
Salman Rushdie wijst in een reactie op de site van de schrijversvereniging Engelse PEN de aanslag op het satirische tijdschrift Charlie Hebdo in Parijs af. Daarbij kwamen vanochtend tot nu toe tien medewerkers en twee politieagenten om het leven. Met grote waarschijnlijkheid lijkt het te gaan om een aanslag die door moslims in naam van de islam is gepleegd. Wat moet behalve de veroordeling van geweld de reactie zijn?
Relativeren kan door te wijzen op de vele doden die dagelijks in Pakistan, Afghanistan, Syrië of Irak vallen. In de meeste, maar niet alle gevallen door geweld tussen moslims onderling die de andere moslim niet altijd als moslim erkennen. Relativeren kan door met aannames, analogieën en projecties complottheorieën op te tuigen. Met als gevolg dat door het breed te maken de oorzaak voor het geweld van vandaag uit zicht verdwijnt. Maar in het aangezicht van de dagelijkse spiegel, de wereldse rechter of een hogere macht waarin iemand gelooft is het enkel en alleen de dader die verantwoording voor de eigen daad moet -en kan- geven.
Rushdie noemt religie een middeleeuwse vorm van onredelijkheid die in combinatie met moderne wapens een echte bedreiging voor onze vrijheden wordt. Hij ziet in wat vandaag in naam van de islam gebeurde een dodelijke mutatie in het hart van de islam. Met tragische gevolgen. Treffend is wat Rushdie zegt over ‘het respect voor religie’, dat zou zijn uitgegroeid tot en omgeslagen in ‘angst voor religie’. Religies verdienen echter als alle andere ideeën en menselijke constructies kritiek, satire en onverschrokken gebrek aan respect.
Onze reactie op een aanslag zoals die vandaag in Parijs plaatsvond moet niet het wegkijken voor de uitwassen van religie zijn, maar het mobiliseren van kracht ertegen. Redelijke gelovigen hoeven zich niet aangesproken te voelen in de veroordeling van dit geweld dat in naam van religie plaatsvindt. De reactie op religie moet evenmin het terugdringen ervan zijn, maar wel het bekritiseren ervan en het duidelijk maken aan gelovigen of pseudo-gelovigen die in naam van religie dit soort geweld plegen dat ze niet boven of buiten de wet staan. De juiste reactie op dit soort daden door radicale ‘gelovigen’ is een samenleving die eensgezind religie erkent als idee dat gelovigen inspireert, maar tegelijk religie niet als iets erkent dat vanuit een hoger beroep meer respect verdient dan willekeurig ieder andere menselijke constructie, gedachtengoed of levensbeschouwing.
Foto: Verklaring van Salman Rushdie op English Pen naar aanleiding van de aanslag op Charlie Hebdo, 7 januari 2015.
Vind ik leuk:
Vind-ik-leuk Laden...