Spanningen tussen Oekraïne en de Russische Federatie lopen op. De al sinds 2014 sluimerende ‘situatie’ tussen deze twee landen die naargelang de positie van de beschouwer wordt gekarakteriseerd als conflict, burgeroorlog of oorlog tussen twee landen, kan deze zomer in een volgende fase belanden. Het scenario bestaat dat Russische troepen die aan de grens met Oekraïne worden verzameld het gebied Cherson ten noorden van de Krim bezetten. Dan zullen de VS reageren zoals de ministers Tony Blinken en Lloyd Austin en president Joe Biden hebben aangekondigd.
De timing van de opgevoerde Russische druk is opvallend. Juist wanneer de politieke dekking van de Amerikaanse president Donald Trump wegvalt en de regering Biden aangeeft komende agressie van Moskou te zullen beantwoorden voert het Kremlin de druk op Oekraïne op. Dat voelt niet logisch. Vaker is beweerd dat president Poetin tactisch sterk en strategisch zwak is. Hij grijpt dan naar acties die hem op de korte termijn dienen, maar op de lange termijn verzwakken.
Als de Russische dreiging met de uitbreiding van het conflict of de oorlog tegen Oekraïne moet dienen als afleiding, dan zijn er twee heikele kwesties die daarvoor in aanmerking komen.
De aanleg van gaspijplijn Nord Stream II door de Oostzee die voor 90% voltooid is en de VS onder druk van de Senaat met sancties probeert te blokkeren heeft de VS in conflict met Duitsland gebracht. Want dat land wil dat Nord Stream II voltooid wordt zodat er goedkoop aardgas naar Duitsland kan stromen. Maar in Duitsland is de positie van kanselier Merkel er mede door een zwakke aanpak van de COVID-19 pandemie niet beter op geworden. Tevens heeft Duitsland zich hiermee vervreemd van opponenten van Nord Stream II, zoals Polen, de Baltische landen en Oekraïne. De paradox is dat Nord Stream Ii de verdeeldheid en de rancune binnen de EU groter maakt en het Kremlin optimaal profiteert van een conflict binnen de EU of tussen de VS en de EU als het de eigen gaspijplijn met een meerderheidsbelang van het Russische Gazprom tot inzet maakt. Zonder dat het uiteraard de bedoeling is van het Kremlin dat de aanleg van Nord Stream II werkelijk gestopt wordt. Om dat alles af te dekken kan Oekraïne als afleiding dienen. Want dat zet dezelfde agressie van dezelfde landen om naar een ander onderwerp.
De veroordeling op valse gronden van oppositieleider Alexei Navalny en diens opsluiting in een strafkamp waar hem medische zorg onthouden wordt en hij bewust wordt geïntimideerd en gekweld is een kwestie waar het Kremlin in het Westen veel kritiek voor krijgt. Het trekt zich er niks van aan, maar zal het toch niet prettig vinden dat de eigen rechteloosheid zo duidelijk in de openbaarheid komt. Dat doorbreekt de schijn dat de Russische Federatie een functionerende democratie is. Dat wordt er alleen maar erger op nu Navalny in hongerstaking gaat wat publicitair betekent dat als het Kremlin hem blijft treiteren en medische hulp blijft weigeren zijn mogelijke dood direct in de schoenen van president Poetin zal worden geschoven. De reactie van de VS, het VK en de EU zal dan niet uitblijven.
Het is goed denkbaar dat het Kremlin nu al de spanning in Oekraïne opbouwt als ruilmiddel voor wat komen gaat. Wat het nog niet exact weet. Maar de opties zijn beperkt. Enerzijds als afleiding voor Navalny en anderzijds als wisselgeld om de druk van de ketel te halen en Navalny’s dood te neutraliseren en Nord Stream II te redden.
George Knight 
