Taak voor onderzoeksjournalistiek om aan te tonen hoe lobbyisten van Gasunie en Shell Nederlandse politici kopen

Interessante reportage van het Britse Channel 4 waaruit blijkt dat oliebedrijf ExxonMobil 11 Amerikaanse senatoren controleert en het liefst in het geheim opereert. Want het publiek kan maar beter niet weten hoe deze lobbyisten de politiek in hun zak hebben. ExxonMobil is een oliebedrijf van de oude stempel zonder te willen verduurzamen of hervormen. Maar in het openbaar zegt het wat anders. Lobbyist Keith McCoy klapt uit de school.

Hij noemt de 11 senatoren bij naam: ‘Senator Shelley Moore Capito, Senator Joe Manchin, Senator Kyrsten Sinema, Senator Jon Tester, Senator Maggie Hassan, Senator John Barrasso, Senator John Cornyn, Senator Steve Daines, Senator Chris Coons, Senator Mark Kelly en Senator Marco Rubio.’

Dit roept de vraag op of dit in Nederland ook zo werkt. De Nederlandse Gasunie en het Brits-Nederlandse Shell zijn zeer invloedrijk in de Nederlandse politiek. Het kan bijna niet anders dan dat deze bedrijven net als in de VS met ExxonMobil via lobbyisten Nederlandse politici hebben gekocht en kunnen laten doen wat deze bedrijven willen. Terwijl ze zoals gezegd publiekelijk wat anders zeggen en hun ware intenties verbergen.

Zo is de steun van de Nederlandse regering voor het Russische economische gaslijnproject Nord Stream II met sterke politieke implicaties opvallend afwijkend van het openbare Nederlandse Rusland-beleid, terwijl opeenvolgende Nederlandse kabinetten na de ramp met de MH17 in 2014 kosmetisch politiek afstand tot het Kremlin hebben genomen. Het verschil tussen wat de kabinetten voor en achter de schermen doen in de relatie met de Russische Federatie is groot. Ferme uitspraken voor de bühne worden gecombineerd met handdrukken in achterkamertjes.

In Nederland valt de verdenking dan al gauw op politici van VVD en CDA. Welke kamerleden en oud-kamerleden van deze partijen zijn via de lobbyisten van Shell, Gasunie of andere in Nederland actieve oliebedrijven als BP en Vitol (en dochters als Arawak Energy Russia) gekocht om het belang van deze bedrijven te dienen door het sturen of blokkeren van wetgeving?

De reportage van Channel 4 schreeuwt om een vervolg voor Nederland. Wat verklaart de ongerijmdheden in de Nederlandse energiepolitiek? Waarom worden die niet onthuld?

Openbaarheid is wat lobbyisten vermijden. Lobbyisten zijn de mollen van de politiek. Ze zoeken ondergronds door aftasten hun weg en zijn bijna blind. Om niet te zeggen: kortzichtig. Ze verlaten zelden hun eigen gangenstelsel. Ofwel de corridors of power. De biotoop van geheime deals en gekochte politici is wat lobbyisten die namens bedrijven en landen handelen zo ongrijpbaar maakt.

Omdat de politiek niet eigenhandig de macht van de lobbyisten weet terug te dringen omdat het zichzelf niet kan hervormen is het aan de onderzoeksjournalistiek om hier verandering in te brengen. Dat is de trieste constatering.

Dat het geen sprookje is dat Europese politici door bedrijven of landen worden gekocht maakte onlangs de reportage ‘Die Aserbaidschan-Connection – Die deutschen Helfer des Alijew-Regimes‘ van het Duitse ARD over Azerbeidzjan duidelijk. Duitse christen-democratische politici in de Raad van Europa werden voor miljoenen euro’s gekocht door de regering van Azerbeidzjan om strafmaatregelen in verband met de schending van mensenrechten tegen dat land af te zwakken. Wat succesvol gebeurde. Azerbeidzjan, ook een land dat zich met miljarden opbrengsten uit de verkoop van gas en olie onkwetsbaar acht en via lobbyisten meent de politiek van andere landen te kunnen beïnvloeden.

Advertentie

Kwestie Armina Hambartsjumian wordt gepolitiseerd door media en NGO’s

Wat is er potsierlijker, de opstelling van Defence for Children of van staatssecretaris Klaas Dijkhoff inzake de uitzetting van Armina Hambartsjumian en haar twee kinderen Howick (12 jaar) en Lily (11 jaar)? De kinderen zijn in de Russische Federatie geboren. Moeder Armina werd gisteren uitgezet naar Armenië zonder haar kinderen die op een geheime plek in Nederland achterbleven. Er worden vermoedens de wereld in geholpen dat Armina leugens heeft verteld in haar asielprocedure. Die worden door rechtse media als Elsevier en De Telegraaf naar buiten gebracht en ontlasten Dijkhoff. Zo wordt de kwestie gepolitiseerd door links en rechts.

Opgenomen in de Christelijke gemeenschap van Amersfoort zou Armina zich in de procedure voorgedaan hebben als Azerbeidzjaans. Verre van logisch voor wie de religieuze verschillen tussen beide landen in ogenschouw neemt. De Armeense autoriteiten bevestigen haar Armeense identiteit. Maar ook dat hoeft niet de ultieme waarheid te zijn. Zo resteert een schimmenspel van beschuldigingen, verdraaiingen en rookgordijnen.

Beide partijen komen met een half verhaal waarmee ze hun gelijk claimen. Defence for Children speelt op het gevoel en gaat voorbij aan de feiten van procedure en wet. De staatssecretaris houdt zich aan procedure en wet en gaat voorbij aan het gevoel. Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer -die om een onmodieuze reden van genderidentiteit kinderombudsman wordt genoemd- heeft vooral kritiek op de gescheiden uitzetting van moeder en kinderen. Daarin heeft ze gelijk, dat is beschamend. Dat ouders en kinderen gescheiden worden en apart uitgezet worden is schandalig en zou niet zo moeten zijn. Dat gaat over een grens van betamelijkheid.

Maar de gescheiden uitzetting is niet de essentie van de kwestie Armina Hambartsjumian. Haar verblijf in Nederland zou niet rechtsgeldig zijn. Al in 2009 viel dit besluit voor het eerst. Dit is keer op keer door rechtbanken beoordeeld en in orde bevonden, aldus RTV Utrecht in een bericht. Aan wie te wijten valt dat het vervolgens nog 8 jaar voortsleepte is de essentie. Het antwoord daarop beantwoordt de schuldvraag.

Critici kunnen met een beroep op emotie of rechtvaardigheidsgevoel beweren dat het toepassen van regels of het niet gebruik maken van de discretionaire bevoegdheid door de staatssecretaris pietluttigheid is, maar er is ook nog zoiets als de rechtsstaat die rechters geen ruimte geeft om af te wijken. Rechters moeten nauwgezet de wet toetsen en hebben weinig marges om daar vanaf te wijken. Altijd zijn er grensgevallen die schrijnend zijn. Type kleermaker Gümüs die in 1997 ondanks publieke verontwaardiging met zijn gezin werd uitgezet. Daarna volgt door de publieke verontwaardiging meestal een tijdelijke verzachting in het beleid. De marges van de wet worden dan anders benut. Maar de wet blijft leidraad. Van de verzoeken van asielkinderen die onder de zogenaamde definitieve regeling vallen omdat ze langdurig in Nederland verblijven wordt minder dan 10% ingewilligd. De situatie van de actuele formatieonderhandelingen is daar niet van invloed op.

De vraag die de journalistiek zich moet stellen is waarom de kwestie Armina Hambartsjumian geëscaleerd is en welke rol de moeder, advocaten en adviseurs, de verantwoordelijke staatssecretaris en de asielprocedure gespeeld hebben in het voortslepen ervan. Het is voor allen ondoelmatig en ongewenst. Erover bestaat veel onduidelijkheid. Er zijn verdachtmakingen over en weer, maar tot nu toe weinig harde feiten. Er is nu eenmaal de logica dat asielmigranten niet meewerken aan hun uitzetting, maar hun dat wel gevraagd wordt. Dat is een tegenstrijdigheid. Dat ouders en kinderen gescheiden worden en apart uitgezet worden is een ander aspect. Maar dat het betreffende gezin uitgezet moest worden ligt nu eenmaal besloten in de toepassing van de wet.

Foto: Timo Vogt, ‘Girls hand out tulips during a celebration to commemorate the capture of Shusha, called Shushi within Karabakh and Armenia.’

Oproerpolitie en demonstranten botsen in Armenië. Onrust en patstelling

Het is in de mode: de politiestaat. Kijk naar Venezuela, de Russische Federatie, Egypte, Bahrein of Turkije. Met de oproerpolitie in de hoofdrol als toegevoegde realiteit uit een game. Pokémon stapt in de werkelijkheid om die te veroveren. Soms krijgshaftig, soms onervaren. Een oppositiegroep bezet in de Armeense hoofdstad Yerevan al twee weken een politiebureau. Dit om de vrijlating van de in juni gevangen genomen politicus Jirair Sefilian af te dwingen. Al Jazeera geeft details. De achtergrond is dat de oppositie de verkiezingen van 2013 die Serzh Sargsyan een tweede termijn bezorgde niet erkent omdat ze vervalst zouden zijn. Die beschuldiging wordt alom betwijfeld. Maar geen enkele partij lijkt sterk genoeg om de ander definitief te verslaan.

Er is gelijkenis met de situatie in Oekraïne toen de zittende president Viktor Janoekovitsj in 2013 onder druk werd gezet door het Kremlin om de associatie-overeenkomst met de EU niet te tekenen. Een meerderheid van de bevolking was daar voor. Serzh Sargsyan overkwam in september 2013 iets overeenkomstig en moest onder Russische druk zijn land laten toetreden tot de door Moskou gecontroleerde tegenhanger van de EU, de Euroaziatische Economische Unie. Armenië houdt formeel de deur naar de EU open. Een andere overeenkomst is het verzet van nationalisten die zich verzetten tegen de politiek van Sargsyan inzake Nagorno-Karabakh die te defensief zou zijn. Op de achtergrond speelt de druk van Moskou op zowel Armenië als Azerbeidzjan om dat conflict binnen de perken te houden. Het Westen zoekt toenadering tot Azerbeidzjan vanwege gas en olie.

Google Translate: ‘Op 29 juli, om 22:00 uur begon de politie de aanval op de Sari buurt en een protest van de burgers‘.

Europese Spelen in Azerbeidzjan dat Aziatisch is. Hoe kan dat?

Vandaag zijn de Europese Spelen in Baku geopend. Tevens de eerste editie van deze spelen. Meer dan 3000 kilometer verwijderd van Berlijn. Ze werden door het Europees Olympisch Comité bedacht waarvan dit land lid is. Wat heeft Azerbeidzjan met Europa te maken? Soms worden Armenië, Azerbeidzjan en Georgië tot Europa gerekend, maar vaker tot Azië. De VN of het Duitse Ständiger Ausschuss für geographische Namen (StAGN) beschouwen Azerbeidzjan als Aziatisch. Het is lid van de Aziatische Ontwikkelingsbank.

Om historische en cultuurhistorische redenen kan Azerbeidzjan niet tot Europa gerekend worden omdat het nooit deel uitmaakte van de Europese ontwikkeling. In 1920 werd het land ingelijfd bij de Sovjet-Unie. Door etnische banden heeft het een speciale relatie met Turkije. Maar ook dat land dat als bijnaam notabene Klein-Azië heeft is niet Europees, maar Aziatisch. Waarom heeft een dictatuur met een bevolking van 96% moslims dat historisch en geologisch niets met Europa van doen heeft de Europese Spelen toegewezen gekregen?

Foto 1: Azerbeidzjan (in rood) ten Westen van de Kaspische Zee en ten Zuiden van de Koema-Manytslaagte.

Foto 2: Verschillende historische afbakeningen voor de grens tussen Europa en Azië.

Nagorno-Karabakh en de ondraaglijke toestand van eenzijdigheid

Drie berichten, vier waarheden. Een reisprogramma over Nagorno-Karabakh, een land dat betwist wordt door Armenië en Azerbeidzjan. Azerbaijan News Network (ANN) begrijpt de Nederlandse kant van de zaak niet, en de Gooi- en Eemlander mist de Azerbeidzjaanse finesses. Dit bevestigt het idee dat berichtgeving nationaal is. Buiten grenzen gaan betekent in een ander gedachtengoed terechtkomen. Dat lukt niet altijd.

ANN doet verslag van een protest van Azerbeidzjaanse jongeren en studenten in Hilversum. Gistermiddag voor de uitzending. ANN geeft als reden dat Nagorno-Karabakh in een televisieprogramma ‘gepresenteerd werd als een onafhankelijke staat op Holland-3‘. Een tv-kanaal ‘dat wordt geassocieerd met BNN-TV’. Het protest van de jongeren ging erover om aan te tonen ‘dat Nagorno-Karabakh als vanouds Azerbeidjaans gebied is en Armenië het bezet’. Volgens de organisator Musa Hasanov trok het protest veel aandacht.

De Gooi- en Eemlander meent dat het protest erover gaat dat presentator Patrick Lodiers van het programma ‘3 op reis‘ van BNN laat zien ‘dat Lodiers doet alsof het gebied een leuke bestemming is’. Maar ‘In werkelijkheid is het er volgens de Azerbeidzjanen levensgevaarlijk door sluipschutters en mijnenvelden’. Een oorlogszone. Het protest verliep rustig en als de uitzending niet in goede aard valt, ‘dan volgen meer acties’.

Het valt zeer te verwachten dat er meer acties volgen van Azerbeidzjaanse jongeren, want het programma toont uitsluitend het Armeense standpunt. In een reactie in De Gooi- en Eemlander zegt Frank Bakili dat de uitzending van 11 november ‘volledig eenzijdig’ was. En: ‘De eenzijdigheid van de aflevering raakt ons diep. Als reactie hierop hebben wij (AZJN) Patrick Lodiers een schriftelijk uitgenodigd [!] gestuurd voor een vriendelijk gesprek. Wij willen graag de [!] Azerbeidzjaanse perspectief van het conflict toe te lichten [!].’

Foto: Mist omhult een begraafplaats in de buurt van het Gandzasar klooster.

Barack Obama of Mitt Romney? Het laat me volledig koud

Is het het vermelden waard dat het me koud laat of Barack Obama of Mitt Romney het presidentiële debat in Denver gewonnen heeft? Of dat me niet interesseert of Obama of Romney de volgende president van de VS wordt? Het enthousiasme dat Obama vier jaar geleden ook bij mij wist op te roepen is verdwenen. Onder president Obama gaat het slechter met de burgerrechten dan ooit. Steekwoorden: NDAA, TrapWire, Drones en WikiLeaks. Onder president Obama is de ontwikkeling doorgezet dat de VS een kil land is waar de overheid met het bedrijfsleven zich tegenover, en niet in dienst van de burger opstelt. Die tendens zet zich voort.

Of John McCain beter voor de burgers en de burgermaatschappij was opgekomen dan Barack Obama is een theoretische vraag. Vaak voelen Republikeinse presidenten zich vrijer om autonoom te handelen. Juist omdat ze zich in hardheid niet hoeven te bewijzen. Maar of McCain dezelfde afstand tot de militairen had genomen zoals president Eisenhower in de jaren ’50, of zich juist als president George ‘W’ Bush tot oorlogspresident had ontwikkeld is koffiedik kijken. Niet op voorhand is echter te zeggen dat John McCain of Mitt Romney per definitie de wereldvrede minder dienen dan Barack Obama. En meer een loopje nemen met burgerrechten.

Ik heb het eerste debat niet ‘live’ gevolgd, maar intussen fragmenten gezien. Romney was beter. Obama haperde. En er komen nog drie debatten, waaronder een tussen de vice-presidentskandidaten. Ik ervaar het als een voetbalwedstrijd tussen Azerbeidzjan en Japan. Of tussen Bolivia en Paraguay. Mijn identificatie met de kandidaten ontbreekt. Lood om oud ijzer. Merkwaardig is dat de Nederlanders en de Nederlandse media nog even positief staan tegenover president Obama als 4 jaar geleden. Terwijl het perspectief verschoven is.

Foto: Mitt Romney (links) en Barack Obama in het debat te Denver, 3 oktober 2012