ING-witwasschandaal: Laat omdat we geen andere middelen hebben, maatschappelijke uitsluiting van bankiers onze reactie zijn

De vanwege een witwasschandaal en fraude opgeofferde financiële topman van ING Koos Timmermans geeft in dit interview met Bloomberg van een maand geleden aan waar het bij banken als ING om gaat: kwantiteit boven kwaliteit. Dat is de valkuil waar de door de markt en de aandeelhouders opgejaagde bank vanzelf invalt. Dat is de weeffout van ING. De structuur en het verdienmodel van de banksector deugen niet. Dat is het probleem. Er zijn goede banken, zoals ASN, Triodos Bank, Handelsbanken, maar die zijn te klein en schieten tekort voor een klant die een breed aanbod aan financiële producten en diensten zoekt. Het mislukken van de Apeldoornse De Financiële Coöperatie geeft aan hoe lastig de banksector voor kleine, onmachtige banken is.

Banken die van de overheid het financieel systeem mogen beheren zijn een probleem omdat we niet zonder ze kunnen, maar ook omdat we evenmin verder met ze willen. Ze hebben sinds de kredietcrisis van 2008 steeds meer weerstand opgeroepen door hun wereldvreemdheid, schandalen, arrogantie en zelfgerichtheid. Ethische banken zijn te klein, en systeembanken zijn niet ethisch. Daarbij komt dat grote financiële instellingen zich aan landgrenzen onttrekken en het initiatief van staten hebben overgenomen. De Nederlandse overheid is niet meer in staat om de burgers die er klant zijn tegen de banken te beschermen of het initiatief van de geldschepping weer terug te nemen. Zoals het in de sector met een teveel aan Angelsaksisch jargon heet, een lose/lose situatie. De winnende, maar gecorrumpeerde bank is uiteindelijk ook een (morele) verliezer.

Het begin van verandering is bewustwording bij het publiek over banken en het gedrag van bankiers. Laten we niet ophouden de slechte bankiers kritisch te benaderen en niet meegaan in hun powerplay, onzinverhalen en puberachtig gedrag. Deze bankiers zijn klojo’s, onvolwassen kinderen die hun verantwoordelijkheid niet nemen, onvoldoende maatschappelijk besef tonen, geen geweten hebben en verstrikt zijn geraakt in hun eigen wereld van de kwartaalcijfers en daar zonder veel zelfkennis razend en opgejaagd in rondtollen.

Deze bankiers verdienen onze hoon, spot en volle minachting. Laat omdat we geen andere middelen hebben, hun maatschappelijke uitsluiting onze reactie zijn. Ze zijn uitschot als de beulen van de Franse revolutie die de guillotine bedienden en door het volk met de nek werden aangekeken. Ze hebben zich ontastbaar gemaakt, maar dat betekent niet dat we hun gedrag aanvaarden. Zo’n type als ING-topman Ralph Hamers denkt boven de wet te staan en positioneert zich als ondernemer, terwijl hij gewoon een werknemer is die evenals de loketbediende in dienst van het bedrijf is. Hij loopt geen ondernemersrisico, maar probeert samen met de commissarissen uit het zelfde old boys network zoveel mogelijk poen binnen te harken. Types als Hamers gijzelen de bank en de samenleving. Laten we daarom elke dag opnieuw zijn geloofwaardigheid en autoriteit ter discussie stellen totdat hij of zijn opvolgers eindelijk maatschappelijk aanvaardbaar gedrag gaan vertonen.

Wat in de kwestie van de illegale witwaspraktijken van de ING Group die tussen 2010 en 2016 speelde nog tamelijk onderbelicht blijft is waarom de regeringscommissarissen Lodewijk de Waal (tot 2013), Peter Elverding (2014) en Tineke Bahlmann (tot 2014) die door het kabinet naar ING werden gestuurd niet aan de bel hebben getrokken. Zaten ze in verkeerde commissies of hebben ze jaren zelfgenoegzaam zitten slapen?

Advertentie

Oud-voorzitter Henry Keizer van de VVD (= Vereniging Van Doodgravers) verdacht van oplichting en valsheid in geschrifte

Burgers pakken macht terug van financiële sector: CommonEasy

Echt begrijpen hoe het werkt doe ik niet. Maar de opzet is duidelijk. Een derde weg tussen verzekeren via de financiële sector en niet verzekeren. Het past in het patroon van burgerinitiatieven van de laatste jaren om de macht van de financiële sector (inclusief banken en verzekeringsmaatschappijen) te breken en de macht terug te pakken. Kritiek is dat banken of verzekeraars niet georiënteerd zijn op de burger en goed toezicht door de overheid op de financiële sector ontbreekt, maar ze bijna uitsluitend redeneren vanuit hun marktpositie en winstgevendheid. Uitzonderingen zijn kleinschalige banken die echter onvolledig zijn in de producten die ze aanbieden. Ook zij vullen het gat niet tussen klein en groot. Bankiers en verzekeraars zijn klojo’s en idioten.

De reactie hierop is zelfbewustzijn van burgers over de eigen machtspositie met als gevolg dat de burger zich weer opstelt als burger en niet door overheid of bedrijven weggezet wordt als consument. Een burger praat mee, deelt de macht en beslist over het eigen lot, een consument is een verbruiker die alleen passief af kan nemen wat aangeboden wordt. CommonEasy zegt terug te gaan naar de kern en zet digitale middelen in om dat te bereiken. Hier zijn de details te lezen. Om echt te begrijpen hoe het werkt. Het is een zinvol initiatief. Al is het maar om de bewustwording te vergroten dat burgers niet afhankelijk zijn van banken en verzekeraars.

Twee filmpjes over geldschepping. Bewustwording en informatie

Ons Geld probeert een maatschappelijk debat op te starten om het taboe op de geldschepping door banken te doorbreken. Onderdeel ervan was een burgerinitiatief dat het samen met De Verleiders en Ad Broere op 9 januari 2015 lanceerde. Het was succesvol en leverde in korte tijd meer dan 105.000 handtekeningen op. Het burgerinitiatief was zowel bedoeld om de bewustwording over geldschepping te vergroten als druk op de politiek in de Tweede Kamer te zetten. De filmpjes geven informatie over hoe geldschepping in zijn werk gaat en maakt voor de doelgroep zichtbaar dat het maatschappelijk debat over geldschepping van de grond komt.

George van Houts interviewt Wouter Koolmees over macht banken

Theatermaker en monetair activist tegen wil en dank George van Houts in gesprek met D66-kamerlid en financieel woordvoerder Wouter Koolmees. Over het uiteenlopen van de reële economie en geldschepping, de macht en het gebrek aan ethiek van banken, de financiële crisis van 2008 en de rol van de politiek. Van Houts houdt Koolmees kort wat tot een essentieel, maar een voor niet ingewijden niet al te makkelijk debat leidt. (En warempel, na 27 minuten blijkt dat George van Houts net als ik ook D66 inwisselde voor de Piratenpartij).

Dijsselbloem stelt besluit beursgang ABN AMRO uit vanwege salarisverhoging

Minister van Financiën Dijsselbloem (PvdA) stelt een besluit over de beursgang van ABN AMRO uit, zo schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Als reden noemt hij ‘de salarisverhoging van het bestuur van ABN AMRO’. Eind 2008 werd de bank genationaliseerd. In totaal stopte de Nederlandse staat inclusief rentelasten 32 miljard euro in de bank onder de belofte van de toenmalige minster Wouter Bos (PvdA) dat dit bedrag tot op de laatste cent zou worden terugbetaald. Bijvoorbeeld door een beursgang. Maar ABN-topman Gerrit Zalm logenstrafte in 2010 deze bewering door te verklaren dat het terugbetalen van de staatssubsidie onzeker was. Dit beschadigde het vertrouwen in de politiek en uiteindelijk in de soliditeit van ABN AMRO zelf. Dat er al voor de kredietcrisis van 2008 om bekend stond dat het de kosten steeds maar niet onder controle wist te krijgen.

Naar schatting zou een beursgang in het najaar van 2015 maximaal 20 miljard euro opleveren voor de staat. Zodat het 12 miljard euro zou moeten toeleggen op de steun aan ABN AMRO. De salarisverhoging bestond uit 100.000 euro over 2014 voor zes van de zeven bestuursleden die een vast salaris van 608.000 euro hadden. Bestuursvoorzitter Gerrit Zalm kreeg op zijn vaste salaris van 759.000 euro geen salarisverhoging. Ex-minister Financiën en VVD’er Zalm ligt al jarenlang onder vuur wegens zijn vermeend ondeskundig handelen in 2007 en 2008 bij Dirk Scheringa’s DSB Bank. Of hij een echte bankier is wordt nog steeds betwijfeld.

Bij het besluit van minister Jeroen Dijsselbloem om de beursgang van ABN AMRO uit te stellen kan meespelen dat hij het verlies voor de staat van 12 miljard euro naar de toekomst wil doorschuiven. Naar zijn opvolger. Juist omdat hij zich er herhaaldelijk kritisch over heeft uitgesproken lijkt de ergernis van de minister over de wereldvreemdheid, het gebrek aan tact en de schaamteloze zelfverrijking van de top van ABN AMRO gemeend.

De bankensector in het algemeen krijgt veel maatschappelijke kritiek. Banken bezuinigen op de werkvloer, brengen klanten steeds meer kosten in rekening voor producten en hypotheken, knijpen het krediet naar ondernemingen af en stellen zich onaantastbaar op door salarisverhogingen van de top terwijl ze niet eens voldoen aan hun eigen normen voor die verhogingen. De reactie van Dijsselbloem kan ingegeven zijn door de machteloosheid van de politiek om de bankensector onder controle te krijgen wat steeds weer mislukt. Omdat de financiële sector delen van de politiek omkoopt. Achter het uitstel van de beursgang van ABN AMRO gaat de wens schuil om de macht van de banken aan banden te leggen. De minister heeft nu niet veel anders voorhanden dan uitstel dat zijn ongenoegen symboliseert. Echt nodig is hervorming van de financiële sector.

Foto: Schermafbeelding van kamerbrief van minister Jeroen Dijsselbloem over uitstel beursgang ABN AMRO.

Burgerinitiatief Ons Geld: hoe kan het vervolg succesvol zijn?

Een burgerinitiatief met 105.000 handtekeningen over geldschepping kan succesvol genoemd worden. Maar ook zorgwekkend omdat het nodig is. Het is bedoeld is om een debat te starten over de vraag waar ons geld vandaan komt. Achter die vraag gaat de wens schuil om de macht van de banken aan banden te leggen. Of preciezer gezegd, de politiek ervan te overtuigen dat het harder moet en kan optreden tegen de financiële sector die zich tot nu toe succesvol onttrekt aan striktere regelgeving die werkelijk iets om het lijf heeft.

Burgers voelden zich verplicht om dit initiatief te nemen omdat de politiek het af laat weten en er sinds de kredietcrisis van 2007 niets fundamenteel veranderd is in de machtsverhouding tussen overheid en banken. Die nog steeds uit het lood staat omdat banken teveel macht hebben. En zo met hun onvoorspelbaar gedrag een gevaar voor de economie vormen. Dus voor de burgers. Kortom, hoognodige hervormingen gevraagd.

Het burgerinitiatief is bedoeld om de bewustwording over geldschepping te vergroten. Niet in de laatste plaats voor de politici die volgens initiatiefnemer Luuk de Waal Malefijt van toeten noch blazen weten. Maar nu wel net doen alsof ze overzicht en controle hebben. Da’s levensgevaarlijk. Het debat is er uiteindelijk op gericht om de scheefgegroeide macht van banken recht te trekken door concrete voorstellen die uit het debat komen.

Het op 9 januari 2015 gelanceerde burgerinitiatief kwam tot stand door samenwerking van Ons Geld  (onderdeel van de International Movement for Monetary Reform), De Verleiders en Ad Broere. Luuk de Waal Malefijt en theatermaker George van Houts spreken met Maria van Boekelen van We Are Change Rotterdam.

Zie hier voor het Burgerinitiatief Ons Geld.

De liberale zaak van Johan Houwers. Om te lachen of te huilen?

Wat is ‘de liberale zaak’? De wegens valsheid in geschrifte en oplichting veroordeelde Johan Houwers die deze maand een boete van 4.000 euro aan zijn broek kreeg beroept zich op ‘de liberale zaak’. Hij neemt als onafhankelijke fractie een VVD-kamerzetel in. Met als gevolg dat de meerderheid in de Tweede Kamer voor de regeringspartijen VVD en PvdA slinkt tot 76 zetels. De volgende op de lijst van opvolgers was de onlangs wegens de bonnetjes affaire afgetreden staatssecretaris Fred Teeven. Tegen de NOS zegt Houwers het niet voor het geld te doen. Ben je mal, daar gaat het deze veroordeelde fraudeur en ex-makelaar niet om. Nee, het gaat hem om ‘de liberale zaak’: ‘Ik was, ik ben en blijf liberaal in hart en nieren. Dat betekent dat ik mij in zal zetten voor de liberale zaak.’ Wat is toch die ‘liberale zaak’? Wacht op zijn daden, dan zullen we het weten.

Burgemeester Bloemendaal stapt op. Waarom werd hij benoemd?

Hoe heeft iemand die van zoveel kanten kritiek krijgt ooit burgemeester kunnen worden? Schort er iets aan de procedure met vertrouwenscommissies en benoemingen? Vanochtend stapte Ruud Nederveen (VVD) op als burgemeester van Bloemendaal. Wethouder Marjolein de Rooij (GroenLinks) heeft ook haar functie neergelegd.

Binnenlands Bestuur meldt dat ze zijn gestruikeld over een affaire rond het landgoed Elswoutshoek. Uit de video van RTV NH van juli 2014 en uit andere media blijkt dat het conflict rond Elswoutshoek eerder een focuspunt werd voor allerlei andere kritiek op Nederveen die tot die tijd sluimerde en toen naar boven kwam.

Een doodzonde is het monddood maken van media door onwelgevallige stukken uit de krant te willen houden. De Utrechtse burgemeester Aleid Wolfsen (PvdA) kostte het uit de krant houden van zijn declaratiegedrag een tweede termijn. Het is Nederveen niet gelukt om de bedrijfscultuur van Bloemendaal te versterken. Tekenend hiervoor is dat hij geen openheid van zaken geeft in een in het Haarlems Dagblad afgedrukte verklaring:

Foto: Verklaring van burgemeester Nederveen om zijn taken neer te leggen in het Haarlems Dagblad, 22 januari 2015.

Burgerinitiatief wil het taboe op geldschepping doorbreken. En de macht van de banken

In Nederland is een burgerinitiatief ‘een voorstel dat een kiesgerechtigde, met ondersteuning van 40.000 handtekeningen, kan indienen om een bepaald onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te laten plaatsen. Indien het voorstel aan de vereisten voldoet, komt het onderwerp op de Kameragenda.’ aldus Wikipedia. Het is minder vrijblijvend dan een petitie omdat het de Kamer verplicht om te antwoorden.

Ik heb het op 9 januari gelanceerde burgerinitiatief van Ons Geld (onderdeel van de International Movement for Monetary Reform), De Verleiders en Ad Broere getekend omdat ik hetzelfde ervaar als Ons Geld-oprichter Luuk de Waal Malefijt die zich zorgen maakt over de geldcreatie, de rol van de banken daarin en uitblijvende hervormingen ondanks het besef van urgentie: ‘Banken creëren met het oog op winstmaximalisatie zoveel mogelijk ‘geld’ uit het niets door middel van kredietverlening, en bankencrises worden dan ook in de regel voorgegaan door excessieve kredietgroei. Als dit privilege eenmaal is aangenomen door private partijen blijkt het dikwijls moeilijk te zijn dit nog terug te krijgen want met de verworven rijkdom wordt de politiek beïnvloed en wordt er veel geld in de campagne gestoken die de overheid als onverantwoordelijk afschildert.’

Het nadeel dat we op de koop moeten nemen is een grotere rol van de overheid. Of de grotere commerciële banken met veel geld achter de hand om politieke partijen en politici te beïnvloeden ooit nog hun privilege vrijwillig afstaan is zeer de vraag. Daartoe lijken politiek en bankenwereld te veel vermengd. Voorop staat de vraag: Bankiers zijn klojo’s. Hoe komen we ooit van deze idioten af? Het is onze burgerplicht om het in elk geval te proberen en te doen wat de politiek nalaat. Er is een marge van 10.000 ingebouwd om er zeker van te zijn dat het streefgetal van 40.000 gehaald wordt. Er zijn nog zo’n 4.500 stemmen nodig. Tekenen kan hier.

Foto: Schermafbeelding van deel van het Burgerinitiatief Geldschepping.