Kunstwerk ‘Politieke gevangenen in het hedendaagse Spanje’ van Santiago Sierra onder druk verwijderd van kunstbeurs ARCOmadrid

Opnieuw raken kunst en politiek elkaar. Een nieuwe controverse over hedendaagse kunst is geboren. Deze keer op de Spaanse kunstbeurs ARCOmadrid die van 21 tot 25 februari plaatsvindt. Het bestuur van de overkoepelende IFEMA (Institucion Ferial de Madrid) heeft de Madrileense Helga de Alvear Galerie verzocht om het werk ‘Presos políticos en la España contemporánea’ (Politieke gevangenen in het hedendaagse Spanje) van de Madrileense kunstenaar Santiago Sierra terug te trekken. De galerie heeft daar gehoor aan gegeven.

Als reden hanteert IFEMA de argumentatie dat de controverse waartoe de presentatie van Sierra’s werk in de media heeft geleid ‘schadelijk is voor de zichtbaarheid van de inhoud die ARCOmadrid 2018 samenbrengt’ (la polémica que ha provocado en los medios de comunicación la exhibición de estas piezas, está perjudicando la visibilidad del conjunto de los contenidos que reúne ARCOmadrid 2018) en daarom ziet organisator IFEMA het als haar taak om afstand te nemen van het publieke debat dat afleidt van de beurs als geheel (tratar de alejar de su desarrollo los discursos que desvíen la atención del conjunto de la feria). Volgens een bericht van de BBC probeerde het linkse stadsbestuur van Madrid de verwijdering of uitsluiting tevergeefs te voorkomen.

Santiago Sierra is een kritische kunstenaar die in zijn werk politiek stelling neemt. Op ARCOmadrid toonde hij een serie van 24 met pixels bewerkte foto’s van politieke gevangenen, onder wie separatistische politici uit Catalonië. Omdat dit in het huidige Spanje, en vooral in het centrum van de macht Madrid, politiek gevoelig ligt moest het werk van de beurs verwijderd worden. De Spaanse regering ontkent dat er in Spanje politieke gevangenen zijn. Volgens Sierra beschadigt Spanje met deze actie haar eigen reputatie en die van de beurs. Inmiddels is volgens een bericht in het Catalaanse La Vanguardia het voor 80.000 euro te koop staande werk verkocht aan een ‘Spaanse particulier’. Of het een Catalaanse koper betreft wordt niet gespecificeerd.

Het probleem met de opstelling van het bestuur van IMEFA dat zich kennelijk gedwongen voelt om onder druk van de Spaanse regering te handelen is dat er geen neutrale stellingname bestaat. Ofschoon IMEFA anders probeert te suggereren. Het tonen van Sierra’s werk op de ARCO is een politiek signaal en het verwijderen ervan is dat evenzeer. In een analyse voor La Vanguardia gaat Llucia Homs in op de rol van ARCO die meer is dan een kunstbeurs: ‘Het is geen toeval dat het het handelsgebeuren overstijgt en fungeert als forum voor debat, wat de rol die we aan beurzen en biënnales toekennen verwart.’ Homs meent dat in gevallen van artistieke censuur het effect vaak averechts is omdat het eerder meer dan minder aandacht vestigt op het gecensureerde werk. Dankzij IMEFA is Sierra’s werk ‘Presos políticos en la España contemporánea relevanter voor de Spaanse kunst en de Spaanse politieke geschiedenis dan het voor het verbod op ARCOmadrid was.

Foto: De sponsors van ARCOmadrid 2018.

Overheid moet speciale aanklager benoemen om handelaren in nepnieuws aan te pakken. Dat kan via het economisch delict

De Groene geeft door onderzoek en analyse in een artikel een goed beeld van de Nederlandse en buitenlandse handelaren in nepnieuws. In het open Nederland kunnen buitenlanders in nepnieuws handelen, terwijl ze dat in eigen land nooit zouden mogen. Door veiligheidsdiensten zouden ze per direct opgepakt worden en achter de tralies verdwijnen. Maar Nederland kan niet naïef zijn en ongenode gasten hier de Nederlandse democratie laten ondermijnen omdat in Nederland nu eenmaal mag wat in autoritaire landen niet mag. Maatregelen zijn nodig. Het artikel in De Groene maakt inzichtelijk in welke richting dat gezocht moet worden: het economisch delict. Het tonen van die weg is de verdienste van de journalisten Linda van der Pol en Coen van de Ven.

Het is een ongelijke strijd. De open samenleving die Nederland is biedt Russen de mogelijkheid om hier als vrij handelende individuen te opereren wat in de gesloten Russische Federatie onmogelijk is. Terwijl het handelen van de leiders in het Kremlin nog begrepen kan worden vanuit hun traditie, ambigue relatie tot het Westen en Sovjet-mentaliteit die blijkbaar in de genen is gaan zitten, past Nederlanders die hierop meeliften geen enkel begrip. Het zijn landverraders die juridisch als zodanig aangepakt dienen te worden.

Het gaat er niet om om de vrijheid van meningsuiting in Nederland in te perken. Dat is een doodlopende weg die haaks staat op de mentaliteit van openheid, overleg, nuchterheid en publiek debat die zo bij Nederland past. De meningsuiting moet blijven zoals die is en niet door restrictieve overheidsmaatregelen ingeperkt worden. Het gaat erom om de meningsuiting te beschermen tegen de valse speculanten in meningsuiting.

Speculanten die investeren in nepnieuws zijn in de kern economische profiteurs die daarom ook zo opgevat en aangepakt moeten worden. Investeerders in nepnieuws zijn de nieuwe bunkerbouwers, de nieuwe OW’ers (oorlogswinstmakers). Over de rug van het algemeen belang halen ze zonder verantwoordelijkheidsbesef hun economische winst binnen. Handelaren in nepnieuws die met of zonder een verguld omhulsel van ideologie de handel als nepnieuws als een investering beschouwen moeten hard in hun portemonnee geraakt worden.

Handel in nepnieuws is een economisch delict en moet via de weg van de investering, de winst (‘Pluk ze’) en de wetten die hiervoor gelden strafrechtelijk worden aangepakt. Te denken valt aan de Telecommunicatiewet of de Wet financiële betrekkingen buitenland 1994 die handvaten bieden om Nederlandse en buitenlandse investeerders in nepnieuws in Nederland aan te pakken. Door onderzoek moet de overheid deze Nederlandse en buitenlandse actoren die in Nederland handelen in nepnieuws in kaart brengen, er het gepaste wetsartikel uit het repertoire van economische delicten bij zoeken en vervolgens tot vervolging overgaan. Te denken valt aan een speciale aanklager met voldoende bevoegdheden die op het raakvlak van de beleidsterrein van de ministeries van Economische Zaken, Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Justitie en Veiligheid, Binnenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken opereert. Hiermee kan minister Ollongren tegelijk haar huidige machteloosheid van zich afschudden en wordt de vervolging op afstand van het kabinet gezet. Politiek wel zo gewenst.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Hollands nepnieuws; Russische desinformatie of online kattenkwaad?’ in De Groene, 21 februari 2018.

Foto 2: Reactie op tweet van Erik de Vlieger, 21 februari 2018.

Mijn afstand tot de partijpolitiek en de huidige generatie politici

Politiek wordt door velen als onwaarachtig ervaren. Door technische middelen zoals hologrammen of tweets wordt de politiek er nog afstandelijker op. De partijpolitiek maakt zich op voor de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Nog een maand campagne. Nog een maand leuzen, versimpelingen, verdraaiingen en de vermarkting van politici. Ik weet werkelijk niet of ik ga stemmen en als ik ga stemmen welke partij het wordt.

Dat ik het niet weet komt niet door een tekort aan politiek besef of interesse, maar door een teveel eraan. Wat moet ik met partijpolitiek, en krampachtige en onopvallende politici die naar mijn gunst dingen? Tegelijkertijd wil ik niet meedoen aan de retoriek van de stemmingmakers die tegen ‘de politiek’ schoppen. Ik ben voor de politiek. Hoe kan ik een stem voor de politiek uitbrengen, terwijl ik geen vertrouwen heb in de partijpolitiek en de huidige generatie politici? Ik ben nijdig dat partijen me voor het blok zetten met hun onheuse voorstelling.

Een conservatieve blik op hedendaagse kunst van PragerU

PragerU is een conservatieve non-profit organisatie die opgericht werd door de conservatieve televisie gastheer en schrijver Dennis Prager. Waarom conservatieve instellingen zich op een obsessieve manier verzetten tegen hedendaagse lunst is een raadsel dat nog steeds beantwoord moet worden. De conservatief-nihilistische politicus Thierry Baudet maakte zich in zijn vroege carrière in navolging van rechtse denkers die hem inspireerden vanuit een 19de eeuws perspectief (‘Chopin) sterk tegen ‘moderne kunst’ en overigens ook architectuur dat het ‘thuisgevoel’ in de weg zou staan. De 19de eeuw van voor Édouard Manet is de referentie voor deze conservatief geïnspireerde politici en opinie-leiders die niet in de moderne tijd willen treden.

In deze 3 jaar oude video geeft kunstenaar Robert Florczak zijn visie op hedendaagse kunst. Zijn eigen werk voldoet overigens bij lange na niet aan de normen die hij zelf aan kunst van anderen stelt. Het valt het best te omschrijven als rommel dat niet aan de academische standaard voldoet waar hij zo hoog van opgeeft. Hij maakt vlakke kunst, kitsch en meent hedendaagse kunstenaars de maat te kunnen nemen aan de hand van zijn 19de-eeuwse standaard. Dat kan, maar de tegenstrijdigheid slaat wel als een boomerang op hem terug.

Een goede framing is op sociale media het hele verhaal: ‘Waarom is moderne kunst zo slecht?’ Een meer interessante framing lijkt echter ‘Waarom maken conservatieven zich zo druk over moderne kunst?’ Door ertegen te ageren hechten ze tegelijk een groot belang aan hedendaagse kunst. Dat is onbewust positief.

Uiteraard is er veel mis met de kunsthandel en de macht van het grote geld in de hedendaagse kunst. Maar wat Florczak voor PragerU doet gaat verder, hij wijst de hedendaagse kunst zonder uitzondering af. Dat is te grof en ongenuanceerd. Hij wenst niet te erkennen dat de norm om kunst te beoordelen met de eigen tijd mee verschuift. Of doet in opdracht van wat pretentieus de ‘Prager University’ heet, net alsof hij het niet begrijpt.

Waarom wordt Trump afgezet? Samenwerking met het Kremlin, obstructie van het onderzoek of gerotzooi met pornosterren?

Het wordt alsmaar spannender in de VS. President Trump ligt steeds meer onder vuur. Nu al van drie kanten. Dat hij voortijdig uit het Witte Huis moet vertrekken lijkt onontkoombaar. Te hopen valt dan overigens dat hij niet door de oerconservatieve, christelijke vice-president Mike Pence wordt opgevolgd. Daar schiet het land weinig mee op. Trump kan afgezet worden voor samenwerking met het Kremlin, obstructie van het onderzoek naar die samenwerking of voor zijn seksuele omgang met pornosterren als Stormy Daniels en playmates. Het valt te hopen dat Trump om de belangrijkste reden wordt afgezet, namelijk voor zijn zakelijke en politieke contacten met het Kremlin en Putin. Maar te vrezen valt dat een bijzaak voor de hoofdzaak wordt geschoven.

Sportjournalistiek: ‘Meeuwen verliest van Putse eerste reacties na afloop’

Sport en sportjournalistiek moeten niet met elkaar verward worden. Sport is waardevol, veelgelaagd en een interessant maatschappelijk fenomeen dat raakt aan vele facetten van het leven. Zoals commercie, prestige, doorzettingsvermogen, toewijding, talent, sentiment, mystiek en arglist.

Sportjournalistiek is doorgaans vlakker en minder interessant dan sport.

Sportjournalistiek voegt niets toe, maar neemt iets weg. Meestal is het tijdvulling, oppervlakkig en een opsomming van clichés.

Sportjournalistiek kijkt niet verder en heeft de cirkelredenering als stijlfiguur. De bewering van de sportjournalist zegt niets en klopt altijd.

Sportjournalistiek is journalistiek met een vangnet. Het duikt nooit het diepe in.

Sportjournalistiek kan pas als belangwekkend ervaren worden als de absurditeit ervan ingezien wordt. Belachelijk van pretentie, dol van zinloosheid, dwaas van onverstand en onnozel van inhoud. Zonder objectief. Sportjournalistiek leest als een drama van Beckett, Pinter of Ionesco.

Advertentie roept op tot terugroepen Ruf naar Stedelijk. Welke lobby zit erachter, hoe gewenst en bestuurlijk zorgvuldig is het?

Een groep binnen- en buitenlandse mensen uit de kunstwereld doet een oproep in een advertentie in Het Parool. Ze roepen Beatrix Ruf om op terug te keren naar het Stedelijk Museum ‘vanwege haar artistiek visie‘. Op 17 oktober 2017 kondigde het museum in een persbericht aan dat Ruf had besloten per direct terug te treden als directeur. De oproep is opmerkelijk omdat er momenteel twee onderzoeken lopen naar goed bestuur, transparantie en nevenfuncties, en naar de naleving van de beloningsregelgeving en de Wet Normering Topinkomens. Een persbericht van 18 december 2017 geeft de positie van de Raad van Toezicht: ‘De Raad wil wachten met de benoeming van de nieuwe directie tot na afronding van de onderzoeken en tot na het advies van de Amsterdamse Kunstraad over de positionering van het Stedelijk Museum. Ook de benoeming van een nieuwe voorzitter en een nieuw lid van de Raad van Toezicht zal pas daarna plaatsvinden.’

De advertentie doorkruist willens en wetens deze planning. Vraag is van wie het initiatief komt en of Ruf erin gekend is. De advertentie geeft aan wat er verkeerd is aan het Stedelijk. Lobbygroepen proberen elkaar de loef af te steken en hun gelijk te halen. Daarbij speelt dat ondertekenaars zich ermee profileren en sommigen zich naar voren dringen door alvast voor te sorteren op een terugkomst van Ruf. Of een Ruf-achtige directeur. Bestuurlijk is het onverstandig om op de uitkomsten van de onderzoeken vooruit te lopen. Stel dat Ruf niet ongeschonden uit de onderzoeken komt, dan komt het Stedelijk van de regen in de drup. Ondertekenaars die beter zouden moeten weten beschadigen vooral hun eigen geloofwaardigheid met het lenen van hun naam.

Foto: Schermafbeelding van advertentie ‘Roep Ruf Terug’ in Het Parool, 17 februari 2018.

Aanklager Mueller klaagt Russen aan. Dat is nog nooit gebeurd. Verandert dat de politieke situatie in Washington fundamenteel?

Lawrence O’Donnell vraagt zich af wat president Putin weet over president Trump en of die wetenschap er dat een verklaring voor is dat Trump gestuurd wordt door Putin. Zoals het heet: Putin ‘owns’ Trump. Deze vragen worden al meer dan een jaar gesteld omdat het opvallend was dat Trump tot gisteren de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016 en de doorgaande Russische inmenging in het Amerikaanse politieke systeem niet noemde, laat staan veroordeelde. De gisteren door speciale aanklager Robert Mueller naar buiten gebrachte aanklacht die door onderminister van Justitie Rod Rosenstein in het openbaar toegelicht werd laat er geen misverstand over bestaan. Russische staatsburgers in de VS mengden zich sinds 2014 via sociale media in het publieke debat. Ze overlegden met elkaar en opereerden volgens een masterplan. Ze deden zich voor als Amerikanen en communiceerden met medewerkers van Trumps campagneteam. Dit duidt vooralsnog niet op samenzwering (‘collusion’), maar evenmin op het omgekeerde. Muellers aanklacht pleit Trump niet vrij, maar benadrukt vooral zijn gebrek aan initiatief om de Amerikaanse democrate te vrijwaren van Russische invloed. Het valt te verwachten dat Mueller door zijn onderzoek het belastend materiaal vindt dat Putin over Trump heeft en deze verlamt, zodat door openbaarmaking Putins invloed op Trump teniet wordt gedaan.

Ari Melber praat in zijn programma ‘The Beat’ met voormalig Watergate-aanklager Nick Akerman en de Republikein Richard Painter die in de Amerikaanse media ‘Ethics Czar’ van George ‘W’ Bush genoemd wordt. Doordat Trump eindelijk de Russische inmenging heeft toegegeven, is de positie van speciale aanklager Mueller versterkt. Overigens brachten in januari 2017 de Amerikaanse inlichtingendiensten informatie over Russische inmenging al naar buiten. Maar tot gisteren bleef Trump dat ontkennen, of op zijn best negeren.

Het valt te bezien of de pogingen van de Republikeinen om het Rusland-onderzoek te vertragen en speciale aanklager Mueller in de wielen te rijden nu afnemen. Zolang ze het partijbelang boven het landsbelang blijven stellen zullen ze waar mogelijk op de rem blijven staan. En zo het Kremlin en president Trump ter dienste zijn. Het is in het Huis vooral voorzitter Devin Nunes van het Permanent Select Committee on Intelligence die in samenwerking me het Witte Huis een onafhankelijk onderzoek naar de banden tussen Team Trump en het Kremlin blokkeert. En hiermee het Amerikaanse politieke systeem verder heeft beschadigd dan Putin al deed.

Onrust bij FvD duurt voort: drie geroyeerde kandidaat-Kamerleden. Is de partij een nepshow over democratie? Wat verbergt de façade?

Het gerotzooi binnen Forum voor Democratie bereikte vandaag opnieuw een nieuwe hoogte. Drie voormalige Kamerkandidaten zijn uit de partij gezet. Ze vroegen om democratisering en overleg. Gert Reedijk, Arthur Legger en Freek Jan Berkhout kregen een brief van het bestuur die als redenen geeft dat ze geprobeerd hebben ‘de gecontroleerde uitbouw van de partij actief tegen te werken’ en het partijbestuur te ondermijnen. Punt van kritiek van de kritische leden die om meer partijdemocratie vragen is juist dat het partijbestuur vanaf november 2017 de uitbouw van de partij op een laag pitje heeft gezet. Onder meer op provinciaal niveau.

De conclusie mag zijn dat het partijbestuur de geest niet meer in de fles krijgt. Het is ook de vraag of het royeren van leden slim is. Want elk geroyeerd partijlid staat borg voor voortdurende kritiek vanaf de zijlijn op de partij. De uitspraak  van president Johnson maakt dat inzichtelijk: ‘It’s probably better to have him inside the tent pissing out, than outside the tent pissing in’. FvD doet het omgekeerde en jaagt critici de tent uit.

Het door het bestuur onlangs geroyeerde kaderlid van de partij Robert de Haze Winkelman is duidelijk in zijn tweets. Hij heeft het over zuiveringen in de partij ‘die in de DDR niet zouden hebben misstaan’. Hij vraagt zich af of de ‘beweringen over pro-democratie’ van de partijtop dan alleen maar een façade zijn. Maar wat moet de nepshow over democratie bij FvD dan aan het zicht onttrekken? Wie onthult wat FvD tot nu toe wil verbergen?

Foto: Schermafbeelding van tweets van 16 februari 2018 van Robert de Haze Winkelman.

Als Jeremy Corbyn een communistische spion was, dan nog is het onduidelijk hoe die onthulling de Britse politiek beïnvloedt

Voormalig NSA-medewerker en deskundige op het gebied van inlichtingendiensten en contraspionage John Schindler weet het zeker. De leider van het Britse Labour Jeremy Corbyn was een communistische spion. Dat schrijft hij in zijn column voor Observer. Schindler baseert zich op een rapport van The Sun waarvan hij toegeeft dat het een tabloid is die niet altijd zorgvuldig met details omgaat. Maar het rapport is waardevol omdat het gebaseerd is op gegevens van de Tsjechische geheime politiemacht StB. Die bestond tot 1990 en hield zich bezig met activiteiten die tegen de staat gericht worden of als westers werden beschouwd. Corbyn werd door de StB-spion Jan Dymic in 1986 geworven, zoals blijkt uit diens rapport dat in de StB-archieven is terug te vinden. Het artikel van The Sun wordt op Wikipedia al als bron opgevoerd bij het lemma StB en zegt over Corbyn ‘dat hij een agent voor de StB was onder de codenaam COB’. Labour ontkent de aantijgingen.

Er zijn uiteenlopende redenen te bedenken voor het feit dat het bericht in The Sun wordt geplaatst. Het kan te maken hebben bij de interne strijd binnen Labour waarbij Corbyn met steun van de basisbeweging en het Corbyn-vehikel Momentum een radicaal-linkse koers is ingeslagen en gematigde sociaal-democraten binnen de partij zijn gemarginaliseerd. Ze denken na over hergroepering buiten de partij, maar hebben evenmin de hoop opgegeven om Corbyn als partijleider te wippen. Daarnaast is Corbyn onduidelijk over de gevolgen van de Brexit of de wenselijkheid van een tweede referendum en laat hij de achterban in het ongewisse over Labours positie over de interne markt en de douane-unie. Het lek in The Sun kan ook te maken hebben met de strijd met de Conservatieven die net als Labour in een richtingenstrijd tussen radicaal (Jacob Rees-Mogg) en gematigd zijn gewikkeld. Het effect van de onthulling is lastig in te schatten in een geradicaliseerd Labour.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Jeremy Corbyn Was a Communist Spy’ van John Schindler in Observer, 15 februari 2018.