Angst voor de gele hesjes groeit onder Brabantse vrachtwagenchauffeurs. Ook onder journalisten die soms afgetuigd worden door de gele hesjes als ze verslag doen van de protesten. De agressie neemt niet af. Is dat een teken van machteloosheid of van infiltratie van de gele hesjes-beweging door beroepsactivisten die het vuurtje op willen stoken? Ze accepteren de bestaande democratie en rechtsorde niet. De gele hesjes zijn niet eenvorming, maar onderling verschillend. Daarom valt het nauwelijks vast te stellen wie er aan het woord is.
Het valt te verwachten dat de sleet erin komt zoals ook gebeurde bij het ‘hacktivistische’ Anonymous dat begon vanuit maatschappijkritiek, maar vervolgens verburgerlijkte en zich onder meer ging richten op het bestrijden van pedofielen. In 2014 schreef ik in een commentaar over die verburgerlijking en vertrutting van Anonymous: ‘Anonymous Nederland mixt ingrediënten door elkaar en kookt een heksensoep. Probleem is niet dat het een politiek standpunt inneemt, maar dat het wegduikt in de anonimiteit en geen duidelijkheid geeft over waarom, hoe, waar, volgens welk programma en namens wie het opereert. Daarnaast is Anonymous geen beschermd merk. Iedereen kan het kapen en ermee aan de haal gaan. Zodat vervlakking en vervaging op de loer liggen.’ Vijf jaar later kan Anonymous vervangen worden door gele hesjes. De geschiedenis herhaalt zich, maar dan anders. Het zich toe-eigenen van etiketten en schuilen in de anonimiteit blijft iets van alle tijden.
Het is een wetmatigheid dat maatschappelijke basisbewegingen geïnfiltreerd worden. Dat was al zo bij de Franse revolutie die door beroepsrevolutionairen gekaapt werd. Of bij de Russische opstanden van februari en oktober 1917. Er tekent zich een opvallende gelijkenis aan tussen de beweging van de Gele hesjes en een andere recente beweging die doodgebloed, gefragmenteerd, opgebrand, gekaapt en vertrut is: Anonymous.
Hoe deze beweging verburgerlijkte beschreef ik in een commentaar van 2013 over de Belgische kunstenaar Jan Fabre: ‘Anonymous zou zich beter richten op die ontwikkelingen die ons leven voor de toekomst bepalen. Zoals de opbouw van de controlestaat door overheden en de inperking van de burgerrechten. Maar kritiek daarop vraagt inzicht, kennis, een lange adem en het opbouwen van weerstand tegen de invloed van geheime diensten. Een aanval op een individuele kunstenaar is net zo gemakzuchtig als wat overheden doen door de kunstensector bovenmatig te korten. De aanval op Jan Fabre symboliseert de verburgelijking van Anonymous.‘
Anonymous werd een sleets merk omdat het gekaapt werd. Met de Gele hesjes dreigt in snel tempo hetzelfde te gebeuren zoals deze video toont van een ‘Volhardend vader en rechtzoekend burger vecht voor zijn drie dochters en tegen criminele jeug’hulp’verlening & Co!’. Nu lijkt een ‘volhardend vader’ nog een tamelijk onschuldig opererend individu, maar als de Guy Fawkes-maskers worden ingewisseld voor Gele hesjes waarachter gefrustreerde of verwarde individuen of binnen- en buitenlandse actoren zich in betrekkelijke anonimiteit kunnen verschuilen, dan gaat het niet om de politisering van de maatschappij, maar om een poging om de politiek buiten de politiek om te kapen. De instrumenten zijn de gemakzuchtig opgestoken middelvingers van de sociale media die vooral wijzen op het protest om het protest. Niet meer dan dat.
Door de verscheidenheid aan actoren in diverse landen, op sociale media en met opvattingen is lastig te onderscheiden wie namens de Gele hesjes handelt of het woord voert. Een basisbeweging die zich verliest in negativisme, complottheorieën, rellerigheid, onhaalbare doelstellingen, frustratie over zowel de eigen persoonlijke situatie als de huidige maatschappij biedt weinig perspectief. De beste hoop is nog dat door het protest de zittende macht met schrik tot het besef komt dat het in haar eigen belang is om de macht te delen, de verzorgingsstaat niet verder uit te kleden en de economisering van de politiek die wordt aangejaagd door de almacht van financiële instellingen en multinationals terug te dringen. Als het protest van de Gele hesjes als hefboom werkt om de macht in gesprek te brengen met linkse partijen en vakbonden, dan heeft het zin.
In een artikel op BuzzFeed gaat Ryan Broderick in op de rol van Facebook bij de protesten in Frankrijk. Ik schreef er elders over: ‘Interesting analysis that is not about the protest, but about spreading fake news and conspiracy theories via social media and the infiltration of a grassroots movement by professional agitators. Because the latter is the danger for every popular movement that is hijacked by radical elements with other motives. What now? Do the radical yellow jackets push the original and more moderate yellow jackets into the background? You can count on the fact that at the moment the French and friendly (German, British, American) intelligence services are working overtime to chart the political influence and undermining by domestic and foreign actors who have joined the protests to weaken the position of President Macron.’
In een opvallende reeks recente optredens in de Franse media meent de gezaghebbende historica Danielle Tartakowsky dat het lastig is om de beweging van de Gele hesjes te vergelijken met eerdere opstanden of maatschappelijke onrust. Zoals de opstand van mei 1968, de rechtse Poujadisten van de jaren ’50 (‘de gewone man tegen de elites’), het linkse Volksfront van de jaren ’30 of de Revolutie van 1789. Wel constateert ze dat een volksbeweging altijd richting en krediet ontleent aan eerdere bewegingen. De politieke kleur van de Gele hesjes is het onbekende zoals de interviewer Tartakowsky in een interview voorhoudt. Haar bedachtzame antwoord verklaart, maar houdt ook alle opties voor de toekomst open: ‘In alle omstandigheden is het nodig om onderscheid te maken tussen de lidmaatschappen (of liever hier niet-lidmaatschappen) die opgeëist worden door de actoren van een beweging, en de objectieve politieke plaats die deze beweging vandaag, morgen en overmorgen speelt en zal spelen. Daar worden dingen nog ingewikkelder.’ De beweging van de Gele hesjes wacht de verandering waar het tegen zegt te strijden, namelijk fragmentatie en vervlakking.
Foto: Schermafbeelding van artikel ‘Quand une historienne spécialiste des mouvements sociaux analyse les “Gilets jaunes”’ van Mathieu Dejean op lesinrocks, 29 november 2018.
De leden van de actiegroep ‘Stop Oppressive Stereotypering’ (SOS) willen zich niet bekendmaken. RTL Nieuws vat het samen in een bericht: ‘ Op de Facebookpagina van ActiegroepSOS wordt journalist Kevin Roberson aangewezen als woordvoerder. Hij zegt dat de actievoerders kiezen voor anonimiteit en de communicatie naar de media via hem verloopt.’ Een posting op de FB-pagina van The Roberson Report spreekt echter tegen dat hij woordvoerder is: ‘Wij willen duidelijk maken dat Kevin P. Roberson geen woordvoerder is voor de actiegroep. Hij is een onafhankelijke journalist.’ Alsof een onafhankelijke journalist geen woordvoerder kan zijn. Roberson is de contactpersoon die zijn naam en adres leent. Erachter schuilt ‘wij’ dat massa suggereert.
De actiegroep ageert tegen de attracties van de Efteling en tegen white supremacy in het algemeen. Het vindt dat ze vooroordelen bevestigen. In een posting geeft de actiegroep antwoorden op veelgestelde vragen en maakt hiermee haar positionering duidelijk. Maar ook de onderbouwing van de argumenten. Op de vraag ‘Waarom protesteren jullie dan niet tegen de stereotyperingen van witte mensen?’ volgt het antwoord ‘Witte mensen zijn nooit door niet witte mensen gekoloniseerd, tot slaaf gemaakt, of als groep vermoord om verschillen in etniciteit, religie, cultuur, verblijfsstatus etc. Racistische stereotyperingen werden juist geintroduceerd om deze verschillen te benadrukken en zo niet witte mensen af te schilderen als inferieur.‘
Zelfs iemand die de moeite neemt om 10 minuten op internet te surfen kan weten dat dit klinkklare onzin is. Het negeren van de feiten zet de hele intellectuele onderbouwing van deze actiegroep op losse schroeven. Zie bijvoorbeeld de onderdrukking van blanken door de Mongolen in de 13de eeuw, het antisemitisme in de Arabische wereld of de Barbarijse zeerovers die gedurende enkele eeuwen naar schatting 1 tot 1,25 miljoen blanke christenslaven maakten. De leden van de actiegroep die zich in anonimiteit hullen nemen een loopje met de feiten en kunnen weten dat te doen. SOS leidt zelf aan vooroordelen, gemakzucht of lui denken.
Maar het gaat de actiegroep om wat het ziet als onrecht: stereotypering van niet-blanken. En dat is een zinvol onderwerp dat volop debat verdient. Er kondigt zich echter een probleem aan met deze actiegroep. Want met een ‘van dik-hout-zaagt-men-planken’-houding kan men aandacht krijgen in de publiciteit, maar wat dan? De leden van SOS zouden niet bang moeten zijn om zich bekend te maken en aangesproken te worden op hun standpunten. Dat is een volwassen houding. Als ze in Nederland een maatschappelijke dialoog willen over racisme, dan moeten ze beseffen dat ze meer bereiken als ze meer doen dan zenden vanuit de anonimiteit.
Foto: Schermafbeelding van FB-pagina ‘Stop Oppressive Stereotypes’, 6 juli 2016.
Dagelijks blader ik door nieuwe petities op petities.nl of petities24.com. Ze geven een goed beeld van de stemming in het land. Er wordt geëist. Het onrecht dient bestreden te worden. En wel meteen. Vaak gaat het over groot onrecht. Maar nog vaker over klein onrecht, zoals het sluiten van een school, een sportkantine of het schrappen van lokale zorg. De petities zijn leerzaam, maar doorgaans valt er weinig van te leren.
Ongenoegen is relatief. Nog altijd gaat het goed in Nederland. Burgers vrezen voor achteruitgang in de toekomst. Bang dat hun kinderen het slechter krijgen en de samenleving er slechter op wordt. Die zorg dient uitgesproken te worden. De contouren worden bepaald door maatschappelijke ontwikkelingen waarbij de politiek is geëconomiseerd of uitbesteed. Politiek is in de laatste 30 jaar ondergeschikt gemaakt aan de macht van het geld en het profijtbeginsel. De beslissingen daarover worden in de bestuurskamers van multinationals of de binnenkamers van de grote landen of de EU in Brussel genomen. Wat niet wil zeggen dat de landelijke politiek in Den Haag machteloos is, maar het zet zelf niet langer de grote lijnen uit. Maar kleurt deze in.
Politiek als halffabrikaat die zichzelf groter maakt dan het is, maar door vele critici als kleiner wordt gezien. De paradox is dat deze laatsten weliswaar ongenoegen tonen over de falende politiek, maar tegelijk allerlei eisen stellen waaraan in hun eigen ogen die gecorrumpeerde en uitgeklede politiek niet kan voldoen. Burgers moeten dus zorgen dat hun gerechtvaardigde eisen niet in tegenstrijdigheden en ongerijmdheden verzanden.
Neem bovenstaande petitie van de vriendenpartijover Rusland. Het is onduidelijk wie de initiatiefnemers zijn. Op de site is geen naam, beweging of achtergrond te vinden behalve wat algemene uitspraken waarvan het de vraag is wat ze waard zijn. De vriendenpartij kan dus van alles zijn. Maar het maakt nogal verschil uit voor een steunbetuiging vanuit welke hoek het ongenoegen wordt gevoed. Daar zitten verschillende wereldbeelden en politieke oplossingen aan vast. De anonimiteit schrikt af en maakt op z’n minst terughoudend.
De petitie getuigt van wereldvreemdheid. Een petitie die voorbijgaat aan de redenen voor het ontstaan van het conflict waarover het zich uitspreekt mist kansen om een breed publiek aan te spreken. De petitie getuigt van aannames die het niet hard kan maken. In een laag tempo werden sancties tegen de Russische Federatie ingesteld vanwege de bezetting van de Krim en de escalatie in Oost-Oekraïne. Waarbij president Putin alle kansen kreeg om te deëscaleren. Sancties dienen het omgekeerde van wat de petitie zegt: deëscalatie van een militaire dreiging door die met economische middelen te beantwoorden. Want een antwoord was nodig omdat Putin de internationale rechtsorde niet respecteerde. Of afspraken zoals het verdrag van Minsk niet nakwam.
De petitie getuigt van een gebrek aan kennis over de westerse strategie als het oproept tot diplomatie. Da’s precies de strategie die EU en VS al sinds het voorjaar volgen. Gecoördineerde militaire steun aan Oekraïne om de Krim terug te veroveren of Oost-Oekraïne te ontzetten hebben westerse landen afgewezen. De petitie gaat ook voorbij aan de soevereiniteit van Oekraïne. Het is niet aan de VS of de EU om samen met Rusland over Oekraïne te beslissen. Da’s aan Oekraïne en de Oekraïners alleen. De interne kritiek op de Oekraïense president Petro Porosjenko is toch al dat hij te veel de terughoudende koers van de EU en de VS heeft gevolgd.
Is het mogelijk dat in Nederland verschillende fracties kamervragen stellen over een kunstenaar met een valse identiteit en de gevestigde media reppen over censuur, angst voor moslimradicalen en andere angstscenario’s omdat deze kunstenaar geen expositieplek zou kunnen vinden? Ja, da’s goed mogelijk. De Zwolse kunstenaar Nelle Boer verzon de publicist Nizar Mourabit en werd nagenoeg overal zonder veel vragen aan een podium geholpen, zoals De Correspondent opmerkt in een achtergrondverhaal over Nelle Boers valse identiteit. Gevestigde media nemen een verhaal dat eenmaal ergens is verschenen over zonder te checken. En zo rolt het balletje verder. Het ontbreken van checks wekt verbazing over het professioneel handelen van de media.
Nu is er ‘de Amsterdamse kunstenaar Theourgos’ met ‘zijn collectie ’Angst & Vrees, het ergste moet nog komen’ waaraan hij zeven jaar gewerkt zou hebben. Over hem is niets terug te vinden. Geen herkenbare foto, geen portfolio, geen berichten op sociale media, geen vermelding van eerdere exposities. Alsof-ie uit de hemel is komen vallen als een stripfiguur uit Starwars. De Telegraaf plaatste op donderdag 23 oktober een stuk ‘Kunstwereld buigt voor radicalen’ dat het vliegwiel in beweging zette en bron voor andere media werd. En de PVV en GrBvK tot kritische kamervragen bracht. De reden dat ‘Theourgos‘ anoniem zou moeten bleven? Hij zou een gezin hebben en vrezen dat de brand in zijn drukkerij gaat. Het perfecte alibi. Alleen Krapuul zet vragen bij het verhaal en spreekt het vermoeden uit dat het om een verzonnen werkelijkheid gaat.
De aan ‘Theourgos’ toegeschreven werken die De Telegraaf plaatst doen ernstig afvragen hoe het kan dat een professionele kunstenaar na zeven jaar werken aan een collectie tot dit soort clichématige, oppervlakkige en ongelijksoortige kunst komt. De werken lijken ervoor gemaakt om door de mand te vallen. Als proef of er nog iemand echt kijkt naar wat het is en zo kunst serieus neemt. De foto van de zwarte man met zwarte hoed die Theourgos voor moet stellen met het onderschrift ‘Theourgos wil niet herkenbaar in beeld. “Dan heb ik niets meer te zoeken in mijn Amsterdam”’ laat er geen twijfel over bestaan dat het hier om een ernstige grap gaat. Een knipoog om politiek en media door te prikken. Het ergste moet nog komen: de onthulling. Coming soon.
Foto: 1,2 en 4: werken van ‘Theourgos’; 3: portret van ‘Theourgos’. Credits: De Telegraaf/ TLG.
Update 27 juni: De Tweede Kamer heeft met ruime meerderheid ingestemd met het wetsvoorstel voor een Huis voor Klokkenluiders. Pieter van Vollenhoven steunde initiatiefnemer Ronald van Raak (SP). Werkgevers spraken zich in een persbericht uit tegen het wetsvoorstel. Ze menen dat het Adviespunt Klokkenluiders goed functioneert. Velen vinden het Adviespunt echter tandeloos. Het wordt volgend jaar geëvalueerd.
Update 18 december: SP-kamerlid Ronald van Raak heeft samen met de kamerleden Heijnen (PvdA), Schouw (D66), Segers (ChristenUnie), Voortman (GroenLinks) en Ouwehand (Partij voor de Dieren) een wet voor de bescherming van klokkenluiders ingediend. Van Raak wil een Huis voor klokkenluiders inrichten, dat wordt ondergebracht bij de Nationale ombudsman. Bedoeling is dat dit klokkenluiders beter dan nu beschermt.
Staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid antwoordt op kamervragen van Fleur Agema (PVV) over Villa de Luchte in Lochem. Een anonieme klokkenluider die wantoestanden in de zorginstelling aankaartte zou op non-actief zijn gesteld. De antwoorden geven weinig duidelijkheid over de bijzonderheden van dit geval.
Interessant is echter wel dat Van Rijn verwijst naar klokkenluiders in algemene zin: ‘De overheid erkent de maatschappelijke waarde van klokkenluiders. Daarom is op 1 oktober 2012 jl. het Adviespunt Klokkenluiders opgericht. Dit is een onafhankelijk advies- en verwijspunt voor klokkenluiders die werken bij de overheid of in de private sector en is opgericht om klokkenluiders te adviseren en te ondersteunen. Klokkenluiders kunnen zich tot dit adviespunt wenden indien daar behoefte aan is, bijvoorbeeld bij een arbeidsrechtelijk geschil.‘
Het Adviespunt noemt zichzelf een succes, want ‘In de eerste maand dat het Adviespunt Klokkenluiders na de start op 1 oktober jl. operationeel is, hebben al 47 mensen contact opgenomen. Mogelijke klokkenluiders weten het Adviespunt Klokkenluiders dus te vinden.’ Commissievoorzitter Martin van Pernis zegt: ‘Deze hulp voorziet duidelijk in een behoefte, dat merken we ook aan de reactie van de mensen die wij adviseren’.
Zelfpromotie van een nieuwe organisatie die zich onmisbaar moet maken ligt voor de hand. Het dient de fondsen te verantwoorden en zal daarom elk sprankje positief nieuws uitventen. Des te meer omdat het een tijdelijk initiatief betreft dat op evaluatie wacht en er politieke tegenstand is. Vooralsnog lijkt het te vroeg om aan de hand van kwantitatieve ‘resultaten’ succes te claimen. Dat staat of valt eerder met de vraag of een Adviespunt Klokkenluiders geloofwaardigheid, legitimiteit en macht op kan bouwen in de wisselwerking met de politiek. Want die laatste moet inschikken, macht afstaan en het Adviespunt een laatste woord gunnen.
Het Adviespunt wordt niet door iedereen aanvaard. Dat heeft te maken met de opdracht die als te beperkt wordt gezien. De Expertgroep Klokkenluiders stuurde bij de lancering van het Adviespunt op 1 oktober een kritische brief naar toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Liesbeth Spies. De Expertgroep wijst het Adviespunt af omdat het niet zelf onderzoek kan doen en de melder te weinig rechtsbescherming zou bieden. Het Adviespunt is op te vatten als een organisatie die steunt en adviseert, maar niet kan bijten. Zo beredeneerd is het Adviespunt een afleiding om wantoestanden bij de overheid krachtig aan te pakken.
De Expertgroep streeft naar een alternatief. Minister Spies antwoordde in een brief van 12 oktober. Ze geeft toe dat er veel verbeterd kan worden aan de positie van klokkenluiders, maar ziet het minder somber in dan de Expertgroep. Spies benadrukt dat het Adviespunt een tijdelijke basis heeft en het functioneren ‘na twee jaar geëvalueerd kan worden’. Het Adviespunt Klokkenluiders beseft dat en maakt haar eigen succesverhaal.
Opnieuw is een klokkenluider in de problemen gekomen. Deze keer bij ‘zorgresidentie’ Villa de Luchte in Lochem. Casper Jansen, specialist ouderengeneeskunde en zijn partner Gerda Procée, verpleegkundige zeggen dit ‘particuliere zorgconcept‘ te hebben opgericht. Een hele kunst om een concept op te richten. Enfin, ‘met de oprichting van zorgresidentie Villa de Luchte bieden ze een antwoord op de groeiende vraag die er ontstaan is naar kleinschalig, levensstijlgericht wonen.’ ‘Deskundige, luxe verwenzorg’ is het streven.
Volgens een verzorgende zijn er misstanden in het opgerichte particuliere zorgconcept. Het bericht gaat dat haar echtgenoot dit naar buiten heeft gebracht. In de reactie op de klokkenluider kiest de directie de aanval, aldus Omroep Gelderland. In een brief kaatst het de bal terug en meent dat de medewerkster ‘moedwillig aanstuurt op het te gronde richten van stichting PrimaZorg en/of Villa de Luchte‘. Na een onderzoek wordt haar ontslag op staande voet niet uitgesloten, hoe tegenstrijdig dat ook lijkt. De Inspectie voor de Gezondheidszorg is na klachten van personeel en vakbonden een onderzoek gestart naar Villa de Luchte.
Een voormalig activiteitenbegeleidster reageert: ‘De villa heeft alle potentie om een prachtig bedrijf te zijn, maar het wanbeleid en de tegenstellingen in het beleid zijn groot. Er werd gelogen tegen bewoners onder het mom van ‘dat is beter’ voor ieders rust. Ook werd er gelogen tegen personeel over belangrijke zaken.‘
Reacties op de kwestie de Luchte komen overeen met die op de klokkenluider bij het Apeldoornse CODA. Een klokkenluider zou ‘graag de aandacht op zichzelf vestigen, anderen bewust in een kwaad daglicht zetten om iets wat mooi is kapot te maken’. Dit geeft aan hoe slecht klokkenluiders nog steeds begrepen worden en hun maatschappelijke acceptatie ontbreekt. Ondanks inspanningen van SP’er Ronald van Raak en de Expertgroep Klokkenluiders. Zolang juridische, politieke en materiële steun ontbreekt zullen incidenten elkaar opvolgen waarbij niet de slecht functionerende leidinggevenden, maar de klokkenluider op non-actief wordt gesteld.
Kamerlid voor de PVV Fleur Agema heeft kamervragen gesteld aan de staatssecretaris van VWS Marlies Veldhuijzen van Zanten-Hyllner. Agema vraagt of het niet ‘van de zotte is dat een medewerkster, die zich inzet voor een betere kwaliteit van zorg en daarvoor de Inspectie inschakelt, bang moet zijn voor haar baan?‘
Klokkenluiders hebben het moeilijk. De militair Bradley Manning zou naar Wikileaks gelekt hebben. Ad Bos die in 2001 de bouwfraude naar buiten bracht moest in een caravan wonen. Fred Spijkers werd tegengewerkt door het ministerie van Defensie en vecht al jarenlang tegen de staat. Paul Schaap meldde veiligheidsproblemen bij de kerncentrale Petten en verloor zijn baan. Ook toenmalig EU-ambtenaar Paul van Buitenen was een bekende klokkenluider. Enkelen hebben zich georganiseerd in de Expertgroep Klokkenluiders. In een Zwartboek nemen ze afstand van het door Binnenlandse Zaken ingestelde College Klokkenluiden (Advies- en verwijspunt Klokkenluiders) omdat het eerder zou gaan om het controleren dan het beschermen van klokkenluiders.
Kamerlid SP’er Ronald van Raak ijvert voor het instellen van een Huis voor Klokkenluiders. Hoe vergaat het klokkenluiders? Bij ‘de zoveelste klokkenluiderszaak wordt niet het probleem opgelost, maar de klokkenluider op non-actief gezet’. Overheden en bedrijven weten niet met klokkenluiders om te gaan. Een terugvalregeling ontbreekt waar klokkenluiders die maatschappelijk uitgestoten worden een beroep op kunnen doen.
Klokkenluiders komen overal voor. Nu brengt volgens StrangeArt een anonieme klokkenluider bij het Apeldoornse ‘Cultuurwarenhuis’ CODA naar buiten dat bezoekersaantallen kunstmatig opgeschroefd zouden worden. Het doet denken aan de fraude met museumjaarkaarten van medio 1995 tot eind 1999 in het Zwolse museum De Stadshof. Dat museum kocht vervolging af met een boete van 100.000 gulden aan de Nederlandse Museumvereniging. StrangeArt verwijst naar een e-mail van de vermeende klokkenluider waarin beweerd wordt dat het aantal museumbezoekers bij CODA te hoog wordt voorgesteld. Omdat in CODA museum, bibliotheek en archief samengaan zou dat ten koste gaan van de vergoeding voor de bibliotheek.
Vraag is of in Apeldoorn een klokkenluider of een gefrustreerd werknemer aan het werk is. Dat wordt pas duidelijk door de beschuldigingen serieus te onderzoeken. Een externe commissie kan door een analyse van de bezoekcijfers van zowel museum als bibliotheek en gesprekken met personeel tot een conclusie komen. Dat de vermeende klokkenluider anoniem wil blijven is echter geen zwaktebod zoals de praktijk leert. Integendeel, het geeft juist gevoel voor realisme aan. Want het openbaar bestuur in Nederland praktiseert transparantie voornamelijk met de mond en maar spaarzaam in de praktijk. CODA krijgt een staartje.
Foto: Anouk Kruithof – ‘enclosed content chatting away in the colour invisibility’ (Holland Papier Biënnale 2010)
Informatief programma van Al Jazeera English over censuur in China. Op het Chinese internet bestaat een wapenrace tussen gebruikers en de Chinese regering over de informatievrijheid. Da’s een kat en muisspel. Gebruikers hebben geen vrije toegang. De regering probeert ze angst aan te jagen en tot zelfcensuur te bewegen. Volgens Eva Galperin van EFF verkopen Westerse bedrijven als Cisco en Hewlett Packard hun technologie waarmee de Chinese overheid burgers van internet kan afsluiten, opsporen en zelfs opsluiten.
Paradox is dat er aan de verkoop van deze spionagetechnologie door voornamelijk Amerikaanse bedrijven aan dictaturen om burgers te onderdrukken weinig beperkingen zijn. De discussie op internet spitst zich door de machtige Amerikaanse auteursrechtenlobby eenzijdig toe op het intellectueel eigendom, dus de economische belangen van hoofdzakelijk Amerikaanse bedrijven. De invoering van ACTA is daarbij de focus van debat. De steun van Westerse bedrijven aan de onderdrukking van Chinese internetgebruikers verdient meer aandacht.
George Knight 