Zondag met Lubach: Let the world help the USA. Say Nay to NRA

Stemoproep Jan Pronk maakt PvdA ongeloofwaardig

Jan Pronk stapte een jaar geleden uit de PvdA. Hij zei na 49 jaar z’n lidmaatschap op. In een afscheidsbrief zei hij over de PvdA: ‘De partij heeft zich steeds verder van de beginselen van de sociaal democratie verwijderd‘,  ‘De basiswaarden van de sociaaldemocratie zijn in het geding. De kern daarvan wordt gevormd door het beginsel van solidariteit. Dat beginsel is terzijde geschoven‘, .'(..) wanneer beginselen eenmaal terzijde zijn geschoven, zijn er geen grenzen meer en helt het vlak‘ en ‘Beginselen worden verloochend. Daarom voel ik mij in de Partij van de Arbeid niet meer thuis en heb ik besloten dat huis te verlaten. Ik doe dat met heimwee, maar het is mijn politieke thuis niet meer. Ik ervaar de partij niet langer als sociaaldemocratisch.‘ 

Binnen een jaar slikt Pronk zijn bezwaren in zonder dat de PvdA fundamenteel van koers is veranderd. Hoe kan dat? Pronk verwoordde in z’n afscheidsbrief dat-ie kritiek had op de PvdA vanwege veronachtzaming van de basiswaarden. Die waren in z’n ogen in het geding en werden niet langer goed vertegenwoordigd. Dit is hypocriet van Jan Pronk. Hij maakt zichzelf met de steunverklaring ongeloofwaardig. Z’n opstelling van een jaar geleden viel nog op te vatten als opkomen voor de eigen principes. Dat de PvdA zich dit laat aanleunen en de steun van de PvdA-kritische Pronk blijkbaar nodig heeft geeft te denken over het geslonken zelfvertrouwen van de PvdA. En de paniek die er in de organisatie heerst. Bang voor weer een slecht verkiezingsresultaat.

Meest verontrustend voor de huidige PvdA is nog dat het het nodig acht de zeventiger Pronk te revitaliseren. Is het verleden de toekomst van de PvdA? Het risico is dat de bezwaren uit de afscheidsbrief weer opgerakeld worden in de publiciteit. De PvdA zit met een probleem. Het zet met alle middelen marketing in, voert zelfs op on-Nederlandse wijze een negatieve campagne tegen concurrent PVV met de site devriendenvanwilders, maar heeft geen geloofwaardig product meer in huis om te verkopen. Dat tegenpolen als de PVV en Pronk vanuit het negativisme de eigen lege huls moeten verhullen is geen teken van geloof in eigen kracht van deze PvdA.

Advertentie

Dis diabetis: de waarheid over Yosra Aajir

Iedereen bemoeit zich ermee. Zelfs een kamerlid roept minister Opstelten ter verantwoording. Dat vanwege de getuigenis van de 17-jarig Marokkaans-Nederlandse diabetespatiënte Yosra Aajir die in de HEMA in de Haagse Marktstraat in een pashokje insuline spoot, daarbij urine verloor en door beveiligers uit het pashokje werd geplukt. En hard werd aangepakt. De HEMA en beveiligingsbedrijf Trigion ontkennen de weergave van Aajir, maar zetten daar niet hun eigen lezing van de feiten tegenover. Uit damagecontrol, respect voor Aajir of een gebrek aan argumenten? De HEMA verklaart: ‘Vanuit de feiten zoals wij die kennen is de berichtgeving vanuit de media op een aantal punten onjuist en zijn zaken uitvergroot‘. Maar hoe zit de vork dan wel in de steel? Het politieonderzoek loopt. Is de waarheid in deze kwestie nog eenduidig te achterhalen?

Op de Facebook-pagina Wij boycotten de HEMA is de verontwaardiging groot. Nu al 14.289 likes. Van alles wordt genoemd: hoofddoekjes bij de HEMA in België, allochtonen, fototaarten met Hitlergroet, discriminatie, Marokko, islam en ontwikkelingshulp. De focus is niet scherp, maar heeft begeerte in het vaststellen van onrecht als motief. De oproep voor een demonstratie wordt niet door de familie ondersteund. Die zoekt deëscalatie, waar anderen hun punt menen te scoren door actie te eisen en het niet langer te pikken. Korte lontjes knallen verbitterd af. Met wantrouwen en achterdocht dat als hedendaags juweel wordt gekoesterd.

Hoe liggen de feiten nou eigenlijk? In het filmpje maakt Yosra Aajir een sympathieke indruk. Maar waarom ze samen met haar vriendin niet een toilet in de HEMA opzocht blijft een raadsel. Vooral als ze weet dat ze bij het inspuiten van insuline urine kan verliezen. Aajir verklaart dat haar vriendin de urine heeft opgeruimd, maar de HEMA zegt dat gedaan te hebben. Een raadsel is ook hoe de beveiligers wisten wat er zich in het pashokje afspeelde. Waaruit bestonden hun aanwijzingen om dat te betreden? Keken ze via camerabewaking mee in het pashokje? Waarom de politie Aajir vervolgens vier uur op het bureau vasthield is ook een raadsel. Werd haar invrijheidstelling alleen vertraagd doordat ze gebruikmaakte van een bij het verhoor aanwezige advocaat?

Yosra Aajir lijkt Rashomon (1950) uit 2014. In die Japanse film van Akira Kurosawa wordt de overval en verkrachting van een vrouw en de dood van haar man aan de hand van getuigenissen gereconstrueerd. Deze spreken elkaar tegen. Wikipedia zegt: ‘Rashomon is door zijn existentiële plot synoniem geworden voor de relativiteit van ‘de waarheid’. Alle verhalen van de getuigen lijken perfect logisch en verdedigbaar, maar steeds blijkt er een onderliggend motief te zijn (wraak, eer, hebzucht, angst) om het verhaal op deze manier te vertellen. De vraag blijft over of er wel zoiets bestaat als objectieve waarheid. Nee, lijkt Kurosawa aan het einde van de film te zeggen.‘ Hebben Yosra Aajir, HEMA, Trigion, politie en de verontwaardigden op sociale media hun verhaal dat perfect klopt, maar bestaan de verhalen in zichzelf en sluiten ze niet op elkaar aan?

Foto: Schermafbeelding van banner Facebook-pagina ‘Wij boycotten de HEMA‘ 16 januari 2014.

VS denken uitzonderlijk te zijn, maar zijn alleen in dat denken uitzonderlijk

De Russische president Vladimir Putin schreef een brief die afgelopen woensdag in de New York Times werd geplaatst. Hij richt zich direct tot de VS en de Amerikanen. Minister Frans Timmermans kwalificeerde gisteren bij Nieuwsuur de brief als hypocriet. Door hun steun aan het regime van Assad hebben de Russen bewust gewerkt aan de uitbreiding van de Syrische burgeroorlog en de destabilisatie in het Midden-Oosten. De brief heeft een politiek belang van misleiding en is vals omdat het oorzaak en gevolg bewust door elkaar haalt.

Maar president Putin handelt niet op alle niveaus onwaarachtig. Hij vertelt in de laatste alinea een waarheid. Die is kostelijk en lijkt een diepe frustratie te verbergen. Hij raakt een snaar die bij vele landen gevoelig zal resoneren. Putin zet terechte vraagtekens bij de Amerikaanse claim dat hun land uitzonderlijk is: ‘And I would rather disagree with a case he made on American exceptionalism, stating that the United States’ policy is “what makes America different. It’s what makes us exceptional.” It is extremely dangerous to encourage people to see themselves as exceptional, whatever the motivation.’ De Amerikaanse arrogantie die ons vertelt een missie te hebben en daarom boven verdragen, afspraken en verboden verheven te zijn irriteert velen.

De kritiek van New Gingrich op Vladimir Putin is terecht. Rusland is geen rechtsstaat en heeft een politiek systeem dat elk tegengeluid uitsluit. Rusland verkracht keer op keer de burgerrechten en is een falende staat waar rechten handelswaar zijn. Maar het veroordelen van de boodschapper is nog geen weerlegging van het feit dat zijn boodschap niet klopt. Hoe had het Amerikaanse establishment gereageerd als niet de corrupte Putin, maar de leiders van Nieuw-Zeeland, Nederland, Noorwegen of Canada dezelfde kritiek hadden geuit?

Nederland profileerde zich tot de Fortuyn-revolutie als gidsland. Politiek, maatschappelijke organisaties, dominees en burgers verkeerden in de waan dat Nederland een opdracht had. Van God gegeven. Het dacht voorop te lopen om anderen de weg te wijzen. Over euthanasie, het homohuwelijk, vrije samenlevingsvormen, ontwikkelingshulp of het drugsbeleid. Dat idee het beter te weten en exceptioneel te zijn zorgde bij andere landen voor irritatie. Die fase is voorbij. De dominee is ingehaald door de koopman en de boekhouder. Niet toevallig werd Nederland lange tijd gezien als het meest Atlantische, pro-Amerikaanse land van het continent.

De VS is nog niet tot inzicht gekomen en denkt nog steeds een gidsland met een missie te zijn. Vanwege hun economische en militaire macht kunnen de VS ook de eigenwaan volhouden dat ze exceptioneel zijn. Maar dat zelfbeeld komt voort uit hun wereldse macht, ontstaat zonder tegengeluid in isolatie, wordt aangewakkerd door het christendom, maar is niet gebaseerd op een opdracht of een bijzondere geschiedenis. De claim van exceptionalisme kan elk land zichzelf voorhouden, maar wordt daarmee nog geen waarheid die authentiek is.

Foto: Michel Kichka

Jan Pronk stapt uit PvdA. En verklaart zijn bezwaren

Jan Pronk is anti-links links. Hij herkent zich niet meer in de PvdA en zegt na bijna 49 jaar zijn lidmaatschap op. In een afscheidsbrief noemt-ie als stenen des aanstoots de ontwikkelingssamenwerking en de strafbaarstelling van illegaal verblijf. In een schets van de fasen van zijn lidmaatschap omschrijft Pronk de laatste twee perioden van zeven jaar als verwarring (2000-2006) en aanpassing aan rechts (2007-2014).

Wie de lijn die Pronk schetst doortrekt komt tot de slotsom dat de Nederlandse politiek beneden de maat opereert. Het motorblok van hervormingen is vastgelopen en ligt voor schroot achter de schutting. Ondanks oppervlakkige glans verkeert de PvdA in organisatorische chaos en intellectuele armoede. De VVD breekt beloften, is uit het centrum weggekoerst en heeft in de slipstream de PvdA meegezogen. Dienstbetoon aan de kiezer, ofwel electorisme heeft de Nederlandse politiek in haar greep. De partijpolitiek is dolgedraaid.

Op het moment dat volgens Jan Pronk de periode van aanpassing aan rechts was begonnen, signaleerde in oktober 2009 Diederik Samson dat de partij in deplorable staat verkeerde. De fractie was niet in staat om het tij te keren. Da’s toen begrepen als het rechten van de sociaal-democratische rug, maar moet nu achteraf -gezien het pragmatische leiderschap van Samson- eerder beoordeeld worden als het nog verder aanpassen.

Sociaal-democratische uitgangspunten als vrijheden, gelijkheid en verheffing verdienen representatie door een geloofwaardige partij met een eigen koers. Het opportunisme van de PvdA valt partijleiders als Cohen of Samson niet uitsluitend te verwijten. Hoewel ze er evenmin een eind aan maakten. Ze wisten geen vernieuwing op de rails te zetten. In de marges van de partij wordt die bij de Wiardi Beckman Stichting voorbereid. Maar zolang links en progressief elkaar niet langer grotendeels overlappen binnen de PvdA blijft de partij een in zichzelf gekeerde bestuurderspartij die niet gevoed worden door kritische geesten die naast de macht staan.

Pronks brief is een zwakke echo van een debat uit een bijna vergeten verleden. Met een eigentijdse draai. Het meest interessant is het slot van Pronks afscheidsbrief omdat het vooruit kijkt: ‘Mocht er ooit een vereniging van sociaaldemocraten worden opgericht (..) om het debat te voeren over de betekenis van het gedachtengoed van de sociaaldemocratie in het bestek van de huidige tijd, dan meld ik mij als eerste aan.‘ Jan Pronk heeft gelijk dat het sociaal-democratische gedachtengoed niet het monopolie van de PvdA is en te belangrijk is om aan deze politieke partij toe te vertrouwen. Het kan ook niet eeuwig door de PvdA vertegenwoordigd en geclaimd worden. Pronk concludeert dat het voortbestaan van het gedachtengoed belangrijker is dan het voortbestaan van de partij PvdA. Dat geeft ‘m de ruimte om na bijna 49 jaar zijn lidmaatschap op te zeggen.

Foto: Jan Pronk, 2007. Credits: Spaarnestad Photo.

Opstand van egoïstische burgers dient samenleving niet

Malou van Hintum verbaast zich in De Volkskrant over het verzet tegen de voorgenomen kabinetsmaatregelen. Omdat het vaak zo egoïstisch is. Volgens haar is veel inkomensverlies verlies van luxe. Ik deel haar mening. Het verzet gaat om een vakantie minder. Meer is het niet. Wie werkelijk onder het bestaansminimum komt heeft uiteraard redenen tot piepen. Maar die anderen lieten zich de afgelopen weken luid en verbolgen horen.

Zoals de VVD-er voor z’n open haard die ageert tegen nivellering via de zorgpremie. Zonder enige twijfel een oneigenlijke omweg zoals oud-minister Jan Pronk zegt omdat nivellering via de belastingen dient te lopen. Maar met de maatregel is weinig mis. Ik herinner dat een Duitse vriend me enkele jaren geleden vertelde ruim 900 euro zorgpremie per maand te betalen. Voor hem alleen, want z’n vrouw was elders verzekerd. Een erfenis van Gerhard Schröder. Ons rest een luxe discussie van ontevreden mensen die niet kunnen minderen.

Van Hintum heeft het mis met haar bewering dat over de bezuinigingen over kunsten en wetenschappen niet gemopperd is. Dan mist ze de essentie dat het kabinet Rutte I zich van alle kritiek door oppositie, betrokken burgers, kunstenaars en wetenschappers weinig aangetrokken heeft. Weliswaar zette het als wisselgeld de BTW op podiumkaartjes naar 21% niet door en kreeg de ruimtevaart 68 miljoen. Dat ging in beide gevallen echter om het terugdraaien van voorgestelde bezuinigingen. Het vernieuwende beleid werd het meest gekort. In de kunsten werden de gevestigde instellingen gespaard, terwijl de experimentele presentatie-instellingen en de talentontwikkeling werden weggesneden uit de basisinfrastructuur. Zelfs de gouvernementele Raad voor Cultuur had op dat laatste kritiek. Ook de PvdA draaide die kortingen niet terug in de onderhandelingen.

Focus op economie en koopkracht is een valkuil. Gevolg ervan is dat wordt afgebroken wat niet afgebroken zou moeten worden. Zoals de genoemde kunsten en wetenschappen, maar ook de natuur. Nodig is een quotum voor kunsten, wetenschappen en natuur. Zoals dat ook jarenlang voor ontwikkelingshulp gold. Zo kan de essentie overeind blijven van wat we belangrijk vinden voor een samenleving. Ofwel, het algemeen belang. Een prima tegengif voor burgers die klagen voor hun open haard zonder goed te beseffen hoe absurd ze zijn.

Foto: Open haard.