PvdA’ers hinten op coalitie van communautaire partijen (SP, CDA, PvdA). Het proberen waard?

Oud-fractieleider van de SP Jan Marijnissen verkneukelt zich over een opiniestuk van twee PvdA-ers senator Adri Duivesteijn en hoogleraar economie Rick van der Ploeg in NRC: ‘Zij zeggen dat de ontmanteling van de publieke sector negatief uitpakt. Aankomend weekend is het partijcongres van de PvdA, ik ben benieuwd waar dat toe gaat leiden. Als dit idee gemeengoed gaat worden binnen de partij, en de PvdA hun roots weer opzoekt, dan kan een linkse samenwerking weer mogelijk worden.’ Stoken bij de buren of welgemeend?

Naast het pleidooi van beide PvdA’ers om het uitkleden van de publieke sector te keren -te beginnen met het behoud van de vrije artsenkeuze in de Zorgwet- en de publieke instellingen van het middenveld ‘weer werkelijk te verankeren in de samenleving’ is het tekenend welke politieke samenwerking ze daartoe nodig achten ter realisatie. Een proces van elimineren. Weg van het neo-liberalisme en het individualisme. Weg van privatiseringen en het marktdenken. Weg van klantdenken en verzakelijking. Dus weg van het ik-tijdperk waarin het eigenbelang centraal stond. In de late jaren ’90 steunden ze trouwens als trouwe supporters die carriere konden maken de twee Paarse kabinetten Kok die dat proces dat ze nu veroordelen in gang zette.

Ze komen ‘negatief’ uit bij de volgende partijen: ‘Het cynische is dat het juist de communautaire partijen zijn (CDA, PvdA, SP en GroenLinks) die het in deze tijd ontbreekt aan een gemeenschappelijke opvatting hoe onze publieke taken moeten worden uitgevoerd.’ Daaraan zou nog de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren toegevoegd kunnen worden. De politiek realiteit is dan een zespartijenkabinet dat nu volgens de actuele peilingen rond de 75 zetels schommelt. Met de SP als grootste partij die voor het eerst de minister-president zou kunnen leveren. De samenwerking van communautaire partijen is logisch en in de Nederlandse politiek nog nooit uitgeprobeerd. Kabinetten met PvdA en CDA komen nog het meest in de buurt. Maar de SP met een andere achterban en politieke stijl maakt het verschil. Gemeenschappelijk (communautair) is het nieuwe Paars.

Maar zoals vaker bij PvdA’ers laten ze zich kennen en overspelen ze hun hand door onnodig te verwijzen naar ‘progressieve partijen met een extra opdracht’. Ze kunnen beseffen dat deze ideologische PvdA-kadertaal de verdeelde CDA zal afstoten. Daarnaast lijken ze wensdenken in te wisselen voor politiek realisme. In de parlementaire geschiedenis heeft Nederland op landelijk niveau nog nooit een meerderheid van linkse (of: progressieve) partijen gehad en zal die naar verwachting de komende tijd ook niet krijgen. Dus hoe echt ze het bedoelen en op wie hun betoog is gericht is de vraag. Voor nu op de PvdA, of voor straks op SP en CDA? Waarschijnlijk het eerste, zo vlak voor het PvdA-congres. En dat maakt hun betoog gelijk een stuk minder interessant. Want durven Duivesteijn en Van der Ploeg wel echt te dromen over een samenwerking met de SP?

Foto: ‘Den Uyl sprak werknemer Van Gelder’ in de Verkiezingsstrijd ’81 van fotograaf Paul Babeliowsky, 1981.

VVD en PvdA vervuilen staatsrecht om Zorgwet. Houden zich dom

‘Dit gaan nie oor politiek nie‘ klinkt bij het Voortrekkersmonument in het Zuid-Afrikaanse Pretoria. Honderden Afrikaners komen bij elkaar om zich uit te spreken voor Zuid-Afrika. Het weer zit niet mee, het regent. De vorm waarin het gegoten wordt is een religieuze bijeenkomt. Maar dat wil niet zeggen dat de bijeenkomst niet politiek is. Iets dat eruit ziet als politiek en op een politieke bijeenkomst lijkt is politiek.

Het ontkennen van politiek als politiek is wat vannacht VVD en PvdA in de Tweede Kamer deden in het debat over de Zorgverzekeringswet. In het nauw gebracht vervuilden ze het staatsrecht door hun opzetje dat als de aangepaste Zorgverzekeringswet voor de tweede maal in de Eerste Kamer weggestemd wordt, ze deze met een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) toch zullen redden. Een merkwaardige U-bocht. Want het is van tweeën een. Of het kabinet had zonder behandeling in de Staten-Generaal de AMvB in moeten zetten of het past de AmvB niet toe en volgt eerlijk en open de koninklijke weg zonder vluchtheuvels en zijpaden.

Zo’n constructie doet denken aan het EU-referendum uit 2005 waar een meerderheid van 63% tegen was, waarna tegen de belofte van de politiek in de bevolking lafhartig een tweede referendum onthouden werd. Op een slinkse manier stemde de Nederlandse politiek in met de Europese grondwet zonder deze nog zo te durven noemen. Zo helpt de politiek de democratie en het vertrouwen in zichzelf om zeep. Maar zeg politieke partijen en politici niet dat het ontwijken van politiek ook politiek is. Welnee, ‘Dit gaan nie oor politiek nie’.

Kabinetscrisis toont ware aard partijpolitiek. Echt een crisis waard?

Er heerst een crisissfeer op het Binnenhof. Zodat journalisten zich heerlijk belangrijk voelen om er verslag van te mogen doen. Aanleiding is de tegenstem van drie PvdA-senatoren in de Eerste Kamer. Gevolg was dat de Zorgverzekeringswet die minister Edith Schippers (VVD) in had gediend met 38 tegen 33 stemmen afgestemd werd. Over de voor- en nadelen van de nieuwe Zorgverzekeringswet bestaat geen consensus. Sommigen zeggen dat de positie van de verzekerden erop achteruitgaat, anderen beweren het tegendeel. Bij twijfel: niet inhalen, zodat het niet zo gek is dat Adri Duivesteijn, Guusje ter Horst en Marijke Linthorst tegenstemden.

Partijpolitiek zou geen partijpolitiek zijn als het feitelijk niet om de Zorgverzekeringswet gaat, maar om de posities van partijen en politici. Nederland kan goed leven zonder een nieuwe Zorgverzekeringswet. Da’s echt geen crisis waard. Juist in een crisis laat de partijpolitiek pas de ware aard zien. Het gaat om verbolgenheid, dreigementen, ultimata, beloften, het zich geschoffeerd voelen en persoonlijke tegenzin. Maar ook over de berekening van partijen en politici of nieuwe verkiezingen nieuwe kansen bieden. De chemie tussen VVD en PvdA lijkt uitgewerkt. Verkiezingen prima, maar welke partij nu een stem verdient is absoluut nog niet zeker.

Foto: Verklaring van de LHV.

Petitie tegen afschaffen van recht om zorgverlener te kiezen

U weet wel, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) waar klokkenluider Arthur Gotlieb zelfmoord pleegde. NRC had een indrukwekkende reeks artikelen over deze toezichthouder op de Nederlandse zorgmarkt, zowel op zorgaanbieders als verzekeraars. Lees hier het dossier. Conclusie is dat er wanorde heerst bij de NZa. Dat uitte zich in een onverantwoorde automatiseringspraktijk. De vertrouwelijkheid van patiënten, personeel en ziekenhuizen werd op grote schaal geschonden door de NZa. Daarnaast zouden sommige ambtenaren van het ministerie van Volksgezondheid niet onafhankelijk zijn vanwege hun banden met de farmaceutische industrie. Het is de oude klacht, toezicht op de toezichthouder ontbreekt zodat de vraag is wat het toezicht waard is. Dat alles aangescherpt door autoritaire leiding en een sfeer van verzakelijking die opbouwende kritiek uitsluit.

Tegen die achtergrond van een defensieve zorgsector die op de kleintjes let maar de hoofdlijn uit het oog verliest moet de oproep door de VvAA begrepen worden om de petitie te tekenen die aan de Tweede Kamer wordt aangeboden. Op donderdag 5 juni bespreekt de Tweede Kamer het besluit om artikel 13 uit de Zorgverzekeringswet te schrappen: ‘Het afschaffen van het recht van burgers om zelf een zorgverlener te kiezen‘. Doel is ‘effectievere en doelmatigere zorg’ door ‘een betere organisatie‘ en het ‘voorkomen van verspilling’, zoals PvdA-kamerlid Lea Bouwmeester het omschrijft. Het fundamentele recht van burgers om bij een zogenaamde natura polis hun zorgverlener te kunnen kiezen gooien VVD en PvdA de prullenbak in.

De verzakelijking die inzet op lagere kosten gaat gepaard met neveneffecten. Het legt een hoop bureaucratie op het bordje van de zorgverlener over onder meer de polis-check zoals Edwin Brugman opmerkt. Het is nog onduidelijk of de vrije keuze voor alle zorgverleners wordt afgeschaft. Waarschijnlijk blijft de vrije keuze voor een huisarts bestaan. Als onderdeel van onderhandelingen met de constructieve oppositiepartijen CU en SGP.

Het streven om de kosten in de zorg in de hand te houden is een prima voornemen. Onbegrijpelijk is echter dat dit ten koste moet gaan van de vrije artsenkeuze. Zoals tandarts, psycholoog, medisch specialist of behandelcentrum. Daarnaast kan gezien de wanorde bij de NZa de claim van deze toezichthouder dat de vrije artsenkeuze voor verzekerden een financieel voordeel van € 100,- per jaar oplevert niet zonder meer geloofd worden. De NZa onderbouwt dit volgens de VvAA niet. Er zijn dus diverse bezwaren tegen het afschaffen van de vrije artsenkeuze. Het is vooral merkwaardig dat niet de professionals uit de gezondheidszorg maar de zorgverzekeraars voor Nederlandse burgers voortaan gaan bepalen door wie en waar zij behandeld worden.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Red de vrije artsenkeuze’. Tekenen kan hier. Zie voor verder actienieuws de Facebook-pagina Red de patiënt.