
De Amerikaanse president Joe Biden maakte afgelopen week een Europese trip. Hij bezocht het Verenigd Koninkrijk, Brussel en eindigde in Zwitserland voor zijn top met de Russische president Vladimir Putin. Biden benadrukte dat Amerika terug is. Na vier jaar president Trump die het beter kon vinden met autoritaire leiders als Putin, Erdogan en Kim Jong-un dan met zijn traditionele bondgenoten Canada en Europa en zijn eigen overheidsdiensten.
Biden is na vier jaar afwijking onder Trump niet het nieuwe normaal, maar het oude normaal dat terug is.
Biden is een centrist die in zijn binnen- en buitenlandse politiek behoedzaam manoeuvreert. Succes in het buitenland kan zijn positie in eigen land versterken. Maar Biden dient eerst de schade van vier jaar Trump op te ruimen voordat hij kan oogsten. Zover is het nog niet.
In het binnenland heeft Trump nog greep op de Republikeinse partij die zich per definitie verzet tegen alles waar Biden voor staat. Maar het tij keert. Biden is populair met 60-65% steun onder de bevolking. Amerikanen zijn de verdeeldheid en het gekissebis beu van de partijpolitiek die in zichzelf ronddraait. Gezondheidszorg en infrastructuur zijn onderwerpen die partijpolitiek het minst gevoelig liggen. Dat geeft Biden een ingang om de verbinding te zoeken.
Biden krijgt zowel kritiek van progressieven binnen en buiten zijn partij omdat hij te voorzichtig opereert als van de rechtse media en het leiderschap van de Republikeinse partij omdat hij niet voorzichtig genoeg opereert en zich zou laten inpakken door de linkse-radicalen. Zowel het een als het ander is onjuist.
Biden heeft net als president Kennedy kundige mensen gerecruteerd en hun inzet ingebed in een ambitieuze agenda die pas gaandeweg zichtbaar kan worden gemaakt. De regering Biden moet de valkuilen vermijden zoals de dreiging van het witte binnenlandse terrorisme met de tot de tanden bewapende milities die uit kan barsten in een explosie van geweld. Biden moet proberen gebruik te maken van de rugwind die volgt uit het sentiment van Amerikanen over een verrotte politiek en het langzaam detoneren van obstructie in politiek en samenleving. Te duidelijke profilering van Biden kan averechts werken en dat proces mede in gang zetten.
Republikeinen zijn verdeelder dan de Democraten die tot nu toe het front gesloten weten te houden. Zelfs een conservatieve Democratische senator als Joe Manchin keert langzaam terug naar de hoofdstroom van zijn partij waar het wetten over infrastructuur en kiesrecht betreft. Strafrechtelijke onderzoeken tegen Trump in stad en staat New York verzwakken nu al zijn positie en beperken zijn perspectief voor de toekomst om met obstructie de Republikeinen te blijven verenigen.
Het bereiken van een compromis tussen gematigde en progressieve Democraten over kiesrecht zal de kansen van de Democraten vergroten om in de tussentijdse verkiezingen van 2022 de meerderheden in Huis en Senaat te behouden. Het resultaat telt. Republikeinen hebben de demografische ontwikkelingen tegen en hebben ingezet op een strategie om het kiesrecht van hun opponenten te onderdrukken. Als Biden dat op federaal niveau kan tegengaan, dan verkleint hij de kansen van de Republikeinen om de verkiezingen in 2022 en 2024 te stelen. Want de dreiging van het Trumpisme en de kansen op een opstand à la 6 januari 2021 bestaat op dit moment nog steeds,
In het buitenland bestaan nog talloze verschillen met de traditionele bondgenoten, maar is er weer sprake van constructief overleg. China is hierbij de focus van wie de regering Biden hoopt dat die werkt als katalysator om allen te verenigen. De economisch onmachtige Russische Federatie die mentaal op dood spoor is terechtgekomen en steeds verder gaat in het schenden van de mensenrechten en het inperken van oppositie in media en politiek is het kleine kwaad.
President Poetin is door Biden de wacht aangezegd wat inmenging in verkiezingen (VS, Europa) en de cyberoorlog betreft. Nu is het Kremlin gewaarschuwd dat het rode lijnen niet mag overtreden. Dat is achterstallig onderhoud dat door Trump is ontstaan en nu pas gerepareerd kan worden.
Nu valt het resultaat nog niet in te schatten, maar de uitgangspunten zijn in stelling gebracht en hun werking is begonnen. De klok tikt. Commentaren die Bidens aanpak afkeuren of goedkeuren zijn voorbarig. Zoals hij overigens zelf beweert. Met het claimen van het succes van zijn buitenlandse trip probeert hij zelfvertrouwen uit te stralen die hem helpt bij het realiseren van zijn binnenlandse agenda die direct verbonden is aan de electorale aantrekkingskracht van de Democraten. Hiermee probeert Biden ook het ongeduld in eigen progressieve gelederen te neutraliseren.