Jamieson stelt in ‘Cyberwar’ dat Trump zonder hulp van Kremlin de verkiezingen niet had gewonnen. Analyse van Mayer in New Yorker

Jane Mayer gaat in een uitgebreid artikel in The New Yorker in op de vraag of president Trump zonder hulp van de Russen de presidentsverkiezingen in 2016 had gewonnen en haar antwoord is ontkennend. Trump heeft uitsluitend door manipulatie van de Russen kunnen winnen. Mayer baseert zich op het boek ‘Cyberwar: How Russian Hackers and Trolls Helped Elect a President—What We Don’t, Can’t, and Do Know’ van hoogleraar communicatie Kathleen Hall Jamieson dat op 18 oktober 2018 verschijnt bij Oxford University Press, twee weken voor de tussentijdse Congres-verkiezingen. Mayer beeldt Jamieson af als een neutrale en onpartijdige wetenschapper die zich uitsluitend baseert op feiten en nauwgezet forensisch onderzoek heeft gedaan.

Pikant is de rol van voormalig FBI-directeur James Comey die vlak voor de verkiezingen met beschuldigingen over Hillary Clinton naar buiten kwam. Dit was zonder precedent omdat de FBI zich hiermee actief in de verkiezingen mengde en omdat minister van Justitie Loretta Lynch door Comey werd gepasseerd. Volgens analisten heeft Comey’s interventie Trump de overwinning opgeleverd in swingstates Michigan, Pennsylvania, Wisconsin en Florida waardoor hij met een kleine marge van 80.000 stemmen het Electoral College won, ondanks de bijna 3 miljoen stemmen meer stemmen voor Clinton. De ironie is dat Comey die een grote bijdrage geleverd zou hebben aan Trumps overwinning in 2017 door hem ontslagen werd. Waarom Comey zo opvallend buiten zijn boekje handelde in oktober 2016 beschrijft Mayer. Comey zou zich gebaseerd hebben op valse informatie van de Russen die door de inlichtingendiensten tijdig als vals was ontmaskerd, maar ondanks dat gehandeld hebben vanwege de optiek in de verkiezingsstrijd van deze Russische desinformatie.

Mayer laat wetenschappers en opinie-leiders aan het woord die betwijfelen of de Russen de verkiezingen doorslaggevend ten gunste van Trump hebben beïnvloed. Niemand betwijfelt overigens dat de Russen zich gemengd hebben in de verkiezingsstrijd ten gunste van Trump. Jamieson lijkt dit als enige nauwgezet bestudeerd te hebben, terwijl anderen eerder een houding hebben van ‘we zullen het nooit kunnen weten’. Mayer wijst ook op data van onder meer Facebook die nog niet zijn vrijgegeven en Jamiesons theorie verder zouden kunnen onderbouwen. Uiteraard roept dit de vraag op hoe legitiem Trumps presidentschap is als hij tegen de grondwet in door een buitenlandse macht aan het presidentschap is geholpen. Die vraag komt met de publicatie van Jamiesons boek ‘Cyberwar’ vermoedelijk weer centraal in het publieke debat te staan.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘How Russia Helped Swing the Election for Trump’ van Jane Mayer in The New Yorker (October 1, 2018 Issue). 

Foto 2: Schermafbeelding van omslag van boek ‘Cyberwar; How Russian Hackers and Trolls Helped Elect a President – What We Don’t, Can’t, and Do Know’ van Kathleen Hall Jamieson. Verschijnt op 18 oktober 2018 (verwachting) bij Oxford University Press.

Foto 3: Schermafbeelding van passage uit artikel ‘How Russia Helped Swing the Election for Trump’ van Jane Mayer in The New Yorker (October 1, 2018 Issue). 

Nieuw indirect bewijs voor betrokkenheid Kremlin bij inmenging Amerikaanse verkiezingen

In een artikel gaat AP in op de Russische inspanningen om de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 te beïnvloeden. Die inmenging is onomstotelijk bewezen of het ook het verschil maakte in Trumps verkiezing is niet duidelijk. AP heeft de hand weten te leggen op een door een westers bedrijf samengestelde lijst van Russische hackers van aan te vallen e-mails accounts. Dat gaat verder dan leden van de Amerikaanse Democratische partij alleen, maar bevat ook Oekraïense officieren, Russische oppositieleiders en bedrijven van de Amerikaanse defensie industrie. Op de ongepubliceerde lijst komen mogelijk ook Nederlandse doelen voor.

Volgens deskundigen onthult de selectie het belang van de Russische Federatie. ‘Een modellijst van personen die Rusland zou willen bespioneren, in verlegenheid, diskrediet of tot zwijgen brengen’, zo zegt Keir Giles,   directeur van het Conflict Studies Research Center in Cambridge. De lijst is samengesteld door het cybersecurity bedrijf Secureworks aan de hand van allerlei data, waaronder een per ongeluk door de Russische hackersgroep Fancy Bear geopenbaard deel van haar eigen phishing operaties. De lijst biedt krachtig bewijs dat het Kremlin zich bemoeide met de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Iets wat het tot nu toe ontkent.

Hoe moet het Kremlin manoeuvreren in beïnvloeding van de Franse presidentsverkiezingen?

Waarom het door het Kremlin gecontroleerde en gefinancierde RT advocaat Hosni Maati commentaar laat geven bij anti-Le Pen relletjes in Parijs is de vraag. Veelzeggend is de reflex van de journalist (‘hoewel ze ook veel steun heeft, nietwaar?’) op Maati’s betoog dat Le Pen een racist is. Zo uitgesproken hoort het Kremlin het niet graag. Maar het wordt wel verspreid via het YouTube-kanaal. Berichten wijzen erop dat het Kremlin er alles aan doet om de Franse en Duitse verkiezingen door hacking en inzet van (sociale) media te beïnvloeden, zoals The Hill en DW berichten. Reden daarvoor is niet de sterkte, maar de zwakte van de Russische Federatie. Het kan niet concurreren met de VS of EU en zoekt daarom de afleiding. De reportage is klassieke RT: relletjes in het Westen die moeten aantonen hoe verdeeld het is. Maati gaat daar uiterst slim mee om door zijn betoog te larderen met verwijzingen die zeggen dat Frankrijk en de Fransen nog steeds gaan voor de democratie.

Vanuit het perspectief van de Russen is het nog helemaal niet zo makkelijk om de juiste strategie te vinden in de ondermijning van Europa. Immers een kwestie van maatvoering. Er bestaat overeenstemming over het idee dat het in het belang van de Russische machthebbers is om de EU te verzwakken. Tegelijkertijd is de EU de afzetmarkt voor gas en olie waarop de Russische economie draait. En een veilige haven om geld te stallen, huizen te kopen, kinderen te laten studeren en vakantie te vieren. Sancties gooien dat schema deels in de war. Verregaande politieke chaos en een teruglopende economie in de EU-lidstaten is echter niet in het belang van het Kremlin. Het is dus hogere kunst om de EU gecontroleerd en met mate te ondermijnen, maar niet te veel.

In de Franse presidentsverkiezingen moge Marine Le Pen de droomkandidate van het Kremlin lijken, maar zij is dat niet. Wel François Fillon omdat het Kremlin liever kiest voor voorspelbaarheid en continuïteit. Aan dat profiel voldoet de conservatieve Fillon beter dan Le Pen. Door schandalen is zijn steun echter geslonken en dreigt hij de tweede ronde te missen. Maar de linkse kandidaat en oud-Trotskist Jean-Luc Mélenchon is met 19% opgestoomd in de peilingen. Hij is net als Fillon en Le Pen een bewonderaar van Putin. De socialistische kandidaat Benoît Hamon zette zich onlangs zelfs af tegen Mélenchon door te wijzen op het verschil dat hij zijn beleid niet af zal stemmen op het Kremlin, aldus Marianne. Het blijft merkwaardig dat van de vier kansrijke kandidaten er drie onder invloed van het Kremlin staan. Als de enige die dat niet doet -Emmanuel Macron- wint, dan blijkt dat het Kremlin de juiste maatvoering heeft gemist. Of gewoonweg tekortschoot in invloed.

CISPA dreigt controlestaat te realiseren. Kom in actie voor vrijheid

CISPA vergroot de staatsmacht, verkleint de burgerrechten en bevordert de samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven. Critici zien er geen goede balans in tussen veiligheid en vrijheid. Burgers worden juridisch buitenspel gezet en uitgeleverd aan overheden, bedrijven en veiligheidsdiensten. Cenk Uygur van The Young Turks vergeleek in mei 2012 de samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven met het fascisme. CISPA is op te vatten als een voortzetting van SOPA en PIPA. Met het verschil dat de overheid nu bedrijven als Facebook en Google binnenboord heeft. Politici die voorstemmen hebben zakelijke belangen bij de lucratieve contracten.

Op 18 april passeerde een CISPA-wetsvoorstel het door de Republikeinen gecontroleerde Huis. De Cyber Intelligence Sharing and Protection Act ondermijnt de privacy en het Witte Huis heeft gedreigd dat president Obama het blokkeert met zijn veto. Het moet nog de door de Democraten gecontroleerde Senaat passeren, daar is de weerstand groter. In februari 2012 werd een eerder voorstel er mede door de Republikein John McCain geblokkeerd. Maar zijn de Democraten te vertrouwen? In het Huis stemden 92 Democraten voor.

CISPA is ook voor Nederlanders belangrijk. Het maakt het de Amerikaanse regering mogelijk om uw en mijn internetverkeer in te zien als daarbij Amerikaanse bedrijven betrokken zijn. Met Facebook, Google, Instagram, WordPress, Twitter, Microsoft, Apple en vele Amerikaanse internetbedrijven is die kans voor Nederlandse internetgebruikers tamelijk reëel. Daarom is het onjuist om het als een binnenlands Amerikaans onderwerp te beschouwen. De invloed is verstrekkend. Als protest tegen CISPA heeft Anonymous 22 april uitgeroepen tot ‘Internet Blackout Day‘. Er wordt die dag verzocht om sites ‘op zwart’ te zetten met een toelichtende tekst.

Foto: Protesttekst Internet Blackout Day , 22 april 2013.

LIVE Mail Art Piece by !Mediengruppe Bitnik featuring Julian Assange

Verzenden van een pakket met camera via Royal Mail is een kunst. Via een gat wordt de reis gedocumenteerd. Gericht aan de naar de Ecuadoriaanse ambassade in Londen gevluchte Julian Assange. Afzender het Zwitserse kunstcollectief !Mediengruppe Bitnik. Maar ook een test om te zien of het arriveert. Social-sound.nl omschrijft wat Bitnik doet: ‘(..) !Mediengruppe Bitnik onderzoekt de potentie van micromedia in een wereld van masssamedia. Het collectief is gespecialiseerd in hacking. Echter niet alleen in technologische zin, maar ook in culturele en sociale zin. Ze gebruiken media- en communicatietechnologieën op manieren waarop ze niet bedoeld zijn en stellen daarmee sociale kwesties aan de kaak.’ Dus specifieke ontregeling van het algemene.

Wat !Mediengruppe Bitnik beoogt valt te begrijpen uit het project ‘Surveillance Chess‘. In de aanloop naar de Olympisch Spelen van Londen in 2012 hackte het een geïntegreerd camerasysteem (CCTV) en nodigde passanten voor een potje schaak uit. Via sms of telefoon kon een zet worden doorgegeven. Schaken wordt zo een uiting van individuele expressie die haaks staat op een bewakingssysteem in de openbare ruimte waar de expressie ondergeschikt is gemaakt aan controle van individuen. Het is ook een vriendelijke en speelse manier van interactief communiceren die aantoont dat het mogelijk is om overheidscontrole om te keren in expressie.

Via Twitter en videostream met stills was de reis van het pakket door het postsysteem te volgen. Looptijd van 16 januari 2013 12:38 tot 17 januari 2013 19:37. Het project kan opgevat worden als een verre echo van de klassieke documentaire Night Mail (1936) met tekst van de dichter W.H. Auden (‘Set on the dark plain like gigantic chessmen‘) van Harry Watt en Basil Wright dat onder supervisie van John Grierson tot stand kwam. De ontleding in bestanddelen geeft inzicht. En op hun tocht winnen de elementen afzonderlijk aan schoonheid.

Foto 1: Still uit Surveillance Chess. Londen, 2012.

Foto 2 en 3: Stills uit Delivery for Mr. Assange met Julian Assange door !Mediengruppe Bitnik. Londen, 16 en 17 januari 2013. 

Aaron Swartz, zelfmoord en aanranding van de informatievrijheid

Update 11 januari 2014: Vandaag is het een jaar geleden dat Aaron Swartz zelfmoord pleegde. ‘Gedwongen’.

Het nieuws over de zelfmoord hacktivist van Aaron Swartz leidt tot allerlei beschouwingen en aantijgingen in de richting van de Amerikaanse overheden. Die hem de dood ingejaagd zouden hebben omdat-ie zich richtte tegen het afschermen van bronnen door overheden en publieke instellingen. Activist Chris Geovanis zet het gedrag van de regering-Obama in een historische context: ‘Benito Mussolini described fascism as the marriage of state and corporate power. In the United States today, that marriage has been consummated. We ignore this reality at our peril. Yet nothing threatens that lethal alliance as much as open information and public scrutiny — the basis for any effective civic resistance to the predations of creeping fascism and government/corporate collusion to constrict the public domain. The responsibility now lies on all of us to pick up the mantle of Aaron Swartz and every committed hacktivist, criminalized protester and prisoner of conscience by carrying on Aaron’s legacy — and working to dismantle that alliance with everything we’ve got.’

Het laatste woord is nog niet gezegd over Swartz of zijn vervolging. Federaal procureur voor Massachusetts Carmen Ortiz wordt ervan beschuldigd Swartz veel te hard te hebben aangepakt voor het downloaden van afgeschermde artikelen die desondanks tot het publieke domein behoorden. Swartz zou een gevangenisstraf van 35 jaar wachten. Ortiz’ echtgenoot Tom Dolan wijst op twitter op een schikking van 6 maanden die Swartz afgewezen zou hebben. Maar de vraag is of ook dat passend was geweest voor een politieke hactivist.

Foto 1: Verklaring van de familie en partner van Aaron Swartz over de reden van zijn dood

Foto 2: Schermafbeelding van de Twitter-account van Tom J Dolan,

Steubenville en Anonymous: socialisering van de tegenbeweging

Hackersbeweging Anonymous houdt zich vaker bezig met onderwerpen die dicht bij de mensen staan. En wint aan respect bij dat grote publiek. Dat gaat niet om een wet waarmee de overheid de macht op het internet naar zich toetrekt of betrokkenheid bij de oorlog in Syrië of Gaza. Maar ook om optreden als het ter plekke aanpakken van de Westboro Baptist Church. Eigen acceptatie en emancipatie van sociale media gaan gelijk op.

Nu is er Steubenville, Ohio. Een verkrachting van een 16-jarig meisje in augustus 2012 door footballplayers van Steubenville High. Ze zou als ‘dead body’ van feest naar feest zijn meegevoerd. Als trofee om verkracht te worden. Omdat slechts twee verdachten gepakt waren dreigde Anonymous vorige maand een video op internet te zetten. Omdat het geen antwoord kreeg openbaarde het op 1 januari de details. De doofpot werd openbaar. En klonk het signaal naar bestuurders van andere stadjes dat de doofpot makkelijker opengewrikt kan worden in het tijdperk van sociale media. Zo worden deze van invloed op rechtsgang en publieke opinie.

Foto: Activisten van de hackersgroep Anonymous protesteren voor het Jefferson County Courthouse in Steubenville, Ohio, 29 december, 2012. (Steubenville Herald-Star, Michael D. McElwain/AP Photo).

Antwoorden Rosenthal over Assange zijn onjuist en defensief

Op 30 augustus stuurde ik SP-kamerlid Harry van Bommel de volgende mail: ‘Er zijn aanwijzingen dat de Zweedse regering een compromis in de kwestie Assange blokkeert. Want niet de Zweedse rechter, maar de Zweedse regering heeft het laatste woord. Ofwel, de oplossing kan vanuit de politiek komen. Met een compromis wordt de rechtsgang optimaal gediend. Dat geeft ruimte voor bemiddelaars als Nederland binnen de Europese Unie.’ Van Bommel liet me weten da-ie naar aanleiding van deze mail kamervragen aan minister Uri Rosenthal stelde. Hij betrok daarbij ook eerdere vragen van kamerlid Arjan El Fassed (GroenLinks).

Op 25 oktober antwoordde de minister. Zijn antwoorden waren niet alleen teleurstellend, maar ook onjuist. Zo stelt minister Rosenthal bij vraag 3 dat de Zweedse wet niet voorziet in de mogelijkheid van een vooraf af te geven garantie aan Julian Assange tegen diens uitlevering. Da’s zo aantoonbaar onjuist en in de publiciteit diverse malen gecorrigeerd (Henrik Alexandersson) dat hier sprake is van misleiding door de minister. Zo legt David Allen Green uit dat de Zweedse wet ruimte biedt voor de regering om een besluit te nemen over garanties aan Assange inzake uitlevering aan een derde land. Een standaardprocedure van regeringen.

Het antwoord op vraag 4 dat er geen reden is om te twijfelen aan de rechtsgang in Zweden verdient eveneens nuancering. De zogenaamde pre-trial detentie in Zweden is door The European Convention for the Prevention of Torture meermalen kritisch beoordeeld. Nu is de in Cambodja opgepakte hacker Gottfrid Svartholm onderworpen aan dat regime van eenzame opsluiting. Met veel kritiek van mensenrechtenactivisten. De rechtsstaat Zweden is minder mooi dan minister Rosenthal het voorstelt. En voeg ik toe, velen denken.

Uit de antwoorden van minister Rosentahl blijkt geen ambitie om Nederland als land van het internationaal recht een rol te geven in het naderbij brengen van een oplossing in de zaak Assange. Nederland zou zich prima kunnen profileren als creatieve bemiddelaar tussen de pro- en anti-Assange partijen. Rosenthal handelde defensief en bedeesd en leverde zo de ruimte van Nederland in. Misschien moet Harry van Bommel vervolgvragen stellen aan de nieuwe minister Frans Timmermans. In de hoop dat deze zich autonomer opstelt.

Foto: Minister Rosenthal en minister Clinton van de VS.

Svartholm blijft in Zweedse detentie zonder aanklacht

Update 31 oktober: Lees het verslag van Patrick McGuire bij reacties. Over de pre-trial detentie en de criminalisering van Gottfrid Svartholm en Julian Assange. Als Zweden geen rechtsstaat is, wat is het dan wel? 

Medeoprichter van The Pirate Bay Gottfrid Svartholm Warg blijft nog minimaal twee weken in detentie zonder aanklacht, aldus TorrentFreak. Vorige maand werd-ie door samenwerking van Zweedse en Cambodjaanse autoriteiten in Cambodja opgepakt, gearresteerd en naar Zweden getransporteerd. Daar kwam-ie 3 weken geleden aan. Volgens aanklager Henry Olin is verlenging van de detentie nodig om Svartholm te verhinderen met anderen contact te hebben. Critici zien in zijn arrestatie politieke druk van de Amerikaanse regering.

Svartholm is in pre-trial detentie, in het Zweeds Häktning. Het Committee for the Prevention of Torture van de Raad van Europa heeft dat herhaaldelijk bekritiseerd. Het conflicteert niet alleen met het idee dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is, maar kan iemand voor lange tijd isoleren. Dus zonder contact met de buitenwereld. Da’s inhumaan. In 2010 kregen 1200 personen compensatie omdat achteraf bleek dat ze ten onrechte waren vastgehouden. Deze rechteloze praktijk wordt door supporters van Julian Assange gezien als reden dat de Amerikanen Zweden als doorvoerland voor Assange kozen. Assange verstoorde die opzet door naar de Ecuadoriaanse ambassade in Londen te vluchten en daar asiel aan te vragen wat-ie kreeg van Ecuador.

Er is nog een opvallende overeenkomst tussen de zaken van Svartholm en Assange. Dissident en voormalig Brits ambassadeur Craig Murray sprak eind augustus 2012 voor de Ecuadoriaanse ambassade in Londen over de criminalisering van klokkenluiders en politieke dissidenten. Volgens Murray worden ze nooit bestreden voor de zaak die ze aan de orde stellen, maar beschuldigd van criminele zaken die daar niks mee te maken hebben. Svartholm zou het Zweedse IT-bedrijf Logica dat werkt voor de Zweedse belastingen gehackt hebben. De noodzaak voor zijn detentie zou zijn dat-ie anders het bewijs in zijn zaak zou kunnen beïnvloeden. Net als Assange is Svartholm niet formeel aangeklaagd. Gottfrid Svartholm heeft eveneens voor WikiLeaks gewerkt.

Foto: De ministers van Buitenlandse Zaken van Zweden en de VS, 2011: Carl Bildt en Hillary Clinton

Privacy is handelswaar en staat onder druk in de bewakingsstaat

Volgens Jacques Buith van Deloitte is dit bedrijf ‘een toonaangevende adviseur op het gebied van security en privacy‘. Deloitte kan zekerheid bieden, claimt Buith. Vraag is wie het zekerheid biedt. Dat-ie beide aspecten in een adem noemt is frappant. Spanning tussen veiligheid en privacy negeert Buith. Dat tekent zijn optiek.

Op 11 juni vindt in Den Haag het Nationaal Privacy Debat plaats. Op de sprekerslijst zijn vertegenwoordigers van bedrijven goed vertegenwoordigd: Google, KPN, TomTom, Deloitte en Fox-IT. Sponsors zijn onder meer Cisco, Dell, Oracle en Pinewood. Het bedrijfsleven lijkt opgedrongen tot aan de poorten van de tegenmacht. Dit soort manifestaties kan blijkbaar niet zonder steun van het bedrijfsleven. Op zijn minst roept dit vragen op over een ‘chilling effect‘ bij de organisatoren. Politici als Andre Elissen (PVV), Kees Verhoeven (D66) en Arjan El Fassad (GL) zijn deelnemer maar ontbreken op de sprekerslijst. De Piratenpartij ontbreekt ook als deelnemer.

Wel spreekt jurist Vincent Böhre van Privacy First volgens wie we al in een bewakingsstaat leven. Hij meent dat burgerrechten door overheid en bedrijsleven ondergeschikt worden gemaakt aan ‘surveillance‘. In de aanloop naar het Nationaal Privacy Debat debatteert deze advocaat voor een vrije omgeving in onderstaande webcast met Jan Willem Alphenaar over de bewakingsstaat en de rol van de overheid. Met journalist Brenno de Winter.

4-overheid-en-privacy