Deelname Defne Ayas (Witte de With) aan Biënnale Moskou ongewenst

De 6e Biënnale van Moskou is een project dat georganiseerd en ondersteund wordt door het Ministerie van Cultuur van de Russische Federatie. Het vindt van 22 september tot 1 oktober 2015 plaats. Defne Ayas, directeur van Witte de With is samen met Bart De Baere aangesteld als curator van de 6e Biënnale van Moskou.

Aldus een bericht van de RRKC. Wat is hier aan de hand? Werkt Defne Ayas mee aan de her-Sovjetisering van de Russische Federatie die onder impuls van president Putin in gang is gezet? De term Euro-Aziatische (of: Euraziatische) traditie is beladen en wordt door de rechts-extremistische Russische nationalist Aleksandr Doegin gepromoot zoals Raymond van den Boogaard in een boekbespreking uitlegt. Wat hebben Westerse kunstenaars of directeuren van kunstinstellingen op dit moment in Moskou te zoeken behalve het legitimeren van het Putin-regime? Denken ze bewegingsvrijheid te hebben om de constructieve krachten te bundelen?

Had Kasper König in maart 2014 met hoop op beter nog argumenten om de Manifesta 10 in St. Petersburg te verdedigen ondanks het feit dat hem toen naïviteit verweten werd, door de in de Russische Federatie verdere verslechtering van de mensenrechten, aantasting van de democratie en de rechtsstaat, de illegale inlijving en gelijkschakeling van de Krim, de voortwoekerende Russisch-Oekraïense oorlog, de moord op Boris Nemtsov en de propaganda in de Russische media heeft Defne Ayas ruim een jaar later die argumenten niet meer. Zij is zich er goed van bewust waar ze instapt. Het politieke klimaat is inmiddels zo verslechterd dat geen criticus meer kan volhouden dat het meedoet om de boel van binnenuit te veranderen. Defne Ayas is een meeloper (fellow-traveller) die zich bereidwillig voor het karretje laat spannen van een regime dat de kunst muilkorft.

Of directeur Ayas en het bestuur van Witte de With met voorzitter Kees Weeda, penningmeester Patrick van Mil, Nicoline van Harskamp, Jeroen Princen, Karel Schampers, Nathalie de Vries en Katarina Zdjelar naïviteit, hardleersheid of bewuste politieke stellingname pro-Kremlin verweten kan worden is de vraag. Verontrustend is dat het bericht van de RRKC de Griekse ex-minister Yanis Varoufakis een denker en geen politicus en parlementslid noemt. Met anderen zou hij naar vragen zoeken over de fundamenten voor een beter leven en wie wij zijn (mens, stad, natie, imperium etc.). Dat klinkt humanistisch en braaf. Gaat het de Stalinisten en neo-marxisten werkelijk om dit soort overwegingen? Het bestuur van Witte de With moet zich nog maar eens goed achter de oren krabben of het gewenst is dat Defne Ayas meewerkt aan de 6e Biënnale van Moskou.

Zie hier voor andere posting over de politieke stellingname van Witte de With.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘Witte de With Directeur Defne Ayas co-curator van de 6e Biënnale van Moskou’ op RRKC.

Culturele vrijheid Rusland verslechtert in snel tempo

Culturele vrijheid in Rusland verslechtert snel. Het ministerie van Cultuur verbiedt een film over de vervolging van Tsjetsjenen onder Stalin, zo’n 70 jaar geleden. Het excuus voor het verbod is het provoceren van etnische vijandschap. Dat spoort niet met de huidige tsunami van nationalisme en patriottisme die Rusland treft. Ook Andrei Zvyagintsev’s prijswinnende sociale satire Leviafan dat aan 50 landen is verkocht haalt de Russische bioscopen waarschijnlijk niet. Er zou in gevloekt worden en da’s het hedendaagse excuus om de film op de plank te leggen. Onder Putin wordt het Stalisme in ere hersteld. De volgende lakmoesproef is de Manifesta in St. Petersburg die uitdaagt en ter discussie stelt. Hoofdcurator Kasper König houdt de optie open dat deze manifestatie van hedendaagse beeldende kunst afgelast wordt vanwege de rechteloosheid in Rusland. De Manifesta lijkt achterhaald door de recente verslechtering van het politieke en culturele klimaat in Rusland.

In de video komt een slechts in onderbroek geklede activist in actie in een Romeinse sarcofaag in Hermitage in St. Petersburg. De actie ‘Ongewassen Rusland’ is volgens het kunstenaarscollectief Blauwe Ruiter (‘Siniy Vsadnik’) een referentie naar een 19de eeuws gedicht van Michael Lermontov omdat ‘Rusland behoefte heeft om zichzelf te reinigen van de vuiligheid en het vuil van het verleden’. De activist symboliseert dat door het logo van de pro-Kremlin partij Verenigd Rusland weg te schrobben. De activist en twee betrokkenen die de actie op film vastlegden werden korte tijd door de politie vastgehouden. De twee vrouwen die schrikken van de actie zijn waarschijnlijk museummedewerkers. Na het bad ontspint zich een verwarrende discussie.

Foto: Logo pro-Kremlin partij Verenigd Rusland.

De ondraaglijke hypocrisie van Kasper König en Manifesta

Update 6 juni 2014: In een interview met Deutsche Welle zegt Kasper König: ‘I’ve stopped watching Russian television – I can’t stand the brainwashing anymore.’ Voorzover z’n visie op de Russische media en de ontbrekende vrijheid van meningsuiting. ‘It became clear to me that I was working in a country where there is no civil society’ geeft z’n visie op de Russische rechtsstaat. Al met al een lastige uitgangspositie om een tentoonstelling van hedendaagse kunst te maken. Of juist een uitdaging? Gaat de Manifesta door? 

Wat is een ergere ondeugd: schijnheiligheid of lafheid? Of lopen ze in elkaar over? In een beschouwing in NRC prikte Bas Heijne afgelopen zaterdag de dubbelhartigheid van Kasper König en de organisatie van de Manifesta door. Naast het blaffen van de Nederlandse economische en politieke elite die uit eigenbelang in de schulp kruipt voor Russische dreigementen. Verslaafd aan eigen welvaart. Heijne’s conclusie is dat president Putin juist voor zulke huichelarij (grote woorden, geen daden) geen respect heeft. De Duitse König is curator van de Manifesta 10 die voor 28 juni tot 31 oktober 2014 gepland staat in de Hermitage in het Russische St. Petersburg. De kunstmanifestatie Manifesta vindt om de twee jaar plaats en is een Nederlands initiatief.

In een verklaring zegt König: ‘De situatie is geëscaleerd sinds ons werk begon, maar ik denk niet dat dit steun betekent voor de huidige politieke en militaire acties van Rusland. (..) Ik heb niet de ambitie om gewoon commentaar te geven en, wat nog belangrijker is , ik hoop dat ik veel meer dan alleen commentaar op de huidige politieke omstandigheden kan geven’. Is König een geniale dommerik of een dom genie? Door te suggereren dat-ie meer dan commentaar geeft, hoeft-ie geen commentaar te geven en ontloopt-ie dat.

Het ergste komt nog: ‘Het is voor mij belangrijk dat mijn contract artistieke vrijheid garandeert, maar binnen de Russische wet. Toch hopen we aanzienlijke kunstwerken te tonen die geen toevlucht nemen tot goedkope provocaties. Het milieu en de mogelijkheden voor deze tentoonstelling zijn zeer rijk en het zou een vergissing zijn onze mogelijkheden te reduceren tot het niveau van alleen het maken van een bepaalde politieke verklaring‘. Stel je voor, goedkope provocaties. Niks voor een curator van stand. Niks voor een Nederlands-Russische organisatie die spreekt over de nasleep van de Koude Oorlog en daarom niet kan schakelen naar de nieuwe werkelijkheid van vandaag: een nieuwe verkoeling tussen Oost en West. Opnieuw ontloopt König liever zijn verantwoordelijkheid. Stel je voor dat-ie met Manifesta 10 een politieke verklaring afgaf. In Rusland.

Artistieke vrijheid binnen de Russische wet? Op welke planeet heeft König afgelopen jaren geleefd door te stellen dat z’n contract een garantie van artistieke vrijheid geeft? Aan hemzelf? Is König zo wereldvreemd dat-ie niet weet wat er in augustus 2013 met Konstantin Artunin en Alexander Donskoy in datzelfde St. Petersburg gebeurde? De politie viel zonder rechterlijk bevel het anarchistische ‘Museum van de Macht‘ binnen, haalde werken weg die kritisch voor de machthebbers waren en sloot het museum op last van de autoriteiten. Da’s de vrijheid van de Russische wet waarbinnen König opereert. Zijn huichelarij en die van de Manifesta-organisatie zijn tenenkrommend. Net als de Nederlandse elite praat het recht wat krom is. Achterhaald door de actualiteit die een streep zet door contracten, afspraken en mooie woorden die vals klinken. Weg met de collaborateurs.

Foto: President Putin en beeldende kunst.

HollandBizzRussia buzzt lariekoek over kunst en sluit de ogen

Het internet kan een schat, een rijkdom aan gedachten en informatie zijn. De inschatting van de waarde maakt het verschil. Vaak is het ook een opeenstapeling van lariekoek. Soms uit dommigheid, soms uit berekening. Neem nou het volgende citaat op ‘HollandBizRussia; Nederlandse en Russische Zaken‘. Deze site profileert zich niet onbescheiden als ‘dé informatieve portal (..) voor zakendoen tussen Nederland, Rusland en het GOS‘. Is zo’n citaat nou gewoon dom, berekenend dom, gemakzuchtig dom of wellicht ontzettend slim?

‘(..) Na de revolutie van 1917 dienden kunstuitingen te voldoen aan het socialistische ideaal, ofwel ‘de concrete voorstelling van de werkelijkheid in haar revolutionaire ontwikkeling in de geest van het Socialisme. (..) Vluchten of blijven. Verschillende kunstenaars vluchtten naar het Westen, zoals Chagall, Kandinski, Stravinski en Nabokov. Sommigen van hen, waaronder Maxim Gorki en Sergei Prokofjev, keerden na verloop van tijd terug naar de Sovjet-Unie. Anderen bleven in de Sovjet-Unie en pasten zich aan, zoals Sjostakovitsj, Pasternak, Sjolochov en Boelgakov. In het huidige Rusland lijken kunstenaars meer vrijheden te hebben, maar ze worden nog steeds in de gaten gehouden door de overheid.’

Lariekoek. De tekst gaat voorbij aan het constructivisme van rond 1920  dat vrij baan gaf aan niet-traditionele vormen van kunst. Denk aan het werk van Tatlin, Lissitzky, Majakovsky, Meyerhold of Rodtsjenko dat nu nog in onze kunsttempels gekoesterd wordt. Het socialistisch realisme werd pas alleenzaligmakend begin jaren ’30. Onder de knoet van Stalin. Het eufemisme dat in het huidige Rusland ‘kunstenaars nog steeds in de gaten worden gehouden door de overheid’ sluit de ogen voor recente ontwikkelingen. Zoals de sluiting door de politie op 27 augustus van de tentoonstelling van Konstatin Altunin in het Museum van de Macht in St. Petersburg. Altunin zag zich genoodzaakt om naar Frankrijk te vluchten omdat-ie zich niet veilig voelde.

Foto: Rosta-Affiche van Vladimir Majakovski,

Politie sluit tentoonstelling met Putin als verklede vrouw

Update 29 augustus 2013: Konstantin Altunin is naar Parijs gevlucht waar-ie politiek asiel heeft aangevraagd, aldus TheLocal.fr.  Hij vreesde aangeklaagd te worden. Alexander Donskoy liet AFP weten dat Altunin nog niet aangeklaagd is, maar dat alles mogelijk is nu z’n schilderijen in beslag zijn genomen. 

De politie heeft in het Petersburgse ‘Museum van de Macht‘ van Alexander Donskoy vier schilderijen van Konstantin Altunin in beslag genomen, aldus persbureau Novosti. Een van de werken beeldt president Putin in een rose-witte nachtjapon af die het haar van premier Dmitri Medvedev gekleed in BH en slip aanraakt. Volgens Donskoy zijn er nog drie andere werken in beslag genomen: een portret van de lokale politicus Vitaly Milonov, een schilderij getiteld ‘Erotische Dromen van wetmaker (Yelena) Mitzulina‘ en een portret van de Moskouse patriarch Kirill met gevangenistattoos. De politie handelde zonder bevelschrift. De rest van de tentoonstelling werd afgesloten. Performance in het museum met ‘Putin’ die ‘Alexei Navalny‘ in de fik steekt:

Volgens de Persburgse politie werden de vier werken van de tentoonstelling Machthebbers ‘teruggetrokken’ omdat ze bestaande wetgeving zouden kunnen schenden, aldus Novosti. De politie zei niet welke wetten er gebroken zouden zijn. Volgens Donskoy is de politie op de tentoonstelling afgestuurd na een klacht van Vitaly Milonov. Hij schreef de lokale wet tegen de promotie van lesbianisme, biseksualiteit, transgenderisme en sodomie die in juni door de federale overheid werd overgenomen. Deze zogenaamde anti-homo wetgeving zien sommigen als reden voor een boycot van de Olympische Winterspelen van Sochi. Daar komt nu de sluiting van deze tentoonstelling bij. Blijkbaar kunnen Russische machthebbers kritische kunst niet verdragen.

Foto 1:  Schilderij met afbeelding van Vladimir Putin en Dmitri Medvedev van Konstantin Altunin uit het St. Petersburgse Museum van de Macht van eigenaar/initiatiefnemer Alexander Donskoy.

Foto 2: Schilderij ‘Regenboog Milonov‘ met afbeelding van Vitaly Milonov door Konstatin Altunin.

Zie voor nadere informatie en recente ontwikkelingen de Russische FB-pagina (VK) van Alexander Donskoy: http://vk.com/adonskoy. Voor filmpjes over het ‘Museum of Authority‘ zie YouTube-kanaal van dit museum.