Wat is het goede moment om een discussie over de afschaffing van de monarchie te houden? Dat ligt eraan wie daar een mening over mag geven. Voor de voorstanders, zoals de Australische premier Anthony Albanese, is er nooit een goed moment. Voor de tegenstanders is er nooit een verkeerd moment om het daar met elkaar over te hebben.
Zij menen dat de wisseling van monarch een voor de hand liggen moment is. Maar de tegenstanders menen daar weer een gebrek aan respect voor de gestorven monarch in te zien. Zo blijkt er nooit een geschikt moment te zijn voor een publiek debat over de afschaffing van de monarchie. De voorstanders willen dat alles bij het oude blijft. Toch is er reden voor een debat. Uit onderzoek blijkt dat slechts 33% van de 18- tot 24-jarige Britten voorstander van de monarchie is.
In het Verenigd Koninkrijk worden demonstranten tegen de monarchie met zachte hand afgevoerd en met hun protestbord “Not My King‘ of ‘Abolish Monarchy‘ uit het straatbeeld verwijderd. Daar komt veel kritiek op in een land dat zegt de vrijheid van meningsuiting te garanderen en meent een democratie te zijn. Demonstranten wordt de mond gesnoerd.
Of dat staand overheidsbeleid is of improvisatie van individuele politieagenten is de vraag. Heeft de Britse politie een instructie van Binnenlandse Zaken, de Home Office gekregen om demonstranten op te pakken? Zo nee, op welke wet of regel baseert de politie zich dan bij het wegvoeren van de demonstranten.
In Nederland gebeurde op 30 april 2013 op de Dam in Amsterdam hetzelfde. Demonstranten tegen de monarchie werden zonder goede reden door de hoofdstedelijke politie afgevoerd.
In onderstaande video wordt volop geprojecteerd. De nieuwe Koning Charles III wordt de gedachte in de mond gelegd dat hij ontdaan zou zijn over het oppakken van de demonstranten. Presentator en jarenlange BBC-journalist Andrew Marr die nu voor LBC werkt nam het op voor de demonstranten. Of het feit dat zijn voice-over in de necrologie van Koningin Elizabeth II die de BBC uitzendt door een ander is ingesproken te maken heeft met zijn relativering van de monarchie of zijn afscheid van de BBC is de vraag.
Wanneer komt voortschrijdend inzicht op tijd en wanneer te laat? Dat is de vraag die de Russische tv-journalist Zhanna Agalakova moet beantwoorden. Zij heeft haar baan als journaliste voor het door de Russische staat gecontroleerde Eerste Kanaal (Pervyj kanal) met meer dan 250 miljoen kijkers in februari 2022 na de Russische invasie in Oekraïne opgezegd. Ze woont nu in Parijs en wordt in Amsterdam door BBC’s Newsnight geïnterviewd.
Zhanna Agalakova past in het rijtje journalistieke spijtoptanten die jarenlang bewust hebben meegewerkt aan, om niet te zeggen hebben geprofiteerd van de Russische propaganda die haaks staat op de journalistieke codes met eerbied voor de waarheid, vrijheid en het recht van faire commentaar en kritiek. Daarom is het tegenstrijdig dat Agalakova zegt dat ze graag journalist wilde zijn, maar tegelijk aangeeft dat ze dat niet kon zijn omdat er van haar verwacht werd dat ze de invalshoek van het Kremlin het laatste woord gaf. Ze weet in 2022 dat dat geen journalistiek is en ze wist dat ook al in 2014. Maar toen bleef ze zitten. Haar uitleg achteraf rammelt.
Het inzicht van Zhanna Agalakova komt te laat. Ze wenst dat dat inzicht eerder was gekomen. Gedane zaken nemen geen keer.
Nu adviseert ze Russische televisiekijkers voor een medium dat die kijkers niet bereikt om niet langer te kijken naar de staatspropaganda. Dezelfde propaganda waar ze jarenlang aan verbonden is geweest en die ze willen en wetens groot heeft helpen maken. Russische burgers worden nu mede door de rol van Agalakova niet objectief voorgelicht over de Russisch-Oekraïense oorlog.
Agalakova heeft nog een zijdelingse verdediging of relativering als ze zegt dat zij niet de enige is die vuile zaken met de Russische macht in het Kremlin doet. Europa blijft voor 1 miljard dollar per dag gas en olie van de Russische Federatie kopen, terwijl het drommels goed weet dat dat land Oekraïne onrechtmatig is binnengevallen, daar oorlogsmisdaden pleegt, Europa door energieaankopen de Russische oorlogsmachine blijft financieren en de leider in het Kremlin Oekraïne politiek, economisch en cultureel van de kaart wil vegen. Dat is genocide.
De geschiedenis zal uitwijzen hoe spijtoptanten als Zhanna Agalakova zullen worden gewaardeerd. Is zij een held uit het klassieke drama die niet goed en niet slecht is? Het maken van fouten, de twijfel daarover en het leren van de eigen fouten maakt menselijk. Maar is dat genoeg?
Agalakova kan het beeld over haar rol bijstellen door buiten haar eigen land oppositie te voeren tegen de Russische propaganda. Daarmee onderstreept ze echter het beeld van een autoritaire Russische Federatie waar Europeanen al van op de hoogte zijn. Zij kan Russische burgers nu niet meer bereiken. Dat is mede het resultaat van een propaganda-apparaat dat zij heeft helpen opbouwen. Het is de vraag voor haar geweten hoe ze daar in haar verdere leven vrede mee kan hebben.
Er dreigt een inval van de Russische Federatie in Oekraine. Deskundigen schatten die steeds meer in als onvermijdelijk. Zo koerst Oost-Europa af op de afgrond. Opvallend is dat Angelsaksische landen als de VS, het VK en Canada Oekraine de grootste militaire en politieke steun geven en de EU achterblijft.
Het is onduidelijk of de EU wel zo krachtig reageert met economische sancties, de definitieve sluiting van gaspijplijn Nord Stream II en de verwijdering van de Russische Federatie uit het internationale betalingssysteem SWIFT als de VS naar buiten brengt. Niet dat de VS dit in onderhandelingen niet goed overlegd hebben met hun Europese bondgenoten, maar dat de EU terugkomt op die gemaakte afspraken. Het probleem is dat de EU geen coherent buitenlands beleid heeft.
Vooral de grootste regeringspartij SPD speelt in Duitsland een dubbelzinnige rol met een Ruslandpolitiek die vooral doet denken aan München 1938. Na het terugtreden van kanselier Merkel die het karakter van de Russen kon lezen is dat er niet beter op geworden.
Opvallend aan het gesprek met Mark Urban is dat de Britse regering ook het Nederlandse luchtruim uit de weg ging in hun levering van militair materiaal aan Oekraïne. Hoewel Duitsland en Nederland naast elkaar liggen en het probleem de Duitse regering lijkt. Van blaffen en niet bijten is het Kremlin niet onder de indruk. Als principes ondergeschikt worden gemaakt aan economische belangen, dan versterkt dat niet de Westerse positie, maar wordt die juist verzwakt. Met dank aan Nederland en Duitsland die eieren voor hun geld kiezen?
Schermafbeelding van deel petitie ‘Vrijspraak voor Julian Assange‘ van Robert Bos op Petities.nl.
Ik ben het oneens met de petitie Vrijspraak voor Julian Assange. Ik vind dat de onderbouwing niet klopt en het uitgangspunt van de petitie fout is dat Assange een journalist is.
Wat de petitie vergeet is dat Julian Assange een ontwikkeling heeft doorgemaakt. Wat is er sinds 2012 veranderd? Het lijkt er sterk op dat Assange is geradicaliseerd. Wie hem op en gegeven moment hartstochtelijk verdedigden zijn daar een aanwijzing voor: complotdenker Alex Jones van Infowars, Sean Hannity van Fox News, UKIP-voorman en Brexiteer Nigel Farage en de Russische propagandazender RT. Dat is niet een gezelschap dat zweert bij democratie en rechtsstaat, maar juist het standpunt ondersteunt dat ‘media de vijand van de staat’ zijn. Dat roept de vraag op of Assange zelf wel een journalist is zoals hij claimt.
Over Assange bestaat sinds midden 2013 de controverse of hij een agent van Russische inlichtingendiensten is. Op zijn minst bestaat de verdenking dat hij er nauw mee heeft samengewerkt in de presidentscampagne van 2016 die Trump het presidentschap bracht. Roger Stone zou de tussenpersoon tussen het Kremlin en Trumps campagneteam zijn geweest.
Noam Chomsky geloofde in een gesprek met BBC’s Newsnight van mei 2017 niet dat aanklachten tegen Assange wegens een Zweedse verkrachtingszaak hout sneden. Daar heeft hij vermoedelijk gelijk in. In vele commentaren is in de jaren 2012-2014 op dit blog een lans gebroken voor Assange, zoals hier. Mijn toenmalige pro-Assange opstelling resulteerde in 2012 zelfs in kamervragen. Maar toen moest de Trump campagne en de Russische beïnvloeding via sociale media nog komen. Daarom is het perspectief van die Zweedse zaak niet actueel.
De vraag is hoe Assange beoordeeld moet worden. Is hij een journalist, een politieke activist of een ingelijfde medewerker van een ‘buitenlandse’ inlichtingendienst? En wat betekent dat dan voor zijn juridische positie?
Het heeft ermee te maken waar men de grens van de weerbare democratie legt. Bij gebleken of dreigende ondermijning is het aanvaardbaar dat counterintelligence diensten actie ondernemen om dat te beëindigen. Ze zijn immers bezig hun eigen democratie te beschermen. Dus als Assange deel van een operatie is om de Amerikaanse democratie en het electorale systeem te ondermijnen, dan kan hij verwachten dat er tegen hem wordt opgetreden door de zich aangevallen voelende instituties.
Wat als achteraf blijkt dat hij eerst (zeg van 2010 – 2013) binnen de democratische spelregels een rol speelde die toentertijd in de Amerikaanse propaganda verkeerd werd voorgesteld als ondermijnend? De financieel-economische blokkade van WikiLeaks via druk van de regering Obama op PayPal en andere bedrijven maakte Assange afhankelijk van externe steun. Terwijl zijn steun daarvoor van kleine donoren kwam.
Wat als Assange uiteindelijk daadwerkelijk de ondemocratische, ondermijnende rol ging spelen die hem daarvoor abusievelijk door de Amerikaanse regering was toegekend? Waarbij zijn psyche door de omstandigheden pathologische trekjes ging vertonen en de self fulfillingprophecy uitkwam. Kan die omslag nog gereconstrueerd worden?
Wie is er dan het meest schuldig, Assange, de Amerikaanse regering of de Russen die hem tegen de VS hebben opgezet? Of is dat gedeelde schuld?
John Schindler wees er in 2013 in een analyse op dat WikiLeaks via Israel Shamir waarschijnlijk geïnfiltreerd was door de Russische inlichtendienst. Dat verklaarde de opstelling van Wikileaks in de campagne van 2016 die volledig in lijn was met de opstelling van het Kremlin. De ‘progressieve’ Assange kwalificeerde tijdens de campagne de Democratische Hillary Clinton als kwalijker dan de Republikeinse Donald Trump. Daarmee probeerde Assange progressieve Democratische, pro-Bernie Sanders kiezers te ontmoedigen om te gaan stemmen. Achteraf kan dat alleen maar begrepen worden vanuit het idee van een georkestreerde campagne om verschillende doelgroepen in de richting van Trump en weg van de Democraten te laten bewegen.
Verdient Assange juridische bescherming of heeft hij door vanaf 2013/2014 samen te spannen met het Kremlin zijn rechten verspeeld? Hoe dan ook is hij afgelopen 8 jaar door zijn activistische opstelling en handelswijze terechtgekomen in het kruisvuur tussen Kremlin en Witte Huis.
De internationale petitie ‘Defend press freedom, defend Julian Assange‘ uit 2019 heeft drie gebreken. 1) Niet alle steunverklaringen zijn recent en sommige ervan gaan terug tot voor 2013/2014 toen Assange nog opereerde als journalist. Dat gaat voorbij aan zijn latere politieke verandering en radicalisering. 2) De supporters eisen niet allen hetzelfde. De een vraagt erom om Assange niet uit te leveren aan de VS, de ander vraagt om vrijlating. 3) De toon van de meeste steunverklaringen is een anti-Trump sentiment dat een pro-Assange opstelling grotendeels lijkt te bepalen. Acht maanden presidentschap van Joe Biden heeft de opstelling van de VS niet veranderd.
Als Assange in een kerker in Virginia verdwijnt, waar het trouwens nog niet naar uitziet, dan kan op zijn minst worden gezegd dat hij door zijn pro-Kremlin opstelling de Amerikanen alle munitie heeft gegeven om hem in handen te krijgen. Assange verdient het om berecht te worden voor zijn daden, maar een eerlijk proces zit er vermoedelijk niet in. Wie hoog spel speelt en verliest, heeft blijkbaar dat recht verspeeld. Dat is de harde praktijk van de strijd tussen landen. Wie niet oppast wordt daarin vermalen. Assange heeft hoog spel gespeeld en verloren. Dat kan hij alleen zichzelf verwijten.
De petitie ‘Vrijspraak voor Julian Assange’ slaat de plank mis door uit te gaan van de aanname dat Julian Assange een journalist is. Of hij een goede journalist was wat de petitie claimt is een aanname binnen een aanname. Van Assange kan aan de hand van de feiten gezegd worden dat hij tot 2013/2014 functioneerde als journalist, maar daarna niet meer.
Het is ondanks alle bovenstaande overwegingen toch begrijpelijk dat organisaties op het gebied van journalistiek en mensenrechten het opnemen voor Assange. Zeker tegen de achtergrond van boeman Trump die in 2019 het grotere kwaad was. Maar onbegrijpelijk is dat ze daarbij de draai die Assange in 2013/2014 gemaakt heeft niet noemen en zich uitsluitend richten op de eerdere periode. Ze eisen een zorgvuldige en schappelijk behandeling van Assange, maar onderbouwen hun eis zelf niet zorgvuldig en schappelijk. Daarmee beschadigen ze vooral hun eigen geloofwaardigheid en uiteindelijk ook Assange’s zaak door zo aantoonbaar eenzijdig te zijn en niet zijn negatieve kanten te noemen.
Met verbazing, bewondering maar ook met open vragen die niet beantwoord worden heb ik gekeken naar de documentaire ‘Statue Wars: One Summer in Bristol‘ van de BBC over de City Mayor van het Engelse Bristol Marvin Rees (Labour). Hij is van gemengde afkomst met een witte moeder en zwarte vader. Hij vertelt dat hij in armoede is opgevoed. Zijn claim dat hij de eerste zwarte burgemeester van Europa is klinkt te ongeloofwaardig om waar te zijn en is dan ook onjuist.
Aanleiding voor dit verslag met veel talking heads en meer journalistieke dan cinematografische ambitie was de reactie op de moord in de VS op George Floyd. Om die reden is het de vraag of het wel een documentaire genoemd kan worden. Het meer neutrale verslag past beter.
Een verslaggever van het lokale BBC Bristol die Rees interviewt krijgt volop kritiek voor wat door Rees en zijn medewerkers insinuerende en weinig constructieve vragen worden gevonden. Door dit in het verslag op te nemen versterkt de BBC het beeld dat het objectief handelt.
Op 7 juni 2020 werd in Bristol het standbeeld van slavenhouder George Colston door een menigte van zijn voetstuk gehaald en in de haven gekieperd. Het was wereldnieuws. Dat wordt getoond. Rees wordt geïnterviewd door de New York Times en belangrijke media. In de naweeën van de zaak Floyd.
Het verslag gaat erover hoe Rees met zijn team de stad bij elkaar probeert te houden. Dat is de mantra die hij herhaalt. Colston is in Bristol een belangrijke historische figuur en stond voor velen eerder bekend als filantroop, dan slavenhouder. Dat is sinds juni 2020 veranderd. Vele instellingen die zich tooiden met de naam Colston hebben inmiddels een minder beladen naam gekozen.
Interessant zijn de overwegingen van Rees en zijn team om de radicalen aan beide zijden van dit conflict de wind uit de zeilen te nemen, zonder ze het recht op demonstratie te ontnemen. Het wordt met zoveel woorden manoeuvreren genoemd.
Het beeld dat ontstaat is dat hier een bestuurlijk leider in optima forma binnen de betrekkelijk kleine marges die hij heeft met politiek handwerk, geloof in zichzelf, een fijnzinnige antenne en ‘verbindend’ handelen aan het werk is. Dit verslag valt op te vatten als voorbeeld van zijn dynamische mediabeleid waarmee hij zich ook landelijk profileert voor Westminster.
Het gaat dus om het zoeken van de verbinding tussen activisten die opkomen voor de doelstelling van Black Lives Matter (BLM) en degenen die vinden dat met het protest de geschiedenis en de eigenheid van de stad Bristol geweld wordt aangedaan. Die balanceert tussen radicaal links en rechts gaat lange tijd goed, maar ontspoort uiteindelijk toch in maart 2021. Het thema is te groot.
Opvallend is hoe het verslag is ontdaan van verwijzingen naar de partijpolitieke achtergrond van de hoofdpersonen. Dat hindert het begrip, hoewel hun opereren op het oog aardig overeenkomt met hun partijpolitieke achtergrond. Men vraagt zich af of het feit dat dit niet vermeld wordt te gevoelig ligt voor de BBC die politiek toch al zo onder druk ligt door voortdurende kritiek van de Tories.
Marvin Rees is een sociaal-democraat uit het midden van het politieke spectrum die door BLM-activisten geframed wordt als verrader van de zwarte zaak. Rees’ antwoord daarop is dat hij er niet voor zichzelf of zijn achtergrond zit, maar voor de stad. Cleo Lake is zijn linkse tegenpool en zet zich als raadslid van de Green Party bewust in voor de zwarte zaak. Zij verwijt Rees te weinig te doen aan de gevolgen van de slavernij en in de oorlog over de standbeelden geen partij te willen kiezen.
In de laatste, uitgestelde verkiezingen van mei 2021 werd Rees herkozen als burgemeester, maar werd Labour bijna ingelopen door de Groenen. Die spanning tussen Lake en Rees is voelbaar als ze in een digitale vergadering op elkaar reageren. Ze zijn politieke rivalen die het oneens zijn over de aanpak van de standbeeldenoorlog. Maar ze hebben ook verschillende verantwoordelijkheden. Dat maakt duidelijk wat praktische politiek inhoudt en wat de grenzen en voorwaarden ervan zijn. Dat inzichtelijk maken is de grote verdienste van ‘Statue Wars: One Summer in Bristol‘.
Vandaag wordt in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe nieuwszender gelanceerd: GB News. Hier zijn de details te lezen. In een uitgebreid artikel in De Volkskrant noemt Patrick van IJzendoorn het ‘het nieuwste wapenfeit in de conservatieve opstand tegen woke gedachtengoed‘ (achter betaalmuur). De zender zal In Nederland via sociale media te zien zijn.
Als de lancering van deze nieuwszender een reactie is op de radicalisering van de samenleving, dan is het de vraag hoe radicaal het zelf zal worden. Van IJzendoorn geeft aan dat GB News in de politieke koers vermoedelijk gaat voor een gematigd conservatisme waar geen ruimte zal zijn ‘voor samenzweringstheoretici en verspreiders van foutieve informatie‘. GB News ontkent dat en noemt zichzelf pluriform en onpartijdig. Maar velen zien het als het rechtse alternatief van de BBC.
GB News leunt niet tegen Amerikaans alt-right en de grote leugens van Donald Trump. Dat is het soort gematigd conservatisme dat binnen de normen van de democratische rechtsstaat blijft en in de VS binnen de Republikeinse partij is gemarginaliseerd of uitgespuugd. Of GB News die gematigde koers kan vasthouden zal de uitdaging voor deze zender zijn. Want radicalisering in het mediaklimaat is een wetmatigheid die vele media treft die onder invloed van het brede publiek staan.
GB News profileert zich als het antwoord op het woke gedachtengoed. Een tegenoffensief. Voor degenen die met dat laatste niks hebben kan dat een goede ontwikkeling zijn mits GB News niet radicaliseert. Woke is net als de alt-right beweging een in oorsprong Amerikaanse invloed die in snelle tijd geradicaliseerd is. Deze bewegingen hebben de afgelopen vijf jaar veel maatschappelijke schade aangericht en delen van de samenleving tegen elkaar opgezet. Dat heeft het maatschappelijke klimaat er niet beter op gemaakt. De tolerantie en ontspanning in de samenleving zijn erdoor afgenomen.
Vraag is of de eenzijdigheid van het woke gedachtengoed dat resulteert in intolerantie, spreekverboden en een ver doorgevoerde versie van identiteitspolitiek door een zender als GB News teruggedrongen en geneutraliseerd kan worden of dat uiteindelijk het middel erger zal blijken dan de kwaal. Men mag best cynisch zijn over de initiatiefnemers van GB News, zoals journalist Andrew Neil, die een geldingsdrang kunnen hebben die niet gelijk op gaat met de politieke zaak waar ze zeggen voor te gaan.
De paradox is dat het traditionele conservatisme wereldwijd op de terugtocht is terwijl het brede publiek denkt dat het in opkomst is. Dat komt omdat het wordt verward met rechts-radicalisme of Trumpisme. Die verkeerde beeldvorming komt door onbegrip bij media en misleiding door publieke personen als Thierry Baudet die zich ten onrechte conservatief noemen. Hij is een CINO (Conservative in name only).
Een andere paradox is dat gematigd conservatisme in tot op het bot verdeelde landen als de VS op dit moment wel eens de beste verdediging zou kunnen zijn tegen de opkomst van het anti-democratische rechts-radicalisme dat buiten de democratie en de rechtsstaat treedt en verkiezingen niet meer erkent. Daarom moet GB News niet op voorhand kritisch bejegend worden, maar de kans geboden worden om zich te positioneren aan de rechterkant van de democratie.
Dat dit initiatief van GB News ontstaat in het Verenigd Koninkrijk is niet toevallig omdat het aansluit bij de conservatieve partij die overigens onder Johnson mede door de Brexit is geradicaliseerd en niet gematigd meer valt te noemen en waar het woke gedachtengoed sterk aan invloed heeft gewonnen.
GB News wil op termijn uitbreiden naar Spanje en Oost-Europa. Voor Spanje met een vanouds, maar nu wat weggezakte conservatieve beweging is dat begrijpelijk, maar voor Oost-Europa minder. Daar is de rechterkant van het politiek spectrum al verregaand geradicaliseerd. Hoe kan een gematigd conservatief GB News daar nog bij aansluiten?
Het is dus de vraag hoe stabiel GB News op koers kan blijven zonder in Trumpiaans, rechts-radicaal antidemocratisch gedachtengoed terecht te komen. Als GB News een succes wordt, dan zullen sponsors als de Amerikaanse Robert Mercer of Charles Koch of de Australische mediatycoon Rupert Murdoch zich er als gieren op storten en door er een belang in te nemen hun eisen stellen. Over radicalisering en steun voor het bedrijfsleven. De hoop dat GB News geen succes wordt is echter evenmin gewenst omdat het experiment van een gematigd conservatieve zender die een dam tegen het illiberale recht-radicalisme opwerpt als proef ook voor andere landen interessant is.
In een opmerkelijk overpeinzing van drie minuten richt de gelouterde BBC-journalist Andrew Neil zich direct tot de kijkers. Precies een week voor de algemene verkiezingen van 12 december 2019. Aanleiding is de weigering van premier Boris Johnson om zich in Neils programma van 30 minuten door hem te laten interviewen. Alle leiders van de andere politieke partijen hebben zich inmiddels door Neil laten interviewen.
Het is van Johnsons kant begrijpelijk omdat Neil een keiharde en scherpe interviewer is die elke politicus het vuur aan de schenen legt. Zo ontstaat de indruk dat Johnson bang is dat zijn beloften, mooie verhalen en plannen door Andrew Neil feilloos en meedogenloos doorgeprikt worden. Maar van de andere kant is het onbegrijpelijk van Johnson dat hij het risico neemt dat in de laatste week van de campagne het beeld ontstaat dat hij bang is voor een journalist en zijn eigen verhaal niet goed kan verdedigen. Waarschijnlijk is Johnsons afweging of die van zijn adviseurs dat de schade die hij oploopt groter is als hij het interview doet, dan als hij het uit de weg gaat. Johnson en de Conservatieve partij voelt zich waarschijnlijk zeker van de overwinning.
Johnsons weigering duidt op de ontwikkeling dat politici samenwerken met vriendelijk gezinde media. Vijandige of neutrale media worden zoveel mogelijk gemeden. Niet alleen kiezers zitten verschanst in hun eigen echokamer waarin overtuigingen worden versterkt binnen een gesloten systeem. Datzelfde geldt ook in steeds sterkere mate voor populistische politici als Johnson. Hij begon zijn carrière notabene als journalist.
De Brexit wordt steeds meer een side show met side shows. Ofwel een bijzaak met bijzaken. De leider van de Brexit Party Nigel Farage zegt in gesprek met BBC’s John Pienaar dat de claim dat de Conservatieve partij van premier Boris Johnson zijn partijgenoten hebben proberen om te kopen een feit is. Zo zouden volgens Farage acht leden van de Brexit Party door medewerkers van Johnson een plek in het Hogerhuis aangeboden zijn als ze zich terug zouden trekken als kandidaat in de verkiezingen van 12 december 2019. Zodat de Leave stem in de strijd met de LibDems of Labour niet verdeeld wordt. Farage noemt onder andere Ann Widdecombe die in 2019 overstapte van de Conservatieve naar de Brexit Party en benaderd zou zijn. Blijkbaar wordt nu omkoping ingezet door de Conservatieven om hen een meerderheid te in het Lagerhuis te laten behalen. Farage noemt het corruptie. Scotland Yard bekijkt volgens een bericht van The Guardian twee gevallen van verkiezingsfraude van kandidaten van de Brexit Party die de belofte kregen in de adelstand verheven te worden als ze zich bij de verkiezingen van 12 december terugtrokken. Johnson geeft toe dat er ‘gesprekken’ met leden van de Brexit Party waren, maar ontkent vierkant dat er functies aangeboden zijn. De Brexit leidt tot nieuwe dieptepunten.
Het volgende scenario is denkbaar in de Britse politiek. Westminster krijgt desgevraagd een kort uitstel van zo’n 6 weken tot uiterlijk half december 2019 van de EU om landelijke verkiezingen te organiseren. Partijen hergroeperen zich rondom de Leave – Remain kloof die dwars door de Britse samenleving en de kiesdistricten loopt, en maken afspraken om de meest gunstig gepositioneerde kandidaten van andere partijen binnen het eigen blok te steunen. De Brexit Party van Arron Banks en Nigel Farage werkt samen met de Tories van Boris Johnson, waarbij Farage zich concentreert op Noord-Engeland. Complicatie voor zo’n verkiezingspact is de positie van Johnsons strateeg Dominic Cummings die niets van Farage moet hebben, zoals James Cusik in een artikel voor openDemocracy uitlegt, en verdere leegloop van de partij doordat gematigde Tories weglopen.
LibDems,Labour, Schotse en Welse nationalisten en de centristen van Change UK maken op hun beurt afspraken waarbij de positie van Labour bijzonder is. Dat is als enige geen Remain, maar een verdeelde partij. Het gevolg kan zijn dat in oude, noordelijke industriegebieden pro-LeaveLabour kandidaten het opnemen tegen de Brexit Party en in Londen of Zuid-Engeland pro-RemainLabour kandidaten tegen de Tories.
Overzichtelijk en begrijpelijk wordt het er zo niet op. Daarnaast hebben Britten weinig kennis en ervaring met coalitieregeringen. Inschatting is dat de Schotse nationalisten van de SNP en de LibDems aanzienlijk zullen winnen en Labour en Tories licht zullen verliezen. Welk blok het sterkste wordt valt gezien alle onzekerheden nu niet te voorspellen. Even ongewis is hoe blijvend stabiel het blok zal zijn dat de meerderheid behaalt.
In een opzienbarend bericht in The Guardian neemt de Schotse minister-president Nicola Sturgeon afstand van Steve Bannon, en van de BBC. Het gaat om haar deelname aan de tweedaagse conferentieNews Xchange in Edinburgh op 14 en 15 november 2018 die ze intrekt omdat de voorman van alt-right Steve Bannon is uitgenodigd. Sturgeon is van mening dat door Bannons aanwezigheid extreemrechtse, racistische opvattingen worden genormaliseerd. Daar wil zij geen deel van uitmaken. Zij neemt ook afstand van de uitleg van de BBC.
Bizar is de uitleg van de BBC die betrokken is bij de organisatie van het evenement. Sturgeon citeert in het Guardian-artikel uit een e-mail die ze van de BBC ontving en waarin Bannon wordt voorgesteld als ‘powerful and influential figure … promoting an anti-elite movement’. Dit is lachwekkend van onwaarachtigheid. Bannon promoot geen anti-elitaire beweging, maar is een vertegenwoordiger van de elite bij uitstek. Hij is een oud-bankier bij Goldman Sachs en een protegé van miljardair Robert Mercer die president Trump hielp bij zijn overwinning in 2016. Bannon is een vertegenwoordiger van de elite die een ander deel van de elite bestrijdt.
Wat de BBC bezielt om Bannon als anti-elitair te positioneren is de vraag. Op de site van het evenement News Xchange wordt hij voorgesteld in een profiel: ‘Mr. Bannon has recently started spending more time in Europe, and has launched The Movement, a foundation seeking to unite anti-establishment factions and forces across the continent. (…) Mr. Bannon will be interviewed by a BBC journalist, who will then moderate an open Question & Answer with our audience.’ Het feit dat Bannon zelf zegt anti-establishment facties en krachten te willen verenigen maakt hem nog niet anti-elitair. Bannon werkt voor het conservatieve deel van de elite.
Het is dezelfde leugen als de Brexit die niet wordt ingegeven door een strijd tegen de elite, maar door een strijd van het ene deel tegen het andere deel van de elite. In dit geval waren pro-Brexiteers gevormd op Eton en deel van de adel. Ze wilden de macht terug. Hun macht. Niet voor het volk, maar voor eigen gewin, macht en prestige. Het is verbijsterend dat de BBC deze leugens niet doorprikt en in de kern niet lijkt te begrijpen waar de Brexiteers en de alt-right beweging van Bannon werkelijk mee bezig zijn. Deze episode maakt opnieuw duidelijk dat gevestigde media in landen als Nederland of het Verenigd Koninkrijk niet de linkse, maar de rechtse kerk vertegenwoordigen. Ze bevestigen de status quo en leunen tegen de zittende macht aan.
Foto: Schermafbeelding van reactie bij FB-posting ‘Nicola Sturgeon quits BBC event over Steve Bannon invitation’ van The Guardian, 21 oktober 2018.
George Knight 