Egypte: een vergelijking tussen Moslimbroeders en Nazi’s

Historicus Khaled Fahmy maakte afgelopen zaterdag in het artikel ‘Weimar Republic or 18 Brumaire?‘ voor het Egyptische Al Ahram English de vergelijking tussen Nazi’s en de Egyptische Moslimbroederschap (MB). Een vergelijking als echo van de opmerkingen waarvoor Geert Wilders een proces aan z’n broek kreeg. Dat-ie won. Wilders trok het breder en vergeleek ‘Mein Kampf‘ en de koran. Fahmy ziet de Egyptische blogger Wael Abbas en Westerse journalisten en analisten sinds afgelopen zomer de vergelijking tussen MB en Nazi’s maken.

Reden is dat critici twijfelen aan het geloof van de MB in het democratisch proces. Evenals de Nazi’s zou de MB nu alleen de democratie omarmen om aan de macht te komen. Eenmaal daar gearriveerd zou het de democratie vervolgens buiten werking stellen. Fahmi vindt de vergelijking zinvol, maar ziet verschillen. De MB heeft een langere voorgeschiedenis, geen charismatische leider en is in het politieke spectrum zelf niet de meest radicale partij. Het grootste verschil is echter -nu aan de macht- dat de MB verkiezingen niet afschaft.

Maar de MB beperkt het democratisch proces door uitsluiting van kiezers. Zij mogen volstaan met het kiezen van vertegenwoordigers. Daarmee zijn ze uitgeschakeld in het politieke proces. Op het wetgevende proces hebben ze geen invloed. Niet het volk spreekt, maar de vertegenwoordigers. Da’s geen echte democratie en wordt ‘ballotocratie‘ genoemd. De term ‘ballotocracy‘ muntte Richard Haass. Nederland is door het ontbreken van vormen van directe democratie en de afstand tussen politiek en burger er een modelvoorbeeld van.

Overeenkomst is dat Nazi’s en MB een houding delen van bewapend en georganiseerd geweld. Via de straat proberen ze hun opposanten te terroriseren. Maar de Nazi’s hadden zich beter voorbereid door eerst de macht over de politie te veroveren voordat ze de politieke macht grepen. Na de verkiezingen in 1933 breidden ze snel hun invloed over het leger uit. De MB is echter niet in staat om de macht over politie en leger te grijpen. Zoals ze dat volgens Fahmi evenmin over de media en de rechterlijke macht weten te doen.

Khaled Fahmy denkt als een historicus langs lijnen van ‘grote’ gebeurtenissen die direct samenhangen met politiek en economie. Om onverklaarbare redenen noemt-ie echter niet het meest in het oog springende verschil. Namelijk het omarmen van de eigen tijd. Waar de Nazi’s naar de toekomst keken, kijkt de MB naar het verleden. Tekenend is hoe verschillend beide bewegingen over de positie van de vrouw denken. Op het Engelstalige Ikhwanweb.com wijst de MB een ontwerpresolutie van de VN over de vrouwenrechten af. Elke economische, juridische of culturele vorm van gelijkheid tussen man en vrouw wijst het af. Conclusie is dat de MB voor de eigen bevolking nog restrictiever is dan de Nazi’s al waren. Zodat interne verschillen aangescherpt worden. De geruststelling is dat de MB de greep naar de macht veel slechter heeft voorbereid dan de Nazi’s.

Foto: ‘Egyptian women wave a flag showing pharaoh Queen Hatshepsut and anti-Muslim Brotherhood banners during a demonstration in Cairo, Egypt, Friday, March 8, 2013, marking International Women’s Day. Arabic reads, “women with revolution,” “women are owner of a message.” (AP Photo/Amr Nabil)’ In The Daily Star, Libanon.

Egypte koerst af op chaos door greep naar de macht Morsi

Het Egyptische Al Ahram Online rapporteert dat protesten tegen president Morsi toenemen. Hij deed eerder deze week een greep naar de macht. Aanleiding was een verklaring van president Morsi die de wet buiten werking plaatste. Er is een burgeroorlog in de maak. Bij een aanval op het hoofdkwartier in Damanhour werd vandaag de 15-jarige Moslimbroeder Islam Fathi gedood. Volgens Al Ahram zijn sinds afgelopen donderdag verschillende hoofdkwartieren van de Moslimbroeders aangevallen. Morsi wordt arrogantie verweten.

Het verwijt aan de Moslimbroeders is dat nu ze met een ruim politiek mandaat het initiatief konden nemen om de maatschappij te hervormen uitsluitend uit zijn op macht. In een land zonder democratische traditie en met weinig besef van wat democratie of pluriformiteit is. De tegenstand tegen Morsi is groot. Deze is weliswaar divers, maar het lijkt er sterk op dat de tegenstand is onderschat. Morsi’s geloofwaardigheid ligt aan diggelen.

Geruchten zeggen dat Shafiq president van Egypte wordt, maar Morsi wint

UPDATE 24 juni: De voorzitter van de verkiezingscommissie Sultan heeft in een uitgebreide toespraak waarin-ie inging op de fraude verklaard dat Mohamed Morsi met 51% van de stemmen gewonnen heeft. 

Er gaan geruchten dat Ahmed Shafiq morgenavond tot de nieuwe president van Egypte wordt uitgeroepen. Aldus AlAhram Online. Volgens een regeringsbron zou Shafiq tot winnaar verklaard worden met 50,7% van de stemmen. Naar verwachting zal die uitkomst sterk betwist worden door de Moslimbroederschap. Ook met straatprotesten. De kandidaat Mohamed Mursi van deze partij nam het in de tweede ronde van 16 en 17 juni op tegen voormalig luchtmaarschalk Ahmed Shafiq. Beide kandidaten eisten afgelopen week de overwinning op. Onderzoek naar fraude werd als reden gegeven voor het uitblijven van een definitieve uitslag.

Foto: Farouk Sultan (midden), hoofd van de verkiezingscommissie spreekt. Credits: Reuters

Mercy, Mercy, Mursi in Egypte

Kandidaten voor het Egyptische presidentschap proberen elkaar midscheeps te rammen. De kandidaat van de Moslimbroederschap Mohamed Mursi neemt het op tegen voormalig luchtmaarschalk Ahmed Shafiq in de tweede ronde op 16 en 17 juni. Allebei suggereren ze een geheime agenda bij de tegenstander. Mursi stelt dat Shafiq een teruggang naar het regime van Mubarak inhoudt. Shafiq zegt dat de Moslimbroeders Egypte terug naar de Middeleeuwen zullen leiden door het instellen van islamitische wetgeving. Beide kandidaten beschuldigen elkaar ervan afspraken met het oude regime te hebben gemaakt. Ze hebben allebei gelijk.

Kiezen tussen twee kwaden is lastig. De democratie verkeert in een embryonale fase. Vanuit een idee van machtsdeling is Shafiq de minst slechte kandidaat. Want in het parlement nemen de Moslimbroeders bijna de helft van het aantal zetels in. Met het presidentschap erbij zullen ze de Egyptische politiek monopoliseren.

‘De Broederschap staat voor duisternis en sektarisme, als ze aan de macht betekent dat voor ons een terugslag’, aldus Shafiq op een persconferentie in Cairo waarin hij reageert op eerdere beschuldigingen van Mursi. De huilende derde zijn de demonstranten die de opstand tegen Mubarak op gang hebben gebracht. Maar buiten de verdeling van de macht zijn gevallen omdat ze minder goed georganiseerd zijn dan de Moslimbroeders of het leger. Tandenknarsend zullen minderheden bij gebrek aan beter op Shafiq stemmen.

Foto: Ahmed Shafiq tijdens een persconferentie in Cairo, 3 juni 2012. Credits: Bassam Al-Zoghby