FEMEN is de van oorsprong Oekraïense groep activistische vrouwen die het vrouwenlichaam inzet om te protesteren. Onder het motto: ‘Onze God is vrouw, onze missie is protest, onze wapens zijn blote borsten‘. Het begon als protest van oprichtster Inna Shevchenko tegen de Russisch-Orthodoxe kerk. Zo zaagde ze in augustus 2012 in Kiev topless een kruisbeeld door. In protest tegen de veroordeling van de leden van Pussy Riot. Ze moest naar Parijs vluchten waar FEMEN sinds september 2012 gevestigd is. FEMEN opereert in steeds meer landen en uit zich over steeds meer onderwerpen. Met burgerrechten als gemeenschappelijke noemer.
FEMEN heeft een bij-de-tijdse marketing ontwikkeld met een FEMEN-shop. De toko in Parijs moet draaien. FEMEN is idealistisch, maar hoeft niet geïdealiseerd te worden. Maar elke NGO mag eigen middelen en focus kiezen om effectief te zijn. Mits het binnen de wet blijft. Om zich niet te isoleren dient FEMEN aan de veilige kant van de pornografie te blijven. Seks verkoopt, maar met mate. In die hoek worden vrouwen nu eenmaal geplaatst. Bij elke actie moeten de actievoerders van FEMEN de afweging maken of het provocatief genoeg is om het nieuws te halen, maar niet te uitdagend om onaanvaardbaar te worden voor een breed publiek.
Er bestaat weerstand tegen FEMEN. Vooral uit religieuze en links-radicale hoek. De natuurlijke vijanden van een open samenleving die uit de liberale democratie volgt en FEMEN voorstaat. Zo plaatst KRAPUUL een stuk dat ageert tegen Elma Drayer en tegelijk FEMEN de mantel uitveegt. Het doet FEMEN en Drayer tekort als het suggereert dat FEMEN hoofdzakelijk ageert tegen de islam en Drayer die attitude overneemt. Dat doen FEMEN en Drayer niet. De schrijver hangt aan dat anti-islamisme zijn betoog op dat in de lucht komt te hangen. Een symbolisch Russisch-Orthodoxe crucifix reduceert hij tot een monument voor concentratiekampslachtoffers. Columniste Elma Drayer nam het deze week in Trouw op voor FEMEN en verbaasde zich over de gebrekkige belangstelling in de Nederlandse media. Ze mist trouwens dit blog dat herhaaldelijk over FEMEN bericht.
Drayer citeert Evie Embrechts in wat ze als voorbeeld van ‘zuurlinksigheid’ ziet: ‘Er is niets feministisch aan dit soort neprebellie en Femen is een afschuwelijk voorbeeld van racisme en neokolonialisme‘. Embrechts stelt in haar betoog islamkritiek gelijk aan moslimhaat, wat een slot op elk debat gooit. Verder heeft ze zich slecht geinformeerd en zit haar mening de feiten in de weg. Evie Embrechts geeft toe dat ze haar stuk schrijft om frustraties en onbegrip van haar af te schrijven. Het is haar in mijn ogen niet gelukt om een afgewogen beeld van FEMEN te geven. Terwijl de vraag hoe marketing, media, pornografie, protest, vrouwenrechten, religie en levensovertuiging samengaan tot interessante conclusies kan leiden die iets zeggen over onze tijdgeest. Juist omdat de activisten van FEMEN iets nieuws proberen. FEMEN maakt meer los dan sommigen aankunnen.
Foto 1: ‘A Femen activist uses a chainsaw to cut down an Orthodox cross in Kyiv on August 17‘ [2012]. Credits: Reuters.
Foto 2: Op 18 augustus 2012 wordt door de overheid een nieuw kruis opgericht. Ofwel: geënt.