Hoe moeten we de zinsnede ‘Identiteit is zeker in het linkse Nijmegen een vies woord’ opvatten?

Museum Het Valkhof is voorlopig gered met een bijdrage van de gemeente Nijmegen van 16 miljoen euro. Op termijn vloeit dat bedrag terug naar de gemeente, zo is het idee. Mede door achterstallig onderhoud gaat het dit museum al jarenlang slecht. Afhankelijk van geldschieters is het een probleemgeval geworden dat onderwerp van onderzoek, interim management en grootste plannen is. Conservatoren werden wegbezuinigd zodat het de vraag is wat de kunsthistorische kurk nog is waar dit museum op kan drijven.

Er wordt nu van alles beweerd, geclaimd en geschetst over de toekomst van dit museum. De Gelderse journalist René Arendsen zegt in een column voor Omroep Gelderland onder meer het volgende. Het heeft slechts zijdelings met het onderwerp te maken, maar mijn oog bleef er aan haken.

Arendsen breekt een lans voor de kunst en meent dat links in Nijmegen niks met identiteit heeft. Nu ken ik links in Nijmegen niet, maar links buiten Nijmegen heeft alles met identiteit te maken. Links buiten Nijmegen is identiteit. Het wordt zelfs als reden gegeven waarom links de steun van de witte ‘arbeiders’ verloren heeft omdat het de sociaal-economische onderwerpen, zeg de klassenstrijd die voltooi zou zijn, ingewisseld heeft voor het opkomen voor de emancipatie van vrouwen, homoseksuelen, migranten en welke minderheid dan ook en het bestrijden van het onrecht dat deze groepen zouden ervaren. Behalve de ‘arbeiders’.

Maar is dat dezelfde identiteit die Arendsen bedoelt? Wat bedoelt Arendsen als hij zegt dat identiteit in het linkse Nijmegen een vies woord is? Is het niet net andersom? Namelijk dat links in Nijmegen zoals elders sinds de jaren 1990 te veel is opgekomen voor een abstract idee van identiteit en daarom de gewone brood-en-boter onderwerpen heeft verwaarloosd inclusief de doelgroepen die belang hadden bij de aandacht ervoor? En spreekt hij zichzelf niet tegen omdat regionale identiteitspolitiek in Nijmegen springlevend is?

Het kan zijn dat Arendsen bedoelt dat links in Nijmegen niks heeft met kunst, erfgoed en culturele identiteit en hij stilzwijgend veronderstelt dat wij eten dat links alles heeft met de identiteitspolitiek van de sociale identiteit van bepaalde groepen, maar dat is een loze bewering omdat dit voor de hele politiek van Nederland geldt.

Geen enkele politieke partij in Nederland maakt zich op een vanzelfsprekende, oprechte en niet hijgerige manier hard voor kunst en benadrukt dat de Nederlandse taal, kunst, cultuur, wetenschap en geschiedenis onlosmakelijk samenhangen en het verdienen om bevorderd, gesteund en onderhouden te worden. Zelfs nationalistische partijen doen dit niet, hoewel het omgekeerde het geval lijkt als ze praten over Wilhelmus, Gouden Eeuw, VOC-mentaliteit of de joods-christelijke cultuur. Maar dat is beeldvorming en politieke marketing die niet door beleid wordt gevolgd.

Symbolische incidenten als de oprichting van een Nationaal Historisch Museum die door onder meer de SP werd geïnitieerd en steeds mislukten door interne verdeeldheid benadrukken het ontbreken van visie van de partijpolitiek op de nationale identiteit van Nederland. Alleen als men ermee kan scoren door het binnenhalen van een locatie voor zo’n museum wordt het belangrijk geacht. Of als partijen het kunnen invoegen in hun programma, bijvoorbeeld door het onderscheid met niet-Nederlandse elementen ermee te vergroten.

Het erin opgesloten idee dat nationale identiteit van Nederland met geschiedenis, taal, kunst en wetenschap telt en essentieel is en het verdient om vanuit de eigen verdiensten bevorderd te worden ontbreekt bij zowel de linkse als rechtse politiek. Identiteit wordt door de politiek altijd voor het eigen karretje gespannen. Omdat identiteit die identiteit is zich juist daar per definitie aan onttrekt is dat een zinloze en uitzichtloze poging tot inlijving. Waarschijnlijk bedoelt Arendsen het ook zo, maar hij zegt het anders.

Foto 1: Kabinetsfoto G. Korfmacher Nijmegen.

Foto 2: Schermafbeelding van deel column ‘Museum Het Valkhof moet durven kiezen het mooiste verhaal van Nederland te vertellen’ van René Arendsen op Omroep Gelderland, 3 maart 2021.

FvD Zeeland pleit voor komst marinierskazerne naar Vlissingen, terwijl FvD Flevoland in motie pleit voor verhuizing naar Flevoland

Wat moeten we vinden van partijpolitiek als twee afdelingen van dezelfde partij elkaar faliekant tegenspreken? Wat zegt dat over de bestendigheid, marketing en regie van zo’n partij? Het gaat om Forum voor Democratie.

In het ‘FvD Journaal Zeeland #3’ van 14 februari 2020 dat een update is van een video van 7 februari spreken de FvD-Statenleden Eelco van Hoecke en Martin Bos zich ferm uit tegen de procedure en het besluit van het kabinet om de marinierskazerne ondanks een toezegging toch niet in Vlissingen te huisvesten. Ze willen dat de marinierskazerne gewoon in Vlissingen komt. Van Hoecke en Bos nemen met hun optreden een voorschot op de satirische nieuwsshow Zondag Met Lubach. Van Hoecke: ‘Zo is dat’. Bos: ‘Goedenavond’.

Afdeling Flevoland van FvD denkt er bij monde van statenlid Eric Raap anders over. Het pleit niet voor de komst van de marinierskazerne naar Zeeland, maar naar Flevoland. FvD diende op 18 december 2019 de motie ‘Ruim baan voor het Korps Mariniers in Flevoland’ in die werd aangenomen. FvD Flevoland redeneert opvallend door het sociaal beleid van defensiepersoneel als leidend te beschouwen voor het defensiebeleid. Onduidelijk is ook of alle mariniers die de afgelopen jaren het Korps hebben verlaten dat uitsluitend hebben gedaan vanwege de dreigende verhuizing naar Vlissingen. FvD Flevoland gaat daar zonder onderzoek vanuit. (Het is opvallend dat genoemde motie niet is terug te vinden in het overzicht over december 2019 of januari 2020 van de provincie Flevoland).

De laatste stand van zaken is dat de marinierskazerne naar Zeeland, noch naar Flevoland komt, maar naar Nieuw-Milligen gaat in de bossen van Apeldoorn. Partijleider Thierry Baudet is tegen de verhuizing van de marinierskazerne naar Vlissingen. Het klinkt aardig als lokale afdelingen van FvD de vrijheid hebben om een eigen standpunt in te nemen, maar dat verkeert in het tegendeel als ze elkaar in het openbaar tegenspreken. Ontbrekende leiding wijst dan niet zozeer op speelruimte, maar op een gebrek aan sturing en afstemming. Interne verdeeldheid hoort blijkbaar bij een nieuwe partij die nog worstelt met het omgaan van de macht.

Wat is het nieuwsfeit van het bericht dat Museum Arnhem de collectie digitaliseert?

Museum Arnhem digitaliseert de collectie van 25.000 kunstwerken. Dat neemt twee jaar in beslag. Het is op dit moment gesloten voor het publiek in afwachting van een renovatie waarover in oktober 2018 zou worden beslist in de gemeenteraad. Maar die deadline is inmiddels gepasseerd. Het nieuwsfeit van dit bericht over de digitalisatie is dat het geen nieuws is. Elk groot of middelgroot museum digitaliseert of heeft die operatie inmiddels al grotendeels achter de rug. Maar niet het Museum Arnhem dat net doet alsof het het wiel uitvindt door bij nul te beginnen. Directeur Saskia Bak gooit ook nog wat openstaande deuren open door uit te leggen wat het voordeel van digitalisatie is in het bruikleenverkeer met anders musea. Zo ontstaat de indruk dat het in Museum Arnhem in vele opzichten nog 1990 is. Is het een wonder dat het dit museum zo tegenzit?

Ontkerkelijking in Montferland. Sluiting RK-kerken

De ontkerkelijking van Nederland valt af te meten aan de sluiting van kerken. Nederlanders die een geloof belijden zijn in de minderheid. Vooral de Rooms-Katholieke kerk die ooit bouwprogramma’s inzette als propagandamiddel moet kerken afstoten. Het is financieel niet meer op te brengen en er zijn geen gelovigen meer om ze te vullen. De verwachting is dat het kerkbezoek in de toekomst verder afneemt. Een voorbeeld in Montferland leert dat van de 900 kerkgangers nu er over 10 jaar naar schatting nog 300 over zijn.

Het is hier eerder bepleit, kerken van bijzondere kwaliteit (architectuur, (kunst)historie of maatschappelijk) zouden meer dan nu het geval is door de landelijke en provinciale overheden opgenomen moeten worden in een programma. Zodat ze in het landschap, stads- of dorpsbeeld behouden kunnen blijven. Niet als een geheiligde plek, maar als monument. Voorwaarde is dat ze een passende nieuwe bestemming kunnen krijgen. Het is een beleidsterrein waarop CDA (religie) en D66 (cultuurhistorie) elkaar zouden moeten kunnen vinden.

Religieuze organisaties als de Room-Katholieke kerk zijn financieel -maar ook in maatschappelijke acceptatie en invloed- te ernstig verzwakt om nog voor de kerkgebouwen op te komen die ze jarenlang beheerden.

Gaat Nijmegen het noodlijdende Museum Het Valkhof redden?

De gemeente Nijmegen is vooralsnog niet bereid de portemonnee te trekken voor het in nood verkerende Museum Het Valkhof. Cultuurwethouder Bert Velthuis (SP) houdt zich op de vlakte en houdt alle opties open.

Petitie: ‘Pleidooi voor een uitdagend en goed Museum Het Valkhof in Nijmegen’

De petitie ‘Pleidooi voor een uitdagend en goed Museum Het Valkhof in Nijmegen’ vraagt precies dat: een uitdagend en goed museum dat zich verheft boven het niveau van streekmuseum. Of een geminimaliseerd stadsmuseum. Petitionaris Jan-Wieger van den Berg spreekt over ‘een verstikkende deken over de organisatie’ waarin alle energie lijkt te worden gesmoord en ‘een bureaucratische mist’ waarin een zware strijd [wordt] uitgevochten. De oplossing is om ‘zuurstof in het museale vacuüm te blazen’. De petitie schuwt de beeldspraak niet die in een weerbericht thuishoort. Er is wat voor te zeggen dat bij de tiende gemeente van Nederland met 172.322 inwoners een voorzieningenniveau past dat een goed en uitdagend museum omvat.

Hoe het gemeentebestuur en de Raad van Toezicht van Museum Het Valkhof zich gaan onttrekken aan de ‘bureaucratie‘ en ‘de verstikkende deken die over de organisatie ligt‘ is de hamvraag. Tekenen kan hier.

Foto: Schermafbeelding van deel petitie ‘Pleidooi voor een uitdagend en goed Museum Het Valkhof in Nijmegen’.

De ondraaglijke partijdige lichtheid van Clemens Cornielje (VVD)

VVD’er Clemens Cornielje spreekt geen kwaad over VVD’er Loek Hermans. Hoe zou dat nou toch komen? Voor Hermans is geen draagvlak onder de Zutphense bevolking voor een waarnemend burgemeesterschap. In een petitie spraken in korte tijd duizenden mensen zich uit tegen Hermans. De bevolking behoort te gaan over de benoeming van de eigen burgemeester. Zo simpel is het, maar in de regenteske visie van Cornielje allicht niet.

Ook wat hij zegt klopt bij nader inzien van geen kanten. Dat Loek Hermans beschadigd raakte valt vooral Cornielje aan te rekenen doordat hij hem als kandidaat presenteerde. Hij had dat kunnen voorkomen door Hermans niet voor te dragen. Zijn voetbal-metafoor over de tweede kans gaat op vele manieren mank. Niet hij, maar de bevolking is de trainer die de voetballer opstelt. En Hermans is geen voetballer die even uit vorm was, maar een bestuurder die het vertrouwen verloren heeft. Cornielje begrijpt daar hoegenaamd niets van.

Oene heeft een nieuw museum. Wordt het permanent?

Een bericht op Veluweland.nl: ‘De vurige wens van Dikkie Huiskamp gaat in vervulling. Ze vecht al een hele tijd voor het realiseren van een museum voor het dorp en door de toegestoken hand van Ria Koert kan ze beschikken over de expositieruimte van De Witte Pimpernel om haar droom waar te maken. Hoewel historie en speciaal de Tweede Wereldoorlog aan de basis staan, gaat het niet om een oorlog- of historisch museum. Nee, aan de Houtweg is straks meer mogelijk om de samenleving mee te verwennen. Huiskamp maakt indruk met haar expositie rond 70 jaar bevrijding etaleert haar wens om een permanent museum op te richten en slaagt daar na veel omzwervingen in. Ze giet een en ander in een stichtingsvorm. De zoektocht naar bestuursleden en sponsoren is inmiddels in volle gang. De opening met een kleine expositie van wel weer oorlogsattributen is op zaterdag 29 augustus.’ Dat wordt verwennen in het museum van Dikkie Huiskamp.

Door het in de IJsselvallei gelegen Oene voert het klompenpad ‘Klompenmakerspad’ dat toelicht: ‘Het mooie buitengebied van Oene is zeker een bezoek waard. Wandelen door het agrarische gebied, met wijde blik in het Oener Broek, oude zandwegen en diverse nieuwe agrarische initiatieven. Rust, grote variatie in landschappen in combinatie met fraaie cultuurhistorische elementen zetten hier de toon.’ Naast de klompenmakerij, het mooie buitengebied en Atelier De Witte Pimpernel van Ria Koert (uitgebreide sortering patchworkstoffen) heeft Oene nu dus ook een museum in wording. Geen speciaal oorlogsmuseum, maar het opent toch met een expositie met oorlogsattributen. Nu de rest nog: organisatie, financiering, inrichting, bezoekers en publiciteit.

Foto: Oener Koefeest, 2008.

Van Laarhoven schetst nieuwe koers Museum Het Valkhof. Met beleving

Update 31 december 2016: Volgens een bericht in De Volkskrant is het conflict bij Museum Het Valkhof geëscaleerd. Voorzitter Ronald Migo van de Raad van Toezicht (RvT) wordt van vriendjespolitiek beticht en zou op de stoel van de directeur plaats willen nemen. De RvT heeft ‘tegen de wil van het voltallige personeel dat achter de geschorste directeur Arend-Jan Weijsters blijft staan’ Jan van Laarhoven tot interim-directeur benoemd. In 2015 was hij door de RvT ook al aangezocht als interimbestuurder en gaf in bovenstaande video zijn visie op het museum. Interessant genoeg om dit nu te herhalen omdat dit de visie van Migo en RvT weergeeft, en de richting waarin ze het museum willen veranderen. Geen verdieping, maar verbreding. Geen reflectie, maar beleving. Zo ziet ‘buitenstaander’ Migo de toekomst van Museum Het Valkhof. Opvallend in deze kwestie is de terughoudende rol van het Nijmeegse college met cultuurwethouder Bert Velthuis (SP). 

Wat is er mis met Museum Het Valkhof in Nijmegen? Een verloren identiteit, bezuinigingen of een gebrek aan zelfvertrouwen bij de medewerkers? Interimbestuurder Jan van Laarhoven zette het op een rijtje en Omroep Gelderland geeft hem de ruimte. Best bijzonder dat een beleidsnota met promotionele bedoelingen op sociale media een breed publiek bereikt. Van Laarhoven omschrijft de situatie van Het Valkhof als ‘zorgwekkend positief’. De bodem van de put is bereikt, dieper zakken kan niet. Het verschil met ‘zorgwekkend negatief’ is dat er zicht op een oplossing is, volgens Van Laarhoven. Hoe hij de gaten in de exploitatie gaat opvangen wordt niet concreet. Hij tovert als wondermiddel de belevening van het publiek uit zijn hoge bestuurshoed. Zijn wensdenken is wellicht niet vernieuwend, maar wel motiverend. Vooralsnog vooral voor de medewerkers.

VVD Gelderland reist eerste klas. Geïsoleerd van de samenleving?

Zijn VVD’ers non-valeurs? Da’s een te algemene vraag. Neem nou de fractieleider van de VVD in Gelderland, Hans de Haan. Of liever gezegd drs. Hans de Haan zoals hij zich voorstelt op de site van VVD Gelderland. Hij adviseert met zijn bureau voor projectmanagement vaak ‘op het snijpunt van publiek en privaat’. ‘Een interessante plek, kan ik u zeggen’ voegt hij toe. Dat valt goed te geloven voor iemand die politiek en werk combineert. Een interessante plek. Lekker dicht bij het vuur. Anders gezegd, drs. Hans de Haan probeert het beste te maken voor de individuen van dit land. Hij is zo verstandig zichzelf daarvan niet uit te zonderen.

Vandaag kwam drs. Hans de Haan in het nieuws. Niet om te vertellen over zijn interessante plek op het snijpunt van publiek en privaat, maar als reactie op de SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren die er kritiek op hadden dat de Gelderse Statenleden een ov-jaarkaart eerste klas kregen. Na de kritiek werden de eerste klas ov-kaarten vervangen door tweede klas ov-kaarten. Maar dan hadden SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren buiten drs. Hans de Haan gerekend: ‘Onze mensen willen niet tweede klas reizen’ zei hij volgens Omroep Gelderland. Hij zou bezig zijn om voor de VVD-statenleden een eerste klas ov-jaarkaart te regelen.

De hoon voor de VVD en drs. Hans de Haan die opereert op het snijvlak van publiek en privaat was niet van de lucht. De landelijke VVD probeerde bij monde van partijvoorzitter Henry Keizer het brandje nog te blussen: ‘niet tweede klas willen reizen is niet waar de VVD voor staat’ maar het was al een uitslaande brand op sociale media. De veenbrand van ongenoegen die al vijf jaar over de VVD smeult barstte naar buiten. Eindelijk was er een aangrijpingspunt om de brallerigheid, de arrogantie en de dubbele standaard van de VVD’ers terug te betalen. Van die Ivo Opsteltens, Halbe Zijlstra’s, Joris Demminken, Ton Hooijmaijers en al die drs. Hans de Haanen binnen de VVD. De non-valeurs die zich heel wat voelen. Daar op het snijvlak van publiek en privaat.

Foto: Schermafbeelding van omslagfoto en reactie op FB-pagina VVD Gelderland. (Met drs. Hans de Haan derde van links).