“Wat betekent ‘Het Christendom is het ultieme doelwit van de haat jegens blanken en de links-atheïstische afbraak van de westerse samenleving’? Het wordt niet duidelijk. Niet alleen omdat het in krakkemikkig Nederlands is gesteld, maar ook omdat de claim op vele manieren niet klopt.
Zie hoe radicaal-rechtse elites in allerlei landen het christendom omarmen. Zoals Trump die in de VS het christelijk-nationalisme voor zijn karretje heeft gespannen. Er zijn weinig politieke leiders die atheïstisch zijn en een zogenaamde Nieuwe Wereld Orde nastreven. Laat staan een ‘atheïstische Nieuwe Wereld Orde’. Dat is vooral een beleving die wordt overgenomen van complotdenkers.
De geest die dit opschrijft is in verwarring. Of dat komt door bedenkelijke influisteringen buiten of binnen zijn hoofd valt te bezien. Waarom hij zijn overwegingen niet voor zichzelf houdt en meent ze op sociale media met anderen te moeten delen is het raadsel. Want inhoudelijk voegt hij niets toe in ons begrip van de wereld. Of de wereld achter de wereld.
Thierry Baudet is een dwaallicht die afgelopen jaren probeerde samenwerking te zoeken met rechtse politieke partijen zoals de SGP of ultra-conservatieve organisaties. Dat is hem niet gelukt omdat Baudet zich te uitdrukkelijk manifesteerde als een complotdenker, onruststoker en labiele persoon. In reactie op die afwijzing is Baudet blijkbaar rancuneus geworden en richt hij zijn pijlen op de religieuze dogmatiek die hij nog kort geleden om politieke redenen omarmde.
Is het Christendom een ‘loser’ ideologie? Wie weet. Maar het doet er weinig toe. Iedereen die in het christendom geestelijk onderdak vindt en zich daar goed bij voelt kan zich beter niks aantrekken van Baudets losse flodders.
Het is niet logisch om Baudets complottheorieën te beantwoorden met complottheorieën over atheïsten of een zogenaamde Nieuwe Wereld Orde. Dat maakt de analyse van Baudet er niet sterker, maar zwakker op. Feit dat een tegenstander van de in complottheorieën grossierende Baudet zich bedient van complottheorieën geeft aan hoe op sociale media mensen in verwarring zijn. Ze weten niet meer hoe ze zich ten aanzien van de grote levensvragen op moeten stellen. De video stemt pessimistisch.”
Satire is het beste middel om de leugens van ultra-rechts aan te pakken. Want als met feiten en argumenten de rechtse achterban niet meer bereikt wordt, dan is humor nog het enige middel. Zo lijkt het. Wie diep verscholen zit in rechts-radicale mentale bunkers vol leugens koestert de eigen bunkermentaliteit als kwaliteit om niet te veranderen.
In de ultra-rechtse bunkers blijft de complottheorie over omvolking populair. Die steeds weer opgepoetste complottheorie van Bat Ye’or, pseudoniem van Gisèle Littman, die claimt dat een witte, christelijke, conservatieve wereld vervangen wordt door moslims die naar Europa worden gehaald is al vele malen weerlegd. Maar weerlegging lijkt in rechtse kringen geen verschil te maken.
Omvolking is volgens complotdenkers het masterplan van progressieven die in een opmerkelijke eensgezindheid achter de schermen aan alle touwtjes zouden trekken.
De paradox is echter dat niet vermeende manipulatoren als George Soros, maar de complotdenkers Europa willen verzwakken. Dat geven deze complotdenkers niet publiekelijk toe. Ze claimen het volk te versterken, maar doen dat door aan te haken bij de vijanden van dat volk die de landen waar dat volk woont willen verzwakken. Hoe ongerijmd kan de leugen zijn?
Omvolkingstheorie over Europa is onzin. Het is een verdienmodel en een cliché achtige stijlfiguur van ultra-rechtse opinieleiders om de eigen achterban te misleiden en aan zich te binden. Zonder nadenken of origineel te hoeven zijn trekken deze opinieleiders in een automatisme telkens deze clichés uit de kast. Zodat deze opinieleiders meer macht naar zich toe kunnen trekken. Het is eerder platte machtsuitoefening en marketing, dan een welgemeende analyse van een politieke of demografische ontwikkeling.
Statistieken van het CBS zeggen dat het aandeel moslims dat de islam aanhangt in Nederland al sinds 2010 stabiel is: 5% van de bevolking. Er vindt nog steeds immigratie van moslims naar Nederland plaats, maar tegelijkertijd ontwikkelt een groot deel van de in Nederland wonende moslims zich zoals alle Nederlanders: ze emanciperen en nemen afstand van het geloof.
TPO’er Willem Treur is in een tweet van 15 mei 2022 positief over een tweet van Sander Schimmelpenninck die kritisch is op de ruimte die complotdenkers als Filip Dewinter en Raisa Blommestijn in de publieke opinie krijgen zonder dat ze worden tegengesproken. Hoe gevaarlijk dat is blijkt uit de recente moord van de 18-jarige Payton Gendron op 10 Afro-Amerikanen in een zwarte buurt in Buffalo.
In de VS hebben ultra-rechtse politici als Elise Stefanik en radicaal-rechtse omroepen als Fox News deze racistische moord jarenlang helpen voorbereiden door hun omarming van complottheorieën. Dat maakt zo’n moord sociaal acceptabel voor degenen die meegaan in zo’n complottheorie. In Nederland zijn politici als Thierry Baudet en de beginnende omroep Ongehoord Nederland minder invloedrijk, maar toch kunnen ze zonder veel tegenspraak doorgaan met het verspreiden van complottheorieën. Ook over omvolking. Dat is niet ongevaarlijk. De kans op een massamoord uit de ultra-rechtse achterban wordt er groter door.
Wat is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om ultra-rechtse opinieleiders in de publieke opinie zonder tegenspraak ruimte te geven om de democratie, de rechtstaat en de waarheid aan te vallen? Wat als ook satire niet helpt tegen dit beschamende en beschadigende radicalisme van ultra-rechtse opinieleiders?
Op welk moment dient een democratie op te treden tegen vijanden als de weerbaarheid ervan ondermijnd wordt? In de VS lijkt dat moment genaderd. In Nederland gebeurt alles later, maar de garantie dat hier de complottheorieën van ultra-rechtse opinieleiders niet tot een massamoord zullen leiden bestaat niet. Nauwlettendheid van ultra-rechts is geboden. Hun complottheorieën zijn niet vrijblijvend.
‘Staatsinrichting Turkije. In 1932 worden in Turkije complotten gesmeed tegen de hervormingsideeën van Mustafa Kemal Pasja (Kemal Atatürk) [1881 – 1938]. Foto: De tuin van de moskee is nog de enige plaats waar de aanhangers van het oude regime hun overtuiging kunnen uitspreken. Maar ook hier zijn spionnen aanwezig… (zie heer geheel links)‘. Collectie: Photo collectie Het Leven (1906-1941).
Het is een merkwaardig bijschrift uit 1932 dat met zichzelf op de loop gaat. Er wordt beweerd dat tegenstanders van Kemal Atatürk alleen nog in de tuin van de moskee (‘nog de enige plaats‘ ) hun overtuiging kunnen uitspreken. Niet thuis? Niet tijdens een wandeling? Niet op het platteland?
Het wordt er nog gekker op als het bijschrijft er zelfs op terugkomt dat de tuin van de moskee nog de enige plek is waar tegenstanders van Atatürk zich vrij kunnen uitspreken. Want het gevaar loert ook daar: ‘Maar ook hier zijn spionnen aanwezig… (zie heer geheel links)‘.
Is deze gentleman een spion die zichtbaar de gesprekken afluistert van tegenstanders van Atatürk om ze vervolgens te verlinken? Of is dit klare fantasie van degene die dit bijschrift schreef? Wensdenken dat stemming maakt.
Een andere foto uit deze serie loogenstraft direct dit bijschrijft als het zegt: ‘Een geheim gesprek op een plein ergens in Turkije. Op de voorgrond een waterpijp‘. Dus de tuin van de moskee is niet de enige plek voor een geheim gesprek of het smeden van complotten tegen het beleid van Atatürk:
‘Staatsinrichting Turkije. In 1932 worden in Turkije complotten gesmeed tegen de hervormingsideeën van Mustafa Kemal Pasja (Kemal Atatürk) – 1881 – 1938. Foto: Een geheim gesprek op een plein ergens in Turkije. Op de voorgrond een waterpijp‘. Collectie: Photo collectie Het Leven (1906-1941).
Ook een andere foto maakt duidelijk dat de fantasie van de maker van het bijschrift voor publicatie in het geïllustreerde tijdschrift ‘Het Leven‘ niet in dienst staat van de beschrijving van de Turkse werkelijkheid van 1932, maar het te doen is om sensatie. De vraag is suggestief of de man die op het plein voor een moskee naar een andere man kijkt een spion is. Waar is dat op gebaseerd?
‘Staatsinrichting Turkije. In 1932 worden in Turkije complotten gesmeed tegen de hervormingsideeën van Mustafa Kemal Pasja (Kemal Atatürk) [1881 – 1938]. Foto: Een van de aanhangers van Kemal Atatürk op een plein voor een moskee. Is hij een spion?‘ Collectie: Photo collectie Het Leven (1906-1941).
De foto’s kloppen, maar in combinatie met de bijschriften is het nepnieuws. Die zijn vooringenomen en losgezongen van wat we zien. De bijschriften spreken elkaar ook nog eens tegen. Ze voeren spoken op. Dit is nepnieuws uit 1932 dat blijkbaar stemming maakt tegen de hervormingen van de Turkse regering van Kemal Atatürk. Of dat uit politieke overtuiging is of uit sensatiezucht van toen is voer voor media-historici. Clickbait bestond ook al in 1932.
Schermafbeelding van deel artikel ‘A gun church that glorifies the AR-15 and is led by the son of the ‘Moonies’ church founder has been making alliances with far-right figures‘ in Business Insider, 30 oktober 2021.
Met godsdienst kun je alle kanten op. De goede of slechte, vredelievende of oorlogszuchtige kant. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Daarom is godsdienst zo hybride, zo verhullend, zo raadselachtig. Je kunt nooit voorspellen welke kant het opgaat. Dat kan in de richting van het theedrinken zijn, maar evengoed wordt het bommengooien in naam van God. Op welke kant de medaille landt als die in de lucht wordt gegooid is nooit op voorhand duidelijk.
In het vroegere land van de onbegrensde mogelijkheden, de VS, zijn vele uiteenlopende kerkgenootschappen. Dat loopt van progressief en vredelievend tot extreem-rechts en agressief. In het Trump-tijdperk lijken de laatsten aan de winnende hand, maar op termijn lijken vooral jongeren zich af te keren van religie die zo verstrengeld is geraakt met de rechtse politiek. In Turkije waar president Erdogan het land lijkt te islamiseren keren jongeren zich af van de islam. In de VS vindt eenzelfde soort proces plaats van het rechtse christendom dat verknoopt is geraakt met politiek en commercie. Godsdienst wordt een sterfhuis voor ouderen.
In Pennsylvania is er de zogenaamde AR-15 kerk van predikant Sean Moon waar de semi-automatische AR-15 wordt aanbeden. Hij is de zoon dominee Sun Myung Moon, de zelfbenoemde Messias die de controversiële Unification Church oprichtte. De appel valt blijkbaar in de familie Moon niet ver van de boom. Ook voor de VS is dit kerkgenootschap bizar. Vooral omdat er zo openlijk wordt gekozen voor het rechts-extremisme en de strijdbaarheid met wapens.
Dit bericht van Business Insider over de AR-15 kerk van Sean Moon onderbouwt een uitspraak van de Deense acteur Mads Mikkelsen over godsdienst. In NRC wordt hij in een recensie van ‘Riders of Justice‘ van regisseur Anders Thomas Jensen sprekend opgevoerd. De film gaat over een complottheorie.
Mikkelsen: ‘Mensen vinden in alles zin en betekenis, ook als dat volledig onduidelijk is. Volgens mij is de grootste en meest legitieme samenzweringstheorie God: die kan je zonder spoor van bewijs opvoeren als reden voor alles. In een neerstortend vliegtuig zitten geen atheïsten‘.
Mikkelsen wijst op een maatschappelijk taboe om de gevestigde godsdiensten te noemen wat ze in de kern zijn: samenzwering- of complottheorieën. Het is een raadsel waarom van complotdenken beschuldigde opinieleiders als Willem Engel, Thierry Baudet, Janet Ossebaard, Karel van Wolferen, Sven-Ake Hulleman, Arnold Karskens en talloze anderen zich niet verdedigen door naar de grootste samenzweringstheorieën uit de geschiedenis van de mensheid te wijzen. Namelijk godsdiensten als christendom en islam die met hun annexatie- en oorlogszucht vele doden op hun geweten hebben.
Die verwijzing zou de politieke en juridische druk relativeren en gedeeltelijk wegnemen. Welke advocaat durft het aan om bij een volgend proces tegen een vermeende complotdenker de verdediging aldus te beginnen: ‘Edelachtbare, mijn cliënt ligt onder druk en wordt van alles beschuldigd, maar dat is peanuts vergeleken bij wat de gevestigde godsdiensten in eeuwen hebben aangericht. Dat pleit mijn client niet vrij, maar het plaatst de beschuldiging in perspectief. Er is sprake van rechtsongelijkheidals grote religieuze organisaties die zijn gebouwd op complotdenken en samenzweringstheorieën met hun God buiten schot blijven en mijn cliënt wordt aangepakt. Dat kan niet. Het is van tweeën één. Of mijn client wordt vrijgesproken of de gevestigde godsdiensten worden van hetzelfde beschuldigd als waarvan mijn cliënt wordt beschuldigd. Het is aan de maatschappij om daar een besluit over te nemen. Ik wacht het af‘.
Villamedia meldt in het artikel ‘Café Weltschmerz wist video coronadebat wetenschapsjournalist Maarten Keulemans‘ het volgende medianieuws: ‘Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans (Volkskrant) heeft zijn ergernis laten blijken over een door discussieplatform Café Weltschmerz verwijderde video van een gesprek tussen hemzelf en publicist en coronascepticus Ab Gietelink. Volgens Café Weltschmerz was het debat inhoudelijk niet goed genoeg.‘
De claim van Café Weltschmerz is onjuist. Keulemans slaat Gietelink in het gesprek knockout. Hij beschuldigt hem in het gesprek van populisme en Gietelink heeft daar geen antwoord op.
Uit het artikel van Villamedia blijkt dat nadat Café Weltschmerz de video van het gesprek tussen Gietelink en Keulemans offline heeft gehaald er een kopie circuleert die Yarno Ritzen ervan heeft gemaakt. Keulemans bedankt Ritzen daarvoor in een tweet. Deze video is hier te zien. Het maakt het mogelijk voor kijkers om zelf te controleren of de bewering van Café Weltschmerz klopt of uitsluitend dient om Ab Gietelink en de eigen agenda te beschermen.
Gietelink is een prominente presentator op Café Weltschmerz die sinds begin 2020 COVID-19 als aandachtsterrein heeft gekozen en daarmee een nieuwe alternatieve loopbaan probeert op te bouwen. Hij is van oorsprong theatermaker zonder medische expertise.
Gietelink trekt in eigen kring met een schare van vaste medestanders voortdurend de wetenschap, de politiek en de media in twijfel. Ook dat verwijt Keulemans hem en daar heeft Gietelink geen weerwoord op. Keulemans verwijt Gietelink dat hij voortdurend beschuldigingen over ‘de media’ ventileert zonder concreet te worden, zodat media zich niet verdedigen kunnen tegen deze ongerijmde aantijgingen.
Feit dat Café Weltschmerz deze video verwijdert geeft aan dat het zelf precies doet wat het ‘de media’ verwijt. Namelijk, selectief en eenzijdig te werk gaan. Feitelijk zijn ‘de media’ pluriformer en geven meer ruimte aan ‘tegengeluid’ dan Café Weltschmerz dat vrijwel uitsluitend vanuit een gesloten wereldbeeld voor eigen parochie preekt. Media hanteren een professionele code en zijn daardoor verplicht zich aan een aantal gedragsregels te houden, terwijl Café Weltschmerz dat niet doet.
Ab Gietelink is de prediker die ontmaskerd wordt als inhoudsloos en demagogisch. Keulemans prikt dat keihard door.
Het is duidelijk waarom Café Weltschmerz dit gesprek heeft verwijderd. Gietelink heeft geen argumenten en dat wordt hem door Keulemans verteld. Café Weltschmerz kan de video niet online laten staan omdat daardoor de bodem onder de eigen agenda wordt weggeslagen. Met terugwerkende kracht blijkt er namelijk uit dat wat Gietelink in tientallen video’s over de medische, publicitaire, politieke en andere aspecten van COVID-19 heeft beweerd niet onderbouwd is en geen basis in de werkelijkheid, maar in zijn eigen fantasie vindt. Dat dient de harde kern van kijkers van Café Weltschmerz onthouden te worden omdat het schadelijk is voor de geloofwaardigheid van Gietelink en Café Weltschmerz.
Uit het verweer van Sidney Powell in de zaak tegen Dominion, 22 maart 2021. Met afbeelding op p. 31.
Wanneer ze op een leugen worden betrapt verdedigen complotdenkers en radicaal-rechtse politici zich doorgaans door te beweren dat het maar ironie was. Zo was het niet bedoeld en zo kon het toch in alle redelijkheid niet opgevat worden? Het weglachen van steekhoudende argumenten van opponenten wordt zo een vluchtweg om niet in debat te hoeven gaan. Ook in Nederland laten de handelaren in alternatieve feiten zich kennen als amateur-cabaretiers die handelen in scherts.
Dat lijkt om meerdere redenen een sterke strategie. Want reken maar na. Men hoeft zich niet te verdiepen in de feiten omdat de feiten er niet meer toe doen. Deskundigheid en wetenschap worden voorgesteld als bastion van de gevestigde orde dat uitsluitend zou bestaan vanwege de afscherming van het eigen belang. Het argument is dat de zuivere waarheid niet bestaat en de feiten niet op de werkelijkheid gebaseerd zijn, maar speculatief zijn. De waarneming wordt ingewisseld voor het voorgevoel van de onderbuik en het vermoeden.
Het voordeel van zo’n aanvallende houding is dat alles uit de losse pols beweerd kan worden. Iedereen zonder veel kennis en met gevoel voor drama kan zich binnen de alternatieve waarheid straffeloos en succesvol profileren als ludiek en afwijkend. Daarom proberen de laatste jaren in het kielzog van de beruchte leugenaar Donald Trump zoveel brekebenen met een mislukte of geknakte carrière een herstart te maken in de politiek of op sociale media.
Opmerkelijk is dat beeldbepalende complotdenkers van dit moment allen in deze categorie vallen: Thierry Baudet, Willem Engel, Karel van Wolferen, Arnold Karskens, Ab Gietelink en Janet Ossebaard. Ze hebben het doodlopende pad van hun oude carrière ingewisseld voor het complotdenken waarvan ze hopen dat het hun een stevig steuntje in de rug geeft. De complottheorieën over wat dan ook zijn hun opstapje naar aandacht, roem en financieel gewin. Dat gaat betrekkelijk makkelijk omdat de lat niet zozeer laag ligt, maar volledig ontbreekt.
Complotdenken is een rituele dans zonder aloude spelregels en voorschriften dat zich onttrekt aan de concurrentieslag waar het draait om talent, doorzettingsvermogen, netwerk, maatschappelijke souplesse en kennis. Complotdenken is de vakantie van het denken. De paradox is overigens dat de sector van het complotdenken nieuwe spelregels oplegt en de complotdenkers concurrenten van elkaar zijn op een nieuwe markt. Deze lijkt niet zo gesloten te zijn als bijvoorbeeld de tamelijk afgeschermde religiemarkt, maar kent toch ook eigen gedragsregels en codes.
Vooralsnog zitten de complotdenkers in een stilzwijgende afspraak niet in elkaars vaarwater omdat ze het speelterrein hebben verdeeld. Ze gaan in een niche zitten waar zich nog niemand ophoudt. De een handelt in graancirkels, zendmasten, Rusland en de Nato, de macht van de media of de politiek, de anderen in de uiteenlopende effecten van de COVID-19 pandemie, een pedofiel bloeddrinkend netwerk van machtige wereldburgers of in begrippen die losstaan van de alledaagse werkelijkheid, zoals vrijheid.
Uit het verweer van Sidney Powell in de zaak tegen Dominion, 22 maart 2021. Met de zinsnede (p.32): ‘reasonable people would not accept such statements as fact’.
In de VS waar alles groter lijkt te zijn, inclusief de gekkenhuizen, ligt de pro-Trump advocaat Sidney Powell die de voormalige president tot op het laatst bleef verdedigen in diens aanval op de Amerikaanse democratie nu onder vuur wegens haar complotdenken. Zij beweerde dat de Dominion Voting Systems pro-Trump stemmen gewijzigd zouden hebben in pro-Biden stemmen. Dat is een onbewezen stelling zonder onderbouwing die bedoeld was als middel om Trumps nederlaag met manipulatie om te buigen in een overwinning. Dat mislukte. Dominion pikte het niet. Begin januari 2021 kreeg Powell een aanklacht wegens laster aan haar broek met een schadeclaim van 1,3 miljard dollar. Dat is serieus en daar moet ze zich tegen verdedigen. Ook andere Trump-getrouwen als ‘regelaar’ Rudy Giuliani en de senatoren Ted Cruz en Josh Hawley ventten deze complottheorie over Dominion uit.
Geld is de enige degelijke manier om het complotdenken te stoppen. Want voor de bijklussende complotdenkers mogen dan de regels van de logica niet gelden, aan de regels van de economie kunnen ook zij zich niet onttrekken. Donald Trump houdt de complottheorieën over de gestolen verkiezingen uitsluitend in de lucht om zijn eigen kas te spekken. Cynisch genoeg koerst hij mede door zijn beroerde aanpak van de pandemie met zijn hotels, golfbanen en merchandising op een faillissement af. Dat er trouwens al jaren zat aan te komen, maar op de lange baan werd geschoven door zijn presidentschap dat hem extra juridische bescherming en uitstel bood. Nu komt dat als een boemerang naar hem terug.
Powells verdediging is de ultieme ironie van radicaal-rechts dat zelfs de eigen leugens niet meer serieus neemt. Dat is de uiterste vorm van post-modernisme dat zegt dat menselijke kennis grenzen kent en cultureel bepaald is. De cultuur van het complotdenken is het doodlopende pad van deze ontwikkeling die stopt aan de rand van het ravijn. Er zijn twee opties: op de eigen schreden terugkeren of de dieperik in. Toegeven is de alternatieve vorm van zelfpijniging en zelfbeschadiging die het laatste restje geloofwaardigheid weggooit, maar wel het eigen economische leven redt.
Radicaal-rechts ondermijnt uiteindelijk dus niet alleen het idee van een universele waarheid, maar ook het idee van de eigen alternatieve feiten die radicaal-rechts verspreidt. Die worden nu ook bij het oud vuil gezet. Het complotdenken geeft zichzelf de nekslag. Eigen leugens blijken niet alleen leugens, maar nu wordt volmondig toegegeven dat redelijke mensen het bedrog niet als feit zouden accepteren. Dat beroep op redelijkheid is de aangekondigde banvloek van het complotdenken. Ermee valt de bodem onder het complotdenken weg. Complotdenkers excommuniceren zichzelf.
De simpele geesten die deelnamen aan de rellen komen nu voor de rechter. De eisen zijn fors. Naast gevangenisstraf dreigen er ‘megaclaims’ voor betrapte daders waarvan ze de gevolgen tientallen jaren ondervinden. Het OM heeft al beslag gelegd op bankrekeningen en auto’s van verdachten. Het ED citeert in een bericht de Eindhovense advocaat Thom Beukers: ‘Stel dat je deel hebt genomen aan de plundering van de Jumbo en je wordt als enige geïdentificeerd, dan draai je op voor alle schade. Dat kan in de tonnen lopen’.
Tegelijkertijd heeft het iets onrechtvaardigs dat de simpele geesten die deelnamen aan de rellen worden opgepakt en de schade op hen verhaald wordt, terwijl de aanstichters en ophitsers buiten schot blijven. Zoals politici van PVV en FvD die in de aanloop naar de rellen de boel flink hebben opgehitst, de initiatiefnemers van organisaties als Viruswaanzin of de aan de zijlijn koffiedrinkende failliete feestorganisator Michel Reijinga die zich distantieert van de demonstraties op het Amsterdamse Museumplein waartoe hij heeft opgeroepen.
De vergelijking met de bestorming van het Capitool op 6 januari is door velen gemaakt. Ondanks de verschillen zou dat de inspiratie voor deelnemers aan de rellen zijn geweest. Onder het mom, kijk eens hoe makkelijk de democratie aan het wankelen kan worden gebracht. Wie de vergelijking verder doortrekt ziet nog iets anders. Namelijk dat drie weken later de Republikeinen terugkomen op hun eerdere houding van de dagen na de rellen om de bestorming te veroordelen. Nu hebben de rijen zich weer gesloten, wordt het feit ontkend dat vanuit ultra-rechtse hoek de bestorming werd geleid en hervindt president Trump geleidelijk zijn geslonken machtsbasis.
Als hetzelfde voor Nederland te verwachten valt, dan zullen de extreem- en radicaal-rechtse politici en initiatiefnemers over twee weken de aard van de rellen ontkennen en gaan doen alsof er niks ernstigs gebeurd is. Als de regering Rutte de ontmanteling van de extreem-rechtse organisaties wil forceren, en dus de leunstoelgeneraals achter de schermen wil aanpakken, dan moet het daar nu ernst mee maken voordat het momentum verloopt en ultra-rechts (mentaal) gehergroepeerd is en een nieuwe strijdroute heeft ontwikkeld.
Hardliners in het veld die door deelname aan acties tot het gaatje gaan verdienen een zeker respect. Dat is de eerbied van de rechte rug en de oogkleppen. Hoewel hun acties afkeurenswaardig zijn. Maar ze dragen stoer verantwoordelijkheid voor hun complotten, dwarsdenken en verdachtmakingen en lopen daar niet voor weg. Die opstelling is de naïviteit van de simpele geest. Die is nu eenmaal dol op adrenaline, aandacht en alternatieve feiten.
Anders is het gesteld met degenen die anderen bewust aanzetten tot illegale of verboden acties en zich daar vervolgens met smoesjes van distantiëren. Ze halen de geest uit de fles en doen achteraf net alsof ze daar niks mee te maken hebben. Dat effect is echter vooraf te voorzien en wordt enkel en alleen door de initiatiefnemer in gang gezet. Zij verdienen geen respect omdat als het link wordt en op hen dreigt terug te slaan ze als initiatiefnemers hun eigen daad proberen uit te wissen. Ze doen daarmee hun eigen geloofwaardigheid en integriteit geweld aan.
Een hypocriete geest kent niet de rechtlijnigheid en opopgesierde onnozelheid van de simpele geest, maar wel de schijnheiligheid en schijnredenering van de lafaard. De leunstoelgeneraal zet het voetvolk eerst op tot een illegale actie tegen de overheid en laat dat vervolgens in de steek.
In Amsterdam was er op 17 januari 2021 een demonstratie op het Museumplein tegen de COVID-19 maatregelen van de overheid waarachter de volgens De Telegraaf ‘failliete feestorganisator’ Michel Reijinga de drijvende kracht was. De demonstratie op die plek was op verzoek van de gemeente door de rechter verboden. Reijinga zei zich van de demonstratie waartoe hij het initiatief had genomen te hebben gedistantieerd. Hij distantieert zich ook van de relschoppers van wie hij zegt dat hij ze niet in de hand heeft. De schijnheiligheid wordt door Reijinga’s uitspraak in een bericht voor AT5 extreem doorgevoerd: ‘Ik heb de hele dag moedwillig met een kop koffie in mijn handen aan de zijlijn gestaan. Mijn deel is niet deelnemen aan een demonstratie.’ Hij suggereert dat hiermee zijn verantwoordelijkheid voor de demonstratie volledig is uitgewist.
Dat weglopen voor het eigen initiatief gebeurde ook bij de bestorming van het Capitool in Washington DC op 6 januari 2021. Dit was voor vele demonstranten op het Museumplein een voorbeeld dat navolging verdiende. Die bestorming leidde tot vijf doden en was een georkestreerde actie van radicaal-rechtse initiatiefnemers en geldschieters om president Trump aan de macht te houden. De bestorming is van vele kanten scherp bekritiseerd. Velen die weloverwogen opriepen tot deze actie en daar later door anderen voor zijn aangewezen hebben zich er achteraf van gedistantieerd. Dat geldt onder meer Republikeinse senatoren en afgevaardigden in het Huis. Omdat ze betrapt werden als actievoerder aan een mislukte, illegale actie ontkennen ze achteraf verantwoordelijkheid voor wat ze hebben aangericht omdat het hun maatschappelijke, economische en politieke positie beschadigt.
Het voetvolk van simpele geesten wordt opgepakt en de hypocriete geesten denken zich te kunnen verdedigen door het argument dat ze slechts koffie aan de zijlijn hebben gedronken. Zo kan alles worden gereduceerd tot een spelletje. De ondergang van anderen én de democratie worden teruggebracht tot tijdverdrijf en onschuldigheid.
Foto: Schermafbeelding van deel bericht ‘Initiatiefnemer verboden demonstratie distantieert zich van relschoppers: ‘Ik heb niet iedereen in de hand’’ op AT5, 18 januari 2021.
Het is onduidelijk wat Jure Ambroz, volgeling van Jezus, bedoelt als hij zegt de bijbel te onderzoeken en God te zoeken ‘nu het nog kan’. Wat zou de reden zijn dat in Nederland het onderzoek naar de bijbel en de zoektocht naar God wordt ontmoedigd of geblokkeerd? Daar zijn geen aanwijzingen voor. Probeert Ambroz zijn volgelingen de waanvoorstelling aan te praten dat ze bedreigd worden zodat ze zich verenigen en stevig aan elkaar vastklampen?
Ambroz past perfect in het tijdsbeeld van de complotdenkers die claimen de waarheid in pacht te hebben. Terwijl zij hun fantasie de vrije loop laten en die tegenover de feiten zetten. Ambroz meent dat het woord van Jezus de waarheid is. Dat is in strijd met de bevinding dat de bijbel door mensen is geschreven die daar hun eigen waarheid in hebben verwoord. Ambroz heeft gelijk dat we in een tijd leven met zoveel leugens. Maar hij vergeet te zeggen dat hij daar met zijn verkondiging actief aan bijdraagt. De bedrieger doet zich voor als slachtoffer van bedrog. Het troosteloze winkelcentrum als decor benadrukt de vergankelijkheid van zijn bovenaardse voor-de-gek-houderij.
NB: De video die openbaar was is door de gebruiker van status veranderd in privé. Still van de verwijderde video met Jure Ambroz in het winkelcentrum met christelijke boodschap:
Dit is spirituele fotografie van William Mumler van eind jaren 1850. Het betreft het produceren van surrealistische beelden van spoken, geesten en onthoofden die door filmeffecten en dubbele belichting werden gefabriceerd.
Deze fotograaf werd in 1869 voor de rechter in New York gedaagd, maar niet veroordeeld. Ofschoon zijn bedrog overtuigend was aangetoond. De rechter zei het volgende: ‘hoe hij ook mocht geloven dat truc en bedrog was gebruikt [door Mumler], maar terwijl hij daar zat in zijn hoedanigheid van magistraat, was hij gedwongen om te beslissen dat de vervolging de zaak niet had bewezen’.
Dit leidt tot een klassieke patstelling. De vergelijking met nu is aantrekkelijk. Journalistiek kost het weinig moeite om het bedrog van complotdenkers aan te tonen, maar voor het rondkrijgen van het bewijs van dat bedrog voor de rechtbank ligt de lat hoger. Met als gevolg dat de maatschappelijke accceptatie niet wordt gestopt. In deze ongelijkheid kan bedrog floreren. Het is aangetoond, maar niet bewezen. Zowel bedriegers als degenen die het bedrog onthullen kunnen hun gelijk claimen omdat ze in verschillende werelden opereren. Die van de realiteit en die van de illusie. Maar een illusie valt niet te onthullen omdat het niks om het lijf heeft.
George Knight 