Misleiding door het NMvW in hoofdstuk ‘Geschiedenis Afrika Museum’

Schermafbeelding van deel ‘Geschiedenis Afrika Museum‘ van het NMvW. Zonder datum.

Het NMvW zegt op de door haar beheerde site van het Afrika Museum in het hoofdstuk ‘Geschiedenis Afrika Museum‘ dat het ‘tot 2025’ het Museum in Berg en Dal programmeert. Dus tot 1 januari 2025 als de huur- en (bruik)leenovereenkomst van het NMvW met de Congregatie van de Heilige Geest afloopt omdat die door laatstgenoemde is opgezegd. Dat is sinds maart 2022 publiekelijk bekend.

Hoe het NMvW praktisch gaat realiseren dat het op 31 december 2024 bij de Congregatie de sleutel inlevert van de locatie Berg en Dal en een dag later op 1 januari 2025 een nieuwe presentatieplek opent in de regio Nijmegen valt moeilijk in te zien. Het verhuizen van de delen van het museum die eigendom van het NMvW zijn kost meer dan een dag.

Aangenomen zou moeten kunnen worden dat het NMvW een serieuze organisatie is die zegt wat het doet en doet wat het zegt. Van het NMvW mag verwacht worden dat het haar pr en communicatie op orde heeft. Richting publiek, richting museumsector, richting Raad voor Cultuur en richting Ministerie van OCW.

Indien straks blijkt dat het NMvW de programmering van het Afrika Museum in Berg en Dal niet door laat lopen tot december 2024, dan kan niet anders dan geconstateerd worden dat het NMvW aan misleiding doet. Niet op haar woord geloofd kan worden.

Het NMvW zegt dat het de locatie Berg en Dal per 2025 verlaat en dat het ‘graag‘ zijn ‘relevante tentoonstellingen en programma’s‘ in ‘deze regio‘ wil blijven presenteren. Dat heeft niet zozeer te maken met het willen bereiken van het publiek en vertegenwoordiging buiten de Randstad, maar met de jaarlijkse overheidssubsidie die het NMvW nu krijgt voor de locatie Berg en Dal en wil behouden.

In het Advies Afrika Museum 2013-2016 van de Raad voor Cultuur (het laatste voor de fusie van 2014) werd 1,59 miljoen euro toegekend aan het Afrika Museum van de Congregatie. Indexering van 10 jaar kan voor een separaat Afrika Museum in 2025 uitkomen op een jaarlijkse subsidie van ongeveer 1,9 miljoen euro. Mogelijk meer door de inflatiecorrectie van het laatste jaar.

Het ministerie van OCW is op de hand van het NMvW en wil niet in gesprek gaan met de Congregatie over een doorstart van het Afrika Museum in 2025. Dat is merkwaardig omdat de BIS-subsidie is geoormerkt voor activiteiten in de locatie Berg en Dal en niet voor het NMvW. In een persbericht van 1 maart 2022 besteedt de Congregatie ruime aandacht aan de volgens haar niet constructieve opstelling van het Ministerie van OCW:

Schermafbeelding van deel persbericht ‘Beëindiging huurcontract van de Congregatie van de Heilige Geest met het Museum voor Wereldculturen’ van de Congregatie van de Heilige Geest, 1 maart 2022.

Dat wijst op een een-tweetje tussen NMvW en hoge ambtenaren van het Ministerie van OCW, inclusief demissionair staatssecretaris Gunay Uslu die zich niet objectief opstelt. Mogelijk omdat ze door haar ambtenaren over dit dossier foutief wordt voorgelicht.

In het commentaar ‘OCW wil geen aandacht voor eigen rol bij Afrika Museum en NMvW‘ van 14 april 2022 schreef ik het volgende:

‘Dat gaat zelfs zover dat de Directie Erfgoed en Kunsten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het Afrika Museum uitsluit van een open gesprek over subsidie en meent dat het het belang van het NMvW moet dienen, terwijl het notabene claimt dat het onpartijdig is. Wat de adviserende rol van de Raad voor Cultuur dan nog kan zijn is onduidelijk. 

De komedie die het directoraat van OCW in dit dossier speelt is grotesk. Het wil de eigen rol uit de publiciteit houden. Die is sturend is en gaat verder dan het scheppen van voorwaarden voor musea uit de museumsector.‘

Schermafbeelding van deel ‘Geschiedenis Afrika Museum‘ van het NMvW. Zonder datum.

Het NMvW doet in het hoofdstuk ‘Geschiedenis Afrika Museum‘ nog op een andere plek aan bewuste misleiding als het zegt dat de Congregatie heeft aangekondigd ‘dat zij af wil van het museum en de grond‘. Het NMvW weet sinds 1 maart 2022 uit een persbericht van de Congregatie en uit informele contacten met vertegenwoordigers van de Congregatie voor deze datum dat dit onjuist is. Het klopt weliswaar dat de Congregatie eind 2019 het museum met collectie wilde verkopen, maar het is daar op teruggekomen.

Schermafbeelding van deel persbericht ‘Beëindiging huurcontract van de Congregatie van de Heilige Geest met het Museum voor Wereldculturen’ van de Congregatie van de Heilige Geest, 1 maart 2022.

Het hoofdstukje ‘Geschiedenis Afrika Museum‘ kent toevoegingen van na 1 maart 2022. Het is geen belegen stuk dat in een hoekje van het internet vergeten is, maar een stuk dat steeds wordt gewijzigd als de actualiteit daarom vraagt. Zo is het bericht over de ‘nieuwe locatie per 2025‘ na maart 2022 toegevoegd.

Als een redacteur van het NMvW de onjuistheid laat staan over de Congregatie die museum en grond zou willen verkopen, terwijl het management van het NMvW weet dat dit onjuist is, dan getuigt dat niet van transparant en fair handelen van het NMvW. Het NMvW doet in de beeldvorming alles om de Congregatie zwak af te schilderen en in de gunst te blijven bij de hoge ambtenaren van OCW die adviseren over de bestemming van de overheidssubsidie van het Afrika Museum vanaf 2025.

Marktdag in Maastricht (1945)

Charles Overstreet, Maastricht, the Netherlands, circa 1945. Collectie: Flora Public Library: Charles Overstreet Collection (Illinois Digital Archives).

Op 13 september 1944 werd Maastricht bevrijd. Deze foto van korporaal Charles Overstreet die fotograaf en radioman was bij het Headquarters Radio Unit of the 252nd Field Artillery Battalion dateert waarschijnlijk van eind december 1944 of januari 1945. Het was toen uitzonderlijk koud.

Overstreets eenheid was onderdeel van het 9de Leger dat het hoofdkwartier in Maastricht had en in februari 1945 met Operatie Grenade de aanval inzette op Duitsland door het oversteken van de Roer. Hier is zijn collectie van de opleiding, de veldtocht door Europa en de kameraadschap na de oorlog in Wisconsin te zien.

De marktdag op het Vrijthof ziet er ingetogen uit. Een slappe markt. Er zijn twee kramen. Wat aangeboden wordt is lastig te achterhalen. Zijn het aardappelen in het rechterkraam en enkele eieren in het linkerkraam? Geen vetpot, geen overvloed.

Zwarte tinten van de personen en het kraam, grijze tinten van de huizenrij op de achtergrond en witte tinten van de sneeuw op het plein, op de daken en in de lucht maken er nagenoeg een kleurenfoto in zwart-wit van.

Is druk van buiten nodig om Rotterdam te bevrijden van de schaduwmacht van Wim Pijbes en de filantropie van Van der Vorm?

Schermafbeelding opinie-artikel ‘Er zit een luchtje aan het geld van de familie Van der Vorm‘ van Eeva Liukku (Vers Beton) in NRC, 27 juli 2023.

Dit opinie-artikel in NRC houdt de aandacht vast voor de belastingontwijking door de filantropische stichtingen van de familie Van der Vorm, de schaduwmacht van Droom en Daad-directeur Wim Pijbes en de onmacht van burgermeester Ahmed Aboutaleb en het Rotterdamse gemeentebestuur.

Het is een waardevolle opinie voor het publieke debat. Het is alleen de vraag of de min of meer geheime en zich in het verborgene afspelende contacten van hoge Rotterdamse ambtenaren, bestuurders en genoemde filantropische stichtingen ermee opengebroken kunnen worden.

Liukku begint haar betoog met de constatering dat cultuurwethouder Said Kasmi (D66) zich laat sturen door Pijbes. Dat ging over het nomadische Museum Rotterdam dat naarstig op zoek is naar een passende locatie. Maar Pijbes liet zijn oog vallen op de locatie die Museum Rotterdam voor ogen had. Waarna wethouder Kasmi een stap terug deed, niet meer achter Museum Rotterdam stond en aan Pijbes de voorkeur gaf. Dat is het ultieme voorbeeld van schaduwmacht.

Het is tekenend dat in de Rotterdamse raad alleen Ruud van der Velden van de PvdD dit onderwerp belangrijk genoeg vindt om er raadsvragen over te stellen. Zonder uitstel worden de vragen van Van der Velden op 22 augustus 2023 ‘afgedaan‘. Andere politieke partijen in de Rotterdamse raad zwijgen, kijken weg of schuiven de lopende kwestie terzijde als onbelangrijk.

Schermafbeelding opinie-artikel ‘Er zit een luchtje aan het geld van de familie Van der Vorm‘ van Eeva Liukku (Vers Beton) in NRC, 27 juli 2023.

De vraag dringt zich steeds meer op of de Rotterdamse politiek in staat is zichzelf te corrigeren. Het Gergiev-festival is een voorbeeld van een ander cultureel dossier waarop achtereenvolgende Rotterdamse gemeentebesturen ondanks waarschuwingen van meerdere kanten zich gedurende vele jaren niets aantrokken van kritiek. Zelfreflectie ontbrak op dit dossier totdat door druk van buiten de Rotterdamse politiek gedwongen werd om te veranderen. De Rotterdamse politiek is niet zozeer inert, maar in zichzelf gekeerd.

Het vermoeden bestaat dat ook in de kwestie van de filantropische stichtingen van de familie Van der Vorm er druk van buiten voor nodig is om het beleid van het Rotterdamse college bij te sturen. Dat is vergelijkbaar met de maffia-achtige structuur van het CDA in Limburg die pas door druk en interventie van Binnenlandse Zaken kon worden opengebroken. De overeenkomst is dat zowel in Rotterdams (PvdA) als in Limburg (CDA) voormalige volkspartijen die aan macht hebben ingeboet krampachtig vasthouden aan de macht.

Vooral burgemeester Aboutaleb is de zwakke schakel. Hij laat het afweten om de integriteit van het openbaar bestuur te beschermen. Alsof hij niet durft op te treden. Het is de vraag waarom hij binnen de Rotterdamse politiek niet aangesproken wordt op zijn gedrag. Onder Aboutaleb is de ethiek van het Rotterdamse beleid zichtbaar verslechterd. Het lijkt alsof er geen ethische grenzen meer worden gesteld.

Martijn van der Vorm mag binnen de grenzen van de wet met zijn geld doen wat hij wil. Wim Pijbes mag in dienst van Van der Vorm met het geld van zijn werkgever doen wat hij wil. Pijbes gaat wel over de schreef mrt zijn publieke, neerbuigende uitspraken over de democratie en de Rotterdamse raad. Daarmee zaait hij onnodige verdeeldheid. Raadsel is waarom de familie Van der Vorm Wim Pijbes niet tot de orde roept, maar hem tot nu toe de hand boven het hoofd houdt. Pijbes beschadigt met zijn uitspraken de reputatie van de filantropische stichtingen van de familie Van der Vorm. Het is bijzonder dat een werknemer zoiets publiekelijk mag blijven doen.

Hoe is het mogelijk dat alleen Ruud van der Velden het gebrek aan integriteit in de Rotterdamse politiek oppikt en de rest van de raad zich laat beledigen door Pijbes en de schaduwmacht die hij vertegenwoordigt? Er is iets rot in de stad Rotterdam. Dankzij de journalistiek van Vers Beton, Volkskrant en NRC is dit onderwerp op de agenda gezet. Wat doet Rotterdam ermee?

Tennis in Suriname (1931-1950)

‘QQ-30.037.0003‘, 1931-1950. Suriname. Collectie: University of Southern California. Libraries; deelcollectie Basel Mission.

Op deze foto’s wijden missionarissen van de Zwitserse evangelische Basel Mission zich aan tennis. Op een tennisbaan in Suriname. Op de onderste foto is niet duidelijk waarom de persoon rechts op de grond zit. Dat blijkt pas uit de onderste foto. Het is een ballenjongen.

De onderste foto krijgt in de beschrijving het steekwoord ‘domestic servant m’ mee. Niet op voorhand is duidelijk wie ermee bedoeld wordt. Wie is de mannelijke huisbediende? Is dat een van de twee mannen links en de man rechts? Ze zouden van Indiase herkomst kunnen zijn.

Maar zijn het huisbedienden of kennissen? Zijn ze door de missionarissen opgetrommeld om mee te spelen? Maar voor een dubbelspel zijn toch niet meer dan vier personen nodig? Vooral de tweede man van links lijkt zich slecht op zijn gemak te vinden. Is hij de huisbediende? Wie van de zes?

Oude foto’s zijn soms een zoekplaatje.

‘QQ-30.037.0004‘, 1931-1950. Suriname. Collectie: University of Southern California. Libraries; deelcollectie Basel Mission.

Hoe cool is het advies van weerman Brad Spakowitz over het gebruik van air-conditioners?

Sinkler Heating and Cooling in Bellevue, Green Bay, Wisconsin verkoopt air-conditioners. Op de lokale zender WBay-TV2 geeft weerman Brad Spakowitz (hij zou hot stuff zijn) advies hoe men zich het beste kan wapenen tegen de hitte. Het weerbericht wordt gesponsord door Sinkler Heating and Cooling.

In Wisconsin worden volgende week temperaturen van tegen de 37 graden Celsius (upper 90s Fahrenheit) verwacht. Brad heeft advies om elektriciteit te besparen, aangezien nutsbedrijven ‘mogelijk tot het uiterste worden gedreven’. Mede door de air-conditioners die Sinkler verkoopt.

Brad geeft een gemengd advies. Air-conditioners zijn de beste bescherming tegen hitte, maar nu even niet. Ze kunnen het energienet te zwaar belasten. Met het risico dat het uitvalt. Dan heeft niemand nog iets aan een air-conditioner. Dus ze moeten volgens Brad terughoudend gebruikt worden, terwijl ze vanwege de hitte het hardste nodig zijn.

Het is onduidelijk vanuit welk belang Brad redeneert en hoe objectief zijn advies is. Dat is het nadeel van een weerbericht dat door een bedrijf wordt gesponsord dat apparaten verkoopt die verwarmen en koelen. Dat is een situatie met tegenstellingen en interne spanning. Voor de kijker het doorgeeft wordt een weerbericht het verlengde van de marketing van de sponsor.

Geef bevindelijke orthodox-protestante dominees rijkssubsidie. Ze zijn cultureel erfgoed

Deze preek van dominee A. Simons van de Hervormde gemeente Valburg-Homoet is Nederlands cultureel erfgoed.

De preken die verzameld zijn op het YouTube-kanaal Evangelie Herauten zijn bevindelijk. Dat wil zeggen dat de persoonlijke geloofservaring belangrijk is. Dat leidt tot preken waarin de dominee voorbeelden noemt uit zijn persoonlijk leven. Het doet er niet toe of dat echt is gebeurd of fictie is.

De bevindelijke orthodoxe protestanten is een sociologische groep in de samenleving die de band met het verleden probeert vast te houden. Ze zitten in de verdrukking. Vandaar het pleidooi om het te erkennen aks cultureel erfgoed. Dat zou gesubsidieerd moeten worden door de rijksoverheid.

In het commentaar ‘Omarm secularisatie. Beschouw kerken als culturele instellingen. In ruil voor subsidie kunnen ze hun politiek-maatschappelijke claim op de samenleving inruilen‘ uit 2022 schreef ik: ‘Als deze kerken voortaan door samenleving en overheid opgevat zouden worden als culturele instellingen die vergelijkbaar zijn met een dorpsraad, een fanfare, een koor of een creatieve kunstbeoefening voor amateurs, dan zou het voor kerken mogelijk moeten zijn om voor de exploitatie overheidssubsidie aan te vragen.‘

Het kan dat wat dominee Simons zegt door een meerderheid van de Nederlanders als onzin wordt gezien. Het kan zelfs dat hij een conservatieve blik op de samenleving heeft en het liefst de klok terug zou willen draaien tot voor de tijd van de Synode van Dordrecht (1618-1619). Maar dat laat onverlet dat hij in een Nederlandse traditie van eeuwen staat. Dominee Simons is levend cultureel erfgoed.

Wie van Nederlands cabaret houdt moet in dit type bevindelijke orthodox-protestante dominees het theater (h)erkennen. Religie en (klein)kunst putten uit dezelfde bron. Deze preken die uitgaan van de eigen ervaring zijn niet anders dan cabaret dat terugkeert naar een thema. Hoewel wellicht de humor ontbreekt. Het wordt door dominee Simons heerlijk dik aangezet. Hij benadert voor buitenstaanders er wellicht de persiflage mee. Maar hij is het echt zelf.

Er worden aan de hand van de Bijbel én de persoonlijke geloofservaring door dit type dominees in kerken verhalen verteld die weinig afwijken van wat Nederlanders kennen uit cabaretteksten. Dit verdient een even breed publiek. Om te lachen, te huilen, te reflecteren, te ontvangen of te verwerpen. Dit is Nederlands cultuurgoed dat het verdient om in stand te worden gehouden.

Gedachte bij foto ‘Modern art stirs row at Academy’ (1947)

Paul England, Burning Bush, 1947. Tentoongesteld op de 142nd Annual Oil Exhibition 1947 in Philadelphia, Pennsylvania. Credits: The Pennsylvania Academy of the Fine Arts’ Dorothy and Kenneth Woodcock Archives.

De geschiedenis van de PAFA (Pennsylvania Academy of the Fine Arts) maakt de titel van onderstaande foto begrijpelijk. De jaarlijkse tentoonstellingen begonnen in 1811 en kwamen in 1969 tot een einde. De kunstenaars werden door een jury beoordeeld of uitgenodigd. Vanaf 1885 werd uitsluitend Amerikaans werk geaccepteerd. Het was een verkooptentoonstelling.

De titel van de onderste foto is: ‘Modern art stirs row at Academy‘. Ofwel, het schilderij Burning Bush van Paul England, een abstract van de modernistische school, zorgt voor tumult op de 142ste Jaarlijkse Tentoonstelling van Olieverven 1947 in Philadelphia.

Geen mooie foto met een toeschouwer die kunststudente zou zijn. Het was de machtige Porter F. Cope die in 1947 al 77 was en in 1950 op 81-jarige leeftijd zou sterven die England de voet dwars probeerde te zetten. Zo suggereert de beschrijving bij de onderste foto.

De jaarlijkse tentoonstelling had een conservatief karakter: ‘the stated intention of the Academy to make its annuals representative of the art produced across the entire country, not just the east coast avant garde‘, zegt de geschiedenis.

Was het daarom dat het werk van Paul England in 1947 voor tumult zorgde? Hij was immers positief beoordeeld of uitgenodigd door de jury waarin Porter F Cope een belangrijke stem had. Kwam hij met een werk dat afweek van zijn eerdere werk en meer de kant van de avant garde uitging? Dat weten we niet. Englands werk STILL LIFE WITH PLANT uit 1957 is behoorlijk middle of the road.

‘Modern art stirs row at Academy‘, 1947. Organisatie Pennsylvania Academy of the Fine Arts (Philadelphia, Pa.).

Impressies van het Afrika Museum

Eigen foto’s, genomen op 21 juli 2023.

Gisteren 21 juli 2023 bezocht ik het Afrika Museum in Berg en Dal. Het is gelegen in een prachtige bosrijke omgeving in de buurt van Nijmegen. Vlakbij de Duitse grens. Bijschriften en tekstborden zijn tweetalig: Nederlands en Duits. Het is een toeristische streek.

Het museum heeft een binnen- en een buitententoonstelling. Die laatste is gesitueerd achter het binnenmuseum aan de rand van een parkachtig grasveld. Het park is goed onderhouden, maar de gebouwen van de buitententoonstelling minder goed.

Er liepen veel kinderen met ouders rond. Er was ook een groep padvinders die een tent had opgeslagen en door de buitententoonstelling struinde. Onder het uitroepen van verbazing wat ze verkenden. De buitententoonstelling roept aan de hand van Afrikaanse voorbeelden vragen op over familie en gemeenschap. Dat leent zich voor educatie. Voor kinderen voor wat ze zien en proberen te begrijpen, en voor volwassenen als conversatiestuk over eigen gewoonten en vanzelfsprekendheden. De vorm van de educatie toont gedateerd.

Of het komt door de Vierdaagse die in Nijmegen de laatste dag vierde op de Via Gladiola of het aantal bezoekers dat volgens informatie van een suppoost op deze dag hoogstens 50 bedroeg, maar de shop en het café van de buitententoonstelling zagen er niet uit alsof ze in gebruik waren.

Binnen waren vier presentaties te zien. Op de begane grond de vaste opstelling die een divers beeld gaf. Er was hedendaagse kunst die vermoedelijk door de (ex)-conservatoren Paul Faber (Tropenmuseum) en Wouter Welling (Afrika Museum) voor 2012 was aangekocht. Voor het ontstaan van het NMvW (Nationaal Museum van Wereldculturen) in 2014. Werk van hoog niveau.

Opvallend aan de presentatie van de objecten in de vaste opstelling op de begane grond is dat het in de bijschriften onvolledige of onduidelijke informatie geeft over maker, titel, jaartal en andere bijzonderheden. Dat kan beter.

Al met al was het een prikkelende presentatie die de vraag oproept of een museum het immense continent Afrika kan dekken. Opvallend was dat in de tentoonstelling genoemd werd dat Afrika 2000 talen kent, maar in de toelichtingen vooral werd verwezen naar Engelstalig Afrika. Vele Afrikaanse landen zijn niet vertegenwoordigd op de presentatie. Dat kan wellicht ook niet anders.

Dat alles roept de mijmering op of ‘Missiemuseum Berg en Dal‘ geen betere vlag is die de lading dekt. In een video met een compilatie van oude fragmenten werd gesteld dat het Afrika Museum van de Congregatie van de Heilige Geest vanaf de jaren 1950 een missiemuseum is. Dat geeft in presentatie, collectievorming en marketing een duidelijkere focus dan het brede Afrika. Per 1 januari 2025 is door de Congregatie de huur opgezegd aan het NMvW. De uit Afrika afkomstige broeders zijn van plan het museum weer in eigen hand te nemen.

Het valt te hopen dat NMvW en Afrika Museum van de Congregatie na 2025 gaan samenwerken wat expertise en bruiklenen betreft. Zoals gezegd, de voor 2014 verworven hedendaagse kunst die over verschillende collecties is verdeeld verdient het om (af en toe) samen gepresenteerd te worden.

Een Missiemuseum Berg en Dal zou in tijdelijke tentoonstellingen kunstobjecten uit Afrika, Azië, Zuid-Amerika en Oceanië kunnen presenteren. Ook in samenwerking met buitenlandse partners, zoals missiemusea, musea voor kerkelijke kunst (Kolumba Keulen) en etnografische musea.

In het binnenmuseum waren ook een presentatie en workshop over Afrikaanse instrumenten te zien die door Victor Gama is ingericht. Een interessante, kleine presentatie die mooi is vormgegeven.

De tijdelijke tentoonstelling ‘In Schitterend Licht‘ maakt de eigen toelichting niet waar. Het toont niet alleen werk uit de collectie van het Afrika Museum zoals het belooft, maar ook uit de collectie van het Tropenmuseum. Dat valt uit de inventarisnummers af te leiden. Deze tentoonstelling mist focus en schiet alle kanten op. Het lijkt op een haastklus die slecht is uitgevoerd.

Wie eraan hebben meegewerkt wordt niet gezegd. Dat is het geërfde gebrek van het oude Tropenmuseum waar een tentoonstelling als teamwork wordt beschouwd en conservatoren en projectmedewerkers in het colofon niet worden genoemd. Met als gevolg dat het colofon nu wordt gevuld met externe partners en leest als reclame en weinig over het eigen museum zegt.

De vierde presentatie in het binnenmuseum is de oude vaste opstelling op de eerste verdieping. Dat is het kunsthistorisch meest interessante deel van het museum. De paradox is dat deze oude vaste opstelling het meest tijdloos toont. Hier staan de kunstobjecten centraal en worden ze niet zoals in de vaste opstelling op de begane grond tot een plaatje bij een praatje.

Samenvattend, het Afrika Museum is een bezoek waard. Het is verstandig om de weersvoorspelling in de gaten te houden en voor een bezoek een droge, zonnige dag uit te zoeken. Want de buitententoonstelling met beeldenpark, architectonische gebouwtjes en de mooie omgeving is een belangrijk onderdeel van het Afrika Museum.

Binnen is in de vaste opstelling op de begane grond mooie hedendaagse kunst te zien die voor 2012 is aangeschaft. Maar een geheel wordt het niet. Op de eerste verdieping is de oude vaste opstelling te zien die onderhand hetzelfde patina van oorspronkelijkheid en authenticiteit heeft als dat andere Nederlandse Missiemuseum in Steyl. Hoe simpeler, hoe beter. Het Afrika Museum is vol potentie, maar lijkt op dit moment in halfslaap. Het moet wakker gekust worden.

Tragische held: Eddie Cochran

Dit stukje verscheen eerder op George Knight Kort op 19 oktober 2011.

Eddie Cochran is de pure Elvis. Zonder Colonel Parker, ofwel Dries van Kuijk. In Engeland komt de rockabilly pionier tijdens een tournee met Gene Vincent om het leven. In april 1960. Slechts 21 jaar oud. In de Town Hall Party van Tex Ritter speelt Cochran op 7 februari 1959 met zijn vaste begeleidingsgroep van Dick D’Agostin en de Swingers. Dick ramt op de piano in C’mon Everybody. Huiswerk af en ouders weg, tijd voor feest:

Well c’mon everybody and let’s get together tonight
I got some money in my jeans
And I’m really gonna spend it right
Well, I been doin’ my homework all week long
Now the house is empty and my folks are gone
Ooh, c’mon everybody 

De echo van Eddie’s gitaar klinkt na zijn dood door. Voor velen een eerste kennismaking met zijn nalatenschap. Zoals in 1970 bij The Who in hun Summertime Blues. Net als C’mon Everybody schrijft Eddie Cochran dat nummer met Jerry Capehart. Dick D’Agostin speelt onder de lach van Eddie de autoriteit. De doorbraak van de jeugdcultuur maakt hij niet mee:

Well my mom and pop told me,
“Son you gotta make some money,
If you want to use the car to go ridin’ next Sunday”
Well I didn’t go to work, told the boss I was sick
“Well you can’t use the car ‘cause you didn’t work a lick”

Partijen sorteren voor. Peilingen voor verkiezingen ogen virtueel en kennen veel onzekerheden

Schermafbeelding over zetelaantal met en zonder deelname partij Omtzigt aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer van 22 november 2023. Bron: I&O Research.

Wat gaat het worden op 22 november 2023 wanneer de stembussen open zijn om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen? Het is nauwelijks te voorspellen. Volgens een peiling van I&O Research zijn er op dit moment drie partijen die kans maken om de grootste te worden: VVD, BBB en de combinatie GL/PvdA. Maar ook dat is onzeker volgens de peiling zelf.

Het zijn niet alleen dagkoersen, maar ook is onduidelijk of zich nog nieuwe partijen aandienen. De verkiezingen zijn pas over vier maanden. In die tijd kan er nog van alles gebeuren. In Oekraïne, in het stikstofdossier, in het asiel- en immigratiebeleid en in het gedoe met de poppetjes.

BBB is in de peilingen aan het wegzakken, VVD probeert zich te stabiliseren, maar moet het doen zonder Mark Rutte als lijsttrekker, en GL/PvdA is een nieuwe combinatie met een nieuwe lijsttrekker.

PvdD en VOLT zijn in opmars. CDA en D66 zakken weg. Radicaal-rechts (PVV, FvD, JA21) verliest. Maar de campagne moet nog beginnen. Wat zit er nog in de hoge hoeden van de politieke partijen aan trucs? En geld om de trucs uit te voeren?

Vandaag verklaarde Frans Timmermans zich bereid om lijsttrekker te worden van de nieuwe combinatie GL/PvdA. Hij heeft zich eerder bewezen als stemmenkanon voor de PvdA bij de Europese verkiezingen van 2019. Het is onduidelijk of hij progressieve kiezers in dezelfde mate aanspreekt als traditionele sociaal-democraten. Zijn Green Deal in de EU zal hem naar verwachting voldoende salonfähig maken voor een groot deel van de achterban van GroenLinks.

Voor de duidelijkheid, links heeft in de Nederlandse Tweede Kamer nog nooit een meerderheid behaald. Bij de fragmentering van het electoraat met zo’n 20 partijen die dingen naar de gunst van de kiezer is het behalen van een meerderheid er voor elke partij lastiger op geworden.

Stemmen worden verdeeld over radicaal-rechts, centrum-rechts, centrum, centrum-links en radicaal-links. De combinatie GL/PvdA kan hopen op een coalitie met centrum-rechts (VVD) en centrum (D66, VOLT). Zeg maar: Paars III.

De joker is de voormalige CDA’er Pieter Omtzigt die (nog) geen partij heeft. Als hij besluit mee te doen, dan haalt hij volgens een peiling van I&O Research het onwaarschijnlijk hoge aantal van 46 zetels. Hij snoept zetels weg aan de flanken (BBB, PVV, JA21, SP), maar ook in het centrum (VVD, D66, VOLT, GL/PvdA). Dat lijkt vooral een virtuele exercitie. Het oprichten van een nieuwe partij en het selecteren van zo’n 60 kandidaten voor de Tweede Kamer (1/3 meer dan verwacht wordt) is een loodzware opgave.

Vier maanden voor de vervroegde verkiezingen weten we nog weinig. Peilingen zijn dagkoersen die de waan van de dag weergeven. De onzekerheid doet denken aan de aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen van 2002 toen Paars (PvdA, VVD, D66) dacht aan te koersen op een overwinning, totdat Pim Fortuyn zich minder dan drie maanden voor de verkiezingen met zijn LPF aandiende. De LPF haalde zonder de tussentijds vermoorde Fortuyn in één klap 26 zetels.

Is het zo’n 20 jaar later tijd voor het opschudden van oude zekerheden? Zeg maar een paradigmaverschuiving. Zelfs dat weten we niet. Het is te vroeg om iets te weten. Zelfs de kant die de kiezersgunst opgaat weten we niet. Er zijn nog te veel onbekenden om de som te maken. Of de puzzel te leggen. De peilingen zijn meer dan anders wat ze zijn: denkbeeldig, onwerkelijk.