Deze week wordt de watersnoodramp van 1953 herdacht. Het is 70 jaar geleden. Er kwamen toen in Nederland meer dan 1800 mensen om het leven in Zuid-West Nederland. Media besteden er ruimschoots aandacht aan. Terloops komt ook het verschil tussen de huidige en toenmalige samenleving boven water.
Wat buiten beeld blijft is dat Nederland als waterland een regelmaat van dijkdoorbraken, overstromingen en watersnoden kent. In de recente geschiedenis overkwam Nederland dat in 1855, 1916 en 1926. Dat zijn geen incidenten.
Met de reactie erop om het land met barrières, dammen, verhoogde dijken, natuurlijke constructies en hoogwaardige technische ingrepen veiliger te maken is Nederland wereldberoemd geworden. De kennis over waterbeheersing is een Nederlands exportproduct.
Een andere wetmatigheid van watersnoden en dijkdoorbraken zijn burgeracties om slachtoffers te helpen via regionale of landelijke inzamelingen. Dat gaat dan telkens onder het motto ‘Dijken dicht, beurzen open‘. Nederlanders zetten hun beste beentje voor om elkaar te helpen bij het natuurgeweld. Het stijgende water is een geduchte en vertrouwde vijand van mythische proporties.
Door de opwarming van aarde en de niet verminderende uitstoot van broeikasgassen blijft de waterspiegel stijgen. Dat is een paradigmaverschuiving die leidt tot een dramatisch ander beeld van de werkelijkheid. De inschatting van deskundigen is dat er in de nabije toekomst meer op het spel komt te staan.
Hoe gaat dat eindigen? Komen we buiten de veiligheidsmarge van de Nederlandse waterwerken? Wat betekent dat voor de veiligheid?
Er is continu werk aan de winkel om Nederland tegen het water te beschermen. Wetenschappers en toegepaste wetenschappers beseffen dat. Wie weet moeten straks lager gelegen gedeelten opgeofferd worden om de rest van het land te redden. Dan zijn collectes voor de slachtoffers water naar de zee dragen.
De rechtse NVA en het radicaal-rechtse Vlaams Belang hameren op het boetseren van een Vlaamse identiteit. In het onderwijs, in de media en in de samenleving, maar NVA wil vooralsnog niet samen optrekken met het Vlaams Belang. Het accent op Vlaamse identiteit houdt noodgedwongen in dat andere identiteiten in Vlaanderen in de verdrukking komen.
Met een West-Vlaamse tongval (denk ook de geweldige serie Chantal die doordesemd is met West-Vlaanderen en de eigenzinnige grenzeloosheid die bij kuststreken hoort) relativeert Pieter-Jan Catteeuw dat tamboereren van de rechtse politiek op Vlaamse identiteit.
Hij kijkt naar de toekomst en vraagt zich af wat van de Vlaamse historie en cultuur overblijft als de zeespiegel blijft stijgen. Dat is de enige spiegel waar we nu in moeten kijken. Het is zoals in vele landen ook in Vlaanderen vooral de rechtse politiek die de klimaatproblematiek ontkent. Met als gevolg dat maatregelen uitblijven om de stijgende temperaturen en stijgende zeespiegel aan te pakken. In 2050 zijn in Europa de gletsjers gesmolten.
Het laaggelegen Vlaanderen is kwetsbaar voor de stijgende zeespiegel. De paradox is dat de Vlaamse identiteit in de toekomst zal moeten emigreren naar hoger gelegen gebieden. Met meenemen van frietkot, koersfiets, brouwerij en alles wat volgens rechts nu Vlaanderen tot Vlaanderen maakt. Dan worden ook de rechtse Vlamingen migranten.
In de tussentijd is het potverteren en pierewaaien. Voor zolang het duurt. Met het accent op de Vlaamse identiteit die volgt uit terugkijken, terwijl de wijsheid vooruitkijken gebiedt. Het kortetermijndenken is het maximale wat de politiek aankan. Dat is jammergenoeg niet uniek voor Vlaanderen.
Schermafbeelding van deel commentaar ‘Klimaatactivisten protesteren steeds vaker in een museum, media-aandacht gegarandeerd. Maar is het wel kies om kunst te gebruiken voor je klimaatboodschap?‘ van Arjan Reinders in het DvhN, 26 juli 2022.
Mooi commentaar van Arjan Reinders in het DvhN: ‘Klimaatactivisten protesteren steeds vaker in een museum, media-aandacht gegarandeerd. Maar is het wel kies om kunst te gebruiken voor je klimaatprotest?‘
De vraag stellen is de vraag beantwoorden. Nee, het is niet kies, maar gemakzuchtig en grof om kunst in musea voor eigen doel te gebruiken. Daar moet men vanaf blijven.
Nu lijkt die voorwaarde verlaten en lijkt alles te kunnen. Klimaatactivisten kopiëren elkaars actie. Wellicht mede ingegeven door radicaal-rechtse activisten, zoals de Nederlandse radicale melkveeboeren die van de overheid bijna niets in de weg werd gelegd.
De inzet van de klimaatdemonstranten is hoog: een ander energiebeleid van regeringen. Daarom wordt de zwakste schakel aangepakt: kunst in een openbaar museum waar men zich aan vastlijmt.
Deze activisten framen zich als hedendaagse helden met een Robin Hood complex. Ze beseffen onvoldoende wat ze hiermee kapot maken.
Hun aanpak geeft de machteloosheid van de klimaatactivisten weer. En hun gebrek aan lef en moed. Waarom richten ze hun protest niet direct op de fossiele brandstof-industrie? Zoals het bezetten van een hoofdkantoor, een olieplatform of een verdeelstation van een gaspijpleiding?
Of indirect het bezetten van organisaties die een sponsorrelatie met de fossiele brandstof-industrie hebben. Of een ministerie van Algemene Zaken of Economie en Klimaat. Dan is er nog enige logica in een actie die oorzaak en gevolg verbindt. Nu ontbreekt die logica volledig.
Wat heeft kunst in een publiek museum met energiebeleid te maken? Enige reden is de publicitaire aandacht. Vinden klimaatactivisten dat een voldoende reden in hun wereldwijde kopieergedrag? Openbaar kunstbezit wordt zo door klimaatactivisten tot een politiek middel gemaakt.
Aan de doelmatigheid van de actie kan men overigens twijfelen. Wat blijft hangen is de aandacht voor het kunstwerk, de lijst en het beschermende glas, het museum en het optreden van museumstaf en politie. Omdat de inhoudelijke relatie met de fossiele brandstof-industrie ontbreekt zal dit vastlijmen aan openbaar kunstbezit de publieke opinie over het klimaat nauwelijks beïnvloeden. Het zal wel de gram van de museumsector oproepen.
Men mag hopen dat er klimaatactivisten opstaan die het klimaatprobleem direct aan de bron durven aanpakken. Dat is nodig. De beschermde omgeving van een museum misleidt de klimaatactivisten dat ze doelmatig bezig zijn in het beïnvloeden van publieke opinie, politiek en bedrijfsleven. Wat ze doen is niet meer dan het strelen van het eigen ego bij gebrek aan durf voor harde actie in het veld.
Het voelt onnatuurlijk om kernenergie en gas op te vatten als groene energie. Dat is wat volgens een artikel in Politico de Europese Commissie van plan is. Dat is van belang omdat zo’n etikettering de investeringen in de energiesector stuurt. Ofwel, als kernenergie en gas worden bestempeld als groene energie kan naar deze sectoren Europese subsidie stromen.
De Duitse Groenen die net als D66 in Nederland de tweede partij in de regering van hun land zijn verzetten zich bij monde van minister Economie en Klimaatbescherming en vice-kanselier Robert Habeck en Milieuminister Steffi Lemke (ook Groenen) tegen dit plan dat volgens hen ‘het goede etiket van duurzaamheid verwatert’ en aan ‘greenwashing’ doet. Hiermee komen ze tegenover de Europese Commissie en een land als Frankrijk te staan dat sterk heeft ingezet op kernenergie.
Volgens de Groenen, en Duitse en Europese klimaatactivisten zijn nucleaire energie en fossiel gas niet duurzaam. Investeerders worden volgens hen met de plannen van de Europese Commissie de verkeerde kant opgestuurd.
Rob Jetten (D66) is de beoogde minster Klimaat en Energie die leiding moet gaan geven aan de evaluatie om te kijken of de bouw van twee extra kerncentrales mogelijk is, zoals is afgesproken in het regeerakkoord van VVD, D66, CDA en CU. Als het plan van de Europese Commissie doorgaat, wat op dit moment niet zeker is, om kernenergie en gas een groen stempel te geven, dan wordt de financiering van deze kerncentrales makkelijker. Dit verkennend onderzoek zal op korte termijn geen knopen doorhakken, maar toch moeten resulteren in een principebesluit omdat voorwaarde voor Europese subsidie is dat de bouwvergunning voor 2045 afgegeven is.
Het is afwachten hoe D66 dat zich als meest groene partij in het kabinet Rutte-Kaag profileert de bouw van twee kerncentrales en het groenwassen van kernenergie aan de eigen achterban kan verkopen. Het is niet onmogelijk dat GroenLinks dat in de Eerste Kamer met 8 zetels de coalitie aan een meerderheid kan helpen in ruil voor haar steun bedingt dat er een streep gezet wordt door de bouw van twee nieuwe kerncentrales. Dat zou Rob Jetten en D66 niet slecht uitkomen.
Door toedoen van de mens verandert het klimaat. Volgens een bericht van de NOS blijkt uit een rapport van het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, dat de wereld zich op moet maken voor fors grotere weersextremen als er niet drastisch wordt ingegrepen. ‘Daarbij dreigen sommige aspecten van klimaatverandering onomkeerbaar te worden voor een periode van eeuwen of zelfs duizenden jaren, zoals het stijgen van de zeespiegel‘ zo zegt dit bericht.
Omdat een groot deel onder de zeespiegel ligt is voor Nederland vooral de stijging ervan van belang. De stijging kan volgens de scenario’s oplopen tot twee meter in 2100 en vijf meter in 2150. Dan wordt de verdediging tegen het stijgende water van delen van West- en Zuid-West- Nederland onhoudbaar. Of onbetaalbaar. Het lijkt dan een betere strategie om het geld van de kustverdediging te steken in het verplaatsen van essentiële voorzieningen tot achter Amersfoort. Holland en Zeeland zullen aan belang inboeten. Het zijn tevens landstreken met veel kerken.
Oudere generaties zullen waarschijnlijk denken ‘na ons de zondvloed‘. Om de Bijbelse zondvloed te symboliseren is er voor Nederland geen beter symbool dan een onder water staande kerktoren. In de toekomst kunnen in de lager gelegen delen van Nederland die aan het water worden prijsgegeven kerktorens de bakens van het menselijk tekort zijn. Een nieuw symbool van Nederland.
Menselijke overmoed en het misplaatste vertrouwen in God met als uitkomst een voorstadium van waterige chaos is Nederlands voorland. Dat is de lotsbestemming als er niet drastisch ingegrepen wordt. Dan blijft het bij een incidentele overstroming of een kunstwerk in een vijver.
Om radicaal-rechtse religieuze complotdenkers, predikanten, politici en journalisten moet ik altijd vreselijk lachen. Hun selectiviteit en zelfgerichtheid geven aan wat ze zijn. Hun argumenten zijn daardoor weinig waard omdat ze hun eigen strijdpunten boven kritiek verheven achten en niet even kritisch benaderen als de argumenten van hun opponenten.
Senator Kevin Cramer van Noord Dakota is een Republikeinse rauwdouwer met conservatieve standpunten die een van de eerste politici was die zijn steun voor Trump uitsprak. Maar zelfs hij met uitgesproken reactionaire standpunten opereert volgens politieke normen die door Trump en zijn waterdragers niet erkend worden. Dat geeft de spanning die hij in gesprek met de rechtse talkhost David Asman van Fox Business niet kan erkennen, maar ook niet naast zich neer kan leggen.
In mijn reactie bij bovenstaande video op de YouTube-kanaal van senator Cramer probeer ik hem aan te spreken op zijn redelijkheid. Zeer vermoedelijk tevergeefs, maar nooit geschoten is altijd mis. Het stoort me dat de aanleg van Nord Stream II niet wordt gestopt, terwijl dat niet in het strategische belang van de EU én het klimaat is. De kortzichtigheid van het Duitse bedrijfsleven ontmoet de kortzichtigheid van de Amerikaanse politiek. Het Kremlin spint er garen bij.
I. But isn’t the reality of the current political climate in US politics that Republicans don’t want a compromise? Think of legislation or hearings on infrastructure, voting rights and the January 6 insurrection that the GOP is hindering or even trying to block.
Good exceptions are senators like Sasse, Romney, Collins and Murkowski who are not held hostage by the radicalism of former President Trump, but are powerless in their party.
The Fox Business reporter tries to seduce the senator in a direction in which he appears to prefer to stay away. But Senator Cramer also cannot escape from Trump’s grasp, which overshadows all reasonableness and nuance and is proclaimed daily in the media by his minions. Like this Fox’ ventriloquist.
If President Biden is not in control himself, but operates in a team of skilled people (think President Kennedy’s The Best and the Brightest), then this is no less true for former President Trump, who was guided by the Kremlin and his business interests abroad.
Trump’s attitude bordered on treason. This cannot be said of President Biden, who allows himself to be convinced by fellow party members and fellow countrymen. Or not. Trump was whispered by Russians, Ukrainians, Turks and Azerbaijanis who wanted to undermine US power and Trump helped them. Trump was blackmailed by President Putin and the GOP made it happen. Perhaps this Fox journalist can take a look at that with his selective look.
II. The Biden government’s problem with Nord Stream II is not its relationship with the Russian Federation, but with Germany. President Biden and Secretary Blinken need Germany for their Europe politics. After all, Germany is the most important member state of the EU. Even more than before due to the withdrawal of the United Kingdom from the EU.
I agree with Senators Cruz and Shaheen’s 2020 law to extend sanctions to companies working on Nord Stream II construction. But the effect of sanctions is limited. The EU Member States have their own autonomy and the US cannot impose its will on other countries.
Certainly because of the Wild West diplomacy of the Trump administration, relations with the Western allies have soured. The Biden administration is now trying to restore that, but former President Trump has caused a lot of damage. That is why it is now so difficult for the US to get the Europeans on its side because they can no longer trust US politics because of its fickleness, unpredictability and bluntness.
III. The strange thing is that European leaders of Nord Stream II publicly claim it is a commercial project, when they are smart enough to know that it is a political project. More precisely, they publicly call it a commercial project with political implications when it is a political project with commercial implications.
This attitude also contradicts the 2019 EU Energy Base Document (Third Energy Package) on energy dependence and diversification. The construction of Nord Stream II contradicts this.
The construction of Nord Stream II also ultimately contradicts the Paris 2015 agreements on the climate. This became concrete this week when in a Dutch lawsuit the Anglo-Dutch company Shell was obliged to reduce CO2 emissions by 45 percent compared to 2019. The exploitation of new sources of gas and oil does not fit there. Likewise, Nord Stream II is now becoming obsolete by the mental and legal conditions of the present time.
IV. What the US Congress can do to stop Nord Stream II is to show understanding for the Biden administration to keep relations with Germany right. Furthermore, stopping Nord Stream II should not be linked to the pitching of the own LNG industry. That only plays into the hands of the opponents who are under the control of the Kremlin and is experienced as too simple. The US should not show power, but solid arguments that the EU can live with.
Nuance is more difficult than childish party politics agitating against Biden. This is of no use to both the US and the EU. The EU is well aware that dependence on Russian gas is a strategic weakness that can be blackmailed into the future.
But, as in the US, it is investors and companies that are committed to economic cooperation with the Russian Federation that largely determine policy. Senate members would greatly serve the US, the EU and their own credibility if they put diplomacy and international cooperation back on track. And do not let themselves be guided by the interests of the companies that buy politics.
V. The Biden administration is trying to find a way around that. It would grace Republican members of the Senate if they realized that and acted on it. Through consultation and the joint search for a way out of the complex Nord Stream II dossier, which should in any case not strengthen the strategic position of the Russian Federation. A joint approach by the US with the main stakeholders Germany, the Netherlands, France, Austria, Poland, the Baltic countries and the United Kingdom must be the aim.
So Congress should leave the squabbling of American partisan politics in the debate with Europe. That is only laughable and confirms the old image that Europeans already have of Americans as uncivilized peasants.
The Fox journalist with his simple framing lacks the level to get that debate started. On the contrary, his sole purpose seems to be to destroy it. In his stupidity, he does not even realize that with such an attitude he is serving an enemy of the US: the Russian Federation. Exactly, the friend of former President Trump.
Kauthar Bouchallikht is negatief in haar maidenspeech die ze op 20 mei 2021 in de Tweede Kamer hield. Vooral is ze vaag. Ze heeft het steeds over ‘wij’, maar wie ze daar onder verstaat is onduidelijk. Zijn dat orthodoxe moslims, migranten die hun identiteit aan hun geloof ontlenen of migranten in brede zin? Zijn dat jongeren of de jongere generatIes? Dat maakt ze niet duidelijk, zodat haar betoog niet scherp is en breed uitwaaiert. Ze scherpt aan zonder scherp te worden.
Haar identificatie met Nederland zit vreemd in elkaar. Zij is in Nederland geboren, maar positioneert zich als iemand die ver van Nederland afstaat. Toch is ze kamerlid en heeft carrière gemaakt. Ze heeft de kansen die haar aangereikt zijn gebruikt, zoals vele migranten doen. Niet allen weten het door eigen inspanning echter ver te schoppen, maar dat geldt voor iedereen die in Nederland woont. Niet iedereen komt terecht op de beoogde en verlangde plek. Soms zijn ambities en verwachtingen ook onrealistisch en schieten de eigen inspanningen tekort.
Het is vreemd om te horen dat iemand die het tot kamerlid heeft weten te schoppen, meent dat ze hier niet mag zijn. Dit roept de vraag op of Bouchallikht in een existentiële crisis van zelftwijfel verkeert. Weet ze daarnaast wel hoe ze als kamerlid het algemene uit het individuele moet afleiden om tot een algemene uitspraak te komen waar anderen op kunnen bouwen?
Het is een paradox, maar Bouchallikht spiegelt in de eerste helft van haar toespraak zonder dat ze het lijkt te beseffen de ontevredenheid en berusting van degenen uit radicaal-rechtse hoek tegen wie ze zich uitspreekt. De aanhangers van Wilders of Baudet praten niet minder negatief over de Nederlandse samenleving en uiten zich even moedeloos als Bouchallikht. Alsof het een complot is en er niks kan veranderen. Met haar betoog introduceert zij de sfeer van fatalisme van radicaal-rechts binnen GroenLinks. De oproep in de tweede helft van haar toespraak om het lot in eigen hand te nemen en de hoop voorop te zetten klinkt daardoor niet aannemelijk omdat het gebouwd is op dat onderliggende negativisme dat door blijft zeuren.
Bouchallikht neemt niet het migratiebeleid sinds de jaren 1970 als norm, maar de recente uitingen van rechts-radicale zijde. Maar dat is in Nederland een minderheid. Ze vergeet dat in de afgelopen tientallen jaren vooral de koepel van orthodoxe moslims die het best georganiseerd was financieel en facilitair ondersteund werd door de regering. De feiten weerspreken haar claim dat migranten in de steek werden gelaten. Het verwijt dat vooral uit niet-religieuze hoek klinkt is dat vooral orthodoxe moslims te veel gepamperd zijn en daardoor het migratiebeleid uit het lood is komen te staan. Niet door te weinig, maar te veel steun. Het zou de emancipatie van Nederlandse ‘culturele’ moslims vertraagd hebben, bijvoorbeeld in het publiekelijk uittreden uit de islam.
Bouchallikht vergeet ook dat op een kleine toplaag uit het old boys netwerk na, iedere Nederlander zich in moet vechten. Of in een studie, een baan of een woonomgeving. Nederland is voor bijna iedereen een competitieve maatschappij. Uiteraard zijn er verschillen die de kansen beïnvloeden. Maar als die te maken hebben met taalbeheersing van de Nederlandse taal, de kennis van de Nederlandse cultuur en omgangsvormen, het volgen van een opleiding of het opbouwen van een netwerk, dan gelden die voor iedereen en zijn niet per definitie terug te voeren op het verschil tussen migranten en niet-migranten. Ook migranten kunnen eraan werken om hun kans op succes te vergroten. Het is zeker zo dat ze als betrekkelijke buitenstaanders meer inspanning moeten doen, zoals Nederlanders die emigreren ook extra hindernissen ervaren die ze in hun thuisland niet kenden. Dat perspectief van eigenheid is iets van alle landen en tijden.
De macht van de multinationals en banken moet worden ingeperkt. Zeker in de aanpak van de klimaatcrisis spelen ze een bedenkelijke rol die het realiseren van het klimaatakkoord blokkeert. De kabinetten Rutte hebben daar op z’n best halfslachtig in gehandeld. Dat moet beter. Er wacht GroenLinks binnen of buiten het komende kabinet een rol om dit te agenderen. Dat moet scherp en duidelijk omdat kleinere partijen maar weinig kansen hebben om gehoord te worden. Het besef lijkt ook bij bedrijven en NGO’s doorgebroken dat er nu doorgepakt moet worden en uitstel niet meer kan om de temperatuurstijging en de CO2-uitstoot terug te dringen.
Omdat de belangen zo groot zijn is het een gemiste kans om in een toespraak het klimaatprobleem te verbinden aan de gevolgen van massa-immigratie uit niet-Westerse landen. We weten al sinds de jaren 1960 door denkers als Jan Tinbergen dat de Noord-Zuid-problematiek en de ongelijke verdeling van de globale welvaart verband met elkaar houden. Dat wordt al 60 jaar in de publieke opinie genoemd. Wat nu nodig is een realistische aanpak van het klimaatprobleem die al op korte termijn (2030) resultaten geeft. Alleen samenwerking van bedrijven, banken, regeringen, politieke partijen, NGO’s en supranationale organisaties kan het verschil maken dat nodig is.
De breed uitwaaierende filosofieën van Kauthar Bouchallikht zijn wellicht aardig voor haar achterban die hiermee ongetwijfeld wordt bevestigd in het eigen gelijk, maar weinig zinvol in de praktische politiek. Het is echter begrijpelijk om een maidenspeech als een preambule bij het echte werk te beschouwen. Dat kon nog even, maar nu wacht het echte werk. Bouchallikht moet leren focussen om de klimaatdoelen van GroenLinks centraal te stellen en niet te verwarren met identiteitspolitiek. Voor nieuwkomers in de Tweede Kamer die nog half in een vorig leven zitten geldt: ‘Less is more’. Om daadkrachtig te zijn moet ze haar politieke stokpaardjes achter zich laten die haar in de weg staan om ondubbelzinnig op te komen voor het klimaat en die de verkeerde sentimenten en reacties oproepen die afleiden van het onderwerp waar het over moet gaan.
De tekst bij de video op YouTube van de Belgische bank en verzekeraar Belfius zegt: ‘Vandaag kunnen we samen iets doen voor het klimaat, simpelweg door te beleggen.’ Ik breek me het hoofd over de strekking van de uitspraak. Uiteraard kunnen we samen iets doen, maar wat is dat? Is simpelweg beleggen voldoende om de klimaatverandering die op ons afkomt tegen te gaan en in goede banen te leiden? Ik betwijfel het. Dat houdt in dat we ons gedrag niet hoeven aan te passen. Maar, verstandige mensen beweren dat we ons gedrag moeten veranderen omdat het zo niet verder kan? Ons wacht een opwarming in deze eeuw van 3 graden, wat voor delen van de wereld rampzalige gevolgen heeft. We kunnen toch niet op dezelfde manier blijven vliegen, vlees blijven eten, auto blijven rijden, ons huis blijven verwarmen? Kunnen we alles blijven doen zoals altijd? Ook als dat de CO2 uitstoot niet vermindert? Door simpelweg te beleggen in Belfius zouden we ons gedrag niet hoeven te wijzigen en komt alles goed met de aarde. Dat is in tegenspraak met de inhoud van de video die zegt dat we de laatste generatie zijn die iets aan de klimaatverandering kan doen. Door bewust en actief te handelen. Niet door simpelweg te beleggen. Dat is slechte marketing en op z’n slechtst misleiding. YouTube zou de video moeten verwijderen. Het sust in slaap. Totdat we gillend wakker worden. Een belegging in het duurzaamheidsfonds ‘Belfius Equities Climate’ helpt daar niet aan. Beleggen is geen hedendaagse aflaat.
Het echte hitteplan is niet het uitdelen van flesjes water, de waarschuwing om uit de zon te blijven of het schrappen in de dienstregeling van het openbaar vervoer. Dat zijn druppels op een gloeiende plaat. Daar kan een overheid niet mee wegkomen. Er moet fundamenteel gehandeld worden. De temperaturen in Nederland zijn hoger dan ooit gemeten. In stedelijke gebieden zijn de temperaturen nog enkele graden hoger zijn dan op de officiële meetpunten. Zo kachelt Nederland in de richting van de 45 of 50 graden. Een echt hitteplan doet niet aan symptoombestrijding, maar aan de aanpak van de oorzaken van de klimaatverandering.
De strategie is tweeledig. De uitstoot van CO2 moet beperkt worden zodat de klimaatverandering waarvoor de mens verantwoordelijk is wordt teruggedrongen. Verder moeten vooral de steden zo ingericht worden door het planten van bomen, het creëren van schaduwen, het voorzien in verkoelende elementen zoals water en het isoleren van gebouwen dat de omgevingstemperatuur wordt teruggebracht. Een structureel hitteplan is nodig.
De huidige hitteplannen zijn ondoelmatig omdat ze de oorzaken niet aanpakken, maar alleen een idee van daadkracht geven die in feite het omgekeerde zijn. Die hitteplannen lopen achter de feiten aan en blinken uit door wegkijken en een fundamenteel gebrek aan urgentie. Overheden moeten snel en kordaat handelen.
Er is extreme hitte op komst in Nederland. In hedendaagse termen: ‘code rood’. Hitteplannen die ooit in de kast werden gestopt moeten er nu uitgetrokken worden omdat het naar verwachting meer dan 35 graden wordt. Er klinken waarschuwingen voor spoor, strand, verzorgingshuizen en weg. In hedendaagse termen: ‘protocollen’. Waar komt de extreme bezorgdheid vandaan? Voor vele landen zijn hoge temperaturen dagelijkse werkelijkheid. Nederland ontwaakt uit de zekerheid van gematigdheid. Van het klimaat en van de reactie erop. Alles is betrekkelijk. ‘Zomerse hitte. Vrouw in geruite zomerjurk dept voorhoofd met een zakdoekje. Nederland, 1950-1960’, luidt het onderschrift bij de foto van Walter Blum. Een dramatisering van hitte in de studio. Een stockfoto voor het geval de temperatuur opliep. Een tijdsbeeld van hitte toen hitte nog geen ‘code rood’ was en mensen minder dan nu in hun gedrag van bovenaf werden gestuurd en bang werden gemaakt voor temperaturen van meer dan 35 graden. Kwestie van zakdoekjes of watjes? Wat is vooruitgang?
George Knight 