Pseudo-journalistiek van Tamara Wernli over de pseudo-provocatie van Aktionskunst

Aktionskunst of performance kunst. De Zwitserse Tamara Wernli besteedt aandacht aan de Deense kunstenaar Uwe Max Jensen, Milo Moiré en het Zentrum für Politische Schönheit. Ze maakt deze stroming in de hedendaagse kunst in haar commentaar onschadelijk en belachelijk en noemt het een pseudo-provocatie. Aktionskunst van nu zou oppervlakkig zijn en geen gewicht meer in de schaal zeggen. Maar als het allemaal onschadelijk is en niets voorstelt, waarom is dan de penis van Jensen geblurd? Hoe de spijker door zijn voorhuid wordt geslagen is niet te zien. Aktionskunst is op sociale media kunst met een zwarte balk of een geblurd beeld. Niet het tonen van geweld of het onrecht, maar het menselijk lichaam is het taboe.

Wernli meent dat er een principieel verschil bestaat tussen de performance kunstenaars uit de jaren ’70 of ’80 (vdve), zoals Josef Beuys en Marina Abramovic en die van nu, zoals Jensen en Moiré. Maar het valt te bezien of Beuys en Abramovic in hun eigen tijd niet precies hetzelfde verwijt kregen als Jensen en Moiré nu. Het is ook al te makkelijk om iconen van toen te vergelijken met minder belangrijke kunstenaars van nu.  Ja, wellicht zijn Jensen en Moiré pseudo-provo’s, maar rechtvaardigt dat een standpunt dat de Aktionskunst van nu afbrandt?

Dat het betoog van Wernli rammelt en selectief is, en niet meer dan een gezellig life style praatje is valt te zien aan het ontbreken in haar verhaal van de nog immer actieve 79-jarige Oostenrijkse aktionist Hermann Nitsch. Hij verbindt de jaren ’70 en het nu. Hij paste blijkbaar niet in het verhaal. Ook de onlangs naar Frankrijk uitgeweken Russische performance kunstenaar Petr Pavlensky die zich eerder aan zijn penis vastspijkerde aan het Rode Plein en juist het verwijt krijgt dat hij te radicaal is en tegen letterlijk alles en iedereen protesteert is het tegendeel van pseudo-provocatie. De grootste provocatie is het flutterige blog van Tamara Wernli. Zij pretendeert met haar pseudo-journalistiek iets zinvols toe te kunnen voegen aan dit onderwerp. Niet dus.

Hermann Nitsch in Palermo. Over dierenrechten én godslastering?

Aldus een bericht in The Local.at over de op 10 juli geopende tentoonstelling ‘Das Orgien Mysterien Theater’ in de ruime voor hedendaagse kunst ZAC (Zona Arti Contemporanee) van de Weense Actionist Hermann Nitsch in het Italiaanse Palermo. Een controverse die vanwege het vermoeden van ontbrekend respect voor dode dieren in z’n installaties resulteerde in de petitie ‘Schrap de tentoonstelling van Hermann Nitsch, waarvan de opening is gepland op 10 juli 2015 bij ZAC in Palermo’ op Change.org van Antonio Leto. De petitie verwijst naar de Universele Verklaring van de Rechten van de Dieren van de UNESCO uit 1978. Opkomen door mensen voor dierenrechten is een begrijpelijke en lofwaardige opstelling. Dieren hebben immers geen stem. 

Maar waarom dierenactivisten een verband leggen tussen dierenrechten en godslastering en het oproepen van geweld is de vraag. Nitsch speelt met de rituelen van de katholieke kerk die hij in zijn kunst integreert en dat is van een andere orde dan het vermeend respectloos omgaan met dieren. Het valt als religiekritiek op te vatten wat een normaal politiek standpunt is. Dierenactivisten zouden zich dienen te beperken tot waar het om gaat: dierenrechten. Hermann Nitsch is niet de enige die kritiek krijgt. Ook Jan Fabre en Damien Hirst werden de laatste jaren op de korrel genomen. Dat is goed, maar maak het niet breder dan het is. Dan wordt de kritiek onzuiver en ongeloofwaardig. Met de politisering van hun rechten hebben dieren niks te winnen.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Dead animal art show causes outrage’ op TheLocal.

Foto 2: Schermafbeelding van petitie ‘Cancellate la mostra di Hermann Nitsch la cui apertura è prevista il 10 Luglio 2015 presso ZAC a Palermo’ op Change.org.

Hermann Nitsch in Bratislava. Godsspraak over radicale kunst

De 76-jarige Oostenrijkse ‘Aktionist’ Hermann Nitsch is een radicalist waarvoor een journalist op de knieën ging tijdens de finissage op 22 maart 2015 jongstleden. In het Danubiana Meulensteen Art Museum in het Slowaakse Bratislava. Alsof God wordt geïnterviewd. Is het de tijd die mild maakt dat Nitsch lijkt te groeien in zijn rol als een verdwaalde afgezant van een verloren gegane keizerlijke en koninklijke dubbelmonarchie? In een Centraal-Europese traditie van tegelijk burgerlijkheid en anti-burgerlijkheid. De dood zit Hermann Nitsch op de hielen en maakt de overblijvende woorden dubbel zoveel waard. Zo lijkt het. Zoals overlevenden respect verdienen omdat ze iets zijn vergeten, namelijk sterven. Nitsch komt los van zijn kunst en verdwijnt erin. Zijn imposante Gestalt verdringt de achtergrond van z’n kunst en leven. Nitsch vangt onze aandacht en is bijgezet.

Pussy Riot protest van Petr Pavlensky: tussen twee kathedralen

Vladimir Putin is bang vergiftigd te worden, hij laat het voedsel van elke maaltijd voorproeven. Putin speelt op safe. Kunstenaar Petr Pavlensky komt niet langer in aanmerking voor de functie, want hij heeft zijn mond dichtgenaaid met draad. Hij stelde zich op voor de Peterburgse Kazan Kathedraal. In protest tegen de behandeling van de meiden van de punkgroep Pussy Riot die door de autoriteiten in detentie worden gehouden vanwege een protest in februari 2012 tegen Putin in de Christus Verlosserkathedraal te Moskou. Ze riskeren 7 jaar cel. Putin perkt de vrijheden in en probeert demonstranten tegen zijn bewind te intimideren.

Volgens ARTINFO maakte het bord dat Pavlensky bij zich droeg het meeste indruk op de omstanders: ‘De performance van Pussy Riot was een herhaling van de beroemde actie van Jezus Christus (Methodius 21:12-13).’ Een verwijzing naar de scène in de bijbel waarin Jezus handelaars en kooplui uit de kerk verdrijft.