Iran en Hamas verenigen zich in Gaza tegen Israël

Men kan op allerlei manieren naar het conflict tussen Hamas en Israël in het Midden-Oosten kijken. Het is niet te veel gezegd om het een complex probleem te noemen. Door de dominante rol van religieuze aspecten tussen en binnen godsdiensten wordt de ratio door de emotie verdrongen. Historische claims, uitsluiting van anderen en het beroep op de superioriteit van het eigen geloof maken het tot een doolhof zonder uitgang. Er zijn wel uitzonderingen die dit religieuze denken verwerpen, maar zij hebben weinig invloed.

Voor de hand ligt om het te hebben over de mensenrechten omdat oorlogshandelingen tot schrijnende taferelen leiden met vele doden tot gevolg. Vooral onder de Palestijnse bevolking van de Gazastrook. Die bevolking zit klem tussen de eigen machthebbers, het soennitische bewind van Hamas en het vijandige Israëlische leger. De inwoners worden dus op twee manieren gegijzeld.

Eigenlijk drie als men in beschouwing neemt dat de internationale gemeenschap inclusief de Arabische wereld de interesse in het conflict heeft verloren. Niemand neemt het op voor de Palestijnse bevolking. Dit komt mede omdat het belang van de olie in de regio is afgeschaald en andere conflicten zoals die met de Russische Federatie en China belangrijker worden gevonden en in de plaats zijn gekomen van dit al decennia zeurende conflict. Het is geen wereldconflict meer, maar een regionaal conflict. Israël maakt er gebruik van door banden aan te knopen met vroegere soennitische sympathisanten van de Palestijnse Autoriteit.

De bevolking van Israël wordt ook op twee manieren gegijzeld. Namelijk door de regering Netanyahu met een premier die alles uit de kast haalt omdat hij vecht voor zijn politieke voortbestaan om uit de handen van justitie te blijven en de dreiging van Hamas in de Gazastrook en het pro-Iraanse Hezbollah in Libanon die als doelstelling hebben om Israël van de kaart te vegen. Zo staat in de preambule van het Handvest van Hamas (1988): ‘Israël zal bestaan en voortbestaan totdat de islam het elimineert zoals het voordien anderen heeft geëlimineerd’. Dat liegt er niet om en biedt westerse landen de politieke ruimte om Israël de ruimte te geven om zich te verdedigen tegen Hamas dat internationaal als een terroristische organisatie wordt beschouwd . Het lijden van de Palestijnse bevolking is de rem op die vrijbrief, niet het opereren van Hamas.

Men kan ook geopolitiek naar dit conflict kijken. In januari 2020 werd de Iraanse generaal van de Quds Brigade Qassem Soleimani gedood in Bagdad in een Amerikaanse luchtaanval. De Quds Brigade is vergelijkbaar met speciale troepen van andere landen die geheime en buitenlandse operaties uitvoeren. Soleimani maakte gebruik van de achterstelling van de sjiieten in Libanon, Irak en Afghanistan en smeedde een sjiitische coalitie die liep van Libanon tot Afghanistan. Daarnaast steunde Iran het sjiitische regime van Assad in Syrië dat zonder Iraanse militaire steun onder de voet zou zijn gelopen. Feitelijk heeft Iran via sjiitische milities ook in Irak de macht gegrepen en onderdrukt de soennitische minderheid. Tot en met oorlogsmisdaden aan toe en het onrechtmatig annexeren van bezit zoals gebeurde in Jurf al-Sakhr dat nog steeds bezet wordt gehouden door sjiitische pro-Iraanse milities.

De vijand van mijn vijand is mijn vriend, daar komt de samenwerking van het soennitische Hamas en het sjiitische Iran op neer. In Irak, Libanon en Syrië staan ze tegenover elkaar, zeker waar het de gewone bevolking betreft, maar als het om de grote vijand Israël gaat, dan lopen de geopolitieke belangen gelijk op. Dus helpt de Iraanse Quds Brigade die nu wordt geleid door generaal Esmail Qaani Hamas met drones om vanuit de Gazastrook Israël te bestoken. Met als gevolg dat de expansie van Iran doorgaat en het Iraanse front is opgeschoven tot in de Gazastrook. Daarom is de strijd zo fel.

Zonder legers zou er geen oorlog bestaan, maar tot de tanden gewapende legers hebben hun eigen dynamiek en machtsvorming die onvermijdelijk tot oorlog leidt. De oorzaak om dat te rechtvaardigen of te verwerpen kan van alles zijn en is ondergeschikt aan het oorlogsdoel. Die constatering wordt door buitenstaanders gemaakt die zien dat dit conflict een krachtenspel is van een op hol geslagen draaimolen waar van buitenaf de stekker niet uitgetrokken kan worden. En zolang van binnenuit de behoefte niet bestaat om dit te beëindigen en naar vrede te streven zal de mallemolen blijven draaien. Met de bevolkingen als slachtoffer.

Speculaties over Iran gaan op de loop met een correspondent en een expert die zich verliezen in de berichtgeving van de NOS

Op de FB-pagina bij het bericht van de NOS ‘Iraanse raketten op VS-bases: ‘Het zou goed kunnen dat het nu klaar is’’ (8 januari; 09.12 uur) plaatste ik vandaag enkele reacties die ik hieronder samenvat. Inmiddels heeft de NOS op FB het bericht gewijzigd in een verhaal met updates over de laatste ontwikkelingen. Waarbij het duidelijk is dat het nog helemaal niet klaar is. Zodat ook de uitspraken van de correspondent en de expert door de ontwikkelingen zijn achterhaald. Maar ze waren overigens al achterhaald zonder die ontwikkelingen. Mijn reactie:

De correspondent en de expert missen de essentie van de Iraanse aanval. Waarbij de expert abusievelijk zegt dat de Iraanse raketten niet nauwkeurig zouden zijn. Het omgekeerde is waar. Het gaat er mij om of de analyse van zowel de NOS-correspondent VS (Arjen van der Horst) als de expert van het Haags Centrum voor Strategische Studies Peter Wijninga klopt. Naar mijn idee slaat vooral de laatste de plank behoorlijk mis.

De meest waarschijnlijke optie ligt voor de hand. Namelijk dat de Iraniërs van de ene kant twee Amerikaanse bases in Irak bestookten, maar bewust de essentiële en kwetsbare delen ervan buiten schot lieten. Zodat ze drie signalen tegelijk afgeven. Tegen hun bevolking dat ze met militaire middel hebben geantwoord op de dood van generaal Suleimani, en tegen de VS dat het geen escalatie wil. En eveneens tot wat ze militair in staat zijn.

Overigens lijkt dit nog niet de vergelding voor Suleimani. Dat moet eerder gezocht worden in het uitschakelen van een hoge Amerikaanse militair of politicus. Maar Iran heeft nu geen haast meer en kan dat de komende maanden realiseren. Waarbij het zo slim zal zijn om de sporen uit te wissen en de moord via een proxy (Bv. Hezbollah) uit te laten voeren.

Het Iraanse leiderschap heeft recent gezegd dat het (Amerikaanse) militairen en geen (Amerikaanse) burgers zal treffen bij een vergelding. Ook omdat generaal Suleimani een militair was.

Dit gaat niet in het minst om beeldvorming en de publieke opinie. De oorlog met andere middelen. Iran is schrander genoeg om de lijn met de EU niet helemaal door te knippen door een onbezonnen daad tegen een burgerdoel. Dat beseft het Iraanse leiderschap drommels goed en dat beseffen de Amerikaanse leiders op president Trump na. Dus reken maar op een Iraanse aanval op een militair doel of op een hooggeplaatste Amerikaanse politicus of militair.

Alle geruchten die nu de publiciteit overspoelen en op iets anders wijzen kunnen opgevat worden als desinformatie en misleiding. Van zowel Iran als de tegenstanders van Iran.

Het Kremlin lijkt de regisseur die Iran en Trump samenbrengt. Of niet frontaal op elkaar laat botsen. Er blijft in deze hele kwestie maar een raadsel, namelijk waarom gaf het Kremlin toestemming aan Trump om de Russische bondgenoot Suleimani te doden? Vond het Kremlin dat de Iraanse macht ingeperkt moest worden en liet het het vuile werk opknappen door de VS?

Foto: Schermafbeelding van artikel ‘Iraanse raketten op VS-bases: ‘Het zou goed kunnen dat het nu klaar is’ van de redactie Buitenland van de NOS, 8 januari; 09.12 uur.

Trumps besluit om Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken krijgt veel kritiek. Amerika’s vijanden zien het goedkeurend aan

President Trump heeft besloten om de 2000 personen sterke Amerikaanse troepenmacht binnen 30 dagen terug te trekken uit Syrië. Volgens Trump is IS verslagen en kunnen daarom de Amerikaanse commando’s Syrië verlaten. Op deze beslissing komt van vele kanten kritiek. Het ministerie van Defensie en Buitenlandse Zaken, en de hoogste militairen zijn niet geconsulteerd door Trump en werden onaangenaam verrast door dit besluit. Vooral omdat IS weliswaar verslagen is, maar nog niet geëlimineerd, zoals ook Danny Yatom het voormalige hoofd van de Israëlische Mossad zegt. Assad, Putin, Erdogan en de Iraanse ayatollahs profiteren.

Het is een raadsel met wie Trump dit besproken heeft. Hij levert Syrië over aan de Russische Federatie en zijn vijand Iran. Hoe bizar is het om het uitschakelen van de ene vijand (IS) over te laten aan de andere vijand (Iran)? Het besluit beschadigt het vertrouwen in de VS. Bij de Koerdische bondgenoten die samen met de Amerikaanse troepen vechten in Noord-Syrië, bij de Franse en Britse strijdkrachten ter plekke en bij Israël dat ziet dat aartsvijand Iran vrij op kan rukken in Syrië door het vacuüm dat Amerikanen zullen achterlaten.

Er is maar één plausibele verklaring voor Trumps besluit, namelijk het zoeken van een afleiding voor zijn binnenlandse problemen en het creëeren van chaos. De vraag die dit besluit afroept is wat er nog meer voor nodig is om Trump af te zetten omdat hij een immens gevaar vormt voor de nationale veiligheid van zijn land. Mogelijk kan het door druk van de Senaat nog worden afgezwakt. Die keurt dit in overgrote meerderheid af.

Aanmerking bij artikel ‘Syrië heeft geen bommen nodig, maar vrede!’ van Belgische vredesbeweging

Bovengenoemd artikelSyrië heeft geen bommen nodig, maar vrede!’ op Vrede.be trok mijn aandacht. Ik vond het warrig en onevenwichtig. In een reactie die ik op de FB-post van Vrede.be plaatste leg ik uit waarom ik dat vind. Er valt ook nog op een andere manier naar het artikel te kijken. Voor de overzichtelijkheid heb ik dat buiten genoemde reactie gelaten. In de gevestigde media krijgen radicaal-rechtse media veel aandacht. Terecht. Maar een gevolg daarvan is wel dat radicaal-linkse media wat onder de radar blijven en onderbelicht blijven. In feite is echter wat Vrede.be zegt niet anders dan wat wordt gezegd op rechts-nationalistische of rechts-populistische (sociale) media. In het publieke debat verdienen beide kanten van de medaille dezelfde mate van aandacht, kritiek en weerlegging van hun standpunten en zelfs weergave van de feiten. Mijn reactie:

Uiteraard heeft Syrië geen bommen, maar vrede nodig. Weinigen zullen het met dat standpunt oneens zijn. Het gaat er alleen om hoe die vrede afgedwongen kan worden. Ofwel, hoe kan de vrede de strijdende partijen opgelegd worden? Daar heeft vooralsnog niemand een afdoend antwoord op. Goede bedoelingen en verantwoording zijn onvoldoende om in Syrië iets te veranderen.

Syrië is een speel- en proeftuin van landen die er hun wapensystemen testen en hun geopolitieke doelen trachten te bereiken. Zo dient Syrië als middel voor de vluchtelingenstroom naar EU. Die stroom zaait verdeeldheid tussen EU-lidstaten. Dat verzwakt de EU en versterkt de belangen van staten die de EU willen verzwakken. Zo kan als politiek middel de kraan met vluchtelingen uit Syrië naar Europa gereguleerd worden. Degenen die de kraan bedienen hebben er belang bij dat de oorlog voortduurt.

Het vacuüm van de VS dat is ontstaan door het halfslachtige isolationisme van president Trump wordt opgevuld door de Russische Federatie. De VS is voor olie tegenwoordig zelfvoorzienend door de schalie-revolutie en heeft het Midden-Oosten niet meer nodig zoals vroeger. Dat heeft ook voor deze regio gevolgen. Het vroegere eigenbelang van de VS is omgeslagen in onverschilligheid. Vele landen zijn betrokken, Westerse landen en niet-Westerse landen, Arabische en niet-Arabische landen.

Het artikel is onnodig versluierend. Directe aanleiding ervoor is de aanval met kruisraketten op 14 april door de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk op chemische installaties en opslagplaatsen van het Syrische leger. Het standpunt dat het een militaire operatie betreft is twijfelachtig. Door de relatieve kleinschaligheid en het uitblijven van een operationeel vervolg lijkt het eerder omschreven te kunnen worden als een politieke operatie met militaire middelen. De randvoorwaarde om geen menselijke slachtoffers te maken duidt erop dat het publicitaire karakter ervan voorop stond. De operatie was vooral symboolpolitiek, ofwel het tonen van spierballen in de publieke opinie. Daarvoor hadden de leiders van de drie westerse landen elk hun uiteenlopende redenen.

Het artikel wordt er verwarrend op als het verwijst naar een link van Airwars.org over het aantal slachtoffers van de Syrische oorlog, zonder het land te noemen dat volgens de grafiek ‘Coalition v Russia: Alleged civilian casualty events’ in 2018 de meeste slachtoffers heeft gemaakt: de Russische Federatie. Dat is op z.n minst onvolledig. Het artikel blijft het echter koppelen aan de actie van de drie westerse landen van 14 april die juist geen slachtoffers maakte. Het is onevenwichtig om een half verhaal met expliciete daders te noemen, maar het andere halve verhaal met andere daders ongenoemd te laten. Dan gaat journalistiek die zich onpartijdig opstelt over in het bewust sturen en misleiden van de beeldvorming.

Ja, de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn niet echt begaan met het lot van de Syrische bevolking. Maar ja, dat geldt in dezelfde mate voor de Russische Federatie, Iran en een sjiitische beweging als Hezbollah. En zelfs voor het Syrische regeringsleger. Als een vredesbeweging pretendeert om een politieke en diplomatieke oplossing na te streven maakt het zich ongeloofwaardig door een onvolledige analyse te geven, een deel van de daders niet met naam te noemen en de slachtoffers verkeerd toe te wijzen.

Wat ontbreekt aan het artikel is evenwichtigheid. Als het Vrede.be echt om het bereiken van vrede in Syrië te doen is en niet om het vereffenen van een eigen politieke agenda, dan moet het niet schromen om het eigen vooroordeel ondergeschikt te maken aan een open blik op Syrië. Nu lijkt het er sterk op dat Vrede.be hetzelfde doet als wat de drie westerse landen op 14 april in Syrië deden: het gebruikt Syrië als middel voor het bereiken van een eigen politiek doel. Als het Vrede.be oprecht om het bereiken van vrede in Syrië te doen is, dan kan het partijpolitieke spelletjes beter achter zich laten.

Foto 1: Schermafbeelding van artikelSyrië heeft geen bommen nodig, maar vrede!’ op Vrede.be, 16 april 2018.

Foto 2: Grafiek ‘Coalition v Russia: Alleged civilian casualty events’ op Airwars.org.

Protesten in Iran tegen de islamitische dictatuur. Hoe groot en doorslaggevend kunnen ze worden?

Iran is een klerikaal fascistische republiek. Iran of het traditionele Perzië is geen semitisch, maar een arisch land. Zonder dat daar een waardeoordeel aan toegekend moet worden staat het niet in de Arabische traditie. Dat wakkert ideologisch protesten aan tegen de machthebbers die hun legitimiteit ontlenen aan islam en de God van Iran. Protesten die begonnen als economisch protest zijn veranderd in protesten tegen de Iraanse betrokkenheid in Syrië, Libanon en Jemen. Over liever gezegd tegen de besteding van het overheidsgeld dat dat kost, aldus een bericht op Axios. Als de islam door velen als een geïmporteerde, vreemde en opgelegde traditie wordt beschouwd, dan kan dat de verdrijving van de islamitische dictatuur een extra steun in de rug geven. Hoe het verder gaat valt niet te voorspellen. Het is logisch om te veronderstellen dat de islamitische dictatuur alle middelen zal inzetten om aan de macht te blijven. In een land met 80 miljoen inwoners kan dat tot veel bloedvergieten leiden. Nu is het nog beperkt tot zo’n 20 doden, aldus een bericht in de Washington Post met de onheilspellende titel ‘Iran protesteert en het aantal doden neemt toe terwijl de spanning stijgt’.

Foto: Tweet van BBC Persian: ‘Deze foto naar ons verstuurd vanuit een contactpersoon in Teheran. Hij schreef: de veiligheidstroepen tussen plein van de revolutie op Vali ASR kruising.’, 2 januari 2018.

Syrische oorlog: Allah Akbar, projectiel, Allah Akbar, projectiel, Allah Akbar

Kan oorlog komisch zijn? Ja, hoewel tragikomisch dan. De bijsmaak van dood, leed en verspilling maakt het bitter. Oorlog is alleen voor wapenfabrikanten echt een lolletje. Het gaat in dit filmpje niet om de beelden, maar om de tekst: ‘Allah Akbar’. Uitgesproken als een bezwering door leden van het Vrije Syrische Leger dat regeringstroepen op de heuvel beschiet. Allah Akbar, projectiel, Allah Akbar, projectiel, Allah AkbarDeze afwisseling is de logica van de Syrische oorlog. Zoals vaak in oorlogen. Met God fortuinlijk aan onze zijde.

Alan Grayson: Militair-industrieel complex profiteert van Amerikaanse aanval in Syrië

398px-Alan_Grayson_high_res

De Democratische afgevaardigde uit Florida Alan Grayson steunt een militaire aanval op Syrië niet. Zelfs niet als de Syrische regering chemische wapens gebruikte in Ghouta. Grayson ziet een kloof tussen de bevolking die geen behoefte heeft om de politieman-van-de-wereld te spelen en het establishment dat dat wel wil. Een recente ABC-poll ondersteunt zijn claim. Zo’n zestig procent van de Amerikanen is tegen ingrijpen in Syrië.

Feitelijk wil niemand ten oorlog trekken. Echter op een categorie na. Alan Grayson memoreert dat een bepaald element van de samenleving profiteert van ingrijpen in het Midden-Oosten. Namelijk de producenten van wapens: ‘Nobody wants this except the military-industrial complex.’ President Eisenhower muntte deze term en waarschuwde er in 1961 in z’n afscheidsspeech voor. Hij had een vooruitziende blik die meer dan 50 jaar later nog steeds akelig relevant is. En gedeeld wordt door liberals en libertariansThe Perpetual War bestaat dankzij de hechte vermenging van overheid en bedrijfsleven. Straks opnieuw in het theater: Syria, The War.

Foto: Alan Grayson, 2009.

Obama meent dat Syrië geen Irak of Afghanistan wordt. Sure?

Hoe kan president Obama zo dom zijn? Het gaat er nog niet eens om dat-ie meent buiten de VN om in Syrië ten oorlog te mogen trekken. Nu allerlei landen afhaken. Noam Chomsky noemt dat een oorlogsmisdaad. Van Nobelprijswinnaar van de Vrede en politieman-van-de-wereld tot oorlogsmisdadiger zijn flinke stappen. Het gaat erom dat president Obama Amerikaans ingrijpen in de Syrië voorstelt als een eenzijdige actie die proportioneel, begrensd en zonder inzet van grondtroepen is. Dat zijn land volledig in de hand kan hebben.

‘Het is niet Irak of Afghanistan’, zegt Obama. Maar-ie vergeet dat Irak of Afghanistan door de VS vooraf ook niet werd ingeschat als Irak of Afghanistan. In die zin is er vooraf nooit een Irak of Afghanistan. Of Vietnam dat pas achteraf Vietnam bleek. Iran en Hezbollah steunen het Syrische regime van Assad en zullen bij een aanval op hun manier antwoorden. Asymmetrisch, vanuit hun middelen en mogelijkheden. Niet onder het vuur van Amerikaanse kruisraketten en vliegtuigen op het slagveld. Maar elders. Niet zoals Obama het nu voorstelt. Wat wordt dan z’n uitleg? Er is een laffe daad gepleegd in een Westerse hoofdstad, Qatar, Turkije of Saoedi-Arabië. Dan echoën zijn woorden lang na dat de inzet proportioneel en begrensd was. He did it his way. 

Naar Damascus: geknoei, bederf en manipulatie van media

mideast-syria_acos

In 2006 werkte ik zijdelings mee aan het ontrafelen van Qanagate op een Engelse site. Eurokritisch van snit, maar daar ging het me niet om. Hier staat het eindverslag onder de titel ‘The Corruption of the Media‘. Het draaide om een Israëlische luchtaanval op 30 juli 2006 op het Libanese dorp Qana. Er waren vele slachtoffers. Wat daarna gebeurde interesseerde me omdat het over schijn en wezen ging. Konden media de waarheid achterhalen in een reeks van gebeurtenissen vol onduidelijkheden? Westerse persbureau’s voelden de druk om verslag te doen, maar wisten dat ze gemanipuleerd werden. Zowel door het Israëlische leger als Hezbollah. De reconstructie maakte duidelijk dat lijken verplaatst of zelfs toegevoegd waren om het leed te benadrukken.

SYRIA-CRISIS/

Nu is er in de gasaanval met chemische wapens in de conservatief-soennitische voorstad Ghouta van de Syrische hoofdstad Damascus die onder controle van de ‘rebellen‘ staat en omsingeld is door het Syrische leger. Beelden van rijen kinderlijken gaan de wereld over. Maar wie heeft ze daar neergelegd en hoe weten we dat de media die ons deze beelden voorzetten niet gemanipuleerd worden? Welke waarheid vertellen de beelden? Welke marge kan journalistiek tolereren zonder het verslag kapot te maken met slagen om de arm?

Dat velen waaronder kinderen slachtoffer zijn van een gifgasaanval van vermoedelijk het Syrische leger leidt geen twijfel. Dit is een schending van het humanitair oorlogsrecht die veroordeeld moet worden. Het had niet mogen gebeuren. Maar we moeten beseffen dat de beelden wapens zijn in een strijd. Ze kunnen dienen om de VS of Europa tot inmenging te dwingen. Of in andere gevallen weer afstand te laten nemen. De media worden onderdeel van de strijd en moeten daarmee uit de voeten. Nieuwsconsumenten hoeven echter hun eigen oordeel niet op te schorten in het besef dat er met beelden even gemeen gestreden wordt als op het slagveld.

SYRIA-CONFLICT

Foto 1: Kinderlijken op een rij in Ghouta, Damascus. 21 augustus 2013.

Foto 2: Kinderlijken die gedood zouden zijn bij de gifgasaanval in Ghouta, Damascus. 21 augustus 2013. Credits: Reuters/ Mohammed Abdullah.

Foto 3: Omwikkkelde kinderlijken op een rij in de voorstad Ghouta in Damascus vrijgegeven door Shaam News Network. 21 augustus 2013. Credits: AFP/ Daya Al-Deen.

Al Jazeera doet moeite om neutraal te zijn. Lukt dat een beetje?

De titel op YouTube verklaart het ware karakter van Al Jazeera English: ‘Lebanon – Rockets Slam Shiite Areas After Nasrallah Terror Gangs Help Dictator Assad 5-26-13‘. Da’s de schijnobjectiviteit in een sektarisch conflict, praten over de terroristische bendes van de shiietische Hezbollah-leider Nasrallah. Journaliste Rula Amin met haar voeten in het Libanese stof probeert objectiviteit uit te stralen, maar de eindredactie in Qatar denkt anders. Is Al Jazeera een onafhankelijk nieuwsmedium zoals Wikipedia beweert? Ja, maar objectief is anders. Dit komt op een kwetsbaar moment voor Al Jazeera English, het staat op het punt de Noord-Amerikaanse markt te betreden. Om geloofwaardig te zijn is minimaal de schijn van objectiviteit nodig.

Dat streven zorgt voor spanningen binnen Al Jazeera, zoals Glenn Greenwald in een column aangeeft. Een commentaar van Joseph Massad dat critici als anti-semitisch beschouwden werd zonder uitleg verwijderd. Gevraagd om commentaar bleef Al Jazeera stil. Als het Midden-Oosten al een conflict met vele belangen is die kriskras door elkaar heenlopen, dan is een Qatarese nieuwszender die verslag doet over het Midden-Oosten en de Amerikaanse markt wil veroveren dat in het kwadraat. Zo complex dat het zichzelf niet meer begrijpt.

gg

Foto: Schermafbeelding van Tweet Glenn Greenwald.