De Zeeuwse Ombudsman is onpartijdig en uitgesproken CDA’er

‘De Ombudsman is onafhankelijk en kan zijn werk in vrijheid doen,’ aldus een toelichting over de Zeeuwse Ombudsman. Een logisch standpunt. Maar in Zeeland is onafhankelijkheid anders dan het elders is. Gertjan van der Brugge is voorzitter van de Zeeuwse Ombudsman geworden, zeg maar: hij is Zeeuwse Ombudsman.

Zo worden Van der Brugges nevenfuncties gepresenteerd. Maar de belangrijkste nevenfunctie ontbreekt: kandidaat voor de Eerste Kamer namens het CDA. Hij staat voor deze partij op plaats 17. De kans bestaat dat Gertjan van der Brugge voor het CDA in de Eerste Kamer komt. Valt iemand onpartijdig te noemen die een politieke partij op het hoogste niveau vertegenwoordigt? Of zelfs al de sterke intentie heeft om dat te doen.

De Zeeuwse journalist Conny van Gremberghe kaart dit aan op zijn blog onder de titel ‘Hèhè, we hebben er een…’. Hij merkt op: ‘Over Van der Brugges bestuurlijke competenties zult U mij niet horen, die zal hij best wel hebben en wat mij betreft mag hij baantjes verzamelen als een ander postzegels, alleen die laatste functie had hem niet toebedeeld moeten worden. Simpelweg vanwege de taak van de ombudsman. Kijken we op de website van de Zeeuwse ombudsman dan lezen we de volgende taakomschrijving: „De Zeeuwse Ombudsman onderzoekt klachten over gedragingen van de aangesloten gemeenten of gemeenschappelijke regelingen. Dat kunnen gedragingen zijn van ambtenaren, bestuurders en bestuursorganen. De Zeeuwse Ombudsman zal na het onderzoek zijn oordeel geven en daarbij, indien noodzakelijk, aanbevelingen doen. Waar mogelijk zal hij door bemiddeling proberen de partijen tot elkaar te brengen.” Als je dat zo leest, dan is het natuurlijk van essentieel belang dat de ombudsman in kwestie onpartijdig en onafhankelijk is. Dat staat ook bij de verdere rolbeschrijving van de functionaris. Maar in het geval van Gertjan van der Brugge is die onpartijdigheid en onafhankelijkheid verre van gewaarborgd. De man is bestuurder, politicus, die overal in het Zeeuwse tentakeltjes heeft uitgespreid en dan moet het een keer fout lopen.‘

Een partijpoliticus die ombudsman wordt. Dat klopt niet. Wie haalt het in z’n hoofd om iemand met dit profiel te benoemen tot ombudsman? Anders gezegd, zijn de mensen die hem benoemd hebben evenmin onpartijdig en onafhankelijk? Je zou het bijna gaan denken. Evenals de mensen die de mensen benoemd hebben die Van der Brugge benoemd hebben. Het zal niet zo zijn dat dit uitsluitend in Zeeland voorkomt, maar als zoiets voorkomt is het vaak in Zeeland. Wat eraan te doen? Naar de Zeeuwse Ombudsman stappen helpt niet.

Zie hier voor blog Conny van Gremberghe.

Foto 1: Wapen van Zeeland.

Foto 2: Schermafbeelding van nevenfuncties bestuursvoorzitter Gertjan van der Brugge als Zeeuwse Ombudsman.

Advertentie

Terrorisme experts in media zijn minder onafhankelijk dan het lijkt

Wat is terrorisme en wie bepaalt dat? Wie vormen eigenlijk dat rondreizende circus van ‘terrorisme experts’ dat in de media een mening over terrorisme mag geven? Vormen of vervormen ze ons beeld van de wereld? Velen ervan lijken verre van onafhankelijk te zijn, zoals Glenn Greenwald en Lisa Stampnitzky voor ‘Democracy Now!’ met voorbeelden toelichten. Onder terrorisme verstaan de ‘onafhankelijke experts’ die op de loonlijst staan van media of bedrijven uitsluitend het geweld van moslims tegen Westerse doelen. Is het in Nederland beter gesteld met de ‘onafhankelijke terrorisme experts’ die in de media optreden? Het lijkt er niet op.

Nederland kent ‘terrorisme expert‘ Glenn Schoen die in de media optreedt en als ‘onafhankelijk expert‘ wordt gepresenteerd. Nog een week geleden werd hij in de uitzending van 7 januari in de talkshow Jinek als ‘terrorisme expert’ aangekondigd. Er is alleen een probleem. Schoen is geen ‘terrorisme expert‘ en mist de kwalificaties ervoor, maar is een vertegenwoordiger van de Amerikaanse beveiligingsfirma G4S die gewoon z’n eigen product verkoopt. Schoen redeneert vanuit het uitgangspunt: ‘Er is een dreiging, dus is er een dreiging’.

Prima als iemand eigenbelang heeft, maar de media moeten zo iemand dan niet als ‘onafhankelijk terrorisme expert‘ presenteren. Schoen is onafhankelijk noch expert. Buro Jansen & Janssen analyseerde in 2014 Schoens optreden in de media: ‘Waarom de beveiliger met alle egards wordt ontvangen, lijkt minder met zijn expertise te maken te hebben dan met zijn onkritische houding ten aanzien van de veiligheidsstaat. (..) Voor de journalistiek lijkt in principe hetzelfde uitgangspunt te gelden. Geweld en ellende verkopen nu eenmaal beter dan het verhaal dat de meerderheid van de Nederlanders elke dag zonder problemen zal doorkomen.‘

Dan zijn er nog andere ‘terrorisme experts‘ als Rob de Wijk, Edwin Bakker, Gilliam de Valk, Willemijn Aerdts, VVD-senator Frank van Kappen of ICT-expert Ronald Prins die masterclasses geven aan de European Security Academy. Wellicht door hun kwalificaties deskundiger dan Schoen, maar onafhankelijk zijn ze zeker niet. Over De Wijk schreef ik eerder: ‘De veiligheidsindustrie heeft als legitimatie de dreiging die door ‘wetenschappers‘ en ‘journalisten‘ in de lucht wordt gehouden. Daartoe worden vijandbeelden gecreëerd om het belastinggeld te verantwoorden. Vanuit deze industrie worden door ‘deskundigen‘ in de publieke opinie breed analyses verspreid die als overeenkomst hebben dat ze de noodzaak voor het bestaan ervan ‘neutraal’ onderstrepen. Rob de Wijk maakt onderdeel uit van deze industrie. Het is zijn goed recht, maar het zou gewenst zijn als er voortaan een disclaimer bij z’n opinies verschijnt: ‘Beperkt houdbaar door eigenbelang‘.. ‘

Foto: Schermafbeelding van docenten voor de masterclass Protective Intelligence van de European Security Academy in Den Haag, 2014. Met Gilliam de Valk, Willemijn Aerdts, Glenn Schoen, Dick Oey, Frank van Kappen, Herman Mulder, Ronald Prins en Michael Stronck.

Hoe onafhankelijk kan het Adviespunt Klokkenluiders zijn?

Update 27 juni: De Tweede Kamer heeft met ruime meerderheid ingestemd met het wetsvoorstel voor een Huis voor Klokkenluiders. Pieter van Vollenhoven steunde initiatiefnemer Ronald van Raak (SP). Werkgevers spraken zich in een persbericht uit tegen het wetsvoorstel. Ze menen dat het Adviespunt Klokkenluiders goed functioneert. Velen vinden het Adviespunt echter tandeloos. Het wordt volgend jaar geëvalueerd. 

Update 18 december: SP-kamerlid Ronald van Raak heeft samen met de kamerleden Heijnen (PvdA), Schouw (D66), Segers (ChristenUnie), Voortman (GroenLinks) en Ouwehand (Partij voor de Dieren) een wet voor de bescherming van klokkenluiders ingediend. Van Raak wil een Huis voor klokkenluiders inrichten, dat wordt ondergebracht bij de Nationale ombudsman. Bedoeling is dat dit klokkenluiders beter dan nu beschermt. 

Staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid antwoordt op kamervragen van Fleur Agema (PVV) over Villa de Luchte in Lochem. Een anonieme klokkenluider die wantoestanden in de zorginstelling aankaartte zou op non-actief zijn gesteld. De antwoorden geven weinig duidelijkheid over de bijzonderheden van dit geval.

Interessant is echter wel dat Van Rijn verwijst naar  klokkenluiders in algemene zin: ‘De overheid erkent de maatschappelijke waarde van klokkenluiders. Daarom is op 1 oktober 2012 jl. het Adviespunt Klokkenluiders opgericht. Dit is een onafhankelijk advies- en verwijspunt voor klokkenluiders die werken bij de overheid of in de private sector en is opgericht om klokkenluiders te adviseren en te ondersteunen. Klokkenluiders kunnen zich tot dit adviespunt wenden indien daar behoefte aan is, bijvoorbeeld bij een arbeidsrechtelijk geschil.‘

Het Adviespunt noemt zichzelf een succes, want ‘In de eerste maand dat het Adviespunt Klokkenluiders na de start op 1 oktober jl. operationeel is, hebben al 47 mensen contact opgenomen. Mogelijke klokkenluiders weten het Adviespunt Klokkenluiders dus te vinden.’ Commissievoorzitter Martin van Pernis zegt: ‘Deze hulp voorziet duidelijk in een behoefte, dat merken we ook aan de reactie van de mensen die wij adviseren’.

Zelfpromotie van een nieuwe organisatie die zich onmisbaar moet maken ligt voor de hand. Het dient de fondsen te verantwoorden en zal daarom elk sprankje positief nieuws uitventen. Des te meer omdat het een tijdelijk initiatief betreft dat op evaluatie wacht en er politieke tegenstand is. Vooralsnog lijkt het te vroeg om aan de hand van kwantitatieve ‘resultaten’ succes te claimen. Dat staat of valt eerder met de vraag of een Adviespunt Klokkenluiders geloofwaardigheid, legitimiteit en macht op kan bouwen in de wisselwerking met de politiek. Want die laatste moet inschikken, macht afstaan en het Adviespunt een laatste woord gunnen.

Het Adviespunt wordt niet door iedereen aanvaard. Dat heeft te maken met de opdracht die als te beperkt wordt gezien. De Expertgroep Klokkenluiders stuurde bij de lancering van het Adviespunt op 1 oktober een kritische brief naar toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Liesbeth Spies. De Expertgroep wijst het Adviespunt af omdat het niet zelf onderzoek kan doen en de melder te weinig rechtsbescherming zou bieden. Het Adviespunt is op te vatten als een organisatie die steunt en adviseert, maar niet kan bijten. Zo beredeneerd is het Adviespunt een afleiding om wantoestanden bij de overheid krachtig aan te pakken.

De Expertgroep streeft naar een alternatief. Minister Spies antwoordde in een brief van 12 oktober. Ze geeft toe dat er veel verbeterd kan worden aan de positie van klokkenluiders, maar ziet het minder somber in dan de Expertgroep. Spies benadrukt dat het Adviespunt een tijdelijke basis heeft en het functioneren ‘na twee jaar geëvalueerd kan worden’. Het Adviespunt Klokkenluiders beseft dat en maakt haar eigen succesverhaal.

Foto: ‘Wat elke klokkenluider (whistle-blower) vreest‘

Anonymous waarschuwt de Nederlandse TV: NOS, RTL & SBS

Er tekent zich steeds meer een tegenbeweging af die bestaat uit Anonymous, WikiLeaks en de Occupy-beweging. De rolverdeling is dat Anonymous zich concentreert op internet en media, WikiLeaks op de journalistiek en de Occupy-beweging op de politiek. De aanval op de Nederlandse televisie door Nederlandse vertegenwoordigers van Anonymous past in dat beeld. Zowel Anonymous, WikiLeaks en OWS (Occupy Wall Street) focussen nu op de media omdat ze in de publiciteit op hun deelterrein een strijd kunnen beslechten.

Het beste voorbeeld van de gebrekkige nieuwsvoorziening door NOS, RTL en SBS is de verwijzing naar Joris Demmink. Na 1’20”. Over deze hoogste ambtenaar van Justitie  doen op internet al jaren allerlei verhalen de ronde. Maar keer op keer stoppen journalisten halverwege hun onderzoek. Zodat ze niet tot de conclusie kunnen komen of Demmink nou schuldig of onschuldig is. Goede journalistiek vraagt toch meer daadkracht.

Interessant is dat Anonymous, WikiLeaks en OWS afstand tot de gevestigde politiek houden. Een onderzoekje onder OWS-demonstranten over de samenstelling van de groep toont aan dat weliswaar 27,3% zichzelf Democratisch noemt, maar 70% onafhankelijk is. Dus zonder sympathie voor een van de gevestigde partijen. Het valt te bezien of de tegenbeweging deze houding kan volhouden. Maar het lijkt de enige mogelijkheid om de politiek fundamenteel op te schudden. Meedraaien als zoveelste partij zal het systeem nooit veranderen.