteit van een schizofrene samenleving te veranderen. Vrouwen hebben door hun ondergeschikte positie het meest te winnen bij zo’n verandering en het ontmaskeren van de ‘obscuranten’ die de islam misbruiken vanwege de macht die het oplevert. Tariq Ramadan is niet het laatste voorbeeld van een valse profeet. Er is wellicht tegen beter weten in de hoop dat het goedkomt met de moslimwereld. Kauffmann: ‘Ironisch genoeg was deze wereld van religieuze dogma’s over seksualiteit eens een heel andere wereld. Tien eeuwen geleden, schrokken de Arabische erotica geschreven door religieuze hoogwaardigheidsbekleders en verfijnde woordenboeken van seks het Westen. Zes decennia geleden droegen vrouwen minirokjes in Kabul en in Tunis.’

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘A Toxic Mix: Sex, Religion and Hypocrisy’ van Sylvie Kauffmann in The New York Times, 13 november 2017.

Foto 2: L’Obs,’Tariq Ramadan, la chute d’un gourou’, 8 november 2017.

Hogre, Italië, kindermisbruik, religiekritiek en de reactie daarop. Staat van opwinding van Jezus leidt tot staat van beschuldiging

Het affiche met de titel ‘Ecce Homo erectus’ van de anonieme, Italiaanse kunstenaar Hogre doet in religieus Italië stof opwaaien. Erop is een afbeelding van Jezus met een in het oog lopende erectie onder zijn kleding te zien. De christelijke messias zegent een knielend jongetje dat voor hem bidt, pal voor zijn opperste staat van opwinding. Het werd afgelopen zomer in een wilde plakactie in een Italiaans bushokje geplaatst.

Volgens een bericht van Hyperallergic vinden de autoriteiten dit in strijd met de goede zeden en een openbare aanval op religie. Daarom zou Hogre volgens een archaïsche wet in staat van beschuldiging zijn gesteld en een forse boete wachten. Maximaal 5000 euro of twee jaar gevangenisstraf. Dat is nogal wat voor een affiche.

Hogre ontkent dat de affiche is gericht tegen religie. Het zou een reactie zijn op de aanklacht wegens seksueel misbruik van de Australische kardinaal George Pell. Deze op twee na hoogste functionaris in het Vaticaan werd in juni 2017 wegens kindermisbruik in staat van beschuldiging gesteld. De studiotekening van “Ecce homo erectus” werd verkocht op een tentoonstelling van de Londense WAR Gallery. Hogre is van plan de factuur van deze verkoop voor de Italiaanse rechter te tonen om de artistieke waarde van het werk aan te tonen.