Plasterk antwoordt niet op verwijt Snowden dat AIVD ondergeschikt is aan VS

Minister Roland Plasterk van Binnenlandse Zaken die verantwoordelijk is voor de inlichtingendienst AIVD antwoordt op kamervragen van Ronald van Raak (SP). Van Raak vraagt of Plasterk de opvatting van AIVD-hoofd Rob Betholee deelt dat Edward Snowden ‘absolute bullshit’ spreekt. Hij verwijst daarbij naar een interview van 1 mei in de NRC. Op de opmerking van de interviewer dat de AIVD en MIVD in feite voor de Amerikanen werken antwoordde Bertholee: ‘Dat is echt absolute bullshit’. Plasterk omzeilt de vraag van Van Raak en geeft er geen oordeel over wie absolute bullshit spreekt: Edward Snowden of Rob Bertholee.

Voor zijn antwoord op vraag 1 verwijst Plasterk naar de brief van 6 februari 2015 van hem en minister Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie) aan de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken. De strekking ervan is dat de wet geen ruimte laat ‘voor hetgeen de heer Snowden stelt’. Maar dat ging voorbij aan de kern van de kritiek van Snowden dat de diensten ondergeschikt zijn aan de VS. Wat Snowden aan de orde stelt is dat de Nederlandse inlichtingendiensten ‘ondergeschikt’ zijn aan de VS, ‘geen eigen beleid hebben’ en ‘uitermate volgzaam’ zijn. Edward Snowden laakte in januari 2015 in een interview met Nieuwsuur de volgzame houding van de Nederlandse inlichtingendiensten. Rob Bertholee en Roland Plasterk hebben er geen antwoord op.

Foto: Schermafbeelding van antwoord 1 door minister Ronald Plasterk op kamervragen van Ronald van Raak (SP). Publicatiedatum 21 mei 2015. 

Dellebeke komt niet toe aan fundamentele kritiek op Snowden. En laat het bij suggesties die de AIVD in bescherming moeten nemen

Ex-AIVD’er Kees Jan Dellebeke mengt zich in NRC met het opinie-artikel ‘AIVD-baas had gelijk: Edward Snowden verdient tegenspel’ in het debat over Edward Snowden dat door AIVD-chef Rob Bertholee in een interview in NRC werd aangezwengeld met de uitspraak dat het ‘echt absolute bullshit’ is dat AIVD en MIVD voor de Amerikanen werken. Dat was het verwijt van Snowden die volgens Bertholee niet kritisch genoeg door de journalistiek gevolgd wordt. Tegelijk gaf Bertholee aan zich niet in Snowden verdiept te hebben: ‘Ik vind hem niet spannend genoeg om daar verder in te duiken.’ Zodat het onduidelijk is hoe onderbouwd de kritiek van Bertholee op Snowden is. In een column in Elsevier schaarde Afshin Ellian zich in het koor om de AIVD in bescherming te nemen. Kees Jan Dellebeke doet dat intelligenter dan Ellian, maar laat ook steken vallen.

Dellebeke zet de toon door te beweren dat Snowden een naar Moskou gevluchte NSA’er is. Snowden werkte in dienst van de firma Booz Allen Hamilton op een buitenpost van de NSA in Hawaii. Kwalijker is de suggestie van Dellebeke dat Snowden naar Moskou is gevlucht. Dat is aantoonbaar onjuist en Dellebeke weet dat, maar toch zegt hij het om Snowden in een slecht daglicht te stellen en de zogenaamde vlucht naar Rusland in een lopend verhaal te passen waarin Snowden voor de Russische geheime dienst FSB werkt. Dellebeke kan weten dat het paspoort van Snowden op zijn vlucht van Hong Kong naar Latijns-Amerika door de Amerikaanse regering werd ingetrokken, zodat Snowden tegen zijn wil en met veel praktisch ongemak in Moskou strandde.

De kritiek van Dellebeke in navolging van Bertholee dat de journalistiek Snowden wel wat kritischer kan volgen is niet onzinnig. Maar hij gaat er wel aan voorbij hoe dat gekomen is en hoe de werkwijze van Snowden met journalisten is.  Inlichtingendiensten in VS en Nederland houden het parlement op afstand ook als dat gezien de informatiepositie en hun opereren niet strikt noodzakelijk is. De NSA opereerde jarenlang buiten de wet en verspeelde zo het krediet van media en publiek. Snowden heeft keer op keer beweerd dat hij op geen enkel moment samengewerkt heeft met Russische en Chinese inlichtingendiensten. Hij zei vertrouwelijke informatie onder journalisten verspreid te hebben en daarvan afstand te hebben gedaan voordat hij zijn reis via Hong Kong naar Latijns-Amerika begon. Nooit is aangetoond dat Snowden met Russen en Chinezen samenwerkte.

Dellebeke schermt met een zwarte AIVD-doos vol kennis over Snowden: ‘Bertholees Ruslandspecialisten zullen zich ongetwijfeld verdiept hebben in de mogelijke rol die Poetins geheime dienst FSB in de affaire speelde.’ Maar zijn suggestie met ‘ongetwijfeld’ blijft een suggestie die geen zekerheid wordt en Dellebeke niet hard kan maken. De suggestie van Dellebeke staat trouwens haaks op de uitspraak van Bertholee over Snowden: ‘Ik vind hem niet spannend genoeg om daar verder in te duiken.’ Waar het hoofd van de AIVD zegt geen specifieke informatie over Snowden te hebben, meent de ex-werknemer Dellebeke zeker te weten dat de AIVD wel nadere informatie over Snowden heeft. Ook bij de AIVD staan de beste stuurlui aan de wal.

De tegenaanval van Dellebeke op Snowden past in een patroon om de publieke opinie te bewerken en twijfel te zaaien. Snowdens kritiek op het onwettig opereren van de NSA en de massaspionage van burgers kan Dellebeke niet weerspreken, waarna hem weinig anders rest dan twijfels te zaaien over Snowdons integriteit. En toegegeven, Dellebeke doet dat vele malen intelligenter dan Ellian die de basale feiten niet eens op een rijtje had. Dellebeke is dan wel niet meer in dienst van de AIVD, maar identificeert zich nog overduidelijk met deze dienst. Hij stapelt suggestie op suggestie en bouwt zo een kaartenhuis van aannames en hypotheses die goed zouden kunnen dienen voor een spionageroman. Maar aan harde feiten die Edward Snowden werkelijk ontmaskeren komt hij in zijn opinie-artikel niet toe. Dellebeke leent zich als een sloper buiten dienst voor zijn oude dienst en begrijpt niet dat hij zichzelf en de AIVD daarmee schade doet. Dellebeke had beter gezwegen.

Foto: Humphrey Bogart in The Big Sleep (1946) van Howard Hawks.

Ellian zit op schoot van de AIVD. Met suggesties over Snowden

Afshin Ellian is een van oorsprong Iraanse communist die in 1989 naar Nederland emigreerde. Aan de Universiteit van Leiden is hij hoogleraar rechtswetenschappen. Ellian schrijft columns in rechtse media zoals in Elsevier en maakt er geen geheim van een rechtse agenda te volgen. Hoe hij te werk gaat wordt duidelijk uit zijn aanval op Edward Snowden in de Elsevier-column ‘Edward Snowden is een ordinaire verrader en een fantast’. Niet feiten zijn Ellians uitgangspunt, maar suggesties en verdachtmakingen om politiek te scoren.

Ellian volgt in genoemde column in de achterhoede de aanval op Edward Snowden door het hoofd van de AIVD Rob Bertholee in NRC. Hier besproken naar aanleiding van kamervragen van SP’er Ronald van Raak.

Ellian bracht me tot de volgende reactie op zijn column in Elsevier: ‘Afshin Ellian laat zich kennen als de grootste fantast in dit verhaal. Hij fabuleert er op los, maar bewijst niets. Daarbij probeert hij de gaten in z’n verhaal te verhullen. Ellian meent dat Snowden staatsgeheimen heeft geopenbaard. Maar da’s nooit aangetoond. Snowden heeft de Amerikaanse overheid in verlegenheid gebracht door het samen met journalisten selectief naar buiten brengen van documenten over de onrechtmatigheid van de massaspionage van burgers. Zo onrechtmatig dat zelfs congresleden er onvoldoende over geïnformeerd waren. Ellian suggereert dat Snowden samenwerkt met de Russen. Dat is lasterpraat en wordt door de Amerikaanse regering ontkend. Edward Snowden zit tegen zijn zin vast in Rusland omdat de VS z’n paspoort introkken.’

Wat Ellian doet is niet zozeer inzichtelijk omdat het als in een perfecte storm aantoont hoe columnisten af kunnen dwalen van de feiten en met hun eigen fantasie op de loop kunnen gaan, maar omdat hij dat alles op een indirecte wijze legitimeert met zijn positie aan de Universiteit van Leiden, een gerenommeerd medium als Elsevier en valse abstracties over recht en politiek die zouden volgen uit zijn rechtswetenschappelijke kennis.

Ellian is in zijn column geen rechtsfilosoof of journalist, maar een politieke activist die het niet te doen is om het vinden van de waarheid. Daarom speldt hij lezers van Elsevier onwaarheden over Snowden op de mouw.

Neem nou alleen al de zinnen ‘Snowden kreeg asiel van de Russische president Vladimir Poetin: hij is te gast bij de Russische veiligheidsdiensten’ en ‘Snowden zat toen [GK: 2014] op schoot van de FSB, de Russische veiligheidsdienst.’ Dit is achterklap, roddel en suggestie van Afshin Ellian. De waarheid is dat Snowden niet te gast is bij de Russische veiligheidsdiensten, het contact ermee altijd heeft ontkend en ook geen interessant doelwit was voor de FSB omdat hij de geheime NSA-documenten in Hong Kong achter zich had gelaten en overhandigde aan de journalisten Glenn Greenwald, Ewen MacAskill en Laura Poitras die deze op hun beurt verspreidden onder collega’s zoals Barton Gellman. Snowden zit aantoonbaar niet op schoot van de FSB, maar wat wel een waarheid lijkt: Afshin Ellian zit op schoot van de AIVD. Als fantast en verrader van de waarheid.

Foto: Edward Snowden per satellietverbinding in de Stadsschouwburg, 2014. Credits: ANP. Als illustratie bij Elsevier-column ‘Edward Snowden is een ordinaire verrader en een fantast’ van Afshin Ellian.

Ronald van Raak (SP) stelt kamervragen over AIVD en Snowden

‘Waarom bent u niet bereid Snowden politiek asiel te verlenen en in Nederland in alle vrijheid zijn verhaal te laten doen?’ vraagt Ronald van Raak (SP) minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken in kamervragen. Niet de eerste keer dat hij dit het kabinet vraagt. Eigenlijk is de vraag ruimer: ‘Waarom neemt het kabinet het asielverzoek van Snowden niet in behandeling en informeert het Snowden noch de Tweede Kamer daarover?’ Het asiel van Snowden wordt door het kabinet doodgezwegen. Op 30 juni 2013 diende Sarah  Harrison namens Snowden in allerlei landen waaronder Nederland een asielverzoek in. Ze kreeg geen antwoord.

Het is goed dat Van Raak alert blijft en af en toe kamervragen over Snowden stelt. Zoals uit de andere vragen over de hechte samenwerking van Duitsland met de NSA blijkt zijn de gevestigde Nederlandse partijen niet  onafhankelijk van de VS om een besluit te nemen. Zolang de regering van de VS niet het groene licht geeft aan VVD en PvdA zal het kabinet Snowden geen asiel verlenen. Niet alleen Nederlandse burgers of Snowden, maar ook de Tweede Kamer wordt over dit onderwerp genegeerd. Nederland heeft het denken en handelen uitbesteed. Geoutsourced in turbotaal. Ermee geconfronteerd vlucht het kabinet zelfs voor de verantwoording om uit te leggen waarom het zich zo afhankelijk van anderen maakt. Ook in het Europarlement waren er pogingen om Snowden asiel te verlenen. GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini was in maart 2014 een van de indieners van een voorstel om Snowden bescherming in de EU te bieden. Het mislukte.

Europese landen en de VS blokkeren eenzijdig de asielrechten van Snowden. Hij was eind juni 2013 in Moskou op doortocht van Hong Kong naar Latijns-Amerika toen de Amerikaanse regering eenzijdig zijn paspoort introk en hij strandde. Als een statenloze zonder rechten. Het is dus een misverstand om te veronderstellen dat Snowden voor de Russische Federatie koos. Dat deed hij niet, hij werd buiten zijn wil om tot Rusland veroordeeld door zijn eigen regering. De Amerikaanse regering veroordeelde Snowden door een speciale timing en afweging tot de grootste vijand van de VS. Vraag is hoe politiek en publicitair verstandig dat was.

De baas van de Nederlandse inlichtingendienst AIVD is niet positief over Snowden en kan diens kritiek dat zijn dienst een schoothondje van de NSA is niet hebben. In een interview met NRC van 1 mei 2015 zegt Rob Bertholee: ‘Wie biedt meneer Snowden nou echt tegenspel?’ met het stilzwijgende verwijt dat de journalistiek te weinig kritisch is. Wie weet. Maar dat valt makkelijk op te lossen door Edward Snowden asiel in Nederland te verlenen en hem vervolgens in het publieke debat te laten spreken en krachtig tegenspel te bieden. Zolang Nederland echter niet alleen weigert om Edward Snowden asiel te verlenen, maar zelfs om over de behandeling van zijn asielaanvraag bijzonderheden te geven klinken Bertholees woorden vrijblijvend en vals.

Foto: Edward Snowden via satellietverbinding. Credits: Christopher Lane/PA. 

Zie hier voor postings over Edward Snowden en zijn asielaanvragen.

Piratenpartij moet meer aan de weg timmeren. Kei- en keihard

Wordt het ooit nog iets met de Piratenpartij? Ik twijfel. Zomer 2012 werd ik lid, maar ik hou m’n hart vast. De Nederlandse Piratenpartij wil maar niet doorbreken. Niet in de peilingen en niet in het publieke debat. Het blijft marginaal. Als het bij de volgende verkiezingen voor gemeenten en Europa niet lukt, dan lukt het nooit.

Wat is er meer nodig dan de onthullingen van Edward Snowden die de vreselijkste schendingen van de privacy aantonen, de scoops van Glenn Greenwald, de NSA die eigenmachtig burgerrechten opzuigt en van Orwellls 1984 een kindersprookje maakt, een AIVD-directeur Rob Bertolee die in het ontwijken van de waarheid z’n eigen waarheid naar zich toetrekt, een regenteske en bullebakkende minister Opstelten en een suffe, sullige minister Plasterk, een kundige lijsttrekker Dirk Poot en een gemotiveerde achterban met het hart aan de goede kant? Secretaris Gerben Brands legt het uit voor radio 1. Dat doet-ie goed. Maar toch overtuigt het niet.

De Nederlandse Piraten maken nog steeds weinig klaar. Ik breek graag een lans voor de partij, maar kan er niet meer van maken dan wat ik zie. Het product dat de Piraten in handen hebben is van goud, maar ze weten het tot nu toe niet te verzilveren. Op geen enkel moment. Waarom niet? Komt het door intern gekissebis? Of hun beroerde publiciteit met een website die een vormgeving heeft uit het jaar nul en maar niet spannend wil worden? Ik gun het de Piratenpartij, en bovenal de Nederlandse politiek zo graag, maar zie geen verbetering. Is het het tekort aan middelen dat een doorbraak door nieuwkomers verhindert? Het is nog 2,5 maand tot de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart. Piraten, gooi de schroom van jullie af. Ga in de aanval. Frontaal.

Foto: ‘Circa 1925: A fencing duel scene from the pirate film ‘Contraband‘, produced by Fred Leroy Granville. (Photo by General Photographic Agency/Getty Images)’

Het gevoel van 2013. En voor de nabije toekomst

In de haven van het Taiwanese Keelung loopt de gele badeend van de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman leeg. Op het eind van het jaar. Was de oorzaak een zwerm meeuwen, een arend met een scherpe snavel of gewoon het aflopende jaar? De toeschouwers reageerden teleurgesteld. Dat kan niet anders. Want bij dit soort gebeurtenissen wordt teleurstelling immer als de overheersende emotie opgevoerd.

Wat was het overheersende gevoel van 2013? Uiteraard maakt het uit of men zich bevond op de Syrische slagvelden, een Filipijns rampgebied of een Amerikaanse of een Noord-Europese stad. Ik ga uit van dat laatste. Mijn overheersend gevoel is dat overheden de burgers nog erger om de tuin leiden en voorliegen dan ik altijd al gedacht had. Laverend tussen enig vertrouwen dat het humanisme oplegt en gezond wantrouwen dat bestuurders en politici per definitie verdienen. Dat gevoel zie ik als de uiterste consequentie van de onthullingen van Edward Snowden.

Zoals de ‘opstand’ van 1968 pas in de jaren ’70 maatschappelijk indaalde zo zal het vermoedelijk nog enkele jaren duren voordat de onthullingen van Snowden hun volle beslag krijgen. Huidig beletsel om dit idee aan de bevolking over te brengen zijn de gevestigde media die nog steeds uit politieke berekening, calvinisme, gemakzucht en intellectuele luiheid uitgaan van het idee dat vertegenwoordigers van het openbaar bestuur en de politiek niet liegen.

Wat Edward Snowden en de herhaaldelijke verklaringen van onder meer de Amerikaanse, Britse en Nederlandse overheden die achteraf steeds weer niet leken te kloppen hebben aangetoond is dat  overheden hun eigen belang te eng opvatten. Langzaam, maar zeker sijpelt dat naar het grote publiek door. Een oude waarheid die deze keer door de zwart op wit documenten van Snowden niet meer genegeerd kan worden door de macht. Daarop dient de macht een antwoord te formuleren waaraan het in 2013 nog niet is toegekomen.

De leugenachtige James Clapper, de aarzelende Barack Obama, de arrogante David Cameron, de regenteske en bazige Ivo Opstelten of een achter de feiten aanlopende Ronald Plasterk vergezelden ons in 2013. Hoewel ze hun positie konden handhaven liepen ze afgelopen jaar leeg in geloofwaardigheid en vertrouwen. Wanneer de gevestigde media dat beeld eindelijk eens onverkort durven doorgeven aan het publiek zal dat in de nabije toekomst gevolgen hebben. Zoals zelfs schattige gele badeenden sneuvelen als hun tijd gekomen is.

Van Delden (CTIVD) wijst naar KPN. Waarom?

In een interview met De Persdienst verwijst de per 1 januari opstappende CTIVD-directeur Bert van Delden als toezichthouder van de veiligheidsdiensten naar KPN. ‘KPN kan precies nagaan dat wij nu hier dit gesprek hebben. En waar we straks naartoe gaan. Misschien zit dáár wel het grote privacyrisico.’ Nu.nl vat het samen.

Uit de samenvatting blijkt Van Delden goed de indruk te wekken nauwelijks te weten waarover-ie praat. Da’s schokkend. Op die houding kreeg Van Delden recent veel kritiek. Hij zou te weinig afstand nemen van de AIVD en de MIVD. Eerder ‘schoothond‘ dan ‘waakhond‘ werd de uitdrukking over zijn weinig kritische opstelling.

Het lukt Van Delden om door onhandigheid of een poging tot afleiding zijn laatste restje geloofwaardigheid te verspelen. Net voor z’n pensioen. Als-ie meent door het zwartmaken van de KPN de CTIVD, AIVD en MIVD, het kabinet Rutte en zichzelf te ontlasten dan heeft-ie het mis. Eerder het omgekeerde. Zijn ultieme onnozelheid.

Foto: Tweet van Simon Hania, 20 december 2013.

Hirsch Ballin nam in 2010 afstand van datamining, maar Defensie niet

Tegenstrijdigheden zijn handvaten voor tegenstrevers om beet te pakken. Degenen die de uitspraken gedaan hebben moeten het uitleggen. Op 15 september 2010 was Ernst Hirsch Ballin minister van Binnenlandse Zaken. Hij ontkende dat de overheid zich bezighield met ‘datamining‘. Maar Pieter Bindt, de directeur van de MIVD zegt in een commissievergadering op een vraag van SP’er Ronald van Raak dat het ministerie van Defensie al in 2009 bezig was met de voorbereiding van ARGO II. Het staat op het zogenaamde Rijks ICT-dashboard. ARGO II is een spionagesysteem dat grote aantallen data kan ‘verwerken’ dat ook door de AIVD gebruikt gaat worden. Onder de huidige wetgeving is het ongrondwettig. Waarschijnlijk is het intussen besteld bij het Israëlische bedrijf Nice Systems dat volgens James Bamford zijn wortels in de Israëlische geheime dienst Mossad heeft, aldus De Volkskrant. Zodat de conclusie is dat Hirsch Ballin op 15 september 2010 niet de waarheid sprak tegen het parlement. Of hij loog bewust of hij was niet goed op de hoogte. Zie hier het videoverslag met de vragen van kamerleden en de antwoorden van de directeuren van AIVD en MIVD stellen.

Foto: Schermafbeelding van de kamervragen van Ronald van Raak (SP) aan minister Plasterk naar aanleiding van antwoorden in een commissievergadering van de directeur van de MIVD Pieter Bindt.

Kohnstamm (CBP) kritisch op toezicht inlichtingendiensten

Brenno de Winter geeft CBP-voorzitter Jacob Kohnstamm op nu.nl in twee stukken ruimte om zich kritisch uit te laten over de NSA en aantasting van de privacy. In ‘Nederland kan NSA niet alleen te lijf‘ wordt uitgelegd dat Kohnstamm zich ermee bemoeit: ‘Hoewel de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in eerste instantie niet tot zijn werkterrein horen, vindt hij dat dat in het geval van de NSA-kwestie wel zou moeten‘. Omdat het CBP de waakhond is voor de bescherming van persoonsgegevens is dit een logische uitbreiding van het werkterrein: ‘De privacy van burgers is wel degelijk in het geding is. Wij hebben ons er daarom mee te bemoeien.’

Maar deze bemoeienis kan ook opgevat worden als kritiek op anderen die zich niet sterk maken voor het belang van de burger. Dat betreft de toezichthouder op de inlichtingendiensten CTIVD en de bewindslieden op de ministeries van Justitie en Binnenlandse zaken die te weinig afstand nemen van de spionagepraktijken.

Kohnstamm spreekt zich vanuit zijn rol als toezichthouder uit zoals geen enkele Nederlandse overheidsdienst, toezichthouder of kabinetslid tot nu toe deed. Premier Rutte zwijgt, minister Plasterk beweegt zich met vallen en opstaan door het dossier en spreekt zich voortdurend tegen, en minister Opstelten vraagt om vertrouwen, maar zet steevast Veiligheid boven Justitie. Kohnstamms kritiek is nodig. Een half jaar na het begin van de onthullingen van Snowden is het onderhand de hoogste tijd dat de uitvoerende macht enig teken van urgentie afgeeft. Dat ontbreekt tot nu toe. Er dient iets of iemand te zijn om het ongenoegen dat in de samenleving leeft over de massale spionage door geheime diensten te kanaliseren en om te buigen tot opbouwende kritiek.

D66’er Kohnstamm kijkt als voorzitter van de zogenaamde Artikel29-werkgroep die de verzamelde Europese privacytoezichthouders bundelt verder dan Nederland. Hij pleit voor Europese eenheid om de VS het hoofd te bieden en onderstreept dat in het interview met Brenno de Winter: ‘De overheersing van het Amerikaanse bedrijfsleven is zo groot dat privacywetgeving in heel Europa nodig is om daar zoveel mogelijk een beperking in aan te brengen.’ Kohnstamm geeft fijnzinnig aan waarom de spionage ontspoord is en niet doelmatig meer kan zijn: ‘Het grote probleem van veiligheidsdiensten is dat er zo ontzettend weinig terroristen zijn en dat je dus relatief gesproken meer informatie moet verzamelen dan je lief is.‘ Kritiek over de sector zelf is welkom.

In een ander stuk ‘CBP kritisch over oprekken rechten inlichtingendiensten‘ laakt Kohnstamm de commissie-Dessens die naar zijn idee te weinig afstand neemt tot de inlichtingendiensten: ‘Je moet een grote afstand houden tot degene op wie je toezicht houdt. In het rapport lijkt dit teveel bijeen te komen.’ Kohnstamm vindt het een goed principe dat nut en noodzaak van spionage moeten worden aangetoond. Maar in praktijk wordt dat soms vergeten. Naar zijn idee krijgt het rapport dat lek niet boven water: Mijn grote kritiek op het rapport is nu: gaat het om ongerichte kabelgebonden interceptie of gaat het om met zoektermen persoonlijke gegevens onderscheppen? Daar word ik niet wijzer van uit het rapport.‘ Word vervolgd, hopelijk met debat. 

Foto: Mad, War on Privacy, oktober 2013.

Oproep aan media: volg de spionnen zoals zij de burgers volgen

‘Willkommen auf meiner Website! Nachdem ich schon alles über Sie weiss, dürfen Sie jetzt auch mal etwas über mich erfahren. Denn nur ein transparenter Geheimdienstchef ist ein moderner Geheimdienstchef. Und wer nichts zu befürchten hat, hat auch nichts zu verbergen.‘ Aldus Markus Seiler. Burgers die niks te vrezen hebben, hebben niks te verbergen. Dat prenten overheden ons in. Dat geldt dus ook voor overheidsdienaren.

Wat kunnen media doen als inlichtingen- en veiligheidsdiensten steeds weer duiken voor controle, voldoende parlementair toezicht ontbreekt en de verantwoordelijke ambtenaren die er leiding aan geven in het openbaar geen verantwoording af willen of mogen leggen? In Zwitserland heeft Die Wochenzeitung een antwoord gevonden. Het volgde ‘Geheimdienstchef‘ Markus Seiler zoals geheime diensten willeurige burgers volgen. Ofwel, media kunnen inlichtingendiensten een koekje van eigen deeg geven door de leiders ervan te volgen. Die Wochenzeitung heeft het samengevat in een aparte website: markusseiler.ch. Eerder ludiek en signalerend met voorzichtig een teen in het water dan werkelijk indringend in de levenssfeer. Maar het is een begin.

Dit opent perspectief voor kritische Nederlandse media die het wegduiken van de Nederlandse geheime diensten en de ontwijkende antwoorden van ministers over de massale spionage van burgers goed beu zijn. Ze kunnen de directeur van de AIVD Rob Bertholee volgen zoals deze burgers volgt en dat weergeven in de website robbertholee.nl. En het woonhuis, woonomgeving, vrienden en vijanden, hobby’s, kerk of sportclub en werkplaats van directeur Pieter Bindt van de MIVD openbaren op de website pieterbindt.nl. Of zijn de Nederlandse media te netjes, te schijterig en te onderhorig omdat het formeel niet bij hun ethische code past?

Burgers worden massaal bespioneerd door binnenlandse of buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten, maar burgers en media achten zich te fatsoenlijk om ministers of directeuren van geheime diensten met gelijke munt te betalen. Zo resteert een a-synchrone strijd. Misschien moeten Nederlandse media toch nog maar eens achter hun oren krabben en bedenken waarom zwaardere middelen niet geoorloofd zouden zijn in de strijd tegen de massale spionage door overheden. Een agendapunt voor de komende redactievergadering. 

Foto: Schermafbeelding van de door Die Wochenzeitung opgezette website markusseiler.ch die de baas van de Zwitserse geheime dienst volgt. Information in English on TheLocalSwitzerland: Magazine spies on Switzerland’s top spy.