Hoe is het zover gekomen met een bevolking van de Russische Federatie die naar de pijpen van het Kremlin danst?

Russisch kolonialisme in Afrika. ‘The Cossacks photographed in Abyssinia, 1889. They were 200 strong, including priests, women, and children‘.

I. Wat ik moet denken van het idee dat de Russische burgers medeplichtig zijn aan de oorlog tegen Oekraine weet ik niet goed.

II. Sommige uitgeweken Russische opinieleiders zeggen dat de oorlog nooit had kunnen gebeuren als de Russen Poetin en zijn kliek hadden afgeremd en sinds 2000 de democratie beter hadden verdedigd. Wie valt dat gemis aan te rekenen?

In het verlengde hiervan treft het Westen hetzelfde verwijt. Het heeft door economische en politieke samenwerking de positie van Poetin verstevigd. Ook sinds 2014 toen alle signalen op rood stonden en politici, bedrijven en cultuurdragers ziende blind waren door te blijven samenwerken met een militaristisch-nationalistisch bewind van een autoritaire leider die zichtbaar van jaar op jaar radicaliseerde.

Poetin en zijn entourage terroriseerden niet alleen steeds meer de eigen bevolking, maar mengden zich ook in de binnenlandse politiek van andere landen door ondermijning en desinformatie. Er werd volop gewaarschuwd en parallellen getrokken met andere landen in andere tijden die hetzelfde was overkomen en waar het niet goed afliep. Heeft het Westen zitten slapen of was het zo berekenend en navelstaarderig dat het ethiek en verantwoordelijkheid inwisselde voor eigenbelang?

Uiteraard ligt de eerste verantwoordelijkheid voor de opkomst van Poetin en zijn schavuiten in de Russische Federatie zelf. Waarom gingen er zo betrekkelijk weinig mensen de straat op toen Kasparov, Limonov, Nemtsov, Navalny of andere critici tegen het Kremlin demonstreerden? Valt dat volledig de propaganda van het Kremlin en de inzet van de ordetroepen te verwijten of betreft het ook een deel gemakzucht en gebrek aan democratisch besef van de meerderheid van de bevolking?

III. Andere uitgeweken Russische opinieleiders die nu hun artikelen in westerse media plaatsen zien de Russische bevolking voor 100% als slachtoffer van het beleid van het Kremlin. Ze menen dat die bevolking nu ineens iets overkomt waar het zich in de jaren daarvoor niet heeft tegen kunnen verzetten en feitelijk geen deelgenoot van was.

Het is moeilijk om vanuit het vrije Westen in te kunnen schatten hoe een totalitaire staat werkt en wat de verantwoordelijkheid van de bevolking is voor de opkomst daarvan. Dat gaat geleidelijk en ongemerkt. Het is gratuit om daarover van een afstandje te oordelen. Maar toch waren er in de afgelopen 20 jaar momenten dat de bevolking van de Russische bevolking zich had kunnen verzetten. Niet zozeer tegen de opkomst van Poetin, maar tegen de legitimering van zijn radicalisering.

IV. Het is duidelijk dat het nu te laat is. Niks kan de gekte van Poetin nog afremmen behalve een paleisrevolutie. Maar vergelijkbare autoritaire leiders als Hitler en Stalin die zich weinig om de welzijn van hun volk bekommerden en ook terreur voerden tegen de eigen bevolking werden niet opzijgezet door hun meelopers.

Wordt Poetin de uitzondering op de regel? En hoe stelt de bevolking zich dan op? Komt het tot inkeer of is het mentaal zo geìndoctrineerd, verstard en apathisch dat het veranderingen richting democratisering of ‘normaal’ nationalistisch-conservatisme niet kan volgen?

V. De dekolonisatie van de Russische Federatie zou een oplossing zijn om de imperialistische neigingen vanuit de centrale macht in Moskou te beteugelen. Die immers het eigen land en de buurlanden zoveel kwaads brengen.

Zoals bedrijven (Standard Oil, AT&T, Facebook) vanwege monopolisering van de markt door anti-trust wetten opgedeeld worden, en kolonies vanaf 1960 los kwamen van hun moederland en zelfstandig werden, zo zou de Russische Federatie een echte federatie moeten worden door het geven van autonomie aan de afzonderlijke onderdelen als Tatarstan, Tsjetsjenië en andere regio’s in de Kaukasus, het Verre Oosten of Karelië. En uiteraard zouden bezette delen van andere landen (Zuid-Ossetië, Abchazië, Donbas, Krim) teruggeven moeten worden aan de landen waarvan het ontvreemd is.

Zo’n nieuwe structuur van een echte Russische Federatie met autonome staten maakt de opkomst van een leider als Poetin moeilijker haalbaar omdat het tegengeluid in de structuur is ingebakken en de centrale macht minder dominant is.

Gevraagd: publiek debat over de houdbaarheidsdatum van de traditionele godsdiensten

Het is met dominante godsdiensten net als met autoritaire leiders. Het begint veelbelovend, maar na verloop van tijd komt de klad erin. Interne tegenspraak wordt uitgeschakeld en pluriformiteit verdwijnt achter de horizon. De doelmatigheid neemt af en de oorspronkelijke doelstelling om een land te ontwikkelen, de macht te delen en het welzijn van de bevolking te verbeteren wordt losgelaten. Alles wordt gericht op het plezieren en dienen van de leider. Zo gaat het ook met godsdiensten die in een continue machtsstrijd zijn gewikkeld met concurrerende godsdiensten en levensovertuigingen. De buitenkant (macht) verdringt de binnenkant (zingeving) en de gelovigen moeten de religieuze organisaties dienen zonder dat zij bediend worden.

Net zoals aan een autoritaire leider die zich richting dictatuur ontwikkelt (Vladimir Poetin, Recep Erdogan, Xi Jinping) een houdbaarheidsdatum of regeringstermijn van maximaal 8 jaar gesteld zou moeten worden om inteelt, corruptie, toe-eigening van overheidsgeld en vestiging van een alternatief privé machtscentrum tegen te gaan, zou ook een beperking moeten gelden voor autoritaire godsdiensten die zich richting monopolie of alleenheerschappij ontwikkelen (christendom, jodendom, boeddhisme, islam, hindoeïsme).

Hoe dat in de praktijk zou moeten gebeuren en welke voorwaarden aan godsdiensten gesteld zouden moeten om gecertificeerd te zijn is onduidelijk. Maar met het debat erover alleen al zou duidelijk worden gemaakt dat godsdiensten tijdgebonden zijn als constructies die politiek, cultureel en economisch afgebakend zijn. Net zoals autoritaire leiders de doorstroom in hun land blokkeren, geldt dat ook voor de dominante godsdiensten. Ze blokkeren het ontstaan van nieuwe godsdiensten die beter in hun tijd passen en er aansluiting bij vinden, en gelovigen onbevangener inspiratie kunnen bieden. Het eeuwenlange bestaan van traditionele godsdiensten die tot in de kern gewapend zijn voor de machts- en overlevingsstrijd vanwege de continuïteit is het blok aan het been voor de wereld geworden. Vernieuwing van godsdienst is nodig om het idee ‘godsdienst’ te redden.

Foto 1: Schermafbeelding van FB-post van Bart Fm Droog, 30 maart 2018.

Foto 2: De Katharen op de brandstapel: ‘Hij [Professor Raphaël De Keyser] vertelt ons de boeiende geschiedenis van Carcasonne, Montségur, les parfaits, les bonhommes… ‘Deus lo Vult!’, ‘God wil het’… een kruistocht tegen medechristenen die compleet strijdig was met het kerkelijke decreet van het concilie van Narbonne in 1054.’

Protesten in Iran tegen de islamitische dictatuur. Hoe groot en doorslaggevend kunnen ze worden?

Iran is een klerikaal fascistische republiek. Iran of het traditionele Perzië is geen semitisch, maar een arisch land. Zonder dat daar een waardeoordeel aan toegekend moet worden staat het niet in de Arabische traditie. Dat wakkert ideologisch protesten aan tegen de machthebbers die hun legitimiteit ontlenen aan islam en de God van Iran. Protesten die begonnen als economisch protest zijn veranderd in protesten tegen de Iraanse betrokkenheid in Syrië, Libanon en Jemen. Over liever gezegd tegen de besteding van het overheidsgeld dat dat kost, aldus een bericht op Axios. Als de islam door velen als een geïmporteerde, vreemde en opgelegde traditie wordt beschouwd, dan kan dat de verdrijving van de islamitische dictatuur een extra steun in de rug geven. Hoe het verder gaat valt niet te voorspellen. Het is logisch om te veronderstellen dat de islamitische dictatuur alle middelen zal inzetten om aan de macht te blijven. In een land met 80 miljoen inwoners kan dat tot veel bloedvergieten leiden. Nu is het nog beperkt tot zo’n 20 doden, aldus een bericht in de Washington Post met de onheilspellende titel ‘Iran protesteert en het aantal doden neemt toe terwijl de spanning stijgt’.

Foto: Tweet van BBC Persian: ‘Deze foto naar ons verstuurd vanuit een contactpersoon in Teheran. Hij schreef: de veiligheidstroepen tussen plein van de revolutie op Vali ASR kruising.’, 2 januari 2018.

Trump praat Putin goed en volgt anti-VS retoriek. America First?

President Trump antwoordt Bill O’Reilly op zijn opmerking dat Putin een moordenaar is: ‘There are a lot of killers. We’ve got a lot of killers. What do you think—our country’s so innocent?’. Dit is het laatste wat een president van de VS moet zeggen. Dit komt neer op ‘America Last’. Begrijpen trotse Amerikanen die hun land als exceptioneel zien deze gelijkschakeling van hun land met een autoritair land dat afglijdt naar de dictatuur?

Trump herhaalt de retoriek en afleiding die landen als China en de Russische Federatie gebruiken om hun gebrek aan democratie weg te poetsen door relativering. Maar het is appels met peren vergelijken. De VS worden niet gerund door gangsters en oorlogsmisdadigers. In elk geval was dat tot twee weken terug het geval. Nee, Trump is niet gek, maar gewoon dom. Nee, Trump is niet slim, maar gewoon naïef. Nee, Trump is niet voorbereid, maar gewoon onnozel en onbetrouwbaar. Wanneer dringt dit tot de Republikeinse partij door?

Antwoord aan iemand die vindt dat Rutte opereert in een dictatuur. Vanwege de trage afhandeling van het Oekraïne-referendum

In een reactie op een artikel over ‘het dralen met de uitslag van het Oekraïne-referendum’ op TPO van Bas Paternotte reageerde iemand: ‘Als de premier de wet aan zijn laars lapt en weigert deze uit te voeren, noemt men dat een DICTATUUR.’ Het is altijd oppassen als iemand in kapitalen spreekt. Het is de verwording van het publieke debat als iemand suggereert dat premier Rutte opereert in een dictatuur. Iemand die desgevraagd zegt een aan de UvA afgestudeerd jurist te zijn. Wie het verschil niet ziet tussen een regeringsvorm waarin een kleine groep absolute macht heeft en het geen direct gevolg geven aan de uitvoering van een maatregel waarmee men het politiek niet eens is begrijpt niet wat een dictatuur is. En begrijpt niet wat politiek inhoudt. Dat is het niveau waarop in Nederland het publieke debat soms gevoerd wordt. Het is kilometers vreten om daar tegen in te gaan. Maar ik zie het als een  taak om het er niet bij te laten zitten. Mijn antwoord:

Dank u voor uw uitleg. U mag uiteraard uw eigen niveau van uitleg kiezen. Daar zullen de lezers het mee moeten doen. 

Ik ben het oneens met uw uitleg dat Nederland een dictatuur is die wordt gekenmerkt door ‘het ondemocratische karakter’ ervan. Dat is trouwens geen verklaring, maar een cirkelredenering. Die ook nog eens grofmazig is. Wie een dictatuur wil typeren moet een aantal kenmerken in ogenschouw nemen. Het is meer dan politiek alleen, maar een systeem dat de hele samenleving bepaalt. Zoals verkiezingen en pluralisme, het functioneren van de regering, de politieke deelname, de politiek cultuur en de burgerlijke vrijheden. 

Zo moeten we naar onze democratie kijken. Het enige kenmerk dat in onderhavig geval dan ter discussie kan worden gesteld is het functioneren van de regering. Ook als de regering Rutte een steek laat vallen in de afhandeling van het referendum maakt dat Nederland nog niet tot een dictatuur. 

En dan nog, de voorwaarde ‘zo spoedig mogelijk’ uit artikel 13 van de Wet Raadgevend Referendum is niet nader omschreven. Dat geeft het kabinet alle ruimte en wijst niet op een wetsovertreding. En verdragstechnisch kan het kabinet zelfs de uitslag naast zich neerleggen als het ‘zo spoedig mogelijk’ met een bekendmaking van de wet komt. Het zijn uitsluitend de politieke verhoudingen die dat voor het kabinet onmogelijk maken. 

Dat was trouwens anders geweest als kabinetsleden van PvdA en VVD niet hadden gezegd dat ze vonden dat het kabinet de uitslag van het referendum moest overnemen. Dat maakt feitelijk van een raadgevend een bindend referendum. Hoe men er ook over denkt, het ontnam het kabinet de politieke ruimte die het wettelijk had om te manoeuvreren en de uitslag af te wegen tegen andere nationale belangen. Ik beschouw dat als een blunder van de PvdA. 

Zoals gezegd, ik ben het niet met u oneens dat het kabinet Rutte in het geval van het Oekraïne-referendum traag reageert en het aanzien van de politiek beschadigt. Hoewel ik niet meen dat het hiermee een wet overtreedt. Eerder de Haagse mores beschadigt. 

Van de andere kant valt er gezien de totstandkoming van het referendum die haaks stond op de lopende besluitvorming voor het kabinet weinig eer aan deze zaak te behalen. De marges zijn klein voor Nederland om in te gaan tegen 27 EU-lidstaten en Oekraïne die de associatie-overeenkomst hebben geratificeerd. Anders gezegd, het praktisch nut ervan is nihil. 

Op 28 september komt het JIT met het langverwachte rapport over de MH17. Naar verwachting worden dan de aantijgingen uit het vorig jaar verschenen rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid ingevuld en hard gemaakt. Met de aanwijzing van een schuldige. Dat raakt aan de verhouding met zowel Oekraïne als de Russische Federatie. 

Het is begrijpelijk dat het Nederlandse kabinet aan deze zaak die al sinds juli 2014 loopt voorrang geeft. Nederland is toen met bijna 200 doden op de ziel getrapt. Premier Rutte heeft zich ferm uitgesproken over de onderste steen die boven zou moeten komen. En heeft zijn lot daaraan verbonden. Of in elk geval zijn geloofwaardigheid. Die zaak ontwikkelt zich nu. In verschillende hoofdsteden worden posities betrokken. Pro of anti Nederland. Zo werkt geopolitiek. 

Pas als de reuring die het aanwijzen van de schuldigen van de MH17 oproept is gaan liggen, kan het Nederlandse kabinet aan de slag met het afwikkelien van de associatie-overeenkomst van de EU met Oekraïne. Door een voetnoot, een uitzonderingsclausule of een kanttekening in een bijgevoegde verklaring. Dit verklaart de vertraging.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Felle kritiek op Mark Rutte vanwege dralen met uitslag Geenpeil-referendum’ op TPO, 22 september 2016.

Turkse regering neemt opname van DW in beslag na interview met minister Kilic. En spot met het idee van vrije nieuwsgaring

De Turkse regering heeft het materiaal van een Duitse ploeg van DW in beslag genomen na een interview op 5 september in Ankara met minister Akif Cagatay Kilic van Jeugd en Sport. Reden die de Turkse regering geeft is dat DW zich niet aan afspraken gehouden zou hebben. Vragensteller Michiel Friedman ontkent dit en meent dat de Turken het idee van een vrije pers met voeten treden door de inbeslagname van het materiaal. DW heeft het ministerie van Jeugd en Sport en het Turkse directoraat-generaal voor pers en inlichtingen alsnog gevraagd om de in beslag genomen opnames vrij te geven. De opname vond plaats voor het programma ‘Conflict Zone’ dat zoals de naam zegt de confrontatie zoekt. Friedman vermoedt dat vooral zijn vragen over vrouwenrechten de Turkse minister onwelgevallig waren. DW geeft in een bericht de bijzonderheden. De inbeslagname van het interview met minister Kilic komt bovenop de oplopende spanningen tussen Turkije en Europa. Duitsland is voor Turkije een belangrijk land vanwege de omvangrijke groep Turkse migranten.

Obama moet Edward Snowden terug naar de VS halen

De Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden reisde drie jaar geleden van Hong Kong naar Latijns-Amerika via Moskou. Daar werd zijn paspoort op 22 juni 2013 door de Amerikaanse regering ingetrokken. Tegen zijn zin gestrand in de Russische Federatie. Hij wil graag naar de VS terugkeren en wil zelfs een straf ondergaan, maar vindt het ministerie van Justitie niet bereid tot onderhandelingen over redelijke voorwaarden. Reden was dat Snowden geheime documenten over spionageactiviteiten van de NSA en GCHQ aan journalisten gegeven had. Onder wie onderzoeksjournalist en activist Glenn Greenwald die toen nog voor The Guardian werkte.

Edward Snowden zei te handelen vanuit het algemeen belang en de nationale veiligheid van de VS en haar bondgenoten niet te hebben geschaad. Bewijzen hiervan zijn de afgelopen drie jaar niet geleverd, maar de beschuldigingen hielden niet op. Zoals de invloedrijke publicist John Schindler die niet ophoudt te beweren dat ‘Snowden is overgelopen naar Moskou’ (defected to Moscow) zonder dat hij daarvoor enig bewijs heeft.

Het bracht me tot de volgende reactie bij een recent artikel: ‘This author is stubborn in the case of Edward Snowden. He knows he is wrong. A flaw in a spotless article. Snowden did not defect to the Russian Federation. His passport was revoked by the American government when travelling to Latin America. Snowden had no intention to stay in the Russian Federation. But due to the decision by president Obama he had to against his will. A rather bad decision which handed Snowden over to the Russians. But Snowden had no secret information with him because he had left it in Hong Kong and handed over to Glenn Greenwald, Laura Poitras and The Guardian. Maybe a correction is appropriate, John Schindler? Or is it asked too much?‘

Het is teveel gevraagd van Schindler en hardliners die het niet willen begrijpen en graag hun vooroordelen bevestigd zien. Het lot van dissidenten als Julian Assange of Edward Snowden is dat ze door hun eigen land in de steek worden gelaten en geïsoleerd zijn. Ook cultureel. Wat moeten ze doen om zich te handhaven? Het is inzichtelijk hoe verschillend ze ermee omgaan. Ze hebben verschillende uitgangspunten, want Assange heeft in WikiLeaks een organisatie die hij in de lucht wil houden. Dat kost geld en vraagt compromissen. Assange die in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen asiel heeft gekregen zoekt toenadering tot de vijanden van zijn vijanden waarmee hij samenwerkingsverbanden smeedt. Zo maakte Assange in 2012 voor de Russische propagandazender Russia Today een 12-delige serie over dissidenten. Of liever gezegd, anti-Westerse dissidenten. Assange verloor hiermee aan geloofwaardigheid en onafhankelijkheid en werd door onder meer Luke Harding gezien als bruikbare idioot van het Kremlin. Assange gunt Trump het voordeel van de twijfel.

Snowden houdt meer afstand. Hij blijft naar alle kanten kritisch en dat tekent zijn rechtvaardigheidsgevoel. Hij zou een rechtlijnige Nederlandse calvinist kunnen zijn. Hij is onafhankelijk en niet bang te hand te bijten die hem voedt. Zoals hij in bovengenoemde tweet president Putin bekritiseert die opnieuw de mensenrechten inperkt en daarmee zijn land steeds meer de kant van de dictatuur opvoert. The Washinton Post citeert in een bericht Snowdens reactie of hij repercussies vreest: ‘People ask if I fear retaliation for my criticism. I do. But it did not stop me from criticizing the @WhiteHouse, and will not stop me here’ zo schreef hij gisteren.

Snowden is de lakmoesproef van Putin, maar ook van het Westen. Hij heeft zich gepositioneerd als moreel kompas dat zich door niemand laat omkopen of beïnvloeden, maar zijn oordeel over de zaak geef. In zijn geval de opbouw van de controlestaat in zowel de VS als de Russische Federatie. Ondanks de druk van neo-conservatieve politici en media zou de in januari 2017 aftredende president Barack Obama de intellectuele onafhankelijkheid moeten nemen om Snowden een goede pleidooi overeenkomst te bieden met een lichte straf. Iemand als Snowden is te waardevol om geen rol te spelen in de VS. Als moreel geweten voor allen.

Foto: Tweet van Edward Snowden, 7 juli 2016.

Deelnemers aan het 7de partijcongres ontvangen in Pyongyang

In Noord-Korea is in Pyongyang het 7de partijcongres begonnen. Het eerste sinds 1980. Steunbetuigingen in de vorm van arriverende en marcherende massa’s, applaudisserende en kransen leggende mensen zijn niet van de lucht. De menselijke ketting is nog meer dan de lopende band het herkenningsteken van dit zichtbare Noord-Korea. Het is niet als het krioelen van mieren of bijen, maar het zich stuk voor stuk en masse tonen van een kudde zebra’s op de savanna. Het roept: samen sterk. Traditionele accessoires van het partijcongres worden getoond in de aanloop ernaar, dus in de marge ervan. Op de ontvangst volgt het stilstaan bij de geschiedenis van de partijleiders. Uitgeput en ademloos worden de afgevaardigden langs de staties geleid. Ze kijken omhoog en houden zich koest, en lijken nog verrast te worden ook. Alles uniform in uniform.

De beelden hebben iets nostalgisch. Het is vaker beweerd dat Noord-Korea iets bewaard heeft dat elders verloren is gegaan. Volkswil is het niet te noemen omdat het volk in deze dictatuur niets te zeggen heeft en niet over het eigen leven kan beschikken. Waarneembaar is dat elke twijfel aan de schijn door elk individu bij voorbaat is uitgesloten. Per definitie niet het verslag haalt. De gehoorzaamheid van discipline gaat over in zelfkastijding en masochisme. Het plezier dat gesuggereerd wordt is het opgaan in de massa. De enscenering is het collectieve klaarkomen voor een betere wereld. Dat verlangen wordt eeuwig uitgesteld en nooit ingelost.

Als het een tentoonstelling was dan zou de titel van de aanloop naar het 7de partijcongres zoiets moeten zijn als ‘De grote familie van de Noord-Koreaanse mens’. De suggestie is dat deze gemeenschap universeel is, terwijl het toch de staatsgrenzen niet te buiten gaat. De afbeelding van de nietige mensen die strak bewegen als radartjes in de propagandamachine heeft iets aandoenlijks. Niet dat de mensen snoezig zijn, maar hun situatie is die van de kwetsbaarheid. Ze zijn broos. Met een vingerknip kunnen ze uit de rij genomen worden om voorgoed te verdwijnen. De methode van de dreiging maakt mak. Tegelijk is dit mogen bestaan als een ongenummerd nummer een bekroning van een schelle carrière die optimaal haalbaar is binnen grenzen.

Wordt Turkse premier Davutoglu door Erdogan tot aftreden gedwongen?

Als premier Ahmet Davutoglu door de AK-partij als gematigd gezicht naar Europa opzij wordt gezet, neemt de noodzaak voor de Europese Commissie en het Europese parlement af om hem te steunen in zijn strijd met president Erdogan. En een positieve beslissing te nemen over het afschaffen van de visumplicht voor Turken die in de EU bijna niemand wenst. Zo kan de visum-kwestie door de EU op de lange baan geschoven worden.

Strategisch is het lozen van Davutoglu een domme zet van Erdogan. Vreest hij de concurrentie van Davutoglu werkelijk zo ernstig dat hij bang is voor zijn eigen positie via een paleisrevolutie? Dat pleit niet voor het zelfvertrouwen van Erdogan. Hoe dan ook is het aftreden van Ahmet Davutoglu een buitenkansje voor de EU. De angst van Erdogan voor controleverlies loopt gelijk op met de angst van de EU voor president Erdogan.

Het gezicht van Máxima

In de publiciteit bestaat niets als er geen beeld van is. Het Vaticaan gaf deze foto vrij van het bezoek van Koning Willem-Alexander en zijn gezin aan paus Franciscus afgelopen maandagmorgen 25 april 2016. Vorsten besteedt er in een bericht aandacht aan. De foto dient als bewijsstuk van een overwinning. De foto is de triomf van de ingehouden emotie en onthult een geheim. Maar het gaat niet om het geheim, maar om de onthulling ervan. Of de suggestie voor de goede verstaander. Die grenst aan overmoed. Hybris. Dat moet getoond. Dat moet naar buiten. Het geheim kan niet verklapt wordt omdat de inhoud te politiek beladen is. De foto brengt aan de wereld het bericht over dat de mythe van de onfeilbaarheid maakbaar is. De foto lacht om alles.

De foto verbergt het mysterie van de gemaakte afspraken en gezichten. Door de gezichtsuitdrukking verraadt de foto wie de initiatiefnemer van de afspraak is: Máxima. Zij glundert omdat ze als katholiek een beetje thuiskomt. De rest van het gezin doet het als noordelijke calvinisten plichtmatig en beleefd af. Máxima die in 2008 in het geheim 200.000 dollar schonk aan de toenmalige Argentijnse aartsbisschop van Buenos Aires, Jorge Bergoglio die nu paus Franciscus is en Máxima terugbetaalt met een privé audiëntie. Een reis met geheimen. Máxima die in 2008 van haar uitkering uit de Nederlandse schatkist van maandelijks 19.000 euro zo’n 12.000 euro aan de katholieke kerk schonk. Máxima die bij haar huwelijk de conservatieve priester Rafael Braun een schriftlezing liet doen. Braun die herhaaldelijk in opspraak kwam en zich liet kennen als een verdediger van de junta, waar de vader van Máxima als staatssecretaris van landbouw deel van uitmaakte.

In de foto schemert het bruine verleden van Máxima door dat nog steeds vermengd is met haar huidige leven. Zij heeft zich in Nederland een modern en links profiel aangemeten met behulp van WRR-adviseurs als Pauline Meurs, de RVD en een stoet communicatiedeskundigen. Journalisten en opinie-makers hebben zich laten inpalmen. Kritiek op Máxima’s verleden is afgekocht en weggewerkt. Máxima’s binnenlandse profilering staat haaks op hoe ze zich in het buitenland opstelt als lid van een Argentijnse conservatieve, katholieke elite. Dat gaat verder dan het jetsetterige aspect en wordt zichtbaar als ze de keuze heeft. Zoals voor Rafael Braun.

De foto onthult waarom Máxima ongeschikt is als echtgenote van het Nederlandse staatshoofd. Nog steeds geldt wat oud-hoogleraar internationaal volkenrecht Paul de Waard in maart 2002 verklaarde: Het gaat erom of wij de troonopvolger geschikt vinden, met inbegrip van zijn partnerkeuze. Hij gaf als antwoord dat Willem-Alexander zich door de keuze voor Máxima gediskwalificeerd heeft als troonopvolger. Na jarenlange Oranje-propaganda ligt dat antwoord nog steeds voor de hand. Maar het mag niet gehoord worden. Wij mochten niet vinden of we de troonopvolger geschikt vonden. Daarom maar een foto om het te laten zien.

Foto: ‘Foto van koninklijk gezin bij paus’ op 25 april 2016, in Vorsten.