Amerikaanse ambassadeur in Duitsland Richard Grenell onder vuur voor politieke uitspraken die Trump willen behagen

Het gaat niet goed met de EU. Het staat van alle kanten onder druk. Er tekent zich een driestromenland af met 1) de liberale democratie als model zoals in de EU, 2) de illiberale democratie in Hongarije en Polen die zich aan de regels van EU en eigen grondwet onttrekt en 3) het ondemocratisch liberalisme van verschijnselen waar bevolking en politiek nauwelijks grip op hebben: vrijhandelsverdragen, gerechtshoven, multinationals en supranationale organen zoals de EU. Het samenwerkingsverband van liberale democratieën kan gekenmerkt worden als ondemocratisch. Een boekbespreking van het werk van Yascha Mounk in NRC vult de details in.

In de VS is het president Trump die niet alleen met zijn opvatting van de illiberale democratie de Amerikaanse rechtsstaat schendt, maar ook Europa onder druk zet. Een EU die haar eigen militaire verdediging niet op orde heeft en daarom door de VS makkelijk gechanteerd kan worden. Wat niet helpt is dat de EU-lidstaten met Duitsland voorop weinig haast maken met het verhogen van hun defensiebudgetten. Zelfs een kosmetische poging om de VS tevreden te stellen ontbreekt. Dit getuigt van lichtzinnigheid en totaal gebrek aan urgentie.

Daar bovenop is er nu sinds een maand een stoorzender bijgekomen, namelijk de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Duitsland Richard Grenell. Bij links in de VS had hij vanwege de identiteitspolitiek eerst enig krediet omdat hij homoseksueel is. In een interview voor het alt-right nieuwsmedium Breitbart/London toonde Grenell grote opwinding over de golf van conservatisme in Europa, zeggend dat hij leiders van de beweging wil ‘bekrachtigen’. Dit is om twee redenen ongekend. Ten eerste heeft een ambassadeur zich niet te mengen in de interne politiek van een land of de supranationale EU en ten tweede heeft hij het over conservatieven terwijl Trump noch Grenell conservatieven, maar populistische nationalisten zijn. Grenell is een anti-politicus die het tegen de liberale democratie en het ondemocratische liberalisme zegt op te nemen, maar intussen de greep van de politiek op de samenleving niet wil repareren, maar verder wil verzwakken. Dat heeft niets met conservatisme te maken dat niet tornt aan de rechtsstaat en de liberale democratie in de kern steunt. Grenell is de elitaire anti-elitist die het leed van de EU versterkt en de EU hopelijk tot een reactie noopt. Mijn reactie:

Foto: Schermafbeelding van tweet als antwoord op Richard Grenell, 4 juni 2018

CDU koerst af op winst in Duitse verkiezingen. Met wie vormt Merkel een coalitie?

Morgen zijn er Bundestagsverkiezingen in Duitsland. Belangrijk voor de EU en voor Nederland. Angela Merkels CDU/CSU gaat in de peilingen stabiel aan kop met zo’n 36% van de stemmen. De rechts-populistische AfD kan met zo’n 10-11% de derde partij worden na de SPD die naar verwachting laag in de 20% zal eindigen. Ik hoop op een coalitie CDU-Grüne, maar die laatste partij komt met zo’n 8% waarschijnlijk tekort om Merkel aan een meerderheid te helpen. Dan is de conservatief-liberale FDP nodig en dat compliceert de coalitievorming. Vooral wat de Europese veiligheidspolitiek betreft. Economisch gaat het Duitsland voor de wind en Duitsers houden van stabiliteit. Niet van radicale avonturen op links of rechts. Hun geschiedenis van de 20ste eeuw heeft de Duitsers geleerd hoe snel en grandioos dat kan ontsporen. Anti-democraten die zich als democraten presenteren, het blijft een uitdaging voor het gezond verstand. Hopelijk trappen niet te veel Duitsers in de val.

Hypocriet Schröder verwijt Merkel hypocrisie. Duitse partijpolitiek

Oud-kanselier Gerhard Schröder verwijt kanselier Merkel niet zozeer dat ze pro-Amerikaans is, maar dat ze ongeloofwaardig is in in die vermeende pro-Amerikaanse opstelling. Schröder verwijt Merkel hypocriet te zijn. Schröder is zelf verre van pro-Amerikaans en dat is geen toeval. Het is trouwens de vraag of kanselier Angela Merkel sinds het optreden van president Trump niet eerder een pro-EU dan een pro-Amerikaanse koers vaart. Maar omdat SPD-kandidaat Martin Schulz pro-EU is, kan Schröder hem daar uiteraard niet op aanvallen.

Zoals vaak kiest een politicus de aanval om niet zelf aangevallen te worden. Schröder is de hypocriet. Zijn verwijt aan Merkel wordt ingegeven door partijpolitieke overwegingen tijdens een verkiezingscampagne, maar ook door zijn geopolitieke opstelling. De sociaal-democraat Schröder staat op de loonlijst van Gazprom en wordt met Russisch geld gekocht om in Europa de zaak van Gazprom te bepleiten. Onder meer om het Russische gasproject Nord Stream II niet te laten stranden. Bij die pro-Russische positie van Schröder hoort blijkbaar dat hij Merkel verwijt om pro-Amerikaans te zijn. Het is allemaal kinderlijk voorspelbaar wat hij doet.

Schröder maakt hiermee aan het Kremlin duidelijk dat hij zijn dikverdiende dollars waard is. Zo simpel is het. En zo simpel is Schröder. Hij heeft zijn partij, zijn land en de EU verraden. En nu wordt hij uit de mottenballen gehaald om de SPD te helpen. Van een afstand ziet het er weinig overtuigend en deugdelijk uit. Het valt nauwelijks voor te stellen dat Duitsers daarin trappen. Jammer voor Schulz die een betere sidekick verdient.

In campagne wordt vraag welke partijen willen hervormen niet beantwoord. In Nederland is systeemkritiek alles of niets

Wat moeten Nederlanders met een betoog van Cenk Uygur over de koers van de Amerikaanse Democratische partij (DNC)? Daar aan de andere kant van de oceaan. We kunnen er niks mee. We hebben geen invloed op de Amerikaanse politiek. Maar het betoog leert ons wel iets anders. Namelijk dat er een derde weg is tussen establishment politiek en populisme dat het systeem wil vernietigen. Die derde weg is hervormen. Krachtig en fundamenteel hervormen van de politiek. Die derde weg moet overigens niet verward worden met de derde weg uit de negentiger jaren van premier Kok die door president Clinton en premier Blair bewonderd werd.

Uygur hamert erop dat de DNC in de greep van het grote geld is en zich daar niet aan kan onttrekken. Achter de schermen houden de door president Obama aangestuurde bedrijfsdemocraten (‘Corporate Democrats’) de DNC nog steeds in een stevige greep. Zodat de weg afgesneden wordt naar een echte progressieve partij die de stem van de gewone mensen vertolkt. En de belangen van de burgers vooropzet, en niet van banken en bedrijfsleven. In Duitsland is het de nieuwe lijsttrekker van de SPD Martin Schulz die eveneens die verbinding met de burgers probeert te leggen. In navolging van Bernie Sanders die ook het grote voorbeeld voor Uygur is.

Wie Nederlandse politieke partijen langs de meetlat establishment politiek (alles bij het oude laten) – derde weg (hervormen) – populisme (het systeem vernietigen) legt komt tot een opmerkelijke constatering. Namelijk dat dit in de verkiezingscampagne geen onderwerp van debat is. Het wordt bewust of onbewust genegeerd. In politiek en media wordt volstaan met het schetsen van een tegenstelling tussen populisme en niet-populisme.

In hoeverre niet-populistische partijen alles bij het oude willen laten blijft zo goed als ongenoemd. In grote lijnen is het de kiezers wel duidelijk dat VVD, CDA of 50Plus conservatieve partijen zijn die alles bij het oude willen laten, dus het establishment en de gevestigde belangen vertegenwoordigen. Duidelijk is ook dat PVV, SP en rechtse splinterpartijen het systeem willen vernietigen. Of tot de grond willen slopen. Zonder dat ze voor ogen hebben hoe dat in zijn werk gaat en wat er op de puinhopen opgebouwd moet gaan worden.

Hoe dat binnen PvdA, D66 en GroenLinks ligt is onduidelijk. Hoe hervormingsgezind zijn PvdA en D66 en kunnen ze de belangen van de burger boven die van bedrijfsleven, banken, middenveld en vakbond stellen? En van de andere kant, hoe ligt dat binnen GroenLinks dat een worsteling lijkt te hebben tussen hervormen van het bestaande en bouwen van een nieuw systeem? We weten het niet en in de campagne wordt de vraag niet gesteld, zodat het ons niet duidelijk wordt. Wie in Nederland op een hervormingsgezinde partij wil stemmen die de derde weg gaat tussen niets veranderen en alles veranderen weet niet hoe de feiten liggen.

Ongepast optreden van paus Franciscus in Europarlement

Premier Willem Drees huiverde er in de jaren ’50 al voor dat de Europese samenwerking bovenal een katholiek onderonsje was. Zestig jaar later lijkt er weinig veranderd. Ongehoord en ongepast dat de plaatsvervanger van God op aarde een rede in het Europarlement houdt. En voor verdeeldheid zorgt. Samen met Virginie Rozière stuurde Sophie in ’t Veld voorzitter Martin Schulz een protestbrief met de volgende passage: ‘The Catholic Church feels it has a right to interfere in civil matters and to impose its own moral views on others, rather than accepting and respecting diversity and freedom of conscience.’ Een religieus leider als paus Franciscus heeft niets te zoeken in het Europarlement. Hij kan spreken via leden die erin vertegenwoordigd zijn. Waarom wordt deze paus uitgenodigd en allerlei andere religieuze en levensbeschouwelijke leiders niet? Vreemd.

Verschrikkelijke partijen in Europarlement. Met PVV, CDA en PvdA

Dat de PVV samen met het Front National een fractie wil vormen in het Europees Parlement is bekend. Daaraan zitten haken en ogen omdat een fractie uit zeven partijen uit zeven landen moet bestaan. Die zijn niet makkelijk bijeen te harken. De stand is zes na het binnenhalen van het antisemitische en vrouwonvriendelijke Poolse Nieuw Rechts. Afgelopen weekend deed Jean-Marie Le Pen -de vader van partijleider Marine Le Pen- weer eens van zich spreken door antisemitische uitspraken. Verschrikkelijke uitspraken van een verschrikkelijke man. Geert Wilders nam er afstand van. Hij zegt zaken te doen met dochter Marine, maar vergeet dat vooral in Zuid-Frankrijk de steun voor vader Jean-Marie groot is. Ook dat is het Front National.

Partijen in het Europarlement hebben het niet voor het uitzoeken. Dat geldt niet alleen voor de PVV. Maar ook voor het CDA dat samen met Forza Italia van de verschrikkelijke Silvio Berlusconi in de EVP-fractie van de christen-democraten zit. Of voor de PvdA dat samen met het Bulgaarse BSP van Sergej Stanishev in de sociaal-democratische S&D-fractie zit. De verschrikkelijke Stanishev is niet minder erg dan Le Pen of Berlusconi. Zo is er de kwestie van een opdracht aan Monika Stanisheva, de echtgenote van Stanishev dat naar corruptie ruikt. Een onderzoek wordt maar niet afgerond. Zie hier. De voormalige communist Stanishev is een voorstander van South Stream een gaspijplijn die Rusland minder afhankelijk van Oekraïne moet maken. Dat verzwakt de strategische positie van Kiev. Deze week werd onder Amerikaanse druk het werk aan South Stream stilgelegd omdat het niet volgens de Europese regels gegund zou zijn. De Russen kwaad. Stanishev dreigde daarop met verkiezingen. Vandaag blijkt ook dat weer ingewikkelder, Stanishav werd door z’n eigen BSP teruggefloten.

Conclusie is dat zo goed als alle Nederlandse democratische partijen met verschrikkelijke partijen in hun fractie van het Europarlement zitten die in Nederland de toets der kritiek niet zouden kunnen doorstaan. Antisemitisch, vrouwonvriendelijk, crypto-communistisch, extreem-rechts of extreem-links, in elke fractie is het prijs. In de publiciteit relativeert het CDA de uitingen van Forza Italia, of de PVV van het Front National. En de PvdA van de Bulgaarse BSP. Maar kwalijk is het wel zo’n rotte appel. Ach kan men zeggen, het hoort nu eenmaal bij Europa en het Europarlement dat het niet zo nauw neemt met democratisering. Niet in de structuur en niet in de invulling. In de praktijk lijken Nederlandse partijen onderling veel meer op elkaar dan op de exotische buitenbeentjes waarmee ze soms in een fractie verzeild raken. Is dat niet verschrikkelijk?

EP: Schaake (D66) beveelt Andersdotter (Piraten) aan

Nu hoort u het ook eens van een ander. Europarlementariër Marietje Schaake (D66) doet een goed woordje voor Amelia Andersdotter van de Zweedse Piratenpartij. Een endorsement in goed Angelsaksische traditie. Opvallend dat een lid van de ene politieke partij een lid van een andere politieke partij aanbeveelt. Zoiets kan alleen in de EU omdat kiezers alleen op kandidaten in hun eigen land kunnen stemmen. Omdat Nederlanders niet op de Zweedse Amelia Andersdotter mogen stemmen kan Marietje Schaake dit doen omdat een Zweedse kandidaat geen directe concurrent is. Pas verrassend zou zijn als Schaake iemand van de Nederlandse Piratenpartij zou aanbevelen. Zoals lijsttrekker Matthijs Pontier of lijstduwer Dirk Poot. Dat doet ze dus niet.

Toch kan deze aanbeveling een neveneffect hebben. Hoe bescheiden dat ook is. De Nederlandse, Zweedse, Duitse en piraten van andere landen werken nauw samen in de European Pirate Party. Ze zien zichzelf als de enige echt internationale partij die in alle Europese landen hetzelfde basisprogramma volgt. In geen andere Europese ‘familie‘ is die gemeenschappelijkheid tot nu toe gerealiseerd. Een stem voor een Zweedse piraat kan van invloed zijn op de fractievorming en daarom indirect van invloed op kandidaten in andere landen.

Amelia Andersdotter is namens de Europese Piratenpartij kandidaat om voorzitter van de Europese Commissie te worden. Op formele gronden werd ze echter uitgesloten van de debatten tussen de kandidaat-lijsttrekkers (Schulz, Juncker, Verhofstadt etc.) omdat ze samengewerkt heeft met de Groenen. Zo zouden namens deze partij twee kandidaten deelnemen. Maar omdat Andersdotter is genomineerd door de Europese Piratenpartij en namens die partij optreedt is het een onterecht argument om haar om deze reden uit te sluiten. Samen met duo-lijsttrekker Peter Sunde. De Europese Piratenpartij had kritiek op deze uitsluiting: ‘Ons van een debat uitsluiten dat gericht is op jonge kiezers is onzinnig en laat zien dat iemand z’n positie misbruikt‘.

EU-debat verdient niet meer aandacht dan het verdient

Deze petitie roept de Nederlandse publieke omroep op om meer aandacht aan de Europese verkiezingen te besteden en debatten tussen de lijsttrekkers van de grootste partijen in het Europarlement uit te zenden. De oproep vraagt om kanttekeningen. 1) De petitie suggereert dat de lijsttrekkers met zekerheid ook de kandidaten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie zijn. Dat suggereren de lijsttrekkers zelf, maar het is nog lang geen uitgemaakte zaak of de regeringsleiders niet zelf de voorzitter benoemen. 2) Niet alle stromingen uit het Europarlement of uit de Europese landen zijn vertegenwoordigd in de vier debatten die gehouden worden. Piraten en Eurosceptici ontbreken zodat de debatten kandidaten uitsluiten. Zo worden de debatten een onderonsje tussen christen-democraten, sociaal-democraten, liberalen en groenen die een vertekend beeld van de stemming onder het electoraat geven. 3) Geen van de kandidaten die aan de debatten deelneemt kan in Nederland gekozen worden. Hoe kan een Nederlandse kijker zich er dan mee identificeren?

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘EU-Debat 15 mei op televisie‘, 2 mei 2014.

Participerende journalistiek met Michael Gahler en Sergei Stanishev

Laten we aan participerende journalistiek doen. Neem deel. Het gaat om een vraag in het Europarlement van de CDU’er Michael Gahler aan de socialistische voorzitter Martin Schulz over 30.000 -of mogelijk 60.000 euro- die aan de Bulgaarse Monika Stanisheva is betaald. Via een opdracht. Een kwestie die ‘ontdekt’ is, maar nog niet opgelost. Stanisheva is de echtgenote van de Bulgaarse socialistische Europarlementariër Sergei Stanishev (BSP). Hij is tevens voorzitter van de Partij van Europese Socialisten (PES). De PvdA is lid van de PES. 

Welke vragen willen we beantwoord zien? Wat kunnen we in de media vinden? Doen de gevestigde media hun werk voldoende door over de vraag van Michael Gahler te berichten en de rol van Sergei Stanishev te schetsen? Wat vindt de PvdA hiervan? Of de Duitse SPD? Keuren ze het gedrag van hun voorzitter Stanishev goed? Of laten deze partijen zich er in het openbaar niet over uit? Gaat het hier over belangenverstrengeling (conflict of interest) of niet? Met als inzet geld dat Stanishev naar een PR-bedrijf helpt doorsluizen waar z’n echtgenote Monika bij betrokken is. Moet de vraag van de Christen-democratische Michael Gahler opgevat worden als partijpolitiek in de strijd met de socialisten om de grootste fractie in het Europarlement te worden? Wat zegt de rol van de Bulgaarse politicus Sergei Stanishev over de stand van de Bulgaarse democratie? Wat zegt de rol van de invloedrijke PES-voorzitter Sergei Stanishev over de stand van de democratie in het Europarlement? Is er een waarheid? Reageer, en maak keuzes in uw antwoord. Participeer in het onderzoek.

Foto 1: Schermafbeelding ‘EURO-FISH ALSO ROTS FROM THE HEAD DOWN‘, 14 februari 2014.

Foto 2: Schermafbeelding van ‘Michael Gahler to Bulgaria’s FOCUS about Monika Stanisheva case: My main concern is conflict of interest‘, 14 februari 2014.

Petitie roept EU op tot onderzoek en initiatief over massasurveillance, databescherming en klokkenluiders

Wie wil kan hier de petitie ‘EU-parlement en EU-commissie: Stop massale surveillance, bescherm onze gegevens en onze klokkenluiders!‘ tekenen. Met de sleutelzinnen ‘Wij burgers zijn bezorgd omdat we zien dat onze grondrechten zijn aangetast. Wij willen niet leven in een cultuur van massale surveillance waarin we allemaal onder algehele verdenking worden geplaatst.’ Petionisten eisen opheldering en initiatief van de EU.

De voorzitter van het Europees Parlement Martin Schultz en de voorzitter van de Europese Commissie José Barroso worden in de petitie opgeroepen om 1) transparantie te scheppen door een onderzoekscommissie die de massasurveillance onderzoekt, 2) databescherming te versterken inclusief een verbod op het vertrekken van gegevens aan buitenlandse geheime diensten, 3) grootschalige spionageprogramma’s te verbieden zodat massaal toezicht op burgers binnen de EU onmogelijk wordt, 4) de internationale massasurveillance te ontmantelen door een initiatief van de EU voor een internationale overeenkomst met als doel om grootschalige surveillance wereldwijd terug te dringen en 5) klokkenluiders te beschermen door middel van wetsbescherming en het verlenen van politiek asiel omdat klokkenluiders zoals Edward Snowden ‘een belangrijk mechanisme [zijn] om onwenselijke ontwikkelingen binnen een democratie te corrigeren‘.

Foto’s: Schermafbeelding van de petitie ‘EU-parlement en EU-commissie: Stop massale surveillance, bescherm onze gegevens en onze klokkenluiders’