In Oost-Europa gaat na de Tweede Wereldoorlog het licht uit. De Sovjet-Unie heeft het voor het zeggen. Maar in 1947-48 straalt in het Hongaarse Boedapest de Europa Winkel, de Európa Áruház.
Een andere foto van dezelfde winkel bij dag die eveneens gedateerd is op 1947-48 toont een stuk minder indrukwekkend. Een alledaagse sleur die niet feeëriek aandoet. Bomen en een reclamezuil staan voor de winkel. Ze ontbreken op de bovenste foto.
Het is logisch om te veronderstellen dat die zijn verwijderd omdat ze niet passen in het sprookje van een gemoderniseerde winkel achter het IJzeren Gordijn waar consumenten terecht kunnen voor de meest uiteenlopende producten die concurreren met het Westen. Met Europa.
De twee foto’s tonen een verhaal van twee winkels. Detailhandel als politieke promotie.
Schermafbeelding van ingezonden brief ‘Duitse terughoudendheid tegenover Rusland was juiste weg‘ van Herman Sloot in NRC, 17 juni 2022.
Herman Sloot meent in een ingezonden brief die op 17 juni 2022 door de redactie Opinie van NRC werd geplaatst dat de naoorlogse terughoudendheid van Duitsland op moreel en militair gebied terecht was. Hiermee reageert Sloot kritisch op het artikel ‘De Duitse Zeitenwende komt jaren te laat’ van Hanco Jürgens.
In dit artikel zegt Jürgens over de stemming in Oekraïne over Duitsland: ‘Logisch dus dat het land nu stelt te weinig rugdekking te hebben gehad van Duitsland, dat de onderhandelingen – samen met Frankrijk – in het Normandie-Format naar zich toe had getrokken. Daar komt bij dat Duitsland steevast koos voor energiezekerheid tegen een voordelige prijs boven geopolitieke rust in Oost-Europa. De directe pijpleidingen tussen Duitsland en Rusland waren het antwoord op onlusten in Oekraïne.’
Ik ben het eens met Jürgens en oneens met Sloot. De energiepolitiek van Duitsland wordt nu door velen ingeschat als mislukt en opportunistisch, maar zo werd er al langer tegenaan gekeken. Duitsland voer ermee in de EU een eigen koers waarmee het Oost- en Zuid-Europese landen bewust van zich vervreemdde. Ook was het Duitse energiebeleid dat de EU meesleepte in strijd met de energiepolitiek van de EU zoals vastgelegd in het Third Energy Package van 2009 dat streefde naar energie-onafhankelijkheid en -diversificatie.
Het in mijn ogen verstoorde zelfbeeld van de Duitse politieke en economische elite naar aanleiding van de les van de Tweede Wereldoorlog beschreef ik in een commentaar van 15 februari 2021 naar aanleiding van de problemen met de Russische gaspijplijn Nord Stream II:
In any case, the attitude of German politics (except for the Greens, the Liberals and some CDU members) towards the Russian Federation is rather distorted and disturbed. This has to do with the Second World War and the suffering caused by the Nazis.
How that can go wrong, President Steinmeier showed when he recently consciously or naively confused the victimization of Balts, Poles, Belarusians and Ukrainians with the victimization of Russians. Professor Timothy Snyder has repeatedly demonstrated to a German audience, including parliamentarians, with figures that Poles, Belarusians and Ukrainians have suffered proportionally more from the German war machine than the Russians.
But those facts do not reach the very top of German politics. Although it is also possible that they do know what victims they have made, but consciously perpetuate the misunderstanding in order to reach a rapprochement with the Kremlin. A rapprochement that on closer inspection is not appropriate, not ethical and not permissible. But this rather disproportionately favors German business at the expense of Eastern and Western Europe. That misunderstanding has marked Germany’s Russia policy since Willy Brandt, with the SPD in the most malicious role of helping the Kremlin, and not Germany or the EU.
The conclusion of the Nord Stream II fuss is not that it is about Germany’s relationship with the Russian Federation, but essentially about Germany’s self-image. That is seriously distorted and clouded. Even 75 years after the war, German politics has not yet properly processed that war. Or as said, and what is even more false and poignant, it has processed that war, but deliberately misinterprets it for opportunistic reasons.
This not only alienates Germany even further from the real victims of World War II, such as Poland, Belarus and Ukraine, as well as France and the Netherlands, but with that false self-image it also does itself considerable damage because it knowingly deceives itself.
Sloot heeft in zijn gespeelde onwetendheid allang duiding gekregen van een historicus die de houding van Duitsland anno nu beschrijft vanuit de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog: de in Wenen werkzame Amerikaan Timothy Snyder.
Als Duitsland werkelijk lering had getrokken uit de Duitse invasie van de Sovjet-Unie in 1941, dan had het zich tot 1991 niet voornamelijk verbonden met de leiders in het Kremlin en na 1991 van de rechtsopvolgers daarvan. Dan had Duitsland contact gezocht met die landen waar het de meeste schade had aangericht en de grootste schuld mee had te vereffenen: Oekraïne, Belarus, Polen, Estland, Letland en Litouwen.
Anders gezegd, als Duitsland werkelijk had begrepen welke schade het aan wie had aangericht in de Tweede Wereldoorlog dan had het zich in de na-oorlogse periode niet door de Sovjet-Unie en na 1991 door de Russische Federatie kunnen laten chanteren. Dat argument van terughoudendheid van Sloot dat Duitsland als het ware zou zijn opgelegd vervalt omdat het historisch niet klopt.
Ergo: Kanselier Scholz moet zich schamen dat hij Oekraïne nu niet met zwaar materiaal steunt terwijl het vecht voor het voortbestaan. Door de inval in 1941 heeft Duitsland de grootste schuld te vereffenen met Oekraïne. Niet met Herr Poetin of Rusland.
Het is verbazingwekkend dat velen waarschijnlijk onbewust de Russische propaganda napraten. Zeker waar het de Duitse politieke en economische elite betreft die pas in februari 2022 een beetje wakker is geworden. Op de al wakkere Groenen na. Of slaapwandelend probeerden te profiteren door van twee walletjes te eten.
De na-oorlogse Duitse buitenlandse politiek in West-Europa is geslaagd door integratie en de gerede angst om in herhaling te vallen door Alleingang. Maar de Duitse energiepolitiek staat daar haaks op en is mislukt. Door een verkeerde opvatting over het vereffen van een historische schuld voor de nazi-terreur ging het fout. De Duitse Ostpolitik die diende om de Tweede Wereldoorlog te corrigeren was verkeerd gericht, opportunistisch vormgegeven (Wandel Durch Handel) en leidde tot verergering in plaats van verbetering van een scheefgegroeide situatie. Om het passend te zeggen: Duitsland belandde van de wal in de sloot.
Het is onbegrijpelijk dat Sloot de verkeerde lessen die door de naoorlogse Duitse economische en politieke elite zijn getrokken niet herkent. Sloot vergeet ook dat pseudo-tsaar Poetin uitsluitend door toedoen van Duitsland heeft kunnen groeien. En nog een advies aan Sloot: lees de boeken en artikelen van historicus Timothy Snyder.
Onder coördinatie van de Amerikaanse regering zenden meer dan 30 landen militair materiaal naar Oekraïne. Vooral aan artillerie, tanks, langeafstandsraketwerpers en luchtverdediging heeft het Oekraïense leger gebrek om passend te kunnen reageren op de Russische invasie. Russen vertrouwen op hun artillerie en raketten waarmee ze Oekraïne op afstand bestoken. Nederland zendt pantserhouwitsers, maar dat is een beperkt aantal. Nederland heeft er 54 in gebruik waarvan de helft inzetbaar is. Vraag is wanneer ze op het slagveld inzetbaar zijn en welk verschil ze kunnen maken.
De Duitse kanselier Olaf Scholz blijft op de rem staan en wijst leveranties van zwaar materiaal aan Oekraïne af en maakt zich hiermee in Kyiv, Brussel, Londen en Washington niet populair. Wel in Moskou. Scholz frustreert de eenheid binnen de EU. Het is de tragiek dat de huidige Duitse regering de historische rekening die de Duitse nazi’s in Oost-Europa hebben gepresenteerd nu niet vereffent door Oekraïne ruimhartig te hulp te schieten. Het ontbreekt Scholz en zijn partijgenoten aan zelfkennis, urgentie en daadkracht om snel te handelen nu de Europese veiligheid door de Russische agressie direct wordt bedreigd. Op termijn kan de obstructieve opstelling van de SPD ook de eenheid binnen de Duitse regering bedreigen omdat coalitiepartners Groenen en de liberale FDP Oekraïne wel willen helpen en de blokkade van kanselier Scholz met zorgzaam aanzien.
Experts waarschuwen wekelijks dat de Russisch-Oekraïense oorlog in een nieuwe fase terechtkomt. Maar dat gebeurt niet. Het Russische offensief in de Donbas is tot nu toe te krachteloos en te slecht georganiseerd om een doorbraak te forceren en het Oekraïense leger de genadeklap toe te brengen.
Zo kondigt zich een uitputtingsslag aan waarbij de partij die de meeste middelen weet te organiseren de winnaar wordt. De Russische Federatie ontbreekt het aan manschappen en Oekraïne aan materiaal. Wie het tekort het best en snelst kan aanvullen heeft gerede kans om de oorlog te winnen.
De huidige Amerikaanse steun doet denken aan de Tweede Wereldoorlog toen de VS vanaf oktober of november 1941 de toenmalige Sovjet-Unie van Stalin via de noordelijke zeeroute van wapens voorzag onder de Lend-Lease Act. De VS namen toen officieel nog niet aan de oorlog deel, dat gebeurde pas in december 1941 na de Japanse aanval op Pearl Harbor. Die materiële steun van de VS bleek voor de Sovjet-Unie doorslaggevend om de Duitse invasie te counteren. De waarde was in de valuta van toen 11,3 miljard dollar dat volgens de VS in de huidige valuta 180 miljard dollar is.
Het is nu Oekraïne dat steun krijgt van de VS dat officieel opnieuw (nog) geen oorlogspartij is om de invasie van de Russische Federatie te weerstaan. Het is een gedeeltelijke omkering van de geschiedenis. Want de Russen van nu gedragen zich als de nazi’s van toen, maar de Oekraïners van nu zijn nog steeds de Oekraïeners van toen die vochten tegen de indringers die ongevraagd hun land binnenvielen en dood en verderf zaaiden.
Schermafbeelding van deel artikel ‘Filmpje! Thierry Baudet over Oekraïne en Rusland: ‘Oorlog? Een rookgordijn voor revolutionaire agenda’ van Michael van der Galien op DDS, 4 februari 2022.
Fracties in de Tweede Kamer hebben specialisten die verantwoordelijk zijn voor bepaalde dossiers. Zo kunnen ze zich specialiseren en het beleid in de sectoren die in hun portefeuille zitten bijhouden. Bijvoorbeeld internationale betrekkingen en buitenlandse zaken. Zo zit Simone Kerseboom namens FvD in de vaste kamercommissie Buitenlandse Zaken. Geopolitiek lijkt niet haar expertise. Kamervragen stelt ze hoofdzakelijk over aan COVID-19 gerelateerde aspecten.
Thierry Baudet is lid van geen enkele vaste kamercommissie. Het is onduidelijk waarom dat zo is. Vermoedelijk schiet Baudet liever vanuit de heup buiten de kamer. Van Baudet bestaat het idee dat hij zijn kamerwerk niet serieus neemt omdat hij de Tweede Kamer niet serieus neemt. Volgens hem immers een nepparlement. Dus waarom zou hij in een nepcommissie gaan zitten?
De mediastrategie van Baudet is om zich hoofdzakelijk via eigen sociale media te uiten. De reden is duidelijk, dan krijgt hij geen tegenspraak. Baudet gaat het debat uit de weg. Hij gebruikt zijn optredens in de kamer niet om daar invloed uit te oefenen, maar om door te plakken en knippen in filmpjes die van zijn optredens worden gemaakt de beeldvorming over hem en zijn partij te sturen.
Die Alleingang is een strategie die tot op zekere hoogte werkt. Ermee spreekt hij mensen in het land aan die ontvankelijk zijn voor kritiek op de regering, de Nederlandse overheid, de EU, de Navo of op het leven zelf. Hiermee geeft FvD met haar 5 zetels wel de poging op om invloed uit te oefenen. Door coalities te smeden en meerderheden te zoeken voor kernpunten van de partij. Dat streven is FvD voorbij.
Naast de mediastrategie komt dat voort uit de gebrekkige organisatie van FvD en de radicalisering waarmee de partij sinds enkele jaren in de Tweede Kamer de meest extremistische partij is geworden. De partij neemt zulke extreme standpunten in dat het niet alleen de democratie en de nationale rechtsstaat voorbij is, maar ook dat het geen medestanders voor eigen standpunten kan vinden. Op incidenteel de PVV na dat weliswaar radicale standpunten inneemt over islam, immigratie en integratie, maar op andere onderwerpen in tegenstelling tot FvD binnen de contouren van democratie en rechtsstaat blijft.
Al eerder was duidelijk dat Baudet geen verstand heeft van Oekraïne en Rusland-politiek. Hij kent zijn feiten niet en slingert uitsluitend ongefundeerde meningen de publiciteit in om er met knippen en plakken een filmpje op de eigen sociale media mee te kunnen maken. Een hoger doel heeft hij niet.
In een commentaar van november 2015 schreef ik het volgende: ‘Het is eerbaar dat Baudet zich verzet tegen de supranationale EU die volgens hem niet verenigbaar is met de natiestaat. Maar dat hij vervolgens allerlei onwaarheden over Oekraïne debiteert om zijn gelijk te halen, maakt hem ongeloofwaardig. Baudet zou zich beter uitspreken over zaken waarvan hij verstand heeft. De EU verdient wel wat impulsen om te hervormen. Over Oekraïne vertelt hij vooral onzin. Dat zand in de machine gooien is waarschijnlijk ontzettend aardig voor de achterban van Baudet, maar een waarheid is er niet mee gediend‘.
Ook bij het huidige conflict met oplopende spanningen aan de grenzen van Oekraïne door Russische troepenopbouw geeft Baudet duidelijk te kennen dat hij de feiten laat volgen uit zijn mening, en niet andersom.
Stel je voor dat Duitsland voorjaar 1940 136.000 militairen aan de Nederlandse grens had verzameld en een Nederlands kamerlid zou zeggen dat Nederland dat haar grondgebied verdedigde de agressor was en Europa aan de rand van oorlog bracht? Zou volgens die logica Nederland zich niet mogen verdedigen tegen een dreigende invasie? Volgens Baudet niet.
Het is niet alleen dat Baudet anderen tegenspreekt, maar hij spreekt ook voortdurend zichzelf tegen. Hij verandert continu van mening over allerlei onderwerpen. Baudet laat zich sturen als een strandbal op de golven. Naargelang de wind en de stroming dobbert hij dan weer de ene en dan weer de andere kant uit. Maar zijn stellingname over EU en de Russische Federatie is consistent. In Baudets visie moet de EU worden verzwakt en de Russische Federatie als grote tegenstrever van de EU worden gesteund.
Het is ongepast dat parlementariërs zich bezighouden met de binnenlandse politiek van andere landen. Maar het is niet alleen ongepast als Baudet Oekraïne ‘met klem adviseert’ om een neutrale staat te worden als Finland en Oostenrijk, het is om meerdere redenen onzin om dat te beweren. Want president Poetin wil niet dat Oekraïne een neutrale staat of bufferstaat wordt, hij probeert door militaire dreiging, intimidatie en ondermijning de volledige zeggenschap over dat land te krijgen. Voor minder gaat hij niet.
De vergelijking met het kleine Finland dat in tegenstelling tot Oekraïne geen deel uitmaakt van de Russische wereld, ofwel Russkiy mir getuigt van gebrek aan historisch besef en realiteitszin. Finland en Oostenrijk zijn trouwens niet neutraal, maar op het Westen gericht en lid van de EU. Dus ook in dat opzicht slaat Baudet de plank mis.
Baudet heeft zich al eerder laten kennen als een imitator van oud-president Trump. Maar terwijl over Trump uit gelekte interne berichten steeds duidelijker wordt dat hij de complottheorieën over vervalste verkiezingen (‘The Big Lie’) en COVID-19 zelf niet gelooft, maar alleen om politieke redenen gebruikt om zijn medestanders en partij in de greep te houden is het van Baudet nog niet zo duidelijk of hij gelooft in de complottheorieën die hij verkondigt.
Uit de media kan Baudet weten dat de door Trump benoemde Republikein Chris Krebs die verantwoordelijk was voor het verloop en de digitale beveiliging van de presidentsverkiezingen van 2020 verklaarde dat zijn land nog nooit zulke veilige verkiezingen had gekend. Maar Baudet beweert blijkbaar graag het omgekeerde omdat hij denkt met een dwarse mening electoraal te kunnen scoren. Ook als dat ten koste van de feiten gaat.
Baudet kletst uit zijn nek over onderwerpen waar hij geen verstand van heeft. Het leidt tot niets omdat hij dat zo potsierlijk doet dat alleen extremistische hardliners die toch al op zijn lijn zitten hem daarin volgen. Baudet heeft zich buiten de hoofdstroom van de Nederlandse politiek gemanoeuvreerd. Hij valt zelfs niet meer serieus te nemen als stoorzender. Radicaal-rechtse media als DDS apen hem na. Maar ook dat blijft preken voor eigen parochie.
Baudet is de spookrijder van de Nederlandse politiek. Hij blijft beweren dat iedereen het bij het verkeerde eind heeft en hij de enige aan de goede kant van de weg is. Dat grenst aan zelfoverschatting, narcisme en gebrek aan interesse voor het politieke handwerk. Baudet blijft eerder voer voor psychologen, dan voor politicologen of buitenlandexperts.
Voor de tweede keer binnen enkele maanden zet de regering Biden politiek en diplomatiek kapitaal in om de regering van een EU-lidstaat in een gevoelig dossier te overtuigen. Dat gaat niet alleen over de machtsuitoefening van de VS en de relatie van dat land met Europa, maar indirect ook over de geloofwaardigheid en kracht van de buitenlandpolitiek van de EU.
Enkele maanden geleden mislukte dat met Duitsland dat zich niets gelegen liet liggen aan de Amerikaanse bezwaren tegen de Russische gaspijplijn Nord Stream II die de EU afhankelijker maakt van Russisch gas en vanuit milieu-oogpunt in strijd is met het klimaatakkoord van Parijs dat beoogt om de uitstoot van broeikasgassen en het gebruik van fossiele brandstoffen zoals gas te minimaliseren. De VS bonden in omdat ze de goede relatie met de strategische partner Duitsland belangrijker vonden dan hun bezwaren tegen de pijplijn die de EU afhankelijker maakt van Russisch gas en de Russische staatskas spekt.
Nu is er de rechtse regering van Polen die zich verzet en onderhand elk buitenland als vijand is gaan beschouwen. Niet alleen de EU waarvan het notabene aanzienlijke financiële steun ontvangt, maar ook de VS. Indirect ontstaat zo een partij schaduwboksen tussen Brussel en Washington over de vraag naar wie Warschau het beste luistert. Als dat Washington is, dan zet Warschau Brussel extra in haar hemd.
Omdat Polen minder machtig en belangrijk is dan Duitsland en voor de bescherming tegen de agressie van de Russische Federatie afhankelijk is van de militaire steun van de VS valt niet te verwachten dat de VS in zullen binden, zoals ze in het geval Nord Stream II deden. Waarom zou de VS Polen blijven beschermen als dat eenzijdig de belangen van de VS schaadt?
De tragiek is dat in beide gevallen EU-lidstaten, te weten Duitsland en Polen de Russische Federatie in de kaart spelen en zich vanuit vermeend eigenbelang bewust vervreemden van de VS. De EU kan voor haar verdediging niet zonder de militaire kracht van de VS en deze beide EU-lidstaten spelen daarom gevaarlijk spel door de VS tegen de haren in te strijken. Uiteraard zal de VS Europa niet laten vallen, maar kan het wel haar steun verminderen. Frankrijk is op dit moment de sterkste militaire macht van de EU, maar is te klein om de EU in bescherming te nemen.
Omdat na president Trump ook president Biden de aandacht van Europa verlegd heeft naar Oost-Azië is deze Alleingang van Duitsland en Polen onverantwoordelijk omdat het direct en indirect de EU schaadt. Direct omdat beide landen ingaan tegen het beleid van de EU op het gebeid van energie en wetgeving en indirect omdat de VS ermee afstand neemt van de EU.
In Polen is de aanleiding een wetsvoorstel over de media dat gisteren met een kleine meerderheid in het lagerhuis, de Sejm is gepasseerd. Het voorstel moet ook de Senaat passeren waar links een meerderheid heeft en ondertekend worden door president Duda. De VS hebben daar op het hoogste niveau contact over met de Poolse regering om dit voorstel niet in te voeren. Dat blijkt uit de antwoorden op de dagelijkse persconferentie van woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Het gaat om de grootste Amerikaanse investering in Polen, een meerderheidsbelang van Discovery in zender TVN24 die door de wet aanstaande september haar licentie dreigt te verliezen. Daarom dreigt Discovery haar aandeel te moeten verkopen. Deze zender is kritisch op de rechtse regering en het sterke vermoeden is dat daarom de wet wordt ingediend. In zekere zin trotseert de rechts regering hiermee de macht van de VS dat de schoffering door Polen als gezichtsverlies ziet. VS kan de afweging maken om als reactie hierop de Amerikaanse troepen te verplaatsen naar Roemenië. Opnieuw speelt dat de Russische Federatie in de kaart.
Verder is er ook nog een wetsontwerp over restitutie van Joods eigendom dat na 30 jaar verloopt. Ook dat ligt in Washington slecht. Zeker van een land als Polen dat toch al in de beeldvorming bekend staat als een land dat antisemitisch en conservatief-katholiek is en niet openstaat voor kritiek van buiten. Dat is echter de halve waarheid omdat er ook een ander, meer Europees gezind Polen is dat de helft van de bevolking vertegenwoordigt. Het is de uitdaging van de VS en de EU om door haar antwoorden op de politiek van de aartsconservatieve Poolse regering de constructieve krachten in het land een handje toe te steken.
Vandaag wordt in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe nieuwszender gelanceerd: GB News. Hier zijn de details te lezen. In een uitgebreid artikel in De Volkskrant noemt Patrick van IJzendoorn het ‘het nieuwste wapenfeit in de conservatieve opstand tegen woke gedachtengoed‘ (achter betaalmuur). De zender zal In Nederland via sociale media te zien zijn.
Als de lancering van deze nieuwszender een reactie is op de radicalisering van de samenleving, dan is het de vraag hoe radicaal het zelf zal worden. Van IJzendoorn geeft aan dat GB News in de politieke koers vermoedelijk gaat voor een gematigd conservatisme waar geen ruimte zal zijn ‘voor samenzweringstheoretici en verspreiders van foutieve informatie‘. GB News ontkent dat en noemt zichzelf pluriform en onpartijdig. Maar velen zien het als het rechtse alternatief van de BBC.
GB News leunt niet tegen Amerikaans alt-right en de grote leugens van Donald Trump. Dat is het soort gematigd conservatisme dat binnen de normen van de democratische rechtsstaat blijft en in de VS binnen de Republikeinse partij is gemarginaliseerd of uitgespuugd. Of GB News die gematigde koers kan vasthouden zal de uitdaging voor deze zender zijn. Want radicalisering in het mediaklimaat is een wetmatigheid die vele media treft die onder invloed van het brede publiek staan.
GB News profileert zich als het antwoord op het woke gedachtengoed. Een tegenoffensief. Voor degenen die met dat laatste niks hebben kan dat een goede ontwikkeling zijn mits GB News niet radicaliseert. Woke is net als de alt-right beweging een in oorsprong Amerikaanse invloed die in snelle tijd geradicaliseerd is. Deze bewegingen hebben de afgelopen vijf jaar veel maatschappelijke schade aangericht en delen van de samenleving tegen elkaar opgezet. Dat heeft het maatschappelijke klimaat er niet beter op gemaakt. De tolerantie en ontspanning in de samenleving zijn erdoor afgenomen.
Vraag is of de eenzijdigheid van het woke gedachtengoed dat resulteert in intolerantie, spreekverboden en een ver doorgevoerde versie van identiteitspolitiek door een zender als GB News teruggedrongen en geneutraliseerd kan worden of dat uiteindelijk het middel erger zal blijken dan de kwaal. Men mag best cynisch zijn over de initiatiefnemers van GB News, zoals journalist Andrew Neil, die een geldingsdrang kunnen hebben die niet gelijk op gaat met de politieke zaak waar ze zeggen voor te gaan.
De paradox is dat het traditionele conservatisme wereldwijd op de terugtocht is terwijl het brede publiek denkt dat het in opkomst is. Dat komt omdat het wordt verward met rechts-radicalisme of Trumpisme. Die verkeerde beeldvorming komt door onbegrip bij media en misleiding door publieke personen als Thierry Baudet die zich ten onrechte conservatief noemen. Hij is een CINO (Conservative in name only).
Een andere paradox is dat gematigd conservatisme in tot op het bot verdeelde landen als de VS op dit moment wel eens de beste verdediging zou kunnen zijn tegen de opkomst van het anti-democratische rechts-radicalisme dat buiten de democratie en de rechtsstaat treedt en verkiezingen niet meer erkent. Daarom moet GB News niet op voorhand kritisch bejegend worden, maar de kans geboden worden om zich te positioneren aan de rechterkant van de democratie.
Dat dit initiatief van GB News ontstaat in het Verenigd Koninkrijk is niet toevallig omdat het aansluit bij de conservatieve partij die overigens onder Johnson mede door de Brexit is geradicaliseerd en niet gematigd meer valt te noemen en waar het woke gedachtengoed sterk aan invloed heeft gewonnen.
GB News wil op termijn uitbreiden naar Spanje en Oost-Europa. Voor Spanje met een vanouds, maar nu wat weggezakte conservatieve beweging is dat begrijpelijk, maar voor Oost-Europa minder. Daar is de rechterkant van het politiek spectrum al verregaand geradicaliseerd. Hoe kan een gematigd conservatief GB News daar nog bij aansluiten?
Het is dus de vraag hoe stabiel GB News op koers kan blijven zonder in Trumpiaans, rechts-radicaal antidemocratisch gedachtengoed terecht te komen. Als GB News een succes wordt, dan zullen sponsors als de Amerikaanse Robert Mercer of Charles Koch of de Australische mediatycoon Rupert Murdoch zich er als gieren op storten en door er een belang in te nemen hun eisen stellen. Over radicalisering en steun voor het bedrijfsleven. De hoop dat GB News geen succes wordt is echter evenmin gewenst omdat het experiment van een gematigd conservatieve zender die een dam tegen het illiberale recht-radicalisme opwerpt als proef ook voor andere landen interessant is.
Spanningen tussen Oekraïne en de Russische Federatie lopen op. De al sinds 2014 sluimerende ‘situatie’ tussen deze twee landen die naargelang de positie van de beschouwer wordt gekarakteriseerd als conflict, burgeroorlog of oorlog tussen twee landen, kan deze zomer in een volgende fase belanden. Het scenario bestaat dat Russische troepen die aan de grens met Oekraïne worden verzameld het gebied Cherson ten noorden van de Krim bezetten. Dan zullen de VS reageren zoals de ministers Tony Blinken en Lloyd Austin en president Joe Biden hebben aangekondigd.
De timing van de opgevoerde Russische druk is opvallend. Juist wanneer de politieke dekking van de Amerikaanse president Donald Trump wegvalt en de regering Biden aangeeft komende agressie van Moskou te zullen beantwoorden voert het Kremlin de druk op Oekraïne op. Dat voelt niet logisch. Vaker is beweerd dat president Poetin tactisch sterk en strategisch zwak is. Hij grijpt dan naar acties die hem op de korte termijn dienen, maar op de lange termijn verzwakken.
Als de Russische dreiging met de uitbreiding van het conflict of de oorlog tegen Oekraïne moet dienen als afleiding, dan zijn er twee heikele kwesties die daarvoor in aanmerking komen.
De aanleg van gaspijplijn Nord Stream II door de Oostzee die voor 90% voltooid is en de VS onder druk van de Senaat met sancties probeert te blokkeren heeft de VS in conflict met Duitsland gebracht. Want dat land wil dat Nord Stream II voltooid wordt zodat er goedkoop aardgas naar Duitsland kan stromen. Maar in Duitsland is de positie van kanselier Merkel er mede door een zwakke aanpak van de COVID-19 pandemie niet beter op geworden. Tevens heeft Duitsland zich hiermee vervreemd van opponenten van Nord Stream II, zoals Polen, de Baltische landen en Oekraïne. De paradox is dat Nord Stream Ii de verdeeldheid en de rancune binnen de EU groter maakt en het Kremlin optimaal profiteert van een conflict binnen de EU of tussen de VS en de EU als het de eigen gaspijplijn met een meerderheidsbelang van het Russische Gazprom tot inzet maakt. Zonder dat het uiteraard de bedoeling is van het Kremlin dat de aanleg van Nord Stream II werkelijk gestopt wordt. Om dat alles af te dekken kan Oekraïne als afleiding dienen. Want dat zet dezelfde agressie van dezelfde landen om naar een ander onderwerp.
De veroordeling op valse gronden van oppositieleider Alexei Navalny en diens opsluiting in een strafkamp waar hem medische zorg onthouden wordt en hij bewust wordt geïntimideerd en gekweld is een kwestie waar het Kremlin in het Westen veel kritiek voor krijgt. Het trekt zich er niks van aan, maar zal het toch niet prettig vinden dat de eigen rechteloosheid zo duidelijk in de openbaarheid komt. Dat doorbreekt de schijn dat de Russische Federatie een functionerende democratie is. Dat wordt er alleen maar erger op nu Navalny in hongerstaking gaat wat publicitair betekent dat als het Kremlin hem blijft treiteren en medische hulp blijft weigeren zijn mogelijke dood direct in de schoenen van president Poetin zal worden geschoven. De reactie van de VS, het VK en de EU zal dan niet uitblijven.
Het is goed denkbaar dat het Kremlin nu al de spanning in Oekraïne opbouwt als ruilmiddel voor wat komen gaat. Wat het nog niet exact weet. Maar de opties zijn beperkt. Enerzijds als afleiding voor Navalny en anderzijds als wisselgeld om de druk van de ketel te halen en Navalny’s dood te neutraliseren en Nord Stream II te redden.
Mijn reactie op DW News bij een video over de aanleg van Nord Stream II:
‘Mayor Axel Vogt is a strange figure. Is he really that naive, or is he just hired to express an opinion like a stage actor is rehearsing a role? He believes that Alexei Navalny is winning the propaganda battle in Europe against the Kremlin, which has much more resources at its disposal. That must indicate that the Kremlin’s propaganda is unable to sell a bad product, namely its authoritarian regime. But Vogt’s perspective does not reach that far. His perspective turns out to be mired in Nord Stream II alone.
The tragedy of such a blinkered mayor is that he first looks at who his opponent is before forming an opinion about the case itself. That is the tragedy of party politics in its worst form, by the way. The mayor straightens out what’s wrong. Apparently he sees that as his job.
In any case, the attitude of German politics (except for the Greens, the Liberals and some CDU members) towards the Russian Federation is rather distorted and disturbed. This has to do with the Second World War and the suffering caused by the Nazis.
How that can go wrong, President Steinmeier showed when he recently consciously or naively confused the victimization of Balts, Poles, Belarusians and Ukrainians with the victimization of Russians. Professor Timothy Snyder has repeatedly demonstrated to a German audience, including parliamentarians, with figures that Poles, Belarusians and Ukrainians have suffered proportionally more from the German war machine than the Russians.
But those facts do not reach the very top of German politics. Although it is also possible that they do know what victims they have made, but consciously perpetuate the misunderstanding in order to reach a rapprochement with the Kremlin. A rapprochement that on closer inspection is not appropriate, not ethical and not permissible. But this rather disproportionately favors German business at the expense of Eastern and Western Europe. That misunderstanding has marked Germany’s Russia policy since Willy Brandt, with the SPD in the most malicious role of helping the Kremlin, and not Germany or the EU.
The conclusion of the Nord Stream II fuss is not that it is about Germany’s relationship with the Russian Federation, but essentially about Germany’s self-image. That is seriously distorted and clouded. Even 75 years after the war, German politics has not yet properly processed that war. Or as said, and what is even more false and poignant, it has processed that war, but deliberately misinterprets it for opportunistic reasons.
This not only alienates Germany even further from the real victims of World War II, such as Poland, Belarus and Ukraine, as well as France and the Netherlands, but with that false self-image it also does itself considerable damage because it knowingly deceives itself.’
Mijn reactie bij de video ‘#1 | Karel van Wolferen | Grootse NAVO oefening ondermijnt Europese veiligheid’ op Café Weltschmerz van 13 februari 2020. De toelichting bij de video zegt: ‘De nieuwe regelmatige column van Karel van Wolferen wordt opgenomen in zijn werkkamer, thuis. Deze eerste handelt over de aankomende NAVO oefening die ‘noodzakelijk’ wordt geacht voor de ‘oorlog van de toekomst’. Een uitstekende remedie wanneer je het plan hebt om een oorlog te beginnen, maar tegelijk een provocatie aan het adres van Rusland. Een Amerikaanse manipulatie dat een veiligheidsprobleem voor Europa veroorzaakt. Onze, door Brussel gecontroleerde Nederlandse media, zwijgt in alle talen.‘
Karel van Wolferen gaat voorbij aan de vraag wie op wie reageert. Het is inderdaad waar dat de oefening ‘Defender Europe 20’ de grootste in 25 jaar is. Het is trouwens in de kern geen NAVO-oefening, maar een oefening van het Amerikaanse leger dat in de NAVO wordt geïntegreerd. Er nemen 20.000 Amerikaanse militairen aan deel die vanuit de VS worden getransporteerd naar Europa.
De afgelopen jaren heeft de Russische Federatie in samenwerking met Wit-Rusland herhaaldelijk de zogenaamde Zapad-oefeningen gehouden in de noordwestelijke sector aan de oostgrens van de EU. Zoals Zapad 2017 met naar verluidt ruim 12.000 Russische en Wit-Russische militairen. Hogere schattingen tot zelfs 100.000 militairen bleken achteraf onjuist te zijn.
Deze veldoefeningen zijn noodzakelijk om de afstemming tussen landen en krijgsmachtonderdelen te toetsen en daarvan te leren. Synchronisatie een standaardisatie dus. Dat doen beide partijen die willen weten hoe het met hun daadwerkelijke gevechtsbereidheid staat en waar de knelpunten liggen. Maar militaire oefeningen bevatten ook een element van propaganda. De waarheid wordt hierbij vaak uit het oog verloren. Aan beide kanten. Want de paradox is dat zowel de Russische als Westerse militairen er het grootste belang bij hebben om de kracht en dreiging van de tegenstander groter voor te stellen dan die werkelijk is. Maar in vergelijking met de Koude Oorlog die in 1991 met de val van het IJzeren Gordijn ten einde kwam zijn de aantallen aan beide kanten aanmerkelijk teruggeschroefd. Ter verduidelijking: aan de NAVO-oefening Battle Royal namen in 1954 137.000 militairen deel.
De meningen van Van Wolferen gaan zoals vaak voorbij aan de hechte relatie tussen de presidenten Trump en Poetin. Hij moffelt weg dat Trump kritisch staat tegenover de NAVO en er weinig betrokkenheid bij voelt. Trump gelooft de Russische president meer dan zijn eigen veiligheidsdiensten en hoge militairen waarmee hij een verstoorde relatie heeft. Dat bleek tijdens de Amerikaans-Russische top in Helsinki in 2018 en op vele momenten daarna waarop Trump zich kritisch uitliet over zijn eigen generaals die hij bij herhaling incapabel noemde. De huidige minister van Defensie Mark Esper probeert weliswaar een onafhankelijke koers tegenover het Witte Huis te varen, maar wordt geregeld overruled door Trump (kwestie Eddie Gallagher) en buitenlandminister Mike Pompeo. De hoge militairen zijn door Trump en zijn entourage praktisch politiek vleugellam gemaakt.
Van Wolferen gaat er dus grotendeels aan voorbij dat er geen eenduidigheid is tussen de politieke en militaire leiding van de VS en er daarom geen blauwdruk kan liggen om een oorlog tegen de Russische Federatie te beginnen. Die gedachte is onrealistisch en achterhaald en gaat niet uit van de huidige politieke situatie in het Witte Huis. Daarbij komt dat president Trump terughoudend is met militaire buitenlandse interventies (zoals zijn terugtrekking uit Noord-Syrië liet zien) en in de kritiek op zijn voorganger Obama daar een politiek speerpunt van maakt. Zonder de VS is een oorlog tegen de Russische Federatie hoe dan ook onrealistisch.
Oorlog tegen de Russische Federatie is alleen voorstelbaar als de politiek leiding van de VS dat van plan zou zijn en het Pentagon die lijn volgt. Zowel het een als het ander is niet aan de orde en verre van logisch. Dat alleen al geeft aan dat de meningen van Van Wolferen losstaan van de werkelijkheid en hij geen deugdelijke en waarachtige analyse geeft van de huidige politieke situatie in de VS en de geopolitieke relatie van dat land met de Russische Federatie. De fantasie van Van Wolferen spreekt voor zichzelf en heeft onbetwistbaar een zekere amusementswaarde, maar heeft niets te maken met de realiteit.
Kwalijker is dat Karel van Wolferen sommigen van ons angst aanpraat en een gevoel van onveiligheid bezorgt. Het zou de verantwoordelijkheid van Café Weltschmerz moeten zijn om aan die oorlogshitserij geen platform te bieden. Of het te voorzien van een disclaimer, zoals de mededeling dat het is bedoeld als satire of parodie op een Karel Roskam-commentaar uit de hoogtijdagen van de Koude Oorlog. Gelukkig zijn de politici en militairen van zowel de VS als de Russische Federatie realistischer in hun denken dan Van Wolferen die niet alleen midden in zijn studeerkamer oreert, maar ook mentaal nog midden in de sfeer van de Koude Oorlog klem zit.
Voor- en tegenstanders waren er gisteren over eens dat ‘House Manager’ Adam Schiff op de eerste dag van de drie dagen waarop de Democraten hun zaak in de Senaat kunnen bepleiten een overtuigend verhaal heeft gehouden. Stap voor stap maakte hij in een urenlang betoog duidelijk wat president Trump gedaan heeft en waarom het voor waarheidsvinding nodig is om getuigen en documenten aan de rechtszaak toe te voegen. Dit fragment eindigt met zijn woorden ‘For help with a political campaign?’ Hoe moeten we dit fragment duiden?
Schiff verwijst naar het Boedapast Memorandum 1994 waarin Oekraïne naast Wit-Rusland en Kazachstan de eigen (verouderde) kernmacht opgaf in ruil voor de garantie van de Russische Federatie, de VS en het VK de territoriale integriteit te beschermen. Zoals we weten werd in 2014 de Oekraïense territoriale integriteit door de Russische Federatie geschonden toen dat land de Oekraïense Krim bezette. Dat was onrechtmatig en werd veroordeeld door de meerderheid van de staten in de Algemene Vergadering van de VN op 27 maart 2014 in resolutie 68/262. In reactie legden voornamelijk Westerse landen de Russische Federatie sancties op.
Er zijn internationale verdragen (San Francisco 1945, Helsinki 1975, Parijs 1990, Boedapest 1994) waarin de territoriale integriteit en soevereiniteit van landen wordt gegarandeerd. Maar dat verwordt tot een papieren werkelijkheid als er bij overtreding geen geloofwaardige en krachtige actie op volgt om die rechtsorde af te dwingen. Dat staat op het spel, namelijk de geloofwaardigheid van de internationale rechtsorde.
Het gaat er dus om of de internationale gemeenschap met verwijzing naar de internationale rechtsorde de agressor tot de orde roept. Als dat niet gebeurt, dan betekent dat een verlaging van het niveau van agressie voor een volgend conflict. Nu hard en duidelijk optreden kan leed in de toekomst voorkomen. De Tweede Wereldoorlog begon in München 1938 en gaf het Derde Rijk het idee dat het de internationale rechtsorde kon oprekken. Zoals het toen niet alleen om het Sudetenland ging, ging het in 2014 niet uitsluitend om Oekraïne.
De agressie van de Russische Federatie werd ondanks de beloftes niet door de VS en het VK nagekomen. Deze landen lieten Oekraïne in de steek. President Obama en premier Cameron waren daarvoor verantwoordelijk. Hier kwam in 2014 veel kritiek op. Obama die vooraf de Russen blijkbaar geen afdoende waarschuwing had gegeven om de Krim niet te bezetten -en dus diplomatiek in gebreke was gebleven- handelde afwachtend. De Russische operatie was in de jaren daarvoor voorbereid en daarvan had de VS op de hoogte moeten zijn.
Hoe moeten we Schiffs opmerking ‘For help with a political campaign?’ opvatten? Het lijkt terug te slaan op president Trump die vuile zaak maakte met het Kremlin en met behulp van de Russen de Democratische presidentskandidaat Joe Biden via Oekraine vanwege binnenlandse partijpolitieke redenen in een kwaad daglicht probeerde te stellen. Wat mislukte en als een boemerang terugsloeg op Trump met de impeachment procedure tot gevolg. Maar de schending door de Russische Federatie van het Boedapest Memorandum dateert uit 2014 en voor de uitblijvende reactie en het niet nakomen van de garantie in de vorm van een Amerikaanse handtekening onder het memorandum is president Obama verantwoordelijk. Hij bleef in 2014 en in de jaren daarvoor toen hij de Russen had moeten waarschuwen niet de rode lijn van de bezetting van de Krim te overschrijden op zijn handen zitten. Ja, de VS braken hun woord. Maar niet alleen onder Trump.
George Knight 