Late kritiek in Rotterdam op Gergiev Festival

Raadsvragen ‘Afstand nemen of einde Gergiev Festival‘ van Ruud van der Velden van de PvdD Rotterdam, 25 februari 2022.

Eindelijk wordt Rotterdam wakker. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Gergiev Festival hebben kritiek op dirigent Valery Gergiev die wegens zijn pro-Kremlin houding en vriendschap met president Poetin door de Russische inval in Oekraïne aan de verkeerde kant van de geschiedenis is beland. Ze vragen Gergiev om afstand van de invasie te nemen. Dat past in het patroon van een kunst- en sportboycot die nu Russische instellingen treft. 

De late kritiek in Rotterdam op Gergiev die in feite zelfkritiek is over een mislukte relatie komt zeker zes jaar te laat. In die stad waar zo hard gewerkt wordt kan nu eindelijk de rekening opgemaakt worden. Het is berekening om afstand te nemen van iemand die bij wijze van spreken op de grond ligt en het niet durven handelen toen hij als publiekstrekker op de bok stond.

Gergiev is passé, zoals Poetin een internationale paria is, en pas nu wordt Rotterdam wakker. Maar Gergiev was al die tijd al een smerige meeloper van het Poetin-regime. Dat wist het Rotterdamse establishment al jaren, maar het deed net alsof het dat niet wist. Het Rotterdamse establishment liet zich jarenlang van haar smoezelige kant zien. 

In het commentaar ‘Valery Gergiev is een propagandist voor het Kremlin. Maar wordt verafgood in Rotterdam. Tijd voor bewustwording. En protest‘ van mei 2016 schreef ik: ‘

Schermafbeelding van deel commentaar ‘Valery Gergiev is een propagandist voor het Kremlin. Maar wordt verafgood in Rotterdam. Tijd voor bewustwording. En protest‘ van 20 mei 2016.

In het commentaar ‘Gergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam‘ van augustus 2020 scheef ik:

Schermafbeelding van deel commentaar ‘Gergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam‘ van 13 september 2017.

Het Westen heeft sinds de invasie van 2008 in Georgië verkeerd gereageerd op Poetin en zijn zakenvrienden en meelopers. Het is daarom medeplichtig en heeft zelfs actief geholpen Poetins machtspositie op te bouwen. Het is daarom medeverantwoordelijk voor wat er nu in Oekraïne gebeurd. Anders was het nooit zover gekomen. Want Poetin heeft door de miljarden die hij met de verkoop van olie en gas in Europa verdiende zijn krijgsmacht kunnen moderniseren.

Dus al sinds 2008 was de ware aard van het leiderschap in het Kremlin voor iedereen duidelijk. Maar het Westen en met name Duitsland en Nederland deden alsof hun neus bloedde. Ook Nederland wilde een graantje meepikken als rotonde van het Russische gas en kneep daarom een oogje dicht. Ook na het neerschieten van de MH17 in 2014 bleven de economische banden van Nederland met de Russische Federatie intact.

Rotterdam als centrum van de Nederlandse economie negeerde alle politieke signalen over Poetin. Dat doet denken aan de positie van de Rotterdamse havenbaronnen die vanaf 1870 op het Duitse Ruhrgebied was gericht en nog tot in de Tweede Wereldoorlog een oogje dichtknepen voor het Duitse bombardement op hun eigen stad vanwege hun eigen in Duitsland verankerde belangen. Cynischer is niet mogelijk. Die grondhouding van opportunisme van het Rotterdamse establishment dat weliswaar internationaler is dan in 1870, 1914 of 1941 viel de laatste jaren te herkennen in de houding tegenover Poetin en Gergiev.

Het Gergiev Festival kreeg in het laatste Cultuuradviesplan toch al kritiek omdat het geen inbedding in de stad had en nu eindelijk durft de politiek zich uit te spreken. Raadslid Ruud van der Velden van de PvdD is de uitzondering, zoals ook weer uit bovenstaande raadsvragen van 25 februari 2022 blijkt. Hij maakte zich er de afgelopen jaren als enige lokale politicus sterk voor om het Gergiev Festival in het openbaar ter discussie te stellen. De rest inclusief burgemeester Aboutaleb en gemeentebestuur keken lafhartig weg. Nu het tij gekeerd is springen lokale bestuurders op de wagen om aan te haken bij de kritiek op Poetin, volgens een bericht van RTV Rijnmond. 

Dat zijn de helden die zwegen toen het erop aankwam en zich nu opstellen als verzetsstrijders na de oorlog die zich met terugwerkende kracht beroepen op hun moedige daden die ze in werkelijkheid nooit verrichtten. Ze brengen in praktijk waar het in deze hele kwestie van een controversieel en obsceen Gergiev Festival jarenlang aan schortte: het menselijk tekort. Ofwel, ontbrekende persoonlijke moed van mensen in het Rotterdamse bedrijfsleven, politiek en de kunstsector. 

Gergiev is een smerige meeloper van Poetin en Rotterdam werd een smerige meeloper van Gergiev. Rotterdam had het niet door. Er was de schok van een invasie van Oekraïne van een ontketende Poetin voor nodig om het Rotterdamse establishment in de spiegel te laten kijken. Het mag over zichzelf oordelen.

Zie voor verdere commentaren over het Gergiev Festival in Rotterdam:

• Rotterdam: Partij voor de Dieren stelt raadsvragen over Gergiev Festival (2016)
• Gemeentebestuur Rotterdam neemt in antwoorden op raadsvragen geen verantwoordelijkheid voor het Gergiev Festival (2016)
• Gergiev Festival verdient geen steun met Rotterdams subsidiegeld om artistieke, maatschappelijke en politieke redenen (2020)

Advertentie

Europese sancties van Russische Federatie hebben alleen zin als ze krachtig zijn en de kringen van Putin direct en hard raken

Onbetwistbaar is de Russische oppositieleider Alexei Navalny vergiftigd met het zenuwgas Novichok. Hij overleefde ternauwernood en werd naar een Berlijns ziekenhuis vervoerd om te herstellen. Nu beschuldigen de grotere Europese landen Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk dat de Russische Federatie en wel bepaald de Russische president Putin achter de vergiftiging van Navalny zit en daar uitleg over dient te geven. Als het dat blijft weigeren, dan volgen sancties. Nederland steunt dat bij monde van minister Stef Blok.

Sancties helpen, maar in geringe mate als ze te terughoudend zijn. Dat kondigt zich in de uitgelekte voorstellen aan. Wat nu in de EU door enkele grotere landen wordt voorgesteld is onvoldoende. Het plan is om de vermeende uitvoerders van Navalny’s vergiftiging, te weten de militaire inlichtingendienst GROe, op een sanctielijst te zetten. Dat is niet alleen te simpel omdat de opdrachtgever buiten schot blijft, maar de Europese regeringsleiders beseffen dat het te simpel is. Het is een slap compromis. Namelijk het met bravoure aankondigen van sancties die echter onmachtig zijn en nauwelijks sancties genoemd kunnen worden.

Het moet serieuzer en zwaarder. Europese landen moeten harder optreden tegen het Kremlin als dat geen duidelijkheid geeft over de betrokkenheid bij Navalny’s vergiftiging. Krachtige sancties zijn cynisch genoeg ook een middel om tot een geloofwaardig en eensgezind buitenlands beleid van de EU te komen. Daarbij helpt het de democratische krachten in de Russische Federatie. Sancties helpen pas als ze krachtig zijn.

Een drieledige aanpak is gewenst: terughalen roofgeld, blokkeren propaganda en energie-onafhankelijkheid.

1) De machthebbers in het Kremlin en hun bondgenoten sluizen al decennia geld door naar het Westen omdat hun geroofde geld in eigen land niet veilig is en weer gestolen kan worden. Dief en diefjesmaat. Dat geld zetten ze in veel gevallen om in onroerend goed. Zoals dure huizen in Londen of appartementen (condos) in New York of Florida. Confisqueer met alle juridische middelen de tientallen miljarden dollars die deze witte boorden criminelen van de Russische bevolking gestolen hebben en op Westerse banken hebben gestald of in bezittingen hebben gestopt. Stop de opbrengst van de confiscatie, de verkoop van onroerend goed en het achterhalen van de bezettingen in een fonds dat door een onafhankelijk stichting wordt beheerd en als het moment daar is aan een toekomstige democratische Russische regering toekomt. Wellicht is niet al het illegale Russische bezit in westerse landen te achterhalen, maar nu wordt niet eens geprobeerd het ’terug te halen’.

2) Navalny noemt de Russisch-Ossetische dirigent Valery Gergiev als een voorbeeld van iemand uit de kringen van Putin die onder druk moet worden gezet. Er bestaat geen twijfel over dat Gergiev een fervent supporter is van het bewind van Putin en zich voor propagandadoeleinden laat inzetten. Putin en Gergiev zijn goede vrienden en zouden peetvader van elkaars kinderen zijn. Navalny pleit voor een westerse boycot van allen uit de kringen van het Kremlin en het bevriezen van hun tegoeden. In praktijk zou dat betekenen dat Kremlin-gezinde kunstenaars en musici (Anna Netrebko) die onderdeel zijn van het propaganda-apparaat niet meer in het Westen kunnen optreden. Overigens pleit ik al sinds 2016 voor een boycot van Gergiev die onder meer in Rotterdam door de economische en culturele elite wordt verafgood tijdens het jaarlijkse Gergiev Festival. Zie hier mijn commentaar. Er is in Nederland enige kritiek op dat onder meer leidde tot raadsvragen van Ruud van der Velden van de Rotterdamse PvdD. Maar het besef over de ongewenstheid van de Russische propaganda breekt bij zowel publiek als Nederlandse overheid niet echt door. Dat wegkijken duurt nu al vijf jaar.

3) De Russische Federatie is economisch een betrekkelijk onbelangrijk land, terwijl het in oppervlakte het grootste land ter wereld is. Met de verkoop van olie en gas aan het buitenland weet het nog enigszins buitenlandse valuta binnen te halen. Dat blijft hangen in de kringen van het Kremlin. Wie de macht onder druk wil zetten kan dat het beste doen door het te raken in de verkoop van energie. Na de vergiftiging van Navalny en de door president Loekasjenko met behulp van Putin gestolen verkiezingen in Wit-Rusland gingen in Duitsland vooral in regeringspartij CDU en bij de Groenen stemmen op om als straf de aanleg van gaspijplijn Nord Stream II te stoppen. Praktisch ligt die aanleg door een Amerikaanse boycot van de Senaat al sinds december 2019 stil. De steun van beide partijen is zeldzaam en resulteerde in het wetsvoorstel van Ted Cruz en Jeanne Shaheen Protecting Europe’s Energy Security Act of 2019. De meerderheid van de Duitse politiek heeft zich in de EU vervreemd van critici omdat het blijft ontkennen dat Nord Stream II een politiek project is.

Gergiev Festival verdient geen steun met Rotterdams subsidiegeld om artistieke, maatschappelijke en politieke redenen

Het Gergiev Festival dat elk jaar in Rotterdam plaatsvindt wordt in het voortbestaan bedreigd. Het bestaat 25 jaar en dient als platform van de Ossetisch-Russische dirigent Valery Gergiev die verbonden was aan het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Het festival kreeg kritiek vanuit de marge. Opvallend was dat het protest op een festival dat is geconstrueerd rond een propagandist van het Kremlin met reactionaire opvattingen over onder meer homorechten zo goed als uitbleef in Rotterdam. Onder meer op dit blog is er herhaaldelijk tegen zowel het festival als dat uitblijvende protest geageerd. De titels van de commentaren gaven mijn weerzin weer: Gergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam en Valery Gergiev is een propagandist voor het Kremlin. Maar wordt verafgood in Rotterdam. Tijd voor bewustwording. En protest. Mede naar aanleiding van dit laatste commentaar stelde raadslid Ruud van der Velden van de Rotterdamse Partij voor de Dieren in mei 2016 raadsvragen. In de antwoorden verschool het college zich achter Buitenlandse Zaken. De politieke toondoofheid bleef voortbestaan in het Rotterdamse establishment.

Waar het op neerkomt omschreef ik in een commentaar over de antwoorden van het college in juni 2016: ‘Valery Gergiev is dus meer dan een neutrale musicus die het alleen om zijn kunst te doen is. Wie Gergiev binnenhaalt, haalt ook zijn politieke voorkeuren binnen. Rotterdam biedt ook die een podium en een stempel van goedkeuring. Dat dient het Rotterdamse culturele, economische en politieke establishment terdege te beseffen. Het kan zichzelf wel voor de gek houden door net te doen alsof Gergiev geen propagandistisch uithangbord is voor het regime van president Putin, maar diep in het hart weet het dat hij dat wel is’.

Op de raadsvragen antwoordde het college bij de vragen 6 en 7 onder meer met een verwijzing naar de artistieke kwaliteiten van het festival. Het schip lijkt nu eindelijk de wal te keren. Als een politieke verwijzing naar het propagandistische karakter van Valery Gergiev en zijn festival niet mogelijk is, dan kan dat alleen met andere middelen. In het Cultuurplanadvies 2021-2024 van juni 2020 oordeelde de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) negatief over het Gergiev Festival: ‘Het vierdaags festival speelt zich grotendeels af in de Doelen, maar heeft volgens de Raad verder nauwelijks inbedding in de stad. De formule van het festival is volgens de Raad uitgekristalliseerd. Door de beperkte innovatie blijft het een traditioneel festival dat nauwelijks nieuwe doelgroepen weet te bereiken.’ De RRKC adviseert de Rotterdamse gemeenteraad om het festival vanwege gebrekkige inbedding en het gebrek aan artistieke vernieuwing niet langer subsidie te geven.

Feit dat de petitie pas na ruim vijf weken na verschijning van het Cultuurplanadvies van de RRKC verschijnt is de bevestiging van de slechte inbedding van het Gergiev Festival. Het onderstreept het gelijk van de motivatie van de RRKC. Hoe anders was dat bij het eveneens negatieve advies over Museum Rotterdam waar gelijk een publieksactie op gang kwam. Het Gergiev Festival staat op zichzelf. Het staat zich er in de marketing op voor relaties een internationaal podium met een eigentijds aanbod van netwerkmogelijkheden te bieden en wordt vanuit de Rotterdamse economische elite gesteund. Het heeft Rotterdams gemeenschapsgeld niet nodig. Al is het vijf jaar te laat, toch kan hiermee de Rotterdamse politiek eindelijk zonder zelf vuile handen te maken afstand nemen van een festival dat een propagandist van het Kremlin met bedenkelijke opvattingen onverdiend in het zonnetje zet. Politiek en artistiek voldoet het Rotterdam Philharmonic Gergiev Festival niet.

Foto 1: Schermafbeelding van deel petitie ‘Red het Gergiev Festival’ op petities.nl, 27 juli 2020. NB: Petitionaris Gea Plantinga is Manager Gergiev Festival van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Foto 2: Schermafbeelding van deel antwoorden op raadsvragen over het Gergiev Festival van Ruud van der Velden (PvdD). In eigen commentaar van 22 juni 2016.

Foto 3: Schermafbeelding van de samenvatting van het advies van de RRKC over het Gergiev Festival, juni 2020.  In: Cultuurplanadvies 2021-2024.

Volgens Democraten had Trump een ineenstorting in een overleg over de Syrië-politiek

Volgens zijn Democratische gesprekspartners stortte president Trump vandaag in tijdens een bijeenkomst over de situatie in Noord-Syrië. Hij bejegende voorzitter Nancy Pelosi op een beledigende wijze en noemde haar een derderangs politicus. Trumps ineenstorting kwam nadat 129 Republikeinen inclusief het leiderschap in het Huis meestemden met een motie die de Syrië-politiek van president veroordeelde. Een symbolische motie omdat de aangedane schade niet meer hersteld kan worden. De Russische Federatie en Iran hebben de Amerikaanse rol in Noord-Oost Syrië overgenomen. Dat roept de vraag op waarom Trump in het Midden-Oosten concessies doet aan het Kremlin. Inclusief de controle over olievelden en de kampen waar IS-gevangen in zijn opgesloten. Zoals senator Chuck Schumer aankondigde zal dezelfde motie in de Senaat in stemming gebracht worden. Dan wordt duidelijk hoeveel Republikeinen daar Trump een tik op de vingers geven. Met zijn impulsieve Syrië-politiek die niet met zijn staf was overlegd heeft Trump het enige gedaan wat hij in zijn positie niet moest doen: de Republikeinen in de Senaat tegen zich in het harnas jagen. Hij is aantoonbaar een gevaar voor de positie, status en nationale veiligheid van de VS. En voor zichzelf. Trumps verval gaat nu snel.

Leningen van Deutsche Bank aan Trump zouden medeondertekend zijn door Russische oligarchen uit de kringen van het Kremlin

Het lijkt erop dat de verdedigingsmuur van president Trump op het punt van bezwijken staat. Zoals al vaker voorspeld heeft dat te maken met Deutsche Bank, een van oorsprong Duitse bank. Geruchten gaan dat de bank Trumps belastingaangiften heeft en die en andere documenten volgens een gerechtelijke uitspraak moet overhandigen aan een commissie van het door de Democraten gedomineerde Huis van Afgevaardigden.

Toen het tijdens de crisis van 2008 slecht ging met Trumps vastgoedonderneming en die om omvallen stond, hij al meerdere keren failliet was gegaan en door Amerikaanse banken niet meer werd vertrouwd en was uitgesloten, zocht hij noodgedwongen zijn toevlucht tot Deutsche Bank voor leningen om zijn onderneming te redden. Velen vroegen zich in de jaren daarna af wat deze bank daar precies bij te winnen had. Waarom het volume opkloppen met een dubieuze ondernemer als Trump? Het jaagde Trump in de armen van het Kremlin.

Nu valt alles samen. Er zijn sterke geruchten dat die leningen van Deutsche Bank mede ondertekend waren door Russische oligarchen uit de kring van president Putin. In de Russische Federatie kunnen oligarchen politiek niet autonoom opereren. Ermee had Trump zich overgeleverd aan het Kremlin. Het maakte hem chantabel en tot marionet van het Kremlin. Hoewel het wantrouwen jegens de Russische Federatie bij leden in het congres aanwezig bleef. Het verklaart Trumps blinde bewieroking van Putin die feitelijk onverklaarbaar is omdat het haaks staat op het Amerikaans belang. Zo verklaarde Trump op de legendarische top in Helsinki Putin meer te geloven dan de Amerikaanse inlichtingendiensten. Terwijl aangetoond was dat het Kremlin zich actief had gemengd in de campagne van 2016 die in een onverwacht scenario leidde tot Trumps verkiezing.

Het zet ook het debat over conspiracy (samenzwering) en collusion (geheime verstandhouding) van Trump met het Kremlin weer centraal. Speciale aanklager Robert Mueller constateerde in zijn rapport dat hij geen bewijs had kunnen vinden van conspiracy waar Trump en minister William Barr vervolgens onjuist van maakten dat er geen sprake was van collusion. Een minder zwaar vergrijp. Media in allerlei landen slikten die spin van Trump en Barr voor zoete koek en werkten zelfs onbewust mee aan de beeldvorming die zei dat Trump vrijgepleit was van samenwerking met het Kremlin. Niet van obstructie van het onderzoek trouwens. Maar een publiek geheim was dat Mueller de Russische connectie van Trump niet mocht onderzoeken op straffe van ontslag door het ministerie van Justitie. Muellers opdracht en mandaat waren beperkt. Hij mocht de rode lijn niet over. Mueller bleef weg van de financiële transacties en kon daar geen uitspraak over doen. Maar dat betekende niet dat die financiële en andersoortige samenwerking tussen Trump en Kremlin niet bestond.

Als de geruchten kloppen, waar het sterk op lijkt, komt via de omweg van Deutsche Bank alsnog uit wat Mueller niet mocht onderzoeken. Het verklaart waarom Trump in afwijking van alle presidenten van de laatste jaren zijn belastingaangiften en bijbehorende onderliggende documenten geheim wilde houden. Hij heeft iets te verbergen en houdt openbaarmaking tegen met inzet van vele advocaten die rechtszaken voor hem voeren.

Af te wachten valt of de Republikeinen in de Senaat nu een afzettingsprocedure (impeachment) tegen Trump steunen. De Republikeinse partij is onder Trump veranderd in een sekte vol blindelingse volgelingen waar het enkel en alleen om de president draait. Een overweging van Republikeinen om Trump te laten vallen is niet zozeer dat hij hoogverraad heeft gepleegd door onder één hoedje te spelen met de Russen, maar dat Trumps slechte peilingen de Republikeinen in Senaat en Huis bij de verkiezingen in november 2020 mee de diepte in dreigen te trekken. Beslissend zal zijn of Republikeinse leiders tijdig een ruggengraat weten te ontwikkelen.

Commentator John Heilemann noemt in het programma van MSNBC’s Lawrence O’Donnell de onthullingen over de Russische betrokkenheid bij de leningen van Deutsche Bank een loper (skeleton key) die zicht geeft op de tot nu toe onverklaarbare raadsels van Trump en die opent. De nieuwe informatie maakt volgens hem een afzettingsprocedure tegen Trump later dit jaar onvermijdelijk. Niet onmogelijk is dat andere landen als Turkije, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten eveneens geld aan Trump hebben geleend en hem daarmee politiek hebben gekocht. Het zou Trumps opvallende buitenlandse beleid verklaren dat autoritaire leiders omhelst en in bescherming neemt en westerse bondgenoten van zich vervreemdt en op afstand houdt.

Wereldwijd neemt kritiek op Saoedi-Arabië vanwege Khashoggi toe, maar Nederlands economisch en politiek establishment zwijgt

Vooralsnog reageert de economische en politieke elite van Nederland niet in het openbaar op de recente ontwikkelingen in en van Saoedi-Arabië. Op kamervragen van Lilianne Ploumen (PvdA) en Neelie Kroes (VVD) na die haar werk aan de futuristische stad Neom opschort volgens een bericht in de WSJ van 11 oktober:

Wereldwijd reageren bedrijven en individuen kritisch op de ontwikkelingen in Saoedi-Arabië, maar niet in Nederland. Tot nu toe hebben Nederlandse bedrijven en individuen hun relaties met dit land niet opgeschort of verbroken. Nederland exporteerde in 2016 voor 2,6 miljard dollar naar Saoedi-Arabië. Winstgevendheid en handel gaan bij Nederlandse bedrijven boven alles. Inclusief mensenrechten, ethiek of een goede publiciteit.

De VNO-mentaliteit van zelfoverschatting en eendimensionaliteit van het Nederlandse bedrijfsleven blijkt uit een interview uit 2009 met Jaap Vaandrager op de site van VNONCW naar aanleiding van Wilders‘ film Fitna. Hij zegt: ‘Ik heb meteen een paar Nederlandse ambassadeurs daar gebeld met de mededeling: ‘zeg tegen die Balkenende dat hij die vent aanpakt want dit is heel slecht voor de handel‘. Dit is de omgekeerde wereld waar het bedrijfsleven meent de politiek op te kunnen dragen wat het moet doen. Zo openlijk laat het bedrijfsleven dat bij voorkeur achter de schermen opereert zich niet in de kaarten kijken. Dit is hoe het in werkelijkheid gaat. Men hoeft het niet met Wilders eens te zijn om zich te realiseren dat het ongewenst is dat VNONCW meent de politiek te kunnen bestieren. Zie ook de kwestie van de dividendbelasting die premier Rutte door Unilever en Shell ingefluisterd werd of de steun van de Nederlandse regering voor het gasproject Nord Stream II dat Europa onder druk van de Gasunie en Shell afhankelijker maakt van Russisch gas en fossiele brandstof.

Foto 1: Eigen tweet, 12 oktober 2018.

Foto 2: Schermafbeelding van deel artikel ‘Saudi Journalist’s Disappearance Sends Chill Through Foreign Investors, Firms’ in de WSJ, 11 oktober 2018.

Foto 3: Schermafbeelding van deel artikel ‘‘Ondernemers moeten het vliegtuig in’: Irakganger Jaap Vaandrager’ op VNONCW, 12 augustus 2009. 

Zijlstra liegt en Zijlstra veinst. Stelt hij het belang van Nederland of van Shell voorop?

Update 13 februari 2018: In een email aan de Volkskrant erkent Jeroen van der Veer dat hij de bron van Zijlstra was, zo meldde deze krant. Tevens zegt de voormalige Shell-topman dat Zijlstra de woorden van Putin over Groot Rusland verkeerd zou hebben begrepen. De Volkskrant verbreekt hiermee de afspraak met Van der Veer dat dit off the record zou worden gehouden. Reden dat de krant de identiteit van Zijlstra’s bron alsnog openbaart is dat hij het als ontlastend bewijs opvoerde. Hieraan zegt de Volkskrant niet te willen meewerken. 

Aldus toenmalig fractieleider van de VVD in de Tweede Kamer Halbe Zijlstra op het VVD-partijcongres in 2016. Het gaat om een ontmoeting in 2006 tussen de top van de Brits-Nederlandse Shell en Putin. Naar nu blijkt heeft Zijlstra het uit zijn duim gezogen en heeft hij het verhaal van Putin over Groot-Rusland niet direct, maar uit de tweede hand gehoord. Waarschijnlijk van toenmalig directeur van Shell Jeroen van der Veer. Die dat overigens niet bevestigt. Een en ander is des te ongemakkelijker voor Zijlstra’s positie omdat hij minister van Buitenlandse Zaken is en afreist naar de Russische Federatie om met zijn collega Lavrov te spreken.

Dat debat ging over het veld Sachalin-2: het olieveld Piltum-Astokjskoje en het gasveld Lunskoje. Shell is toen door het Kremlin uit dit project gegooid. Vraag is wat Shell ervoor terug heeft gekregen. Want het is logisch dat daarover is onderhandeld en Shell iets terug kon eisen. Dan doemt het belang van Shell in pijplijn Nord Stream op. Met als gevolg dat de Nederlandse regering niet meer vrij is om te handelen en zich laat gijzelen door het economisch belang van Shell. Datzelfde geldt trouwens ook voor de Duitse regering. Zo zei kanselier Merkel dat Nord Stream geen politiek, maar een economisch project is. Ondanks het feit dat de uitvoering ervan in tegenspraak is met de Europese energiepolitiek die de EU robuuster en minder afhankelijk moet maken van energieproducenten. Nord Stream II bereikt exact het omgekeerde. Het maakt de EU afhankelijker van Russische energie. Dus de aanleg van Nord Stream II staat haaks op bestaand beleid van de EU.

Dit verhaal draait om Zijlstra’s relatie met de toenmalige CEO van Shell Jeroen van der Veer die weliswaar in 2013 officieel afscheid heeft genomen, maar achter de schermen en in overheidscommissies nog steeds het belang van Shell behartigt. Zijlstra was van 2001 tot 2006 eigenaar van en directeur bij Improvex dat voor Shell werkte. Er gaan al sinds het neerschieten van de MH17 op 17 juli 2014 geruchten dat Nederland voor de bühne het Putin-regime hard aanpakt, maar dat achter de schermen de economische en politieke contacten gewoon ongehinderd doorgaan. Mede door de macht van Shell op de Nederlandse regering, en dan met name op de VVD. Jaroslav Koshiw schreef er in 2015 een boek over, zie hier het commentaar.

In de reacties op de afgedwongen bekentenis van Zijlstra wordt gezegd dat hij uit zou zijn op oorlog met de Russische Federatie. Maar eerder het omgekeerde is waar. Dat is de schijn die Zijlstra als afleiding en misleiding voor de werkelijkheid plaatst. Herinneren we ons nog de controversiële uitspraak van Zijlstra in maart 2015 in de context van het migratiebeleid waarin hij verklaarde dat ‘Nederland dictators aan de randen van Europa voortaan niet meer met opgeheven vinger tegemoet moet treden’? Dat Zijlstra heeft gelogen over zijn aanwezigheid in 2006 op een bijeenkomst tussen Putin en Shell is menselijk. Hij wilde zichzelf belangrijker maken dan hij was en promoveren van een D-status naar een B-status. Dat hij en premier Rutte veinzen hard op te treden tegen de Russische Federatie, maar achter de schermen het omgekeerde doen of parallele overlegstructuren bewandelen vanwege Shells economisch belang – en de kritiekloze gezindheid binnen de VVD voor Shell – is iets waar de oppositiepartijen Zijlstra beter op aan zouden kunnen spreken.

Het gesprek in 2006 waarbij Zijlstra over heeft gelogen biedt vooral een verklaring voor en een inkijkje in de innige economische banden tussen Russische en Europese bedrijven (Gazprom – Shell) die onder één hoedje spelen. Zijlstra gaat mentaal niet voor het Europees of Nederlands belang, hij is de spreekwoordelijke politicus die in de zaak van het bedrijfsleven zit. Dat hij liegt om zichzelf belangrijk te maken is nog daar aan toe, maar dat hij suggereert het Nederlands belang te dienen terwijl bij hem en zijn partij heimelijk het belang van Shell vooropstaat diskwalificeert hem. Er zijn geen bezwaren om Zijlstra tot aftreden te dwingen. Dus niet omdat hij liegt of oorlog met de Russische Federatie zoekt, maar omdat hij veinst over zijn intenties en achter de schermen het Russische belang dient. Hoewel die nuancering in de retoriek van de oppositie verloren gaat.

Gergiev Festival is classical porn for business, local government and politics of Rotterdam

The cat is out of the bag on the website of the Gergiev Festival that will start tomorrow in Rotterdam and lasts until 17 September: ‘The world-renowned maestro Valery Gergiev and Rotterdam have been inextricably linked for over 25 years. Since 1996 the Gergiev Festival has grown to become an international brand that is synonymous with Rotterdam. It offers an executive-level, international podium for the business, local government and politics worlds in Rotterdam, with numerous networking opportunities. It also provides the city with a unique cultural profile.’ Classical music as marketing, classical music as a lubricant for business. The Gergiev Festival comes straight to the point what it sees as its greatest achievement: networking in the margin at an international level. But the organization of the Festival has a sinking feeling about the cooperation with maestro Gergiev, because sponsors are not mentioned. That Gergiev Festival takes place behind the scenes.

But it is a misunderstanding it provides Rotterdam with a unique cultural profile. It does, but, different than the organisation suggests. The Gergiev Festival is increasingly criticized for political reasons and has no positive impact on the international scene. Conductor Gergiev is a political ally of President Putin. He is deployed within the Russian propaganda apparatus. Valery Gergiev in 2017 is Gustav Gründgens of 1941, an opportunist in a wrong regime. This is still the logic of an authoritarian regime where power is divided differently than in the Netherlands. But why Rotterdam’s business, local government and politics extrapolate that to Rotterdam without distancing themselves from Gergiev and Putin is inexplicable. A regime that puts pressure on human rights and European security to such a great extent. Why are Rotterdam’s business, local government and politics turning a blind eye and are they unable to end the relationship with Gergiev?

Nobody has to be against artists who express themselves politically. Wittingly or unwittingly they are always made part of an ideology, party or higher purpose. But the statement ‘politics and art have nothing to do with each other‘ is not correct. It is a lie to avoid responsibility. The soft power of art is all about politics. Or by active attitude or by accepting the existing power that is confirmed by politics. The latter only looks more passive than the first, but actually comes down to the same. Consciously looking away is what Rotterdam’s business, local government and politics do.

How is it possible that the awareness of the political role that Valery Gergiev plays in the Putin regime is so small in Rotterdam? What mechanism is working here? Is it more than just looking away and ‘business as usual’? In countries with a larger Ukrainian community like Germany, the US or Canada it is different. Along with Russian dissidents, action after action is taken against performing artists including Gergiev, Anna Netrebko and other icons that actively support Kremlin’s politics. They are under fire and have to defend themselves. But in Rotterdam, Gergiev is adored. In Rotterdam no criticism sounds, apart from a series of council questions in 2016 by Ruud van der Velden of the Animal Party. The attitude of the Rotterdam college is illustrative, it hides behind the State Department and refuses to take responsibility.

In its own words the Gergiev Festival is ‘an international brand that is synonymous with Rotterdam’. Is it really? Has Rotterdam clung to a radicalized Gergiev and do Rotterdammers let that happen to them? Without a protest sounding? The maestro makes excitement in Rotterdam and polishes his stains away.

Pictures: Screenshots of the website of the Gergiev Festival; Collaboration and Organisation.

Gergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam

Update 6 september 2018: De tragiek is dat dit soort commentaren inwisselbaar zijn en elk jaar geen debat uitlokken. De Rotterdamse politieke, economische en culturele elite is in zichzelf gekeerd en immuun voor debat. Het Gergiev Festival 2018 vindt plaats van 13 tot en met 16 september. Een festival dat een reservaat van politieke incorrectheid is. Een festival over vervreemding. Gergiev wordt in Rotterdam geknuffeld, en hiermee denkt Rotterdam zichzelf te knuffelen en te kietelen. Maar het omgekeerde is waar. Rotterdam maakt zich belachelijk met het Gergiev Festival. Rotterdam houdt flink de schijn op alsof het dat niet begrijpt. 

De aap komt uit de mouw op de website van het Gergiev Festival dat morgen in Rotterdam begint en tot en met 17 september duurt: ‘De wereldberoemde maestro Valery Gergiev en Rotterdam zijn al ruim 25 jaar onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Het festival is sinds 1996 uitgegroeid tot een wereldmerk dat niet meer is los te koppelen van Rotterdam. Het biedt een internationaal podium op executive niveau voor het Rotterdamse bedrijfsleven, overheid en politiek met een eigentijds aanbod aan netwerkmogelijkheden. Daarnaast levert het de stad een uniek cultureel profiel. Kortom, dit festival is van onschatbare waarde voor Rotterdam.’ Klassieke kunst als marketing, klassieke kunst als smeermiddel voor zakendoen. Het Gergiev Festival windt er geen doekjes om wat het als de grootste verworvenheid ziet: netwerken op internationaal niveau in de marge. Maar de organisatie van het Festival lijkt nattigheid te voelen over de samenwerking met maestro Gergiev, want sponsors worden niet genoemd. Dát Gergiev Festival speelt zich af achter de schermen.

Maar het is een misverstand dat het Rotterdam een uniek cultureel profiel oplevert. Dat doet het wel, maar anders dan de organisatie het voorstelt. Het Gergiev Festival ondervindt om politieke redenen steeds meer kritiek en heeft internationaal geen positieve uitstraling. Dirigent Gergiev is een politieke bondgenoot van president Putin. Hij laat zich inzetten binnen het Russische propaganda-apparaat. Valery Gergiev in 2017 is de Gustaf Gründgens van 1941, een meeloper in een verkeerd regime. Dat heeft nog de logica van een autoritair regime waar de macht anders verdeeld is dan in Nederland. Maar waarom Rotterdams bedrijfsleven, overheid en politiek die lijn doortrekken naar Rotterdam en geen afstand nemen van Gergiev en Putin is onverklaarbaar. Een regime dat zo de mensenrechten en de Europese veiligheid onder druk zet. Waarom kijken Rotterdams bedrijfsleven, overheid en politiek weg en zijn ze niet in staat om de relatie met Gergiev te beëindigen?

Niemand hoeft tegen kunstenaars te zijn die zich politiek uitspreken. Gewild of ongewild worden ze altijd tot onderdeel van een ideologie, partij of hoger doel gemaakt. Maar de uitspraak ‘politiek en kunst hebben niets met elkaar te maken’ klopt niet. Het is een leugen om verantwoordelijkheid te ontlopen. De zachte kracht die   kunst is heeft alles met politiek te maken. Of door een actieve opstelling of door het aanvaarden van de bestaande macht die door de politiek bevestigd wordt. Het laatste oogt alleen passiever dan het eerste, maar komt feitelijk op hetzelfde neer. Bewust wegkijken is wat Rotterdams bedrijfsleven, overheid en politiek doen.

Hoe kan het dat de bewustwording over de politieke rol die Valery Gergiev in het regime van Putin speelt in Rotterdam zo gering is? Welk mechanisme is hier werkzaam? Is het meer dan wegkijken alleen en ‘business as usual’? In landen met een grotere Oekraïense gemeenschap zoals Duitsland, de VS of Canada is dat anders. Samen met Russische dissidenten wordt actie na actie gevoerd tegen uitvoerende kunstenaars zoals Gergiev, Anna Netrebko en andere iconen die de politiek van het Kremlin actief steunen. Ze liggen onder vuur en moeten zich verdedigen. Maar in Rotterdam wordt Gergiev geadoreerd. In Rotterdam klinkt geen kritiek, op een reeks raadsvragen in 2016 van Ruud van der Velden van de PvdD na. De opstelling van het Rotterdamse college is illustratief, het verschuilt zich achter Buitenlandse Zaken en weigert verantwoordelijkheid te nemen.

Het Gergiev Festival is naar eigen zeggen ‘een wereldmerk dat niet meer is los te koppelen van Rotterdam’. Is het werkelijk? Zit Rotterdam vastgeklonken aan een geradicaliseerde Gergiev en laten Rotterdammers zich dat overkomen? Zonder dat protest klinkt? De maestro zorgt in Rotterdam voor opwinding en poetst vlekken weg.

Foto’s: Schermafbeeldingen van website GergievFestival.nl; Samenwerking en Organisatie.

Forumdiscussie ‘Utrecht tegen Thierry Baudet’ legt feilen sociale media bloot. Nodig: voorlichting, onderwijs en media educatie

Update 26 mei 2017: De actiegroep heeft inmiddels de discussie gesloten en reacties verwijderd. 

Een verhitte discussie is ontstaan op de FB-pagina ‘Utrecht voor Iedereen’. Aanleiding is een aankondiging van een protest van de actiegroep ‘Utrecht voor Iedereen’ tegen de komst van FvD-prominent Thierry Baudet naar Utrecht op 19 juni. De actiegroep noemt zich voor de gelegenheid ‘Utrecht TEGEN Thierry Baudet’. Wie de reacties leest ziet de voor- en de nadelen van sociale media. De korte lontjes, het slechte lezen, het onbegrip over grondrechten en democratie en het tekort aan argumentatieve vaardigheden. Dat vraagt alleen maar om beter onderwijs en meer media educatie. Maar er zijn ook verstandige reacties die hoop geven. Mijn reactie:

Of men het nou wel of niet eens is met Baudet, in Nederland is een vreedzame demonstratie toegestaan. Er is geen tegenstrijdigheid in de opstelling van de actiegroep ‘Utrecht voor Iedereen’. Ik woon in Utrecht en zal niet deelnemen aan het protest. Een en ander heeft te maken met de weerbaarheid van de democratie. Als burgers vinden dat die aangetast wordt en dat aannemelijk kunnen maken, dan is het geloofwaardig dat ze vreedzaam in actie komen. Baudet is iemand die in radicaal-rechtse kringen verkeert. Daar kan men het om politieke redenen mee oneens zijn. In een democratie mag men daar tegen protesteren. Zo bezocht Baudet in februari 2016 in het Poolse Wieliczka de conferentie ‘Prosperity of Europe after EU’ van de fractie van Europa van Naties en Vrijheid (ENF) in het Europarlement die wordt gedomineerd door het Front National.

Het gaat niet om links of rechts, maar om grondrechten. Om de vrijheid om te demonstreren. FvD is met 2 zetels in de TK vertegenwoordigd en de vertegenwoordigers ervan hebben op hun beurt het recht om te zeggen wat ze vinden. Het bestaan van FvD staat niet ter discussie, maar wel de opstelling ervan. Daar kan tegen gedemonstreerd worden. De reacties op mijn reactie zijn veelzeggend. Van de ene kant volop associaties over links, marxisme of communisme wat op zich niets met dit protest te maken heeft. En van de andere kant ontkenning van de associatie als het Baudet betreft die op een bijeenkomst in Polen met radicaal-rechtse partijen spreekt en zich tegen de EU verzet. Ok, Baudet mag dat doen- hoewel het wel opvallend is dat hij dit Poolse optreden in Nederland onder de radar heeft gehouden- en anderen mogen op hun beurt tegen Baudet protesteren. Zo werkt democratie en wie dat niet begrijpt, begrijpt niet wat de democratie inhoudt.

Foto: Schermafbeelding van FB-pagina ‘Utrecht TEGEN Thierry Baudet’.