Wierd Duk legt de Duk-doctrine uit in Café Weltschmerz. Door zijn woorden om te draaien komt de waarheid aan het licht

De Dagelijks Standaard besteedt in een opinie-artikel van Tim Engelhart half-instemmend, half-kritisch aandacht aan wat Telegraaf-journalist Wierd Duk over de Russische Federatie en geopolitiek te beweren heeft. Dat naar aanleiding van een interview met hem voor Café Weltschmerz. Volgens Duk vormt de Russische Federatie geen groot gevaar voor het Westen. Het is altijd zinvol om Duks woorden aan te horen, omdat eruit de waarheid gedestilleerd kan worden die omgekeerd is van wat Duk beweert. Mijn reactie bij het artikel:

De Duk-doctrine zegt dat wat Wierd Duk beweert in werkelijkheid precies andersom in elkaar zit. De relevantie van Duk is dat hij de waarheid omkeert. Door zijn woorden om te draaien komt de waarheid aan het licht.

Het is een dooddoener om te pochen dat men voor betere betrekkingen van het Westen met de Russische Federatie is. Dat is namelijk iedereen, behalve waarschijnlijk de wapenfabrikanten in de Russische Federatie en het Westen die bij oplopende spanningen hun wapens makkelijker slijten. Dat is weer een andere doctrine, de Juan Bosch- of Pentagon-doctrine. Het gaat er uiteraard om onder welke voorwaarden en met de waarborg van internationale verdragen die betere betrekkingen worden gerealiseerd. Dat is de nuance die Duk uit de weg gaat.

Uiteraard is president Putin niet van plan om het Westen aan te vallen. In elk geval niet frontaal. Er is geen enkele militaire of Rusland-deskundige die dat zal beweren. De reden daarvoor is eenvoudig, de Russische Federatie heeft te weinig militaire, economische en politieke kracht om ook maar enige kans te maken om het Westen succesvol aan te vallen. Putin zou wel gek zijn, een directe aanval richting Baltische staten, Polen, Duitsland of Roemenië betekent het einde van zijn politieke leven. Het is daarom onduidelijk wat Duk wil bewijzen met een stelling die niemand voor z’n rekening neemt.

Wat het Kremlin sinds de invasie van de Krim in 2014 wel uitvreet in Europa is het slinks en stiekem ondermijnen van haar grenslanden zoals Oekraïne, en de EU. Dat laatste onder andere door de financiële of politieke steun aan links- maar vooral rechts-radicale politici en opiniemakers.

Het Kremlin ondermijnt daarmee de Europese veiligheidspolitiek. Al 4 jaar heeft de Russische Federatie reguliere militaire troepen in Oost-Oekraïne zonder dat het Kremlin dat erkent. Dat is hybride oorlogsvoering die op te vaten valt als een kruising van propaganda, cyberoorlog, geheime operaties van speciale troepen, incidentele inzet van ouderwetse conventionele infanterie en artillerie, en politieke ondermijning. Dat is een bewuste strategie van het Kremlin. Deels uit nood geboren omdat het een relatieve goedkope manier van oorlogvoeren is. Het Westen heeft daarop nog steeds geen goed antwoord weten te formuleren.

Oekraïne is een groot land met 44 miljoen inwoners dat zich probeert te ontworstelen aan de greep van het Kremlin. Juridisch, economisch, politieke en mentaal. Volgens internationale verdragen is het een soeverein land waarvan de territoriale integriteit gegarandeerd is. Ook door de Russische Federatie dat in het Boedapester Memorandum van 1994 Oekraïne die soevereniteit garandeert. Dat heeft niets te maken met de Russische wereld, maar alles met de autonomie van landen dat daar volkenrechtelijk bovenuit gaat en in na-oorlogse afspraken zoals Helsinki 1975 is vastgelegd. Juist vanwege die door Moskou gegeven garantie kwam de annexatie van de Krim voor Kiev als een koude douche.

Een kleine meerderheid van vooral jongere Oekraïeners richt de blik naar het Westen. Veel Oekraïeners willen maar een ding: vrede en een einde aan de Russisch-Oekraïense oorlog die nu al vier jaar duurt, en tot niets leidt. Dat laatste is precies wat het Kremlin beoogt, namelijk Oekraïne verdeeld, corrupt, chaotisch en verzwakt houden. Onder die condities kan een land niet tot de NATO toetreden.

Het is onjuist dat het Westen de Russische Federatie het recht ontzegt om de eigen geopolitieke belangen te behartigen zoals Duk beweert. Integendeel. Het Westen heeft juist belang bij een stabiele Russische Federatie. En bedenk wel, dat deze federatie van landen in oppervlakte het grootste ter wereld is en zelf met grote interne problemen van verdeeldheid kampt. Het Westen ontzegt de Russische Federatie echter wel het recht om te stoken in andere landen (Baltische landen, Oekraïne, voormalige Sovjet-republieken) die hun eigen land willen opbouwen, maar door de ondermijning van het Kremlin daar in gehinderd worden. Dat is wat er scheef zit aan de Russische politiek. Wie dat niet wil zien, ziet de Russische agressie door de vingers en wordt een waterdrager die rechtpraat wat krom is. Kortom, de Duk-doctrine.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Wierd Duk springt in de bres voor Moskou: ‘Men framet dat Rusland onze primaire vijand is. Supergevaarlijk!’’ van Tim Engelbart voor DDS, 14 april 2018.

Advertentie

Oekraïeners zijn geschokt door de corruptie van hun politici

Oekraïne heeft zich door de Euromaidan opstand van 2013-2014 dan wel deels aan de invloed van de Russische Federatie weten te onttrekken, maar vervolgens blijft het hangen in corruptie. Half gesovjetiseerd, half gedesovjetiseerd. Dankzij opofferingen van vooral jongeren is Oekraïne geen verplicht lid hoeven worden van de door het Kremlin geleide Euroaziatische Unie. Die trouwens ook blijft hangen in daadkracht. Zo tekent zich in Oekraïne en de Russische Federatie een beeld af van halfslachtigheid. Putin voert een race tegen de klok. De Russische reserves zijn naar verwachting midden 2017 op. Exit dure avonturen. Maar de EU heeft genoeg van het uitblijven van hervormingen in Oekraïne en van een kortzichtige politieke klasse die de urgentie van de eigen situatie niet inziet. Nu nog heeft het steun in het Westen, maar hoe lang nog? Al sinds eind 2013 hangt de vraag in de lucht wie het eerst moet inbinden, Oekraïne of de Russische Federatie? Op zich is het een overwinning voor het kleinere Oekraïne dat de vraag nog steeds niet definitief beantwoord is.

President Petro Porosjenko die in de Panama Papers wordt genoemd is een deel van het probleem. En niet van de oplossing. In 2014 wist hij het land voor de poorten van de hel weg te slepen. En te verenigen tegen de Russische agressor. Zo kon Oekraïne gered worden voor een grootschalige Russische invasie die tot veel doden en schade zou hebben geleid. Vervolgens wist hij met zijn ruime mandaat niets te doen. Daarin is hij vergelijkbaar met president Obama die een meester was in het spreken van mooie woorden, maar uit lafheid of berekening de macht van bedrijven niet kon of niet wilde aanpakken. De Oekraïense politieke klasse is corrupt tot op het bot. Het laat kansen voorbijgaan om het eigen land te hervormen. Dat is destructief.

Oekraïne valt heel wat te verwijten. De politieke leiding van het land laat zich omkopen en handelt niet in het landsbelang. Zelfs de missie van de EU in Oekraïne is op een laag pitje gezet omdat de corruptie het werken zo goed als onmogelijk maakte. Het gaat bij deze corruptie niet om een keuze tussen de Russische Federatie en Oekraïne. Maar om de keuze tussen hervormingsgezind en corrupt Oekraïne. Deze twee meest corrupte landen van Europa worden trouwens miserabel geleid en geven de burgers van hun landen niet waar ze recht op hebben. Ze presteren beneden hun kunnen. Beide landen hebben in de top maffia-achtige structuren. Met als gevolg dat geld onttrokken wordt aan het staatsbudget en in de zakken van individuen verdwijnt.

Volgens het Nationaal Referendum Onderzoek 2016 naar het Nederlandse Oekraïne-referendum was voor 34.1% van de nee-stemmers ‘De corruptie in Oekraïne’ de belangrijkste reden om tegen te stemmen. Oekraïne zou te corrupt zijn om deel te nemen aan de associatieovereenkomst met de EU. Geen onzinnig argument. Maar het is wel een argument dat makkelijk omgekeerd kan worden. Want als de EU de hervormingsgezinden zou steunen, dan zou de corruptie teruggedrongen kunnen worden. Het is immers halszaak voor de EU om de buitengrenzen te stabiliseren. Europeanen snakken naar rust, overzichtelijkheid, eenheid en daadkracht van hun leiders. De Oekraïense politieke klasse is crimineel bezig en leeft op de eigen planeet. Mogelijk werkt het om corruptie terug te dringen door het openbaren ervan. Wie weet, Oekraïne heeft een laatste kans. Ogenblik.

Franse onderzoeksjournalistiek naar de invloed van het Kremlin op het Front National

Waarom is er toenadering tussen het Franse Front National van Marine Le Pen en het Kremlin? Waaruit bestaat die relatie precies? Onderzoeksjournalist Raphaël Tresanini zocht het uit voor het Franse Canal+ dat werd uitgezonden op 2 november 2015. Het spektakel in vorm moet de inhoud maskeren die echter interessant genoeg blijft als achtergrondinformatie. Het is het genre van auto’s met gierende remmen, draaiende camera die mensen achtervolgt, name dropping, schimmige beelden en spannende muziek. Is het Front National door de financiële afhankelijkheid definitief onder invloed gekomen van het Kremlin? In elk geval proberen de Russen en de Franse rechts-nationalisten hun relatie te verbergen en zijn ze er niet open over. Alleen Jean-Marie Le Pen is bereid tot een interview. Hij ziet president Vladimir Putin als een kans op vrede voor de wereld.

Frankrijk dat een altijd ambivalente houding tegenover de VS heeft -politiek en cultureel- is het grootste land in Europa dat ontvankelijk is voor Russische avances. Hoewel het niet altijd duidelijk is of dat gemeend is of een strategische zet is om de binnenlandse opponenten de pas af te snijden. Maar zo beïnvloedt de opstelling van het Front National ook de toenadering van president Hollande of ex-president Sarkozy tot Putin. Dat het Kremlin de EU wil destabiliseren door extreem-rechtse en in mindere mate extreem-linkse Europese politieke partijen te steunen is de afgelopen twee jaar in onderzoeken en journalistieke artikelen vastgelegd. Zie hier.

Frankrijk dat net als de Russische Federatie terugverlangt naar een roemrijk -en voorgoed voorbij- verleden en in een morele crisis verkeert door die onduidelijke identiteit is in de EU de zwakste schakel en vormt het grootste risico voor een eensgezinde opstelling tegenover de politiek van het Kremlin. Onder meer noodzakelijk vanwege de annexatie van de Krim in maart 2014 en de Russische steun en initiatieven voor de oorlog in Oost-Oekraïne die de Europese veiligheidspolitiek de afgelopen twee jaar in gevaar heeft gebracht.

De conclusie dat Alexander Doegin die tijdens een gesprek met de assistent van Jean-Marie Le Pen in de lobby van een Moskous hotel wordt gefilmd een naaste (un proche) van Putin is valt te betwijfelen. Daartoe is de rechts-nationalistische Dugin te ver van de hoofdstroom van de Russische politiek afgedwaald. Hoe radicaal-nationalistisch deze sinds 2012 ook geworden is. Doegin, Konstantin Malofeev en Jean-Marie Le Pen zijn outsiders in hun omgeving van wie het de vraag is wie ze vertegenwoordigen. Vraag is dan ook of  Raphaël Tresanini wel het hoofdspoor volgt en zich niet te veel verdiept in de bijfiguren, en geen direct bewijs voor de band tussen het Front National en het Kremlin levert. Als inleiding in het onderwerp voldoet de reportage wel.

Deelname Defne Ayas (Witte de With) aan Biënnale Moskou ongewenst

De 6e Biënnale van Moskou is een project dat georganiseerd en ondersteund wordt door het Ministerie van Cultuur van de Russische Federatie. Het vindt van 22 september tot 1 oktober 2015 plaats. Defne Ayas, directeur van Witte de With is samen met Bart De Baere aangesteld als curator van de 6e Biënnale van Moskou.

Aldus een bericht van de RRKC. Wat is hier aan de hand? Werkt Defne Ayas mee aan de her-Sovjetisering van de Russische Federatie die onder impuls van president Putin in gang is gezet? De term Euro-Aziatische (of: Euraziatische) traditie is beladen en wordt door de rechts-extremistische Russische nationalist Aleksandr Doegin gepromoot zoals Raymond van den Boogaard in een boekbespreking uitlegt. Wat hebben Westerse kunstenaars of directeuren van kunstinstellingen op dit moment in Moskou te zoeken behalve het legitimeren van het Putin-regime? Denken ze bewegingsvrijheid te hebben om de constructieve krachten te bundelen?

Had Kasper König in maart 2014 met hoop op beter nog argumenten om de Manifesta 10 in St. Petersburg te verdedigen ondanks het feit dat hem toen naïviteit verweten werd, door de in de Russische Federatie verdere verslechtering van de mensenrechten, aantasting van de democratie en de rechtsstaat, de illegale inlijving en gelijkschakeling van de Krim, de voortwoekerende Russisch-Oekraïense oorlog, de moord op Boris Nemtsov en de propaganda in de Russische media heeft Defne Ayas ruim een jaar later die argumenten niet meer. Zij is zich er goed van bewust waar ze instapt. Het politieke klimaat is inmiddels zo verslechterd dat geen criticus meer kan volhouden dat het meedoet om de boel van binnenuit te veranderen. Defne Ayas is een meeloper (fellow-traveller) die zich bereidwillig voor het karretje laat spannen van een regime dat de kunst muilkorft.

Of directeur Ayas en het bestuur van Witte de With met voorzitter Kees Weeda, penningmeester Patrick van Mil, Nicoline van Harskamp, Jeroen Princen, Karel Schampers, Nathalie de Vries en Katarina Zdjelar naïviteit, hardleersheid of bewuste politieke stellingname pro-Kremlin verweten kan worden is de vraag. Verontrustend is dat het bericht van de RRKC de Griekse ex-minister Yanis Varoufakis een denker en geen politicus en parlementslid noemt. Met anderen zou hij naar vragen zoeken over de fundamenten voor een beter leven en wie wij zijn (mens, stad, natie, imperium etc.). Dat klinkt humanistisch en braaf. Gaat het de Stalinisten en neo-marxisten werkelijk om dit soort overwegingen? Het bestuur van Witte de With moet zich nog maar eens goed achter de oren krabben of het gewenst is dat Defne Ayas meewerkt aan de 6e Biënnale van Moskou.

Zie hier voor andere posting over de politieke stellingname van Witte de With.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘Witte de With Directeur Defne Ayas co-curator van de 6e Biënnale van Moskou’ op RRKC.

Relatie Kremlin met rechts-nationalisten is geladen en gespannen

De steun die president Putin binnen de Russische Federatie krijgt voor zijn Oekraïne-politiek heet groot te zijn, zo’n 85%. Maar zoals altijd is de werkelijkheid complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. Naast de overheidspropaganda in de staatsmedia die praktisch geen ander geluid dan het regeringsstandpunt toelaat.

Eerder had ik met Joke Mizée een meningsverschil over de tegenstand die president Putin van binnenuit ondervindt. Zoals van de nationaal-bolsjevist Aleksander Dugin. Zijn Euroaziatisme is de vierde ideologie en een rechtste buitenboordmotor naast het liberalisme, communisme en fascisme waarmee hij niet alleen de rechts-nationalisten in Europa bewerkt, maar ook nationalisten in Rusland. Is dit loyale oppositie of ronduit openlijk verzet? Nog steeds begrijp ik overigens niet hoe verdedigers van de Oekraïne-politiek van Putin geen afstand nemen van een stroming die hecht samenwerkt met Europese rechts-nationalisten als Marine Le Pen.

De Russische Igor Strelkov die tot 14 augustus commandant van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk was en moest opstappen door de dreiging van de Russische overheid dat het haar steun aan de separatisten zou staken als hij z’n post niet verliet is in camouflagekleding te zien op de video die werd opgenomen in het Valaam Klooster op een eiland in het Ladogameer in Karelië bij St. Petersburg. Evenals Aleksandr Dugin met baard. Catherine Fitzpatrick memoreert dat bloggers erop wijzen dat alle hoofdrolspelers van het Novorossiya aanwezig zijn. Een neo-kolonialistisch project van nationaal-bolsjevisten waarvan historici menen dat het fascistische trekken heeft. Dit is historisch revanchisme dat door persoonlijk revanchisme wordt gevoed. Zoals de locatie verduidelijkt speelt de Russisch-orthodoxe kerk een rol in de restauratie van het Russisme.

Dat de belangen van deze politici gelijk oplopen leidt geen twijfel. Met succes appelleert Putin aan hetzelfde nationalisme van de bolsjevisten. Maar er zijn ook verschillen. De echte referentie van president Putin is de restauratie van de Sovjet-Unie -hoewel hij ook terugverwijst naar het historisch Novorossiya– terwijl Dugin en consorten verder teruggaan in de tijd naar een historisch Rusland om dat te restaureren. De reactie hierop van het Oekraïens nationalisme zoals de rechtse partij Svoboda dat verwoordt is een opvallende spiegeling van het Russische rechts-nationalisme. Twee smaken fascisme. Ook vol revanchisme, eigenheid en nationalisme. Vraag is of Putin het aandurft de banden met Dugin en Strelkov door te snijden zoals Hitler dat in 1934 deed met de SA van Ernst Rohm of hij meent genoeg tijd te hebben ze langzaam naar de marge te laten afzakken.

PVV heeft twee soorten verkeerde vrienden die elkaar uitsluiten

De PVV heeft het voordeel van de twijfel verspeeld door toenadering te zoeken tot het Front National. Da’s het gevolg van een sluipend proces van opportunisme en het afvinken van mogelijkheden. Door electoraal denken boven alles te stellen is de PVV op een doodlopende weg beland. Enkele jaren terug speelde de PVV in de Nederlandse politiek een nuttige rol door tegen vastgeroeste structuren te schoppen. Dat scherpte het debat aan over vanzelfsprekendheden waar nooit afdoende over was nagedacht, zoals multiculturalisme, subsidies of nationale identiteit. Maar dat schoppen maakt niks meer los omdat het door de samenleving is opgepakt en afbreken gevolgd dient te worden door opbouwen. In dat laatste voorziet de tegenpartij PVV niet.

Afgelopen weekend ontmoetten in Wenen op uitnodiging van de rechts-extremistische FPÖ rechtspopulisten, rechts-nationalisten en zogenaamde Euroaziatische partijen elkaar op een geheime bijeenkomst. Het Euroaziatisme is een schimmige theorie van de Russische nationaal-bolsjevist Alexander Doegin als vierde ideologie na het liberalisme, communisme en fascisme. Raymond van den Boogaard verklaart deze conservatieve gedachtengang in de boekbespreking van Doegins ‘De Vierde Politieke Ideologie’. Hij zegt: ‘Één ding is overduidelijk: democratische waarden, rechten van de mens en burger en wat dies meer zij, spelen bij Doegin geen enkele rol, dat zijn kennelijk geen waarden die de mens van het vierde kwartier op zijn zijnsweg hoeven bezig te houden.’ Doegin was in Wenen aanwezig, evenals de kleindochter van Jean-Marie Le Pen. De rechtsnationalisten loofden de Russische president Putin die het opneemt tegen de VS. Het volgende treffen staat volgens de Tages-Anzeiger gepland voor januari in vermoedelijk Moskou. De voorgestelde Krim viel af.

Naar verluidt was de PVV in Wenen niet vertegenwoordigd, maar zoekt het wel aansluiting bij vrienden die in Wenen aanwezig waren. Zo wil de PVV in het Europarlement een fractie vormen met het Front National en de FPÖ die in Wenen een hoofdrol speelden. Het kleine PVV moet dan gedwongen meegaan met de meerderheid. Opmerkelijk is dat deze merkwaardige cocktail van links en rechts die voorbijgaat aan de vaste waarden van gevestigde ideologieën zowel typisch is voor de PVV als voor deze vierde ideologie van nationaalbolsjevisme, anti-Amerikanisme, Euroscepticisme, antisemitisme en anti-liberalisme. Als een politieke fruitmand vol ongerijmdheden waar zelfs de beste politieke kok geen evenwichtig programma meer van kan koken.

Het is niet nodig om de partij van Wilders te bestrijden omdat Wilders dat zelf als geen ander kan. Wilders praat Putin minder naar de mond dan Marine Le Pen, Nigel Farage of de andere Europese rechts-nationalisten. Maar het geeft zeer te denken dat Wilders vanuit electoraal opportunisme in het vaarwater van deze verkeerde vrienden terecht is gekomen. Vaak is de kritiek op Wilders zijn samenwerking met een Amerikaanse lobby van islamcritici als Pamela Geller of Daniel Pipes. Maar da’s kritiek die volgt uit een vorige verschijningsvorm van Geert Wilders. Hoe hij programmatisch directe Amerikaanse vrienden kan verbinden met indirecte Russische vrienden is een raadsel. Want ze staan haaks op elkaar wat Amerikanisme, steun voor Israël/antisemitisme of het liberalisme betreft. Als Wilders geen afstand neemt van de ene of de andere vriend dan verdwijnt de PVV vanzelf in het spagaat van onsamenhangendheid, ongeloofwaardigheid, tegenstrijdigheid en interne spanning.

Foto: Alexander Doegin (met baard) bezoekt Roemenië, november 2013.