Stemoproep Jan Pronk maakt PvdA ongeloofwaardig

Jan Pronk stapte een jaar geleden uit de PvdA. Hij zei na 49 jaar z’n lidmaatschap op. In een afscheidsbrief zei hij over de PvdA: ‘De partij heeft zich steeds verder van de beginselen van de sociaal democratie verwijderd‘,  ‘De basiswaarden van de sociaaldemocratie zijn in het geding. De kern daarvan wordt gevormd door het beginsel van solidariteit. Dat beginsel is terzijde geschoven‘, .'(..) wanneer beginselen eenmaal terzijde zijn geschoven, zijn er geen grenzen meer en helt het vlak‘ en ‘Beginselen worden verloochend. Daarom voel ik mij in de Partij van de Arbeid niet meer thuis en heb ik besloten dat huis te verlaten. Ik doe dat met heimwee, maar het is mijn politieke thuis niet meer. Ik ervaar de partij niet langer als sociaaldemocratisch.‘ 

Binnen een jaar slikt Pronk zijn bezwaren in zonder dat de PvdA fundamenteel van koers is veranderd. Hoe kan dat? Pronk verwoordde in z’n afscheidsbrief dat-ie kritiek had op de PvdA vanwege veronachtzaming van de basiswaarden. Die waren in z’n ogen in het geding en werden niet langer goed vertegenwoordigd. Dit is hypocriet van Jan Pronk. Hij maakt zichzelf met de steunverklaring ongeloofwaardig. Z’n opstelling van een jaar geleden viel nog op te vatten als opkomen voor de eigen principes. Dat de PvdA zich dit laat aanleunen en de steun van de PvdA-kritische Pronk blijkbaar nodig heeft geeft te denken over het geslonken zelfvertrouwen van de PvdA. En de paniek die er in de organisatie heerst. Bang voor weer een slecht verkiezingsresultaat.

Meest verontrustend voor de huidige PvdA is nog dat het het nodig acht de zeventiger Pronk te revitaliseren. Is het verleden de toekomst van de PvdA? Het risico is dat de bezwaren uit de afscheidsbrief weer opgerakeld worden in de publiciteit. De PvdA zit met een probleem. Het zet met alle middelen marketing in, voert zelfs op on-Nederlandse wijze een negatieve campagne tegen concurrent PVV met de site devriendenvanwilders, maar heeft geen geloofwaardig product meer in huis om te verkopen. Dat tegenpolen als de PVV en Pronk vanuit het negativisme de eigen lege huls moeten verhullen is geen teken van geloof in eigen kracht van deze PvdA.

Benoeming burgemeester Utrecht: een kwestie van perspectief

Update 5 november: Naar verluidt heeft de Utrechtse raad vanmiddag unaniem Jan van Zanen (VVD) als burgemeester van de Domstad voorgedragen. Hoe dan ook een spel van partijpolitiek.

‘De vertrouwenscommissie was de ingebakken weeffout bij de benoeming van Wolfsen. Elke partij uit de raad mocht een vertegenwoordiger leveren. De grotere PvdA en GroenLinks legden meer gewicht in de schaal. Zo’n groep raadsleden denkt ondanks onderlinge verschillen in dezelfde politiek-bestuurlijke richting. Van de 22 sollicitanten in Utrecht waren er 9 partijloos. Deze laatsten moeten bij voorbaat kansloos worden geacht bij een vertrouwenscommissie die gefocused is op politiek en politieke partijen. Want de partijen zitten aan de knoppen van de banenmachine en bedienen alleen zichzelf. Dat bleek overduidelijk in Utrecht.’ Zo schreef ik ruim 2 jaar geleden over de benoeming van Aleid Wolfsen (PvdA) in ‘Weeffout Wolfsen: een reconstructie‘.

De vijf partijlozen die zich deze keer aanmeldden zijn bij voorbaat kansloos, hoe goed ze ook zijn. Ze staan buiten de lobby van grote partijen waar wordt beslist. Is het deze keer een krachtmeting, uitruil en geheime creditering tussen de VVD en de PvdA met hun kandidaten Jan van Zanen en Agnes Jongerius? Het lijkt erop, maar moet ongenoemd blijven. De montage van de macht mag door het publiek niet gezien worden.

‘Procedure burgemeester Utrecht is het media-circus voorbij‘, zo kopt Binnenlands Bestuur. De kop is geen feit, maar de mening van de Haarlemse burgemeester Bernt Schneiders (PvdA). Hij spreekt als voorzitter van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters en wil kennelijk geen ruis die de lobby van de grote partijen doorkruist. Daarom z’n schot voor de boeg. BB merkt op dat deze week de sollicitatieronde gesloten is.

BB maakt een onderscheid tussen ‘een aantal kandidaten [dat] zelf de publiciteit zocht‘ en ‘meer serieuze kandidaten die zich eraan stoorden dat ze werden genoemd’. Schneiders verbindt dat half-afkeurend en half-berustend met de gekozen burgemeester: ‘Dit is een voorbode van wat ons te wachten staat als de gekozen burgemeester er ooit komt. Het betekent in ieder geval wel dat de benoeming onder de bevolking leeft’. Zowel het een als het ander is echter de vraag. ‘We hoeven de gekozen burgemeester niet enorm te vrezen, zo suggereert de ervaring in relatief sterk op Nederland gelijkende Duitse deelstaten als Noordrijn-Westfalen‘, zo meent bestuurskundige Frank Hendriks. Hij voegt toe: ‘Degenen die rampspoed voorspellen overdrijven schromelijk. Tegelijkertijd zien we dat de veronderstelde voordelen nu ook weer niet voor het oprapen liggen. Na een eerste en incidentele opleving zakt de verkiezingsopkomst doorgaans weer terug naar normaal.‘

Schneiders meent dat het ‘mediacircus‘ nu voorbij moet zijn. Hij reduceert dat tot de vertrouwenscommissie: ‘Voor alle professionals die de lijst onder ogen hebben gekregen geldt immers strikte geheimhouding, lekken uit de vertrouwenscommissie is strafbaar‘. Schneiders gaat eraan voorbij dat het ‘mediacircus‘ uit meerdere bronnen gevoed kan worden. Partijloze kandidaten die weten dat ze volgens de Nederlandse democratische traditie kansloos zijn kunnen er belang bij hebben om het publicitaire vuurtje op te stoken. Schneiders denkt vanuit de grote partijen die het onder elkaar regelen en eist van anderen instemming met deze weeffout.

Artikel 61 van de Gemeentewet beschrijft hoe de benoeming van de burgemeester in z’n werk gaat. De raad stelt een vertrouwenscommissie met leden uit de raad samen die gesprekken voert met kandidaten. Alles gebeurt in beslotenheid. De commissie heeft zich te houden aan de profielschets die de raad zelf opgesteld heeft. René Kuiper van GroenRechts is vanwege de geheimhouding en het feit dat-ie weinig steun kreeg begin juli uit de vertrouwenscommissie gestapt. In een persbericht schreef-ie: ‘De fractie van Groen Rechts staat niet toe dat de benoeming van de burgemeester op een achterbaks politiek spelletje zal uitdraaien’. 

Foto: Schermafbeelding van stereokaart Utrecht met Oude Gracht en Stadhuis, 1910

Interreligieusiteit met Fethullah Gülen

In Nederland is de Gülenbeweging actief. Het wordt al jarenlang beschuldigd van islamisering zonder daar duidelijk over te zijn. Onder de jas van wereldburgerschap, interculturaliteit en interreligieusiteit wordt dat verborgen. Het is volgen critici een controversiële, streng-islamitische beweging die mannen boven vrouwen stelt en homoseksualiteit verwerpt. Het Rotterdamse gemeenteraadslid Anita Fähmel (Leefbaar Rotterdam) concludeert begin 2009 in een rapport dat de Gülenbeweging islamitisch-fundamentalistisch is.

Eind december 2010 neemt minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner het in een overleg op voor de beweging in aanvallen van SP en PVV. De Fethullah Gülen-organisatie presenteert het trots op haar site. De Turks-Nederlandse SP’er Sadet Karabulat probeert vanuit haar seculiere wortels al jaren om de overheidssubsidie voor deze crypto-islamitische beweging terug te draaien. Ze komt niet langs de coalitie van christenen en gedogende seculieren.

Elise Steilberg betoogt in de VK van 31 december 2010 dat de Gülenbeweging in Nederland de vrijheid van godsdienst misbruikt: De grootste bron van zorg vormden steeds de zeer gesloten mono-ethische schoolinternaten, die onder geen enkel overheidstoezicht vallen en dat Minister Donner het geheel in orde vindt dat een instelling die zich naar buiten als seculier voordoet, in haar kern diep religieus is.

Steilberg heeft kritiek op het rapport Van Bruinessen dat in opdracht van de vorige minister van Integratie Van der Laan werd gemaakt. Moslim en islamwetenschapper Martin van Bruinessen zegt in een rapport namelijk dat het allemaal wel meevalt met de beschuldigingen en dat het onrecht aangepakt is. Van Bruinessen stelt alleen dat de Gülenbeweging hier en hier meer openheid moet bieden.

Toch lijkt er meer aan de hand dan de sussende houding van Van Bruinessen suggereert. FNV-voorzitter Agnes Jongerius stapte twee maanden geleden uit het comité van aanbeveling van de Witte Tulp, een aan de Gülenbeweging gelieerd huiswerkinstituut dat Nederlandse overheidssubsidie ontvangt. SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan overweegt hetzelfde.

Het waren opnieuw de religiekritische SP en PVV die vragen stelden bij de overheidssubsidie aan de Witte Tulp. De rest van de politiek zwijgt en stemt toe, onmachtig om een goede afweging te maken tussen godsdienstvrijheid, openheid en een fundamentalistische beweging die onder het mom van integratie onvrijheid en apartheid introduceert.

De gevestigde politiek beseft onvoldoende dat onze godsdienstvrijheid niet door religiekritiek, maar door de Gülenbeweging bedreigd wordt. Minister Donner is vanuit zijn christelijke overtuiging bevreesd om een in de kern religieuze beweging aan te pakken door nadere voorwaarden te stellen en duikt nietsdoend weg achter valse rechtsstatelijkheid. Het wachten is op het vervolg. Wie voegt zich bij de kritiek van SP en PVV?

Foto: Fethullah Gülen