Vandaag dient voor de rechtbank Den Haag de zaak Burgers tegen Plasterk. ‘De coalitie Burgers tegen Plasterk verzet zich tegen dit ‘witwassen’ van gegevens en eist dat de Staat stopt met het gebruiken van gegevens die niet in overeenstemming met het Nederlandse recht zijn verkregen. Daarnaast eist de coalitie dat burgers wier gegevens onrechtmatig zijn verkregen en/of gebruikt, daarover worden geïnformeerd.’ Aldus deze coalitie van bezorgde burgers en maatschappelijke organisaties. Hier een twitterverslag van advocatenbureau Brandeis.
‘Kletspraat verkopen op televisie en daarna het parlement in het ongewisse laten van de ware toedracht, dat raakt diep aan de geloofwaardigheid van minister Plasterk, en niet te vergeten de geloofwaardigheid van de politiek in het algemeen.‘ Aldus het commentaar van Martin Sommer in De Volkskrant. Hij vindt dat het land niet gediend is met het aanblijven van minister Plasterk. Deze minister is aangeschoten wild zoals minister Gijs van Aardenne dat in de jaren ’80 was toen vanwege de RSV-affaire die term voor hem werd gemunt.
Dat premier Mark Rutte positief denkt over zijn minister van Binnenlandse Zaken is voorspelbaar. Rutte heeft als hoofdtaak om de sfeer in de coalitie goed te houden en de VVD en PvdA bij elkaar te houden. ‘Ik vond dat hij het goed deed‘, zegt Rutte desgevraagd over de rol van Plasterk in het debat over de inlichtingendiensten waar de minister een door een grote minderheid gesteunde motie van wantrouwen aan z’n broek kreeg. Rutte voegde toe ‘ernaar uit te kijken met Plasterk verder te werken‘. Een aandoenlijke verklaring die ontroert.
Onmiskenbaar is de toch al zwakke positie van Plasterk nog verder verzwakt. Met voordeel voor anderen. Nog het minst is dat van belang op het beleidsterrein van de inlichtingendiensten waar het rapport Dessens over sturing en toezicht op die diensten brede steun geniet. De aanbevelingen zullen naar verwachting onverkort ingevoerd worden. Maar er is ook de provinciale herindeling waar consensus ontbreekt of schaalvergroting wel tot doelmatig bestuur leidt. Terug naar zeven provincies is de wens van de VVD die Plasterk mag uitvoeren. Met de provincie Noordwest-Nederland met bijna zevenmaal zoveel inwoners als Friesland. Het wachten is op kamervragen van de Partij voor de Dieren over aangeschoten wild. Over het onnodig lijden van ministers.
De Nationale SIGINT Organisatie (NSO) heeft een satellietgrondstation in Burum en twee radio-afluisterstations in Eemnes en Eibergen (Kamp Holterhoek). Respectievelijk in Friesland, Utrecht en Gelderland. In de loop van 2014 gaat de NSO over in de Joint Sigint Cyber Unit (JSCU). Het hoofdkantoor van de JSCU wordt gevestigd in het pand van de AIVD in Zoetermeer. Andere onderdelen zullen in bij de MIVD in Den Haag komen. Kortom, de Nederlandse geheime diensten zijn operationeel in Friesland, Utrecht, Zuid-Holland en Gelderland.
In de VS zit de democratie zo in elkaar dat er op lokaal niveau initiatieven genomen kunnen worden die hout snijden. Zoals Cenk Uygur van The Young Turks uitlegt is er van onderop veel kritiek op de afluisterpraktijken van de NSA en ongenoegen met de regering-Obama die nalaat om openheid van zaken te geven en de geheime diensten aan banden te leggen. De list is om wat landelijk niet lukt, lokaal te doen. De kritiek komt van Republikeinen en Democraten. Van conservatieven, libertariërs en progressieven (liberals). Hoewel trouwe partijgangers zich er niet bij aansluiten. Het is simpel, een staatswet om nutsvoorzieningen naar NSA-gebouwen af te sluiten en sancties op te leggen aan iedereen die op staatsniveau met de NSA samenwerkt.
Kan deze strategie naar Nederland worden vertaald? Of wordt dat symboolpolitiek zonder tanden? Doel hoeft niet het tegenwerken van de AIVD of MIVD te zijn, maar wel het via een omweg aan banden leggen van deze diensten en het vergroten van de grip erop door de politiek. Het kamerdebat met minister Plasterk maakte duidelijk dat de Nederlandse politiek nodeloos geheimzinnig doet over het opereren van inlichtingendiensten. Terwijl het ‘Noorse-model‘ van openheid haalbaar is. Zowel in Friesland, Gelderland, Utrecht als Zuid-Holland vormen de partijen die tegen de motie van wantrouwen tegen minister Plasterk stemden (VVD, PvdA, CU en SGP) de minderheid. Een strategie van politieke actie van onderop is op het lijf geschreven van de SP.
Politiek is duidelijk. De oppositie doet aan oppositie. Hoewel dat tegenwoordig in de landelijke politiek minder duidelijk is dan voorheen. Met een ‘gedogende’ oppositie van D66, CU en SGP die tegen de coalitie van VVD en PvdA aanleunt. Maar Ronald van Raak van de SP is echte oppositie. Hij lust minister Ronald Plasterk rauw.
Van Raak heeft gelijk dat Plasterk een flutverhaal heeft. Dat zal Plasterk diep in z’n hart ook zo vinden. De beantwoording door de ministers Plasterk en Hennis over het verzamelen van 1,8 miljoen gegevens van telefoongesprekken roept vragen op. Morgen is het kamerdebat. De positie van Plasterk staat ter discussie omdat-ie in oktober en november 2013 in de media niet de waarheid heeft gesproken over wie de 1,8 miljoen gegeven verzamelde: de NSA of de Nederlandse veiligheidsdiensten. Plasterk meende de NSA, maar nu geeft-ie toe dat de gegevens door de Nederlandse diensten zijn verzameld. Hij weet dat al sinds 22 november.
Naast wat Van Raak en commentaren in de media over de zogenaamde verdedigingslinie van minister Plasterk zeggen, zoals RTL’s Pieter Klein: ‘Het werk van inlichtingen- en veiligheidsdienst is geheim, en omdat het staatsgeheim is, kan ik er niets over zeggen‘ valt er op die beantwoording nog meer af te dingen. Bijvoorbeeld over de claim dat in oktober 2013 nog niet uit de media bleek dat er ook metadata waren vastgelegd door de inlichtingsdiensten. Da’s te rigoureus en interpreteert het artikel in Le Monde te eenzijdig. Zie hier.
Zelfs als blijkt dat Plasterk geen voldoende grip op de materie heeft en de Tweede Kamer door onkunde, onbegrip of moedwil onvolledig heeft geïnformeerd is-ie nog niet belangrijk genoeg om onderwerp van een kamerdebat te zijn. Hoewel het daar wel op uit zal draaien. Partijpolitiek kan ook afleiding zijn. De focus zou moeten liggen op de rechtmatigheid en de doelmatigheid van de operaties van de inlichtingendiensten AIVD en MIVD. Het ongelukkige optreden van Plasterk vergemakkelijkt het feit dat zijn positie dient als rookgordijn om de transparantie over de geheime diensten te verhinderen. Hij vangt de kogel op. Blijft-ie leven?
Humorist Jon Stewart fileert president Obama die afgelopen vrijdag met beleid kwam over de NSA, maar er zoveel uitvluchten (‘loopholes‘) inbouwde dat het er nog vager op werd dan nodig was. Obama’s mooie woorden werden niet concreet. Stewart ziet die uitvluchten als de essentie van Obama’s toespraak: ‘we will totally follow the rules until we determine such time when we will no longer follow the rules‘. En dat stond nog los van alle spionageprogramma’s zoals encryptie die dankzij Edward Snowden onthuld zijn die Obama niet eens noemde. Dat deze president geen kleren aanheeft, was al bekend. Jon Stewart zegt het ook. Lachend.
Gisteren kwam president Barack Obama in een toespraak over de NSA met kleine wijzingen als gevolg van het afluisterschandaal dat Edward Snowden vanaf juni 2013 via journalisten in diverse landen naar buiten bracht. Zoals voorspeld verandert Obama weinig. Hij gebruikt zoals gewoonlijk zalvende woorden over vrijheid en toezicht zonder door te pakken. Critici zien er niet meer in dan het verschuiven van de stoelen op het dek van de Titanic. Klokkenluiders zijn kritisch. Kirk J. Wiebe wordt trouwens abusievelijk Russ Tice genoemd.
De echte Russ Tice gaf al in juli 2013 bij RT’s Abby Martin het antwoord op de vraag waarom Obama zo slap en mat reageert op alle onthullingen. De president is volgens Tice niet de baas die de besluiten neemt. Dat zijn anderen: ‘If I had to guess, I would say it’s the upper echelon of the intelligence community that is running this show.‘ Hieris het transcript van het onthullende interview van Abby Martin met Russ Tice.
President Obama bijt niet omdat-ie geen tanden heeft en niet graag wil bijten. Hij pakt niet door omdat-ie zich niet vrij voelt om te handelen. Hij heeft zichzelf niet bevrijd. De oud-senator van Illinois is niet alleen door het presidentiële ambt verandert van een progressief politicus in het evenbeeld van president Bush. En deze op veel terreinen rechts passeert. Is het de angst (voor de angst) om vermoord te worden die Obama tot de verzuchting bracht: ‘Don’t you remember what happened to Martin Luther King Jr.?‘ Gevraagd: moedige mensen in topfuncties die doen wat ze beloven. Hoe kunnen de kiezers de garantie krijgen dat ‘hun‘ politicus doet wat-ie belooft zonder in de zakken van de schaduwmacht te verdwijnen? Die garantie bestaat niet. Dus?
Journalist en geharnast tegenstander van de inperking van privacy Glenn Greenwald geeft voor Al Jazeera z’n analyse over het toezicht van president Obama op de NSA. Komt de president met tandeloze maatregelen die niet bijten en hij met veel publicitair geweld in de etalage legt of komt-ie met een beleidswijziging die de NSA aan banden legt? Dat laatste achten critici onwaarschijnlijk. Ook gezien de machtsverhoudingen in de politiek, en tussen politiek en bedrijfsleven. Hoe dan ook lijkt de veiligheidsindustrie in het defensief gedrongen. Maar de macht die het bezit is immens. Een sector waarin honderden miljarden dollars omgaat. Daarom gaat het terugdringen van de staat in de staat NSA langzaam. Kleine stapjes in het terugdringen van die macht door hervormingen zijn het hoogst haalbare. Greenwald beseft dat als geen ander, maar weet ook dat om in het midden uit te komen kritiek fel moet zijn. Die rol als advocaat voor de goede zaak speelt-ie met verve.
Het vandaag verschenen rapport ‘Do NSA’s Bulk Surveillance Programs Stop Terrorists?‘ van de in Washington D.C. gevestigde non-profit New America Foundation toont aan dat de massale spionage door de NSA geen enkele invloed heeft op de bestrijding van het terrorisme. Het rapport prikt de claims van de NSA en de overheid door dat de ‘bulk‘ surveillance van telefoon- en emailgegevens van honderden miljoenen Amerikanen en anderen op enige manier een rol heeft gespeeld bij terugdringing van het terrorisme. De New America Foundation noemt deze claims overdreven en zelfs misleidend (‘overblown and even misleiding’).
Verdedigers van massale spionage van burgers door inlichtingendiensten als de NSA, GCHQ of AIVD beweren dat het concreet geen enkele burger schaadt. NSA-klokkenluider William Binney geeft een voorbeeld van het tegendeel. Samen met publicist Chris Hedges wijst-ie op een almachtige politiemacht die met geweld bij elke burger kan binnenvallen. Waarbij Stasi-proporties verbleken. In de controlestaat waar de veiligheidsindustrie de politiek bepaalt en geen enkele politicus die macht durft te trotseren. Ook president Barack Obama niet.
William Binney zegt (na 12’02”): ‘I’ve known for quite some time that the FBI had direct access to these databases that NSA was creating from all their collection in terms of phones and emails. I didn’t know how they were using it exactly, because I wasn’t–I didn’t have any insight or knowledge about that. But it was recently published in a Dutch newspaper how they were–how the Drug Enforcement Agency had created a separate division, a special operations division, to look into the NSA data to find information about citizens that were involved in drugs or other kinds of criminal activity, and then used that evidence to point state and local police to them to arrest them. And then, once they get them arrested, they had rules on how to manage this data. They weren’t to tell the police who made the arrest or the courts or the lawyers defending or prosecuting or the judges, and no one was to know the source of the original data. They had to do a parallel construction, which was to go and find evidence that they would have accumulated in a normal police procedure to justify an arrest to begin with, and then substitute that evidence for the information that they really used to arrest’.
Zo wordt spionage die inlichtingendiensten zeggen te gebruiken voor de bestrijding van terrorisme ingezet tegen gewone burgers. Op zich geen probleem als dat tot een eerlijk proces zou leiden waarin verdachten zich kunnen verdedigen. Maar omdat de verdachten niet weten hoe een onderzoek begon kunnen ze nooit meer uitkomen bij ontlastend bewijs. Bijvoorbeeld fouten die in een onderzoek gemaakt worden waardoor het onderzoek volgens de wet ontoelaatbaar is. Door de ‘parallelle constructie’ worden de rechten van verdachten geschonden. Feitelijk niet eens een nieuwe methode, maar door de koppeling van bestanden en de technische mogelijkheden neemt het een grote vlucht. En kan de politie onderzoeken manipuleren en wordt verdachten een eerlijk proces ontnomen. In een rechtsstaat is dat onaanvaardbaar. Maar tegenover de almachtige politie staat geen enkele corrigerende macht meer. Precies dat is de opstap naar een politiestaat die in handen van de verkeerde mensen volkomen kan ontsporen in een dictatuur. Nu worden de mogelijkheden opgebouwd.
Zie hier voor het transcript van het gesprek, deel 1.
In een interview met De Persdienst verwijst de per 1 januari opstappende CTIVD-directeur Bert van Delden als toezichthouder van de veiligheidsdiensten naar KPN. ‘KPN kan precies nagaan dat wij nu hier dit gesprek hebben. En waar we straks naartoe gaan. Misschien zit dáár wel het grote privacyrisico.’ Nu.nl vat het samen.
Uit de samenvatting blijkt Van Delden goed de indruk te wekken nauwelijks te weten waarover-ie praat. Da’s schokkend. Op die houding kreeg Van Delden recent veel kritiek. Hij zou te weinig afstand nemen van de AIVD en de MIVD. Eerder ‘schoothond‘ dan ‘waakhond‘ werd de uitdrukking over zijn weinig kritische opstelling.
Het lukt Van Delden om door onhandigheid of een poging tot afleiding zijn laatste restje geloofwaardigheid te verspelen. Net voor z’n pensioen. Als-ie meent door het zwartmaken van de KPN de CTIVD, AIVD en MIVD, het kabinet Rutte en zichzelf te ontlasten dan heeft-ie het mis. Eerder het omgekeerde. Zijn ultieme onnozelheid.
George Knight 