Glenn Greenwald toont aan dat beschuldigingen tegen Snowden bedrog zijn. Maar hiermee is de kwestie nog niet afdoend beslist

De vraag of Edward Snowden een Russische spion is valt vooralsnog niet te beantwoorden. Op 25 januari 2017 stelde ik dat in een commentaar aan de orde aan de hand van een boekbespreking door Charlie Savage van‘How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ van Jay Epstein. Mijn conclusie: ‘Het blijft vooral speculatie of Edward Snowden een Russische spion is. Harde bewijzen ontbreken, maar ook ondersteunend bewijs. Van de andere kant valt evenmin te bewijzen dat Snowden geen Russische spion is. Maar zolang er geen harde bewijzen zijn is het onterecht om Snowden een Russische spion te noemen.’

Ik vervolgde: ‘Tekenend voor de makkelijke manier van argumenteren van de Snowden-bashers is de gezaghebbende informatie-analist John Schindler die op z’n site ‘The XX Committee’ de erkenning door de hoge spion Franz Klintsevich als bewijs geeft.

Schindler verwijst ook steeds naar het hoofd van de Duitse BND Gerhard Schindler als bewijs dat Snowden een spion is die gerund zou worden door het Kremlin. Maar Gerhard Schindler komt helemaal niet met hard bewijs. Hij noemt Snowden een verrader. Dat is een mening of observatie, geen bewijsvoering.’

Glenn Greenwald die in 2013 samen met Laura Poitras de onthullingen van Edward Snowden de wereld in bracht komt nu met aanvullend ontlastend bewijs in een artikel voor The Intercept. Theorieën die de schuld van Snowden zouden moeten aantonen beweerden dat hij eind mei 2013 11 dagen niet traceerbaar zou zijn geweest en in die tijd geheime informatie aan de Chinese of Russische inlichtingendiensten zou hebben gegeven. Die theorie werd gretig in de pers gedeeld. Greenwald toont aan de hand van notarieel vastgestelde documenten aan dat Snowden niet onvindbaar was, maar gewoon zijn intrek had genomen in het Mira Hotel in Hong Kong waar Greeenwald, Poitras en Guardian-journalist Ewen MacAskill dagenlang met hem spraken.

Snowden is een middel geworden. Snowden is een lakmoesproef voor politieke correctheid. Snowden is een richtpunt voor kritiek op het autoritaire bewind van Putin en ondersteuning voor bestedingen van de Amerikaanse veiligheidsindustrie. Of juist het tegenovergesteld om het Amerikaanse neoconservatisme in de beklaagdenbank te zetten. Zo wordt ‘Snowden’ een valkuil van politieke meningen die nog weinig met het handelen van de historische persoon Edward Snowden te maken hebben. In Nederland is journalist Hans de Vreij iemand die de theorie van Schindler volgt en zo zijdelings de Amerikaanse veiligheidsindustrie steunt.

In een update bij genoemd Intercept-artikel zegt Greenwald dat Schindler hem op Twitter heeft geblokkeerd : ‘former NSA employee Schindler, who responded by blocking me on Twitter and then suggesting that both myself and the Intercept are controlled by Putin’. De beschuldigingen over en weer vliegen in het rond zonder te landen. Ik ben het eens met Greenwald dat er geen bewijs is dat aantoont dat Snowden een Russische spion is, maar ik acht het mogelijk dat dat bewijst nog ooit aan de oppervlakte komt. Alleen aan de hand van de openbare bronnen is dat naar mijn idee op dit moment niet vast te stellen. Op de achtergrond speelt ook het probleem dat gespecialiseerde, geprofileerde journalisten als Schindler of Greenwald in hun eigen bubbel zitten en vanuit hun invalshoek gelijk hebben, maar toch het overkoepelende beeld niet goed weergeven.

Mijn reactie bij het artikel van Greenwald: ‘You are right about John Schindler who is spreading allegations without proof about Snowden who should be in the pocket of the Kremlin. The only references he gives are 1) Franz Klintsevitch, Russian senior and deputy chairman of the defense and security committee who is part of the Russian security industry and therefore by definition not impartial and 2) Former head of the German BND Gerhard Schindler who calls Snowden a traitor, but not a Russian agent (‘Ich habe gesagt, dass Snowden ein Verräter ist und sich in die Hand der russischen Geheimdienste begeben hat. Dabei ist er zu ihrem Handlanger geworden’). http://www.berliner-zeitung.de/25148756‘. Het laatste woord over Snowden is nog niet gevallen.

Foto: The Mira Hotel, Hong Kong.

Aantijging dat Snowden Russische spion is wacht nog steeds op publieke onderbouwing. Charlie Savage antwoordt Jay Epstein

Sargasso verwijst in een bericht naar een bespreking door Charlie Savage in The New York Review of Books van ‘How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ van Jay Epstein. Savage is kritisch op Epstein die stelt dat Snowden een Russische spion is. Hoewel Epstein toegeeft dat Snowden kan zijn begonnen als klokkenluider om te eindigen als spion. De wrok en verbittering die in sommige geledingen van de Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten bestaat over de onthullingen van Snowden in The Guardian en andere media in 2013 kan niet onderschat worden. Epsteins boek is er de weerslag van. Mijn commentaar:

Het blijft vooral speculatie of Edward Snowden een Russische spion is. Harde bewijzen ontbreken, maar ook ondersteunend bewijs. Van de andere kant valt evenmin te bewijzen dat Snowden geen Russische spion is. Maar zolang er geen harde bewijzen zijn is het onterecht om Snowden een Russische spion te noemen.

Dat hij in Moskou is gestrand is valt vooral ex-president Obama en zijn toenmalige Justitieminister Eric Holder te verwijten die Snowdens paspoort introkken op diens vlucht naar Latijns-Amerika. Juist op het moment dat hij in Moskou moest overstappen. Zij leverden hem over aan de Russen. Wat je noemt een uitermate domme manier van handelen. Wat is de logica dat ze hem kwijt wilden in het land dat Snowden het meest onbereikbaar maakte en het best beschermde? ik wacht nog op een verklaring hiervoor.

Tekenend voor de makkelijke manier van argumenteren van de Snowden-bashers is de gezaghebbende informatie-analist John Schindler die op z’n site ‘The XX Committee’ de erkenning door de hoge spion Franz Klintsevich als bewijs geeft.

Schindler verwijst ook steeds naar het hoofd van de Duitse BND Gerhard Schindler als bewijs dat Snowden een spion is die gerund zou worden door het Kremlin. Maar Gerhard Schindler komt helemaal niet met hard bewijs. Hij noemt Snowden een verrader. Dat is een mening of observatie, geen bewijsvoering.

Snowden kan als een ethische spion gezien worden die met zijn onthullingen naar buiten kwam om de geheime massaspionage van burgers door de NSA te openbaren. Dat hebben de westerse informatiediensten Snowden nooit vergeven. Ze doen er alles aan om hem via de media in diskrediet te brengen. Snowden heeft meermalen aangegeven dat hij tegen zijn zin in de Russische Federatie verblijft. Hij wil zich voor een Amerikaanse rechtbank verantwoorden als hem een openbaar en eerlijk proces wordt toegezegd. Niet een enkele reis naar de kerker onder verwijzing van de Espionage Act 1916 zonder recht op weerspraak. Maar de regering-Obama wilde hier niet aan.

Zo weten we nog steeds niet 100% zeker of Snowden een held of een verrader is. De te simpele bewijsvoering van de Snowden-bashers doet vermoeden dat ze met hun goed georganiseerde netwerk na 3,5 jaar nog steeds niet bewezen hebben dat Snowden een Russische spion is. Terwijl inlichtingen hun expertise is. Dat laat voorlopig de optie open dat Snowden waarschijnlijk geen Russische spion is.

Foto: Schermafbeelding van deel van boekbespreking door Charlie Savage van Jay Epstein. ”How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ in The New York Review of Books, 9 februari 2017.

Europees Parlement spreekt zich uit tegen massaspionage. En voor Edward Snowden

Het Europees Parlement heeft vandaag een resolutie (p.182-192) aangenomen die de Europese Commissie, andere EU instellingen en nationale regeringen aanspoort serieus werk te maken van het voorkomen van massaspionage van burgers. Zoals Jan Philipp Albrecht zegt is er tot nu toe in de EU niets gebeurd naar aanleiding van de onthullingen vanaf juni 2013 van Edward Snowden. Tevens besloot het EP met  een nipte meerderheid van 285 tegen 281 om een beroep te doen op de EU-lidstaten om “eventuele strafrechtelijke aanklachten tegen Edward Snowden te laten vallen, hem bescherming te bieden en uitlevering en doorvoer door derden te voorkomen onder de erkenning van zijn status als klokkenluider en verdediger van internationale mensenrechten”. Tot nu toe heeft geen enkele EU-lidstaat Snowden asiel verleend, hoewel hij daar wel om heeft verzocht. Door intrekking van zijn paspoort door de Amerikaanse regering is Snowden gestrand in Rusland wat het hem vanaf juni 2013 onmogelijk maakte verder te reizen naar Latijns-Amerika.

Foto: Schermafbeelding van persbericht ‘Mass surveillance: EU citizens’ rights still in danger, says Parliament’, 29 oktober 2015.

Plasterk zet klok terug met voorstel massale spionage van burgers

Nederland Gidsland, maar dan in het negatieve. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken (PvdA) die verantwoordelijk is voor de AIVD trekt ook buiten de grenzen aandacht door een wetsvoorstel om de geheime diensten meer bevoegdheden te geven om ook niet specifiek verdachte burgers massaal af te luisteren, en het toezicht daarop te beperken. Dit staat haaks op ontwikkelingen als gevolg van de onthullingen in 2013 van Edward Snowden die de bevoegdheden van inlichtingendiensten inperken. Plasterk verdedigt zich door te beweren dat de wetgeving bij de tijd moet worden gebracht vanwege de expansie van het internet.

Techdirt citeert uit het blog van Matthijs R. Koots en constateert: ‘There’s more bad news than good in the proposal. While it’s understandable that surveillance laws would need to be revisited more than a decade on from their original installation, it would have been nice to see a little more restraint deployed, rather than the assumption that an expansion of powers (without a corresponding expansion of oversight) is the only way to deal with evolving communications methods.’ Critici missen in de voorstellen dus zowel terughoudendheid in de massale spionage van burgers als een uitbreiding van toezicht die daarbij zou horen. Plasterk houdt het toezicht in een hand. Namelijk in zijn eigen hand. Tot 1 september 2015 kan gereageerd worden, wat Bits of Freedom zegt te doen. Ter bescherming van onze digitale burgerrechten. Plasterk, wonderkind of total loss?

Foto: Schermafbeelding van ‘PERSBERICHT: PLASTERK MAAKT NIEUW SLEEPNET VOOR GEHEIME DIENSTEN BEKEND’ van 2 juli 2015 van Bits of Freedom. 

Maakte massale surveillance aanslag Charlie Hebdo mogelijk?

Julian Assange antwoordt in een verklaring op een artikel van Max Hastings van de Brits Daily Mail. Wie heeft het bij het rechte eind, Hastings of Assange? De finesse zit ‘m in het verschil tussen gerichte en massale surveillance door de staat. Hastings gaat uit van het idee dat de onthullingen van Edward Snowden en Assange de staatsveiligheid van westerse landen in gevaar zou hebben gebracht. Veiligheidschefs geven echter toe dat dit nooit is aangetoond of dat massale spionage aanslagen heeft voorkomen. Edward Snowden beweerde zijn onthullingen juist te doen om een fundamenteel debat over democratie en veiligheid op gang te brengen. En zo de staat in de staat van de veiligheidsindustrie ter discussie te stellen die niet altijd handelt in het belang van burger of staat. Maar in veel gevallen uit deelbelang van bedrijven, politieke facties en spionageindustrie.

Assange en Snowden menen dat massale spionage van burgers ondoelmatig is en het opereren van veiligheidsdiensten eerder hindert dan helpt. Wat gevraagd wordt in het bestrijden van terrorisme is een aanpak op maat die bestaat uit gerichte surveillance van potentiële daders. Dat begint met een goede analyse, het vrijmaken van middelen voor de uitvoering en niet langer het accent op techniek, maar vooral veldwerk van experts met talenkennis en kennis van de doelgroep die gevolgd moet worden. Het gelijk van Assange is dat de keuze voor het massaal volgen van alle burgers het failliet van de gerichte surveillance is geworden.

Assange vraagt zich af waarom het kantoor van Charlie Hebdo slecht beveiligd was. Dat heeft waarschijnlijk vooral te maken met de mentaliteit van de medewerkers die afstand van de overheid wilden houden om hun mentale vrijheid te behouden. Ze beseften de staat voor bescherming nodig te hebben, maar wilden zich niet in een kooi laten stoppen. Het niet voorkomen van de aanslag op Charlie Hebdo kan evenmin volledig op rekening van de verkeerde afweging in het soort surveillance worden gelegd zoals Assange doet. Surveillance is nooit waterdicht. Toch is het vreemd dat de daders aan semi-automatische wapens konden komen en deze aanslag konden plegen terwijl ze in beeld waren bij de Franse veiligheidsdiensten. De aanslag roept de vraag op of het geld dat de veiligheidsindustrie krijgt toegewezen optimaal besteed wordt. Het antwoord lijkt ‘nee’.

Foto: Verklaring van Julian Assange in antwoord op artikel Max Hastings voor de Daily Mail.

EP roept op tot opschorting TTIP vanwege massale spionage VS

Op de vraag die Europarlementariër Sophie in ’t Veld (D66) stelt hebben de veiligheid- en inlichtingendiensten geen antwoord. Al sinds het debat over de massaspionage van burgers in juli 2013 door de onthullingen van Edward Snowden in een stroomversnelling kwam ligt de vraag op tafel. Het gaat over de doelmatigheid van de methode die de geheime diensten hanteren om steeds meer persoonlijke data van steeds meer onschuldige burgers te verzamelen. Omdat de geheime diensten vele aanslagen niet hebben weten te voorkomen ontstaat het idee dat ze niet doelmatig met de data omgaan. Aanwijzingen voor aanslagen heeft het wel verzameld, maar door de massaliteit worden die niet tijdig gefilterd. Zodat ingrijpen te laat komt. Dit geldt niet alleen de Britse en Amerikaanse diensten, maar ook de partners in landen waar aanslagen niet voorkomen werden. Het Europarlement gebruikte vandaag het in onderhandeling zijnde TTIP-verdrag met de VS als hefboom. Als de Amerikaanse spionageactiviteiten van burgers niet worden gestopt, dan dreigt het dat verdrag te blokkeren.

Rapport: Massale spionage niet van invloed op bestrijding terrorisme

Het vandaag verschenen rapport ‘Do NSA’s Bulk Surveillance Programs Stop Terrorists?‘ van de in Washington D.C. gevestigde non-profit New America Foundation toont aan dat de massale spionage door de NSA geen enkele invloed heeft op de bestrijding van het terrorisme. Het rapport prikt de claims van de NSA en de overheid door dat de ‘bulk‘ surveillance van telefoon- en emailgegevens van honderden miljoenen Amerikanen en anderen op enige manier een rol heeft gespeeld bij terugdringing van het terrorisme. De New America Foundation noemt deze claims overdreven en zelfs misleidend (‘overblown and even misleiding’).

Foto: Schermafbeelding met grafiek en analyse over rapport ‘Do NSA’s Bulk Surveillance Programs Stop Terrorism?‘ van de New America Foundation, 13 januari 2014.

Binney en Hedges alarmeren opnieuw voor NSA en controlestaat

Verdedigers van massale spionage van burgers door inlichtingendiensten als de NSA, GCHQ of AIVD beweren dat het concreet geen enkele burger schaadt. NSA-klokkenluider William Binney geeft een voorbeeld van het tegendeel. Samen met publicist Chris Hedges wijst-ie op een almachtige politiemacht die met geweld bij elke burger kan binnenvallen. Waarbij Stasi-proporties verbleken. In de controlestaat waar de veiligheidsindustrie de politiek bepaalt en geen enkele politicus die macht durft te trotseren. Ook president Barack Obama niet.

William Binney zegt (na 12’02”): ‘I’ve known for quite some time that the FBI had direct access to these databases that NSA was creating from all their collection in terms of phones and emails. I didn’t know how they were using it exactly, because I wasn’t–I didn’t have any insight or knowledge about that. But it was recently published in a Dutch newspaper how they were–how the Drug Enforcement Agency had created a separate division, a special operations division, to look into the NSA data to find information about citizens that were involved in drugs or other kinds of criminal activity, and then used that evidence to point state and local police to them to arrest them. And then, once they get them arrested, they had rules on how to manage this data. They weren’t to tell the police who made the arrest or the courts or the lawyers defending or prosecuting or the judges, and no one was to know the source of the original data. They had to do a parallel construction, which was to go and find evidence that they would have accumulated in a normal police procedure to justify an arrest to begin with, and then substitute that evidence for the information that they really used to arrest’.

Zo wordt spionage die inlichtingendiensten zeggen te gebruiken voor de bestrijding van terrorisme ingezet tegen gewone burgers. Op zich geen probleem als dat tot een eerlijk proces zou leiden waarin verdachten zich kunnen verdedigen. Maar omdat de verdachten niet weten hoe een onderzoek begon kunnen ze nooit meer uitkomen bij ontlastend bewijs. Bijvoorbeeld fouten die in een onderzoek gemaakt worden waardoor het onderzoek volgens de wet ontoelaatbaar is. Door de ‘parallelle constructie’ worden de rechten van verdachten geschonden. Feitelijk niet eens een nieuwe methode, maar door de koppeling van bestanden en de technische mogelijkheden neemt het een grote vlucht. En kan de politie onderzoeken manipuleren en wordt verdachten een eerlijk proces ontnomen. In een rechtsstaat is dat onaanvaardbaar. Maar tegenover de almachtige politie staat geen enkele corrigerende macht meer. Precies dat is de opstap naar een politiestaat die in handen van de verkeerde mensen volkomen kan ontsporen in een dictatuur. Nu worden de mogelijkheden opgebouwd.

Zie hier voor het transcript van het gesprek, deel 1.

Rand Paul ziet James Clapper als schadelijker dan Edward Snowden

Republikeins senator Rand Paul is in z’n reactie op de uitspraak van rechter Richard Leon en de bevindingen van de door president Obama ingestelde commissie over de afluisterpraktijken van de NSA duidelijk. De door toedoen van Edward Snowden geopenbaarde programma’s die de toets der kritiek niet kunnen doorstaan dienen gestopt te worden. Als het moet via de rechter, hoewel niet op voorhand duidelijk is of de zaak ontvankelijk (‘standing‘) wordt verklaard. Het gaat niet over aansprakelijkheid, maar grondwettelijkheid. Opvallend is dat Paul van mening is dat de directeur van de National Intelligence James Clapper wegens meineed en liegen tegen het congres schadelijker heeft gehandeld voor de inlichtingencapaciteit van de VS dan alles wat Edward Snowden deed. Rand Paul verwijt president Obama Clapper niet ontslagen te hebben.

In een reactie bekritiseert de rechtse Republikeinse afgevaardigde en supporter van de veiligheidsindustrie Peter King de uitspraken van Rand Paul. King stelt dat Paul zijn excuses moet aanbieden aan Clapper. Deels veinst King om partijpolitieke redenen verontwaardiging over Paul. Ze worden beide als kandidaat gezien voor de presidentsverkiezingen in 2016. Deels meent Peter King met z’n conservatieve agenda echt wat-ie zegt.

Foto: DNI James Clapper die afgelopen maart 2013 loog tegen het congres, dat achteraf toegaf maar niet ontslagen werd door president Obama.

Rechter Leon vindt NSA-praktijken ongrondwettelijk. Wat nu?

In gesprek met Sascha Meinrath van the New America Foundation’s Open Technology Institute geeft Amy Goodman van Democracy Now! een overzicht van actuele zaken. Zoals de uitspraak van de federale rechter Richard Leon die de methodiek van de NSA om met een sleepnet metadata van burgers op te halen ‘bijna zeker’ ongrondwettelijk vindt. Critici van de massale overheidsspionage zien hierin een waterscheiding, een begin van een mentaliteitswijziging die zulke praktijken voor de toekomst verbiedt. President Obama biedt weerstand met een ‘onafhankelijke’ evaluatiecommissie die onder feitelijke leiding van de directeur van ‘National Intelligence’ James Clapper niet onafhankelijk kan opereren. En de NSA en Obama mobiliseren de gevestigde journalistiek die de misleiding door de overheid volgt. Fundamentele kritiek komt van de flanken.