Hoe ziet de wereld de Brexit en wat is de rol van het VK in de nabije toekomst?

Gary Gibbon van het Britse Channel 4 News ontvangt twee gasten om te praten over de internationale kijk op Brexit. Die gasten zijn specialisten op het gebied van buitenlandse politiek: de Brit Hans Kundnani, Senior Research Fellow bij Chatham House en de Amerikaan Jeremy Shapiro, onderzoeksdirecteur bij de European Council on Foreign Relations die ooit verbonden was aan de regering Obama. Het is een levendig gesprek waarin beide gasten het in grote lijnen met elkaar eens zijn, maar toch op bepaalde aspecten van mening verschillen. Het perspectief is hoe de VS en de EU het VK zien en waar dat land over 30 jaar kan uitkomen.

Kundnani is positiever dan Shapiro over de toekomstige effecten van Brexit voor het VK. Beiden constateren dat de invloed in de wereld van het VK de afgelopen 50 jaar relatief is afgenomen. Het land heeft al die tijd boven haar gewicht gebokst (punch above its weight) en kon dat doen omdat het drie sferen van invloeden had waarbinnen het kon opereren en elk daarvan kon versterken in de relatie met de andere twee: de VS, de EU en de Commonwealth. Nu breekt het met de EU waardoor dat effect verdwijnt en het de vraag is wat dat voor haar invloed betekent. Kundnani ziet een VK dat als middelgroot land een voorbeeld voor andere landen kan zijn, maar Shapiro ziet zo’n model vooralsnog niet binnen bereik door het falen van de Britse politici.

In navolging van Kremlin drukt Trump met zijn leugens iedereen in de onwaarheid. En ontneemt ons de kracht van de verbeelding

Wie sites bezoekt die de op Europa en de VS gerichte Russische propaganda doorprikken begrijpt beter waar president Donald Trump zijn leugens vandaan haalt. De Toronto Star houdt het aantal leugens van Trump bij en komt tot 2029 ‘valse claims’ tijdens zijn presidentschap. Het telt steeds sneller op. De leugens dienen als afleiding voor wat Trump bedreigt. Zo moeten leugens die zelfs zonder schroom als klaarblijkelijke leugens worden gepresenteerd koste wat kost afleiden van de ontmoeting in Helsinki met president Putin die door vriend en vijand als een knieval (kowtowing) wordt gezien en een teken voor de ondergeschiktheid van Trump aan het Kremlin. Die sites zijn onder meer Myth Detector, Polygraph.info, StopFakeEnglish en Disinfo Portal.

Nederlanders zijn niet gewend dat hun overheid glashard liegt. Ze beseffen dat politici en bestuurders hun zwakheden hebben, soms om de waarheid heen draaien, af en toe feiten verzwijgen en fouten proberen te verdoezelen, maar dat is wat anders dan een overheidsbeleid van georkestreerde leugens als verlengde van de buitenlandse politiek. Zo’n beleid kent Nederland niet. Hoewel men kan zeggen dat de afstand tussen liegen en niet vertellen klein is. De reden voor steun aan banken (ABN in 2007, kosten ?? miljard) en multinationals (dividendbelasting: Shell, Unilever) is nog steeds niet geopenbaard. Juist vanwege dit opaak beleid zou de Nederlandse overheid in tijden van nepnieuws en de ondermijning van de waarheid afstand moeten nemen tot landen en buitenlandse leiders die liegen tot onlosmakelijk onderdeel van hun beleid hebben gemaakt.

President Donald Trump wordt vaak afgebeeld als iemand die geen geduld heeft voor overleg zoals dat vooral in internationale organisaties als een klimaatakkoord of handelsverdrag, de VN of NAVO vorm krijgt. Daarbij meent Trump als leider van ‘het machtigste land ter wereld’ sterker te staan als hij overlegt met individuele landen afzonderlijk. Keerzijde daarvan is dat hij allianties die 70 jaar lang de humus voor Amerikaans welzijn en welvaart zijn geweest verwaarloost en onderwaardeert. De negatieve neveneffecten schuift hij voor zich uit. Maar nu al treffen zijn leugens doel als hij die 70 jaar economische, culturele en politieke voorspoed van zijn land ontkent en Amerikanen als het ware hun verleden ontneemt. Dat drukt iedereen in de onwaarheid.

Putin, Trump of de Noord-Koreaanse leider Kim Jung-Un vinden elkaar niet zozeer in hun geloof in autoritair leiderschap, het terugdringen van de democratie en het onttakelen van de rechtsstaat, maar in hun geloof in de werking van leugens. Leugens zijn het cement waarmee ze de façade van hun Potemkin-dorp bouwen. Dat is een hedendaagse variant van de slagzin uit 1968 dat de verbeelding aan de macht is. Maar het is niet de verbeelding die door het volk als strijdmiddel tegen de autoriteiten werd ingezet. Het is de verbeelding die door de autoriteiten tegen het volk wordt ingezet. Onder de straatstenen ligt niet langer het strand (‘Sous les pavés, la plage!), maar de verloren illusie van strand. Gevaar van politieke leiders als Putin of Trump die liegen tot speerpunt van beleid en positionering maken is niet zozeer dat ze feiten verzinnen of bewust verkeerd voorstellen of het begrip ‘waarheid’ ondermijnen, maar dat ze het volk de verbeelding ontnemen. Ze snijden de mogelijkheid af om te dromen en de realiteit te betoveren. Daarom ziet met name de jeugd het somber in.

Foto: Beroemde straatposter van het tegenprotest van 1968 met tekst: ‘une jeunesse que l’avenir inquiète trop souvent’ (‘Een jeugd die te vaak door de toekomst wordt gestoord’). Zie ook ‘May 1968’ van Navya Ashokkumar.

Josh Rogin zegt dat Trump VS uit NAVO en WTO wil terugtrekken. Als dat dreigt te gebeuren, dan kan een tegenreactie niet uitblijven

CNN’s John Berman is in gesprek met Washington Post columnist Josh Rogin over president Trump die de VS zowel uit de NAVO als de Wereldhandelorganisatie WTO wil terugtrekken. Zo gaan de geruchten. Dat zet een streep door de Amerikaans-Europese samenwerking van bijna 75 jaar. Rogin was afgelopen week in Europa en sprak met bondgenoten die niet goed begrijpen waar Trump mee bezig is en zelfs in paniek zouden zijn. Amerikanen zullen het ook nauwelijks kunnen begrijpen omdat het Bruto Nationaal Product van de VS het hoogste ter wereld is en sinds de crisis van 2008 een steile lijn omhoog vertoont. Waarom stoppen met een formule die in het voordeel van de VS werkt? Voor de NAVO geldt in mindere mate hetzelfde. De VS heeft via de militaire alliantie ook politieke, culturele en economische druk op bondgenoten kunnen zetten die het straks uit handen moet geven. China staat in de coulissen te trappelen om de wereldmacht over te nemen.

Waarom Trump dit allemaal doet is omdat Trump Trump is en niet beter weet. Maar waarom de Republikeinse partij de ontmanteling van de wereldorde en het westerse bondgenootschap waar het zich altijd zo voor heeft ingezet toestaat is onverklaarbaar. De constatering dat Trump zonder duidelijke uitleg de wensen van de Russische president inwilligt en de positie van de VS en Europese bondgenoten verzwakt maakt het raadsel echt onbegrijpelijk. Een losgeslagen Trump begint zijn land economisch en moreel steeds meer schade te berokkenen en de nationale veiligheid in gevaar te brengen. Dit kan niet doorgaan voordat een tegenreactie in gang wordt gezet. Want de belangen zijn gigantisch. Het is daarom niet de vraag of, maar wanneer en hoe Trump door het politieke, militaire en economische establishment van zijn land tot de orde wordt geroepen.

Deze president op ramkoers die impulsief pokert met de belangen van zijn land en de grootste vijand ermee in de kaart speelt is levensgevaarlijk. Zijn ramkoers kan het snelst afgeremd worden door opponenten op ramkoers. Op welke manier dat gaat gebeuren is nog schimmig. Het kan niet anders dan veel vuurwerk geven.

Internationale piratenpartijen geblokkeerd bij VN

Update 19 november 2013: Ondanks westerse, en vooral Amerikaanse druk heeft de wereldhandelsorganisatie WTO de PPI (Pirate Parties International) eindelijk geaccepteerd als waarnemer. Daarom mag het met een delegatie van vier personen aanwezig zijn op de negende ministeriële vergadering op Bali begin december. De PPI meldt dat het zich richt op de twee meest urgente onderwerpen: een internationaal verdrag tegen toezicht (surveillance) en het opnemen van bepalingen voor vrije licenties in het TRIPS-verdrag.

Piratenpartijen mogen nog geen waarnemer worden bij de WIPO, aldus werd beslist op een vergadering op 3 oktober in Genève. Die status maakt het mogelijk om zittingen bij te wonen, zo zegt Josef Ohlsson Collentine. De beslissing over de aanvraag wordt tot 2013 opgeschort. De World Intellectual Property Organization is een vertegenwoordiging van de VN. Van belang voor Piratenpartijen die zich sterk maken voor informatievrijheid en een vrij internet. En naar verwachting het debat over auteursrechten kunnen verbreden en verdiepen.

James Love bericht dat de VS, Zwitserland en Frankrijk bezwaren maakten, evenals sommige Europese landen. Laatstgenoemenden vonden het lastig bezwaar te maken vanwege het succes van Piratenpartijen in nationale verkiezingen. De aanvraag voldeed aan alle formele eisen en de directeur-generaal van WIPO had de aanvraag aanbevolen. Toch is de afwijzing opmerkelijk. Waarschijnlijk omdat de leden politieke partijen zijn. Deze kan niet anders dan als politiek opgevat worden. Maar politiek kan alleen met politiek beantwoord worden. Een en ander benadrukt de noodzaak voor Piratenpartijen om zich goed te organiseren in de strijd om de macht.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie voerde afgelopen week de strijd tegen piraterij op internet op. Minister Eric Holder stelde 2,4 miljoen dollar beschikbaar voor de training van onder meer duizenden buitenlandse rechters, officieren van justitie, onderzoekers en beleidsmakers over piraterij. De afwijzing van het officiële waarnemerschap van de Internationale Piratenpartijen bij de WIPO en de ‘educatie‘ van buitenlandse betrokkenen door de Amerikaanse regering-Obama kunnen moeilijk geheel los van elkaar worden gezien.

Foto: Nina Paley, badge ‘Copying is not theft!‘, 2011