Hoe betrouwbaar en standvastig is de Duitse politiek inzake de Russisch Federatie? Welk onverwerkt en verkeerd begrepen verleden sleept Duitsland met zich mee of verbergt het zich achter? Het is de terugkerende vraag die maar niet goed beantwoord kan worden. De Duitse europarlementariër voor de Groenen Rebecca Harms is kritisch op Duitse en Oostenrijkse sociaal-democraten die afwijzend reageerden op een voorstel in de Amerikaanse senaat om de sancties tegen de Russische Federatie aan te scherpen. Mede als antwoord op de inmenging van het Kremlin in de presidentsverkiezingen waar president Trump geen antwoord op geeft.
Harms reactie is voorspelbaar en raadselachtig. Het is een publiek geheim dat de Duitse sociaal-democraten voor het karretje van de Russische belangen gespannen staan. Voormalig kanselier Gerhard Schröder heeft de SPD zwaar belast door zich in te laten huren door het Kremlin. Zijn biograaf Gregor Schöllgen stelt dat niets hem zo beschadigd heeft als zijn ‘Gazpromisering’. In zijn kielzog zoog de nog steeds machtige Schröder de SPD mee. Het verwijt kan verbreed worden dat Schröder door zijn Russische lobbywerk niet alleen zijn eigen aanzien, maar dat van de Duitse politiek beschadigd heeft. Minister Sigmar Gabriel voegt zich kritiekloos in die groef en praat de positie van Schröder na. Uiteraard kunnen de sociaal-democraten dit alleen doen tegen de achtergrond van opportunisme bij het Duitse bedrijfsleven dat wil profiteren van Russische opdrachten.
Harms speelt de onschuld als ze niet meent te begrijpen waarom ook de christen-democratische kanselier Angela Merkel zich tegen het voorstel van de Amerikaanse senaat inzake het aanscherpen van de Russische sancties schaart. Harms weet dat Merkel ook onder invloed van het Duitse bedrijfsleven staat en in 2014 publiekelijk verkondigde dat gasproject Nord Stream II geen politiek maar een puur economisch project is.
Dat de belangrijkste Duitse politici als Gabriel en Merkel onder het mom van de autonomie van de EU het Amerikaanse voorstel afwijzen is potsierlijk en vals. Want zoals Harms stelt is het de Duitse regering van CDU en SPD dat in deze kwestie van Nord Stream II en energiepolitiek het Duits belang voor het Europees belang stelt. In een EU waar toch al zoveel anti-Duitse sentimenten leven vanwege de Duitse economische dominatie is die Duitse opstelling gevaarlijk, kortzichtig en contra-productief. De Duitse regering doet er onder druk van het eigen bedrijfsleven en lobbyisten als Schröder alles aan om Nord Stream II door te laten gaan. Ondanks kritiek van voornamelijk Oost-Europese landen die de toenemende afhankelijkheid van Russische energie afwijzen. Omdat energieonafhankelijkheid officieel EU-beleid is hebben deze critici ook bestuurlijk het gelijk aan hun zijde, maar door de Duitse obstructie krijgen ze die niet. Of anders gezegd, de besluitvorming in de EU was allang afgerond als de Duitse regering niet het eigenbelang voor het Europees belang had gesteld.
Kortom, de Amerikaanse senaat komt met het initiatief dat de Europese Commissie zelf had moeten nemen. Maar door onmacht, verdeeldheid en vermenging van economie met politiek niet kon nemen. Het is trouwens de verwachting dat de Republikeinse meerderheid in het Amerikaanse Huis, Witte Huis en Buitenlandse Zaken bij monde van ex-chef van Exxon/Mobil minister Rex Tillerson de voorgestelde sancties zullen afzwakken. Exxon/Mobil heeft vanwege investeringen die uitgesteld werden als gevolg van de sancties er belang bij dat de sancties afgezwakt worden. Trump zal geen stapje extra zetten om Europese bedrijven en de EU tegemoet te komen, maar wel om Nord Stream II te redden vanwege het Russische belang. Ook binnen het Team Trump zijn de lijnen naar het bedrijfsleven kort. Ex-ambassadeur Richard Burt staat op de loonlijst van Gazprom en heeft directe toegang tot Trump. Naar verwachting stelt hij zijn acties af met Gerhard Schröder. Van alle partijen is het de EU die het meest verdeeld opereert omdat het zich laat verdelen. Dat is de schande.