Tamarah Benima krijgt kritiek op Rede van Fryslân. Ze wordt slecht begrepen door haar naïviteit, wereldvreemdheid en merkwaardige politieke oordelen

Schermafbeelding van deel artikel/ redeRede van Fryslân: We hebben waarheid nodig, maar welke? Van Bonifatius tot Woke‘ in het Friesch Dagblad, 28 oktober 2021.

De liberale rabbijn Tamarah Benima sprak gisteren in Leeuwarden de Rede van Fryslân uit. Daarop kreeg ze veel kritiek vanwege haar associatie van het regeringsbeleid inzake de aanpak van de COVID-19 pandemie met totalitaire regimes waarin ze ook naar nazi-Duitsland verwees. 

Als dat nog opgevat kan worden als een ongelukkige formulering en een doorgeslagen en verkeerd geland idee van democratie en politiek, dan geldt dat niet voor andere opmerkingen. Veelzeggend zijn in haar rede de tussenzinnen die het meest onthullend zijn over Benima’s wereldbeeld. Eruit spreekt naïviteit en wereldvreemdheid die het volwassen oordeel voorbij is. 

Neem de volgende opmerkingen: ‘Maar ik weet me ook, zeg ik als Jodin, gewaarschuwd door wat er in nazi-Duitsland plaatsvond. De beleidsmakers toen, op ieder niveau, dwars door de samenleving, hadden het beste voor met iedereen.’ Werkelijk, hadden vanaf 1933 de Duitse beleidsmakers op elk niveau het het beste voor met iedereen? Ik geloof er niks van, zoals historici de geschiedenis van toen bestuderen dat evenmin zullen doen. Waar baseert Benima zich op als ze meent dat in Duitsland van 1933 tot 1945 elke beleidsmaker het beste met iedereen voor had? 

Of neem de opmerking: ‘anderzijds de religies zoals we die kennen (waaronder ik trouwens ook coherente denksystemen versta als wetenschap en de Verlichtingsideologie; waarom ik dat doe voert hier te ver)’. Benima annexeert wetenschap en Verlichtingsideologie in het domein van de religie. Moeten volgens haar onze hoogleraren voortaan dominee, priester, imam genoemd worden? Komt de wetenschappelijke methode als een systematische manier om kennis te vergaren overeen, of is zelfs identiek met de manier hoe kennis binnen religie wordt vergaard? Benima maakt wetenschap ondergeschikt aan de gesloten geloofssystemen van de religiesector waarin ze werkzaam is. 

Of neem de opmerking: ‘alle mensen die op welk niveau ook beleid uitstippelen, of het nu bij de overheid, in de wetenschap of zelfs bij Big Tech en Big Pharma is, hebben de allerbeste bedoelingen. Daarvan ben ik overtuigd’. Nou ik niet. Kijk alleen maar naar de laatste onthullingen over Facebook (nu: Meta) die duidelijk maken dat de beleidsmakers van Facebook niet de beste bedoelingen hebben met democratie, samenleving, kinderen en volwassen burgers, behalve winstoptimalisatie. Kijk ook naar het desastreuze beleid van de Trump-regering inzake de aanpak van de pandemie die volgens Dr. Birx zeker tot 130.000 onnodige doden heeft geleid. De voorbeelden zijn legio en kunnen uitgebreid worden. Benima doet uitspraken over de werkelijkheid waarvan ze duidelijk geen goed beeld heeft.

Dat is jammer want ze doet in haar rede ook zinvolle uitspraken over identiteitspolitiek en het woke-activisme. Maar die raken ondergesneeuwd in de publiciteit over de domme uitspraken in haar rede. De fout die Benima maakt is dat zij blijkbaar mensen met verstand van politiek, politieke geschiedenis en politieke gevoeligheden niet mee heeft laten lezen. Dat had een hoop misverstand voorkomen, inclusief de beeldvorming dat zij naïef in de wereld staat en niet weet waarover ze praat in haar ivoren toren waar filosofen de toon aangeven. In de verbinding met de wereld ontspoort ze.

Het jammerlijke beeld dat nu blijft hangen is dat wat Benima betoogt het intellectuele gehalte en het gedachtengoed is dat past bij de liberale Joodse gemeente in Noord-Nederland waar zij rabbijn is. Zij heeft zichzelf, haar gemeente, Friesland en het Nederlandse publieke debat geen goed gedaan. Zij voedt de destructieve krachten die ze denkt te bestrijden.

Brechtiaans leerstuk over kunstproject ’11 Friese Fonteinen’

Een project over kunst in de openbare ruimte is een ding, maar een film erover is iets anders. Het gaat om de film ‘11 Friese Fonteinen’ die ook als 3-delige documentaireserie ‘11 Friese Fonteinen’ door de NTR vanaf zondag 20 mei wordt uitgezonden op NPO2. Regisseur is Roel van Dalen en producent is Pieter van Huystee.

Bij het zien van het eerste deel kreeg bij mij het gevoel de overhand dat ik dit niet wilde zien, maar het toch wilde zien om te weten te komen waarom ik het ook al weer niet wilde zien. Deze film is de spreekwoordelijke worst van de slager van wie ook niemand wil weten hoe die gemaakt wordt omdat het te smerig is om te zien.

Dat lag niet alleen aan de epische vorm met de cabaretier Jan Jaap van der Wal die in deze film verdwaald leek te zijn en als een zelfverklaarde stijlbreuk fietsend en onstage commentaar gaf zoals een dominee de wereld en het opperwezen uitlegt, maar ook aan de werking van de kunstsector. En daar wordt het toch interessant.

Centrale figuur is beroepscurator Anna Tilroe die niet anders dan een gemengd gevoel van medelijden, consideratie en boosheid kan oproepen. Waar eindigt haar verwaandheid en begint de dwarse miskenning van de Friezen die zich zo schromelijk tekort gedaan voelen? Tilroe’s rol is ook een onmogelijke en ondankbare. Iemand moet het doen.

In de bijrollen treden onder meer autoriteiten op onder wie een burgemeester van Harlingen die zich bemoeit met de plaatsing van de fontein in zijn gemeente, kunstenaars die een plek voor hun fontein moeten zoeken en met bewoners in debat gaan en lokale kunstcommissies vol kritische en mondige burgers die niet altijd het idee geven dat hun oordeel bezonnen en onderbouwd tot stand komt.

In NRC noemt media-commentator Arjen Fortuin de film in een recensie een tragikomedie. Hij zegt: ‘een film die tegelijk een tragedie, een komedie, een bestuurskundig traktaat en absurdistisch meesterstuk is.’ Dat is wellicht iets te modieus vertaald en kan specifieker geformuleerd worden zonder aan de essentie van de film voorbij te gaan.

De film kan opgevat worden als een Brechtiaans leerstuk dat bedoeld is als voorbeeld voor een toekomstig kunstbeleid. Niet serieus, maar luchthartig bedoeld. Van der Wals interventies wijzen daarop en hebben als functie om de illusie van realiteit te doorbreken. Zowel de realiteit van een klassieke registratie van gebeurtenissen als die van een weerbarstig, stijfkoppig kunstproject. Roel van Dalen thematiseert zo de inhoud door de vorm. Vervreemding van een in Friesland door buitenstaanders geparachuteerd kunstproject.

Zie hier voor informatie over het project ’11 fountains/ 11 fonteinen

Culturele Hoofdstad Leeuwarden 2018 krijgt kritiek over opstelling inzake moord Daphne Caruana Galizia. Wat is de functie van kunst?

Directeur van de Culturele Hoofdstad Leeuwarden 2018 heeft ongewild de vraag opgeroepen wat de betekenis ervan is. Dat naar aanleiding van zijn uitspraak ‘Het wordt nu superpolitiek en daar branden we onze vingers liever niet aan’. Het gaat om VVD-burgemeester Tjeerd van Bekkum die voor deze uitspraak veel kritiek krijgt.

In een open brief bracht PEN International op zondag de zaak van de vermoorde Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia en het vastgelopen onderzoek naar haar moord onder de aandacht. Vooral de evenknie van Van Bekkum was onderwerp van kritiek: ‘In particular, we are outraged by the comments of Jason Micallef, Chairman of the Valletta 2018 Foundation, and as such the Capital of Culture’s official representative in Malta. Since her assassination, Micallef has repeatedly and publically attacked and ridiculed Daphne Caruana Galizia on social media, ordered the removal of banners calling for justice for her death and called for her temporary memorial to be cleared. This is far from appropriate behaviour for an official designated to represent the European Capital of Culture, and in fact serves to further the interests of those trying to prevent an effective and impartial investigation into Caruana Galizia’s death.’ De Maltese hoofdstad Valletta is in 2018 samen met Leeuwarden Culturele Hoofdstad en beide steden organiseren gezamenlijke projecten.

Van Bekkum zei ook dat de moord op Daphne Caruana Galizia in Malta ‘oud nieuws’ was. Dat wordt ontkend door critici die menen dat het onderzoek in de doofpot wordt gestopt en het een lopende zaak is die juridisch nog afgehandeld moet worden. Gevoegd bij Van Bekkums opmerking dat de Culturele Hoofdstad Leeuwarden 2018 de vinger niet aan deze kwestie wil branden roept dit niet alleen vragen op over de overtuiging van Van Bekkum. Dit gaat over de vraag of kunst midden in het leven staat en daar op reflecteert of niet. Als kunst een afgesloten domein is dat betrekkelijk los van de samenleving staat met betrokkenen in dat domein met gevijlde tanden die niet kunnen en willen bijten, dan is kunst geen kunst meer. Dan wordt kunst tot spektakel, evenement, marketing, bezoekcijfers en publiciteit. Getemd en ongevaarlijk als focus voor kunsttoeristen.

De negatieve publiciteit die Van Bekkum met zijn uitspraak oproept beschadigt Leeuwarden Culturele Hoofdstad zeer. Hem wachten twee keuzes. Of hij treedt af als directeur van Leeuwarden Culturele Hoofdstad of hij biedt z’n excuses aan, geeft toe dat zijn uitspraak fout was en onderneemt actie om het recht te zetten. Maar ontluisterend blijven hoe dan ook zijn gebrek aan moed en zijn verkeerd afgestelde politiek antenne die tot de uitspraak  leidden. En vooral zijn opvatting over kunst als projectmanagement. Daarin staat hij als politicus jammergenoeg allang niet meer alleen. In de optiek van politici mag kunst behagen en amuseren, maar niet gevaarlijk worden, confronteren of politieke betekenis hebben. Kunst als franje is de opvatting die Van Bekkum en zijn collega’s over kunst hebben. Van Bekkum is daar slechts een symbool van, geen oorzaak.

Foto 1: Tweet van Pen Nederland, 16 april 2018.

Foto 2: Schermafbeelding van deel artikelCulturele Hoofdstad waagt zich niet aan protest na moord Malta’ in de Leeuwarder Courant, 16 april 2018.

Foto 3: Tweet van ‏Matthew Caruana Galizia, 16 april 2018. 

Friese partijleden boos op partijtop. Ze willen hun partij terug

Weinigen zullen het beseffen, maar kinderboekenschrijfster Janny van der Molen uit het Friese De Knipe past in het rijtje Bernie Sanders, Jeremy Corbyn en Donald Trump. Ze is onderdeel van de opstand van onderop tegen het establishment. In dit geval het establishment van de PvdA. Dat is een scheidslijn tussen hoog- en laagopgeleid, kansrijk en kansarm, binnen en buiten. Dertig kritische PvdA’ers hebben het partijbestuur een open brief geschreven die in de Leeuwarder Courant is gepubliceerd. Ze willen hun eigen partij terug.

De reactie van PvdA-leider Diederik Samsom toont zijn onbegrip en het gelijk van de briefschrijvers:. Hij is geïrriteerd. Samsom begrijpt niet waar het echt om gaat. Het gaat niet om kinderpardon, onderwijs, gasboringen of welk onderwerp dan ook. Dat is slechts een aanleiding. Het gaat om het feit niet gehoord te worden, buitengesloten te worden door een in zichzelf verstrikt zittende partijelite in Amsterdam en Den Haag. Het gaat om de afstand van het establishment tot de gewone partijleden. Ze voelen zich belazerd en pikken het niet langer. Ze komen in opstand. Ze vinden dat de politieke discussie verkeerd gevoerd wordt.

In 2014 was er het rapport ‘De PvdA Fryslân en de toekomst van het Rode Noorden; Samen sterk naar 2018!’ waar vertrekkend PvdA-kamerlid en cultuurwoordvoerder Jacques Monasch aan meeschreef. Hij verlaat teleurgesteld de kamer omdat hij het niet eens is met de koers. Uit de column in NRC van Tom-Jan Meeus blijkt dat het verhaal gaat dat Monasch ‘volgend jaar als niet-PvdA’er terugkeert op het Binnenhof – hij wil er niets over zeggen.’ Monasch: ‘De leiding ziet de eigen smetvrees voor de eigen kiezers niet meer’. Dat verzet tegen de eigen bestuurlijke elite is de hoofdreden voor de Friese briefschrijvers. Een andere reden is dat ze het sociaal-democratisch gedachtengoed weer centraal willen zetten. Ofwel, het belang van de werknemer.

Expositie ‘Animals inside out’ naar Leeuwarden. Is dat slim?

Leeuwarden moest Culturele Hoofdstad worden om de tentoonstelling ‘Animals inside out’ van het bedrijf van reizende tentoonstellingen Body Worlds in het Natuurmuseum Fryslân mogelijk te maken. Zo meent directeur Gerk Koopmans. Eerder op diverse plekken in Duitsland, Zwitserland, de VS, Groot-Brittannië en Oostenrijk te zien. Maar is een met de plastinatie-techniek behandeld dier nou echt de beoogde ambitie in de aanloop naar Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018? Dat zet de toon wat publieksbereik, diepgang en doelstelling betreft.

Filosoof Rob van Gerwen formuleerde in 2006 zijn kritiek op een andere tentoonstelling van Body Worlds, namelijk die over het menselijk lichaam. De formule van de Duitse anatoom en ondernemer Gunther von Hagens wordt niet door iedereen geaccepteerd, zoals de oppositiesite leert. Waarom moet het menselijk of dierlijk lichaam verhandeld worden en deel uitmaken van een commercieel project van Body Worlds? Dus zo vanzelfsprekend is Koopmans’ opstelling niet. Hij kiest partij en de vraag is of hij precies beseft wat voor controversieels hij in huis haalt. En welke oppositie hij uitlokt. Van Gerwen werd misselijk van het feit ‘dat tentoonstellingen als de onderhavige mensen in de verdediging dwingen’. Bij een zelfde type tentoonstelling over dieren geldt dat nog in meerdere mate. Wie spreekt Koopmans tegen dat dit initiatief geen goed idee is?

this is wrongposter copy

Foto: Protestaffiche ‘This is Wrong’ naar aanleiding van tentoonstelling menselijk lichaam van Body Worlds.

De Jong symboliseert verdeeldheid PvdA. Past hij in SP, GL of D66?

Arjen de Jong symboliseert de verdeeldheid die de PvdA splijt. Hij is zowel student technische planologie als vakkenvuller bij Albert Heijn en boerenknecht. De Jong is op 18 maart verkiesbaar voor de Provinciale Staten van Friesland. Zijn lef om het koude water in te duiken verdient steun, maar of dat ook geldt voor de PvdA is de vraag. Matthijs Rooduijn beschreef in een opinieartikel een oplossing voor de PvdA. Splits deze verdeelde partij en streef naar fusie of partijvorming met andere partijen: SP, GroenLinks en D66. Daar kunnen dan respectievelijk 1) lager opgeleiden en nationalisten; 2) progressieven en kosmopolieten; en 3) liberale sociaal-democraten terecht. Simpel, ook ik heb hier partijvorming meermalen geopperd. Vele varianten zijn mogelijk. Maar hoe lastig dat is maakt Arjen de Jong zichtbaar. Moet hij meegaan met SP, GroenLinks of D66?

Nederland kan goed zonder PvdA, niet zonder sociaal-democratie

media_xll_2229879

Het rapport ‘De PvdA Fryslân en de toekomst van het Rode Noorden; Samen sterk naar 2018!’ leest als een aanbeveling voor betere organisatie, electorale focus en marketing van de PvdA in Friesland. Het komt niet los van de waan van de dag en blijft gevangen in de schaduw van de praktische politiek. Een boekbespreking van Arnold Heumakers over Aristoteles’ Politica biedt meer ideeën, oplossingen en stof tot denken dan deze gids voor de lokale politiek dat het bestaande herschikt, maar de politiek zelf buiten discussie laat. Geschreven door Nieske Ketelaar, Remco van Maurik en Jacques Monasch in opdracht van PvdA Friesland naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Aanbevelingen zijn om de naam van de afdeling om te dopen tot PvdA Fryslân en de politieke organisatie te professionaliseren tot een ‘Rode Werkplaats’. Het rapport blijft aan de oppervlakte en trapt open deuren in (‘het verliezen van je eigen gezicht door het regeren met de VVD’).

In een opiniestuk in De Volkskrant naar aanleiding van het rapport vraagt Bert Wagendorp of Nederland goed zonder de PvdA kan. Da’s de verkeerde vraag. Zonder twijfel kan Nederland goed zonder de PvdA. Uitgaande van de huidige PvdA met de leiders Diederik Samsom, Jeroen Dijsselbloem, Lodewijk Asscher en Hans Spekman zou Nederland er waarschijnlijk beter op worden zonder PvdA. Maar het gaat om een andere vraag, namelijk kan Nederland goed zonder een sociaal-democratische volkspartij? Daarop is het antwoord nee.

Voor het tegenwicht heeft Nederland een geloofwaardige sociaal-democratische partij nodig. Niet om te concurreren met andere partijen, maar om de achterban aan de hand te nemen naar een maatschappelijke ontwikkeling die leidt tot getemd kapitalisme met compassie, aandacht voor kunst en natuur, een compacte maar sterke overheid, betere vertegenwoordiging van individuele burgers in de politiek ten koste van de partijpolitiek, en het oppergezag dat niet langer bij de economie maar bij de politiek ligt. Dit vraagt denken van het kader dat het belang van de eigen partij en de partijpolitiek overstijgt. Daartoe is het niet in staat.

Het is niet zo dat er in de PvdA niet wordt nagedacht en er geen bevlogen artikelen verschijnen. Maar die zijn vaak niet dwingend genoeg om onmisbaar te zijn en laten de vraag naar het eigen bestaan buiten schot. Zo haalt het artikel ‘PvdA staat met transactie-denken haar eigen waarden in de weg’ uit juli 2014 van Eerste Kamerlid Adri Duivesteijn van alles overhoop, maar stopt het voor de vraag wat de PvdA toevoegt. De vraag naar de functie van een politieke partij anno 2014 of het belang van een sociaal-democratische partij wordt niet gesteld. Zo draait de PvdA ziende blind neergaande cirkels naar de overbodigheid. En doet er verslag van.

Foto: PvdA-leider Diederik Samsom gaat tijdens campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen langs de deur met roze rozen, april 2014.

Privacy loopt risico door flexibel handelen overheid: Friesland

Fr1

Provincie Friesland kent subsidie aan bedrijven toe. Het in Heerenveen gevestigde Tele ID krijgt bijna 200.000 euro van de provincie voor het project ‘Sluitende leeftijdcontrole alcoholuitgifte aan jongeren‘. Er wordt gezegd dat dit een maatschappelijk probleem zou zijn. Is het dit middel waard? Opzet is om een waterdicht systeem van ‘anonieme’ leeftijdscontrole voor jongeren te ontwikkelen bij de verstrekking (dus aankoop en consumptie) van alcohol. Een vingerprintlezer in de supermarkt, slijterij, horecagelegenheid of sportkantine leest met een biometrische controle die gekoppeld is aan een sensor de vingerafdruk van de koper of drinker.

Het systeem wordt gepresenteerd als Anonieme Leeftijdscontrole. Logisch lijkt dat daartoe de biometrische gegevens losgekoppeld worden van de persoonsgegevens. De identificatie wordt overgeslagen omdat het om authenticatie gaat. Alleen de overeenkomst met de biometrische gegevens telt. Dit systeem staat of valt met de koppeling aan de persoonsgegevens. Ofwel, is er een achterdeurtje om gegevens tijdelijk op te slaan en alsnog te koppelen aan persoonsgegevens? Stel dat er in een sportkantine een moord plaatsvindt, kunnen dan de biometrische gegevens gekoppeld worden aan een persoon? Onduidelijk is of het systeem zo gebouwd is dat erin opgesloten ligt dat de gegevens niet voor  andere doelen dan authenticatie gebruikt kunnen worden.

Het project valt onder projectbureau A7Westergo dat de samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en overheid propageert. In het jaarverslag 2012 constateert de waakhond die toeziet op persoonsgegevens en privacy CBP in een persberichtdat de overheid in toenemende mate persoonsgegevens verzamelt en aan elkaar koppelt‘. Voorzitter Jacob Kohnstamm maakt zich zorgen over de privacyschending door de overheid: ‘De bescherming van persoonsgegevens is een grondrecht dat juist door de overheid als grootverwerker van persoonsgegevens als geen ander dient te worden nageleefd. Een te`flexibele’ omgang met dat grondrecht heeft op de langere termijn ondermijnende effecten op het vertrouwen van burgers in de overheid’.

Waar overheid en bedrijfsleven op het gebied van de privacy samenwerken geldt die naleving nog meer. Door het CBP of burgerrechtenbewegingen in het project te betrekken kan het wantrouwen van de burger verkleind en de transparantie vergroot worden. Mooie woorden van een bedrijf als Tele ID dat het ‘uiterst zorgvuldig’ omgaat met persoonsgegevens is een te dunne garantie. Op Friese blauwe ogen kan niet vertrouwd worden.

Foto: Schermafbeelding bericht ‘Alleen drank als het mag‘ van de Provincie Fryslân/ Friesland.

Met Rinus in een luchtballon

Zanger Rinus laat van zich horen met zijn nieuwe single ‘Met Sharon in de luchtballon‘. De ‘officiële website‘ zegt: Het was een grote droom van zanger Rinus om een keer in een echte luchtballon te zitten. De opnames van de videoclip ‘Met Sharon in de luchtballon‘ vonden plaats tijdens de Friese Ballonfeesten. Zanger Rinus mocht een kijkje nemen in de luchtballon. De verloofde van zanger Rinus, Debora, was natuurlijk ook van de partij. Samen dansen zij in de videoclip tussen de luchtballonnen. Debora speelt in de videoclip de rol van Sharon. Het nummer ‘Met Sharon in de luchtballon‘ gaat over zangeres Sharon waar Rinus fan van is.

Rinus Dijkstra werd in 2011 bekend door zijn hit ‘Met Romana op de scooter‘. Toen Christine Friar er in The Huffigton Post aandacht aan besteedde onder de titel: ‘Zanger Rinus And Romana Chill On A Scooter In Bizarre Dutch Music Video‘ won het aan nieuwswaarde. Nieuws werd nieuws omdat het nieuws was. Bijzaak was waar de ‘burlesque‘ over ging. Rinus was voortaan ‘camp’ voor de welgestelde klasse. Later probeerde Rinus het spontane succes van het begin te herhalen. Zoals met ‘Jij mag nu gaan rijden‘ voor de campagne van 2toDrive.

Sommigen vergroten het verschil tussen wat de geestelijk beperkte Rinus zegt en doet uit. Hij rijdt auto noch vaart ballon. Bestaat Rinus echt, of doet-ie alsof? Is-ie een constructie? Een vraag tussen neerbuigendheid, gebrek aan empathie, laatdunkendheid en filosofische Spielerei uit intellectuele hoek. Maakt het wat uit of het management easybookings.nl ons laat geloven dat Rinus echt is? Is het ooit anders in de populaire cultuur? Waren The Monkees echt? Of zijn Madonna of Cecilia Bartoli? Rinus is zo echt als we geloven dat-ie is. Echt.