Het hele verhaal van Varoufakis op de Moscow Biennale of Contemporary Art

Het venijn zit ‘m in de staart. De Griekse ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis houdt op 1 oktober een keynote speech op de Moscow Biennale of Contemporary Art. Het wordt live uitgezonden door de door het Kremlin gecontroleerde staatszender Ruptly/ Russia Today. Maar als Varoufakis bijna op het einde is en de lijn van zijn betoog -dat zoals het Kremlin het graag ziet eurokritisch is- dreigt door te trekken naar Rusland gaat ineens het beeld van Russia Today op zwart. Wat hij in de laatste 85 seconden zegt is hieronder na 47’ 15’’ te volgen via de Russische vertaalster of zijn stem onder de vertaling. Zo werkt Russische censuur in de praktijk.

Deelname Defne Ayas (Witte de With) aan Biënnale Moskou ongewenst

De 6e Biënnale van Moskou is een project dat georganiseerd en ondersteund wordt door het Ministerie van Cultuur van de Russische Federatie. Het vindt van 22 september tot 1 oktober 2015 plaats. Defne Ayas, directeur van Witte de With is samen met Bart De Baere aangesteld als curator van de 6e Biënnale van Moskou.

Aldus een bericht van de RRKC. Wat is hier aan de hand? Werkt Defne Ayas mee aan de her-Sovjetisering van de Russische Federatie die onder impuls van president Putin in gang is gezet? De term Euro-Aziatische (of: Euraziatische) traditie is beladen en wordt door de rechts-extremistische Russische nationalist Aleksandr Doegin gepromoot zoals Raymond van den Boogaard in een boekbespreking uitlegt. Wat hebben Westerse kunstenaars of directeuren van kunstinstellingen op dit moment in Moskou te zoeken behalve het legitimeren van het Putin-regime? Denken ze bewegingsvrijheid te hebben om de constructieve krachten te bundelen?

Had Kasper König in maart 2014 met hoop op beter nog argumenten om de Manifesta 10 in St. Petersburg te verdedigen ondanks het feit dat hem toen naïviteit verweten werd, door de in de Russische Federatie verdere verslechtering van de mensenrechten, aantasting van de democratie en de rechtsstaat, de illegale inlijving en gelijkschakeling van de Krim, de voortwoekerende Russisch-Oekraïense oorlog, de moord op Boris Nemtsov en de propaganda in de Russische media heeft Defne Ayas ruim een jaar later die argumenten niet meer. Zij is zich er goed van bewust waar ze instapt. Het politieke klimaat is inmiddels zo verslechterd dat geen criticus meer kan volhouden dat het meedoet om de boel van binnenuit te veranderen. Defne Ayas is een meeloper (fellow-traveller) die zich bereidwillig voor het karretje laat spannen van een regime dat de kunst muilkorft.

Of directeur Ayas en het bestuur van Witte de With met voorzitter Kees Weeda, penningmeester Patrick van Mil, Nicoline van Harskamp, Jeroen Princen, Karel Schampers, Nathalie de Vries en Katarina Zdjelar naïviteit, hardleersheid of bewuste politieke stellingname pro-Kremlin verweten kan worden is de vraag. Verontrustend is dat het bericht van de RRKC de Griekse ex-minister Yanis Varoufakis een denker en geen politicus en parlementslid noemt. Met anderen zou hij naar vragen zoeken over de fundamenten voor een beter leven en wie wij zijn (mens, stad, natie, imperium etc.). Dat klinkt humanistisch en braaf. Gaat het de Stalinisten en neo-marxisten werkelijk om dit soort overwegingen? Het bestuur van Witte de With moet zich nog maar eens goed achter de oren krabben of het gewenst is dat Defne Ayas meewerkt aan de 6e Biënnale van Moskou.

Zie hier voor andere posting over de politieke stellingname van Witte de With.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘Witte de With Directeur Defne Ayas co-curator van de 6e Biënnale van Moskou’ op RRKC.

Varoufakis bedrijft politiek in WdW Review. Is dat onafhankelijk?

In een blogdiscussie over de Griekse ex-minister Varoufakis wees King Billy in een reactie op het volgende: ‘Politieke getinte bijdragen van Varoufakis ingebed in emotionele sfeerverslagen, die samen met zijn vrouw de culturele organisatie Vital Space.org beheert welke als ‘Athens desk’ van het Witte de With Center for Contemporary Art in Rotterdam (sponsors Min. van OCW en SNS Reaal) fungeert. Geplaatst in WdW Review.’

Kunstinitiatieven zijn soms heerlijk naïef en eenzijdig. Ze hoeven in hun publicaties ook niet wetenschappelijk verantwoord of representatief te zijn. Alles kan gezegd. Maar ik vraag me af of Witte de With zich er bewust van was wie het met de internationale correspondent en neo-marxist Yanis Varoufakis precies in huis haalde. Dat hij zich ferm uitspreekt hoeft geen bezwaar te zijn. Maar wel dat hij politiek bedrijft onder het mom van maatschappijkritiek of anti-politiek. Varoufakis is iemand met een politieke agenda die anderen voor zich probeert te winnen. Moet een kunstinitiatief als Witte de With zich daartoe lenen? Het lijkt niet omdat het zich daardoor niet afzet tegen of kritisch uitlaat over de politiek, maar zich er tot onderdeel en vehikel van maakt.

Witte de With moet als culturele organisatie onafhankelijk en zonder dwang van de politiek kunnen opereren. En het biedt met een uitdagend tentoonstellingsprogramma doorgaans goede kwaliteit en exposities die zeer de moeite waard zijn. Laat dat in hemelsnaam zo blijven. Zoveel culturele vrijplaatsen zijn er niet in Nederland nu de musea zo angstvallig op veilig spelen. De pijn lijkt hem echter niet in het tentoonstellingsprogramma, maar in de publicatie, de WdW Review te zitten dat volgens het Jaarverslag 2014 46.081 euro per jaar kost.

De gemeente Rotterdam gaf over 2013 413.000 euro ondersteuning aan presentatie-instelling Witte de With dat een begroting van zo’n 1,5 miljoen euro heeft. De politiek moet verre van de kunst blijven, maar in het geval Varoufakis en WdW Review kan ik me voorstellen omdat zijn politiek niet verre van de kunst blijft dat fracties uit de Rotterdamse raad willen weten welke afspraken en garanties er precies gemaakt zijn over de onafhankelijkheid van het WdW Review. Het kan niet dat het partijpolitiek met andere middelen bedrijft.

Foto: Yanis Varoufakis, slot van ‘The Serpent’s Greek Lair’ in WdW Review november 2013. Zie hier voor overzicht bijdragen van Yanis Varoufakis vanuit het initiatief Vital Space voor WdW Review.