PvdA’ers hinten op coalitie van communautaire partijen (SP, CDA, PvdA). Het proberen waard?

Oud-fractieleider van de SP Jan Marijnissen verkneukelt zich over een opiniestuk van twee PvdA-ers senator Adri Duivesteijn en hoogleraar economie Rick van der Ploeg in NRC: ‘Zij zeggen dat de ontmanteling van de publieke sector negatief uitpakt. Aankomend weekend is het partijcongres van de PvdA, ik ben benieuwd waar dat toe gaat leiden. Als dit idee gemeengoed gaat worden binnen de partij, en de PvdA hun roots weer opzoekt, dan kan een linkse samenwerking weer mogelijk worden.’ Stoken bij de buren of welgemeend?

Naast het pleidooi van beide PvdA’ers om het uitkleden van de publieke sector te keren -te beginnen met het behoud van de vrije artsenkeuze in de Zorgwet- en de publieke instellingen van het middenveld ‘weer werkelijk te verankeren in de samenleving’ is het tekenend welke politieke samenwerking ze daartoe nodig achten ter realisatie. Een proces van elimineren. Weg van het neo-liberalisme en het individualisme. Weg van privatiseringen en het marktdenken. Weg van klantdenken en verzakelijking. Dus weg van het ik-tijdperk waarin het eigenbelang centraal stond. In de late jaren ’90 steunden ze trouwens als trouwe supporters die carriere konden maken de twee Paarse kabinetten Kok die dat proces dat ze nu veroordelen in gang zette.

Ze komen ‘negatief’ uit bij de volgende partijen: ‘Het cynische is dat het juist de communautaire partijen zijn (CDA, PvdA, SP en GroenLinks) die het in deze tijd ontbreekt aan een gemeenschappelijke opvatting hoe onze publieke taken moeten worden uitgevoerd.’ Daaraan zou nog de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren toegevoegd kunnen worden. De politiek realiteit is dan een zespartijenkabinet dat nu volgens de actuele peilingen rond de 75 zetels schommelt. Met de SP als grootste partij die voor het eerst de minister-president zou kunnen leveren. De samenwerking van communautaire partijen is logisch en in de Nederlandse politiek nog nooit uitgeprobeerd. Kabinetten met PvdA en CDA komen nog het meest in de buurt. Maar de SP met een andere achterban en politieke stijl maakt het verschil. Gemeenschappelijk (communautair) is het nieuwe Paars.

Maar zoals vaker bij PvdA’ers laten ze zich kennen en overspelen ze hun hand door onnodig te verwijzen naar ‘progressieve partijen met een extra opdracht’. Ze kunnen beseffen dat deze ideologische PvdA-kadertaal de verdeelde CDA zal afstoten. Daarnaast lijken ze wensdenken in te wisselen voor politiek realisme. In de parlementaire geschiedenis heeft Nederland op landelijk niveau nog nooit een meerderheid van linkse (of: progressieve) partijen gehad en zal die naar verwachting de komende tijd ook niet krijgen. Dus hoe echt ze het bedoelen en op wie hun betoog is gericht is de vraag. Voor nu op de PvdA, of voor straks op SP en CDA? Waarschijnlijk het eerste, zo vlak voor het PvdA-congres. En dat maakt hun betoog gelijk een stuk minder interessant. Want durven Duivesteijn en Van der Ploeg wel echt te dromen over een samenwerking met de SP?

Foto: ‘Den Uyl sprak werknemer Van Gelder’ in de Verkiezingsstrijd ’81 van fotograaf Paul Babeliowsky, 1981.

Sunday Assembly: Het nut van een niet-kerkelijke kerkdienst

Wat is het nut van een kerkdienst zonder kerk? Het lijkt op vleesvervangende producten in de vorm van vlees. Niet helemaal vlees maar evenmin helemaal niet-vlees. Samenzijn dat zich van het origineel onderscheidt door zich erop te baseren zet een proces van verdringing en projectie in gang. Sunday Assembly Amsterdam is de op 14 september 2014 opgerichte ‘seculiere gemeenschap die regelmatig bijeenkomt om het leven te vieren.’ Met Jan Willem van der Straten als organisator en aangesloten bij  de Meetup Group met bijna 20 miljoen leden wereldwijd dat als missie heeft om ‘de lokale gemeenschap te revitaliseren en mensen te helpen zichzelf over de hele wereld te organiseren’. Een mooi streven om de sociale cohesie op peil te houden.

Waarom zoeken mensen het in een kerkdienst zonder kerk? Ze kunnen ook op een koor gaan, met elkaar een poëzie- of leesclubje beginnen of gaan kerken bij een liberale kerkgemeenschap. Paradox is dat individuen elkaar opzoeken omdat ze zich in de dogmatiek van de monotheïstische religies niet kunnen vinden om zich op een nieuwe manier aan elkaar te binden. Hoewel losjes en ietsistischer. Ze gaan op zoek naar God, maar bewust niet naar de God van de bijbel. Vaagheid troef, de vorm moet het doen. Het omhulsel wordt de inhoud.

Mensen die ondubbelzinnig kiezen voor religie of religie als een niet geheel gelukte menselijke constructie zien en die daarom terzijde laten hebben het makkelijker dan deze twijfelaars tussen servet en tafellaken.

Zie verder voor posting uit 2013: ‘Sunday Assembly is zowel religie, anti-religie als pseudo-religie’.

Independer schenkt daklozenkrant 10.000 euro vanwege Van der Roest

In een update gaat Suzanne Persoon van Independer in op de kwestie Bert van der Roest. Het tot voor kort Utrechtse raadslid voor de PvdA dat zo’n 45.000 euro van de Utrechtse daklozenkrant heeft verduisterd. Nog onduidelijk is of het OM Van der Roest gaat vervolgen. De jongerenpartijen van VVD en PvdA hebben aangifte gedaan. Acteur Van der Roest treedt op in enkele commercials van deze Nederlandse vergelijkingssite voor financiële producten en gezondheidsinstellingen. Hij wordt door Independer niet meer opnieuw ingehuurd.

Persoon maakt bekend dat Independer de commercial  ‘300.000 man’ waarin Van der Roest een rolletje speelt blijft uitzenden. Het maakt deel uitmaakt van een lopende campagne. Als compensatie en gebaar schenkt Independer 10.000 euro aan de Utrechtse daklozenkrant. Persoon zegt dat dat niet opgevat moet worden als ‘een vergoeding voor wat Van der Roest gedaan heeft, maar we proberen juist om wat positiefs in de situatie te brengen’. Het zal Independer niet onwelkom zijn dat deze schenking positief op het eigen bedrijf afstraalt.

Utrechts PvdA-raadslid stapt op wegens fraude. Een tragedie

Het Utrechtse PvdA-gemeenteraadslid Bert van der Roest is opgestapt. Hij heeft 40.000 euro verduisterd van de daklozenkrant waar-ie penningmeester was. Van der Roest heeft de fraude toegegeven. Hij stapt per direct uit de raad. Want: ‘Fractie en bestuur van de PvdA Utrecht zijn van mening dat Bert van der Roest hierdoor niet meer als gemeenteraadslid voor de PvdA kan functioneren en hebben Bert van der Roest daarom gevraagd zijn raadszetel in te leveren. Bert van der Roest heeft vandaag zijn ontslag ingediend bij de burgemeester.‘ In ruil voor terugbetaling binnen 12 maanden doet de daklozenkrant geen aangifte. In het bestuur zitten politici.

Van der Roest is ook acteur en theatermaker. Zijn bewerking Dag Moeder dat geïnspireerd is op het stuk U Bent Mijn Moeder van Joop Admiraal werd goed ontvangen en kende een redelijk succes. De acteur zou het geld van de daklozenkrant gebruikt hebben voor de productie van dit stuk. Ik ken Van der Roest die ook de woordvoerder cultuur voor z’n partij was zijdelings als een vriendelijke en betrokken, maar wat onnavolgbare man. Vorige maand vroeg ik ‘m nog naar het succes van z’n stuk. Hij zei er tevreden mee te zijn.

Ik begrijp de dadendrang om kunst, of in dit geval theater te willen maken. Fondsenwerving gaat in vele gevallen toch al niet volgens de regels. Van der Roest is onvergelijkbaar met andere fraudeurs zoals Erik Staal, Willem Scholten, Ton Hooijmaijers of al die bestuurders in de (semi-)publieke sector die zichzelf verrijkt hebben ten koste van de gemeenschap. En voor zichzelf auto’s of huizen kochten die zo tragisch passen bij de lege wansmaak van de patserige nouveau riche. Van der Roest pakte van de gemeenschap en gaf aan de gemeenschap. Als een warrige Robin Hood die de weg in het bos kwijt was. Hij had het niet moeten doen omdat het uitermate stom was, maar we moeten het hem maar niet zwaarder aanrekenen dan het is.

Foto: Bert van der Roest presenteert Dag Moeder. 2013.

Sunday Assembly is zowel religie, anti-religie als pseudo-religie

Hoe verzin je het, een atheïstische kerk. In opkomst in de VS, Australië en het Verenigd Koninkrijk: The Sunday Assembly. Volgens The Guardian streeft de organisatie naar de vestiging van 1000  atheïstische kerken binnen 10 jaar. Expansie die aan religie doet denken. Met marketing die bij het tijdperk van sociale media en internet aansluit. De Britse komieken Sanderson Jones en Pippa Evans geven door aan te kloppen bij Kickstarter voor crowdfunding aan dat ze hun project in de creatieve hoek plaatsen. Atheïstische religie als cultuurvorm die mensen in een gemeenschap horizontaal met elkaar verbindt en het verticale in het horizontale meent te vinden. Er is een publiek handvest (public charter) dat de voorwaarden geeft. Zoals geen god, geen commercie, geen machtsvorming, geen leefregels, ongebondenheid en de viering van het leven.

Het verschijnsel van mensen die een kerk buiten de kerk zoeken is verre van nieuw. De vorm die sterk leunt op het internet is echter wel nieuw. De kerkgangers uit vooral de blanke, jonge, stedelijke, professionele klasse zijn niet te omschrijven als Ietsisten die geloven in een hogere macht maar het bij de gevestigde religies voor gezien houden. Het gaat om het gemeenschapsgevoel en het idee om verenigd te zijn. Samen.

Is dit initiatief op te vatten als een bevestiging van religie of juist als kritiek erop? Interessant aan de Sunday Assembly is dat er zowel argumenten pro als contra  zijn. In de vorm leent het verworvenheden van het Christendom en geeft het toe daar bewust aansluiting bij te zoeken. Met een inhoud die daar haaks op staat. Dreigt dan niet het risico dat de Sunday Assembly een lege huls wordt? Wat is het verschil met een middag in de kroeg rond het biljart, een theatervoorstelling, een culturele lezing of de bingo-avond? Ondergeschikt is of Jones en Evans erop uit zijn om religie te bestrijden. Maar ze laten het principe voor zich werken dat de beste bestrijding van religie niet een verbod is, maar de onbeperkte uitbreiding ervan. Zodat het haar betekenis verliest, als gevolg daarvan haar voorrechten verliest en tenslotte verwaterd en verweesd overblijft. Amen.

Foto: Schermafbeelding van het public charter van The Sunday Assembly.

Alles Okay met islam? Of toch bij nader inzien niet?

Okay Pala ziet islam als oplossing voor alle problemen in de wereld.  Met (de hegemonie van) de islam komt alles goed is z’n boodschap. Hij spreekt vanuit islamitisch-soennietisch perspectief namens de politieke organisatie Hizb-ut-Tahrir, ofwel de Partij van de bevrijding. Dat standpunt verklaart z’n uitspraak over Syrië waar sjiitische moslims vechten tegen soennietische moslims: ‘En met name hen in Syrië die onder extreme omstandigheden hun nobele strijd voortzetten enkel omwille van de dominantie van islam‘. Heiligt dat doel de middelen van een burgeroorlog met vele doden en een uitzichtloze strijd in naam van een religie van vrede?

Want over welke islam heeft Pala het? Hij stelt islam voor als een ondeelbare, eensgezinde gemeenschap die het opneemt tegen de rest van de wereld. Maar die ondeelbare gemeenschap bestaat alleen bij politici die de islam voor hun karretje spannen en in nostalgische ballades en heilsverwachtingen over het kalifaat. De tragiek van de hedendaagse islam is dat de bloedigste strijd niet tegen de islam, maar binnen de islam woedt. De wereld is niet verdeeld tegen de islam, maar islam tegen de wereld. Die waarheid ziet Pala niet in de ogen.

Jan Cunen Museum moet sluiten. Ondanks breed protest

Update 10 januari 2015: Is het toeval dat de ontvangst van het plan dat extern adviseur Marco van Vulpen van het Amersfoortse BMC voor de verzelfstandiging voor het Jan Cunen Museum geeft uitgewerkt met teleurstelling wordt ontvangen? Kritiek van oud-directeuren is dat de inbreng van de burgers en kunstenaars uit de stad Oss en omgeving hierin ‘totaal verwaarloosd’ wordt, aldus Het Brabants Nieuwsblad. Oud-wethouder voor de SP Jules Iding voorspelt dat het op deze manier een mottenballenmuseum wordt. Het voorliggende plan wijkt volgens Iding en de oud-directeuren af van het besluit dat de Osse gemeenteraad vorig jaar nam over de toekomst van het museum. Van Vulpen was ook betrokken bij de planontwikkeling van Museum Oud-Amelisweerd in Bunnik die volgens critici niet op een bestuurlijk correcte wijze is verlopen. 

Sluiting van het Jan Cunen Museum in Oss gaat door als er geen externe financiering gevonden wordt. De bezuinigingen van een half miljoen euro op het museum en het Stadsarchief zet de gemeente Oss volgens plan door. Zo bleek gisteren uit de behandeling van de Voorjaarsnota. De SP, D66, Beter Oss en GroenLinks stemden tegen. Uit die korting trok directeur Nicolette Bartelink eerder de conclusie dat voortzetting niet zinvol is. Ondanks een hoop verontwaardiging van kunstliefhebbers, een pleidooi van kunstenaars als Paul Klemann en Mai van Oers, Jan Marijnissen, een protestsite, een petitie, de initiatiefgroep Red Museum & Archief en het ultieme konijn uit de hoed van het Nederlandse poldermodel: ‘een werkgroep van wijzen‘.

Is het erg dat het Jan Cunen Museum in Oss moet sluiten? Ach, Nederland, Brabant en Oss overleven het wel. Ondanks het feit dat een meerderheid van de bevolking tegen sluiting is, inclusief de Osse ondernemers en de Rotary die vrezen voor een verslechterd vestigingsklimaat. Het deert de collegepartijen VVD, CDA, PvdA en Voor De Gemeenschap niet. De macht van het getal is hun argument. Vooraf zei de Osse VVD dat ‘exploitatie van een museum geen primaire gemeentelijke taak is‘. Met als eindplaatje ‘Een zelfstandige cultuursector‘. Met dezelfde redenering kan alles verzelfstandigd worden: onderwijs, zorg, gevangenissen of krijgsmacht.

Directeur Peter Jongsma van het Golfbad verwoordt in een tweet als antwoord op SP’er Jules Iding opnieuw het gezonde volksoordeel: ‘Kunst IS elitair! Vandaar zoveel subsidie voor handje vol bezoek.’ De culturele sector zou zich dit standpunt aan moeten trekken. Een schande is het trouwens niet dat kunst elitair is. Zoals in een land vol minderheden sport, film, popmuziek, religie of De Efteling ook elitair zijn. Met een Museumkaart werden in 2012 19,5 miljoen bezoeken aan een Nederlands museum gebracht. Het geeft mensen veel plezier. Een massale elite, zoals ook de top-50 dagattracties over 2012 leert met 10 musea. Deze mix van musea, attractieparken, dierentuinen, zwembaden en recreatiegebieden biedt elk wat wils. Oud, jong, laagopgeleid, hoogopgeleid, sportief, natuurliefhebber, cultuurliefhebber, energiek, intellectueel, reflectief, noem maar op.

Het Jan Cunen Museum is onderdeel van die infrastructuur. Wie aan de onderkant onderdelen weghaalt moet niet verbaasd zijn als na verloop van tijd het hele bouwwerk instort. Da’s de consequentie van de sluiting van een plaatselijk museum met landelijke uitstraling. Da’s precies de verantwoordelijkheid van het Osse college.

Foto: Paul Klemann, Aquarium of evolution. Tekening, 2000. Credits: Paul Klemann.

Museum Jan Cunen of Golfbad Oss. Is dat het debat?

De gemeente Oss wil korten op Museum Jan Cunen. De educatie zou gespaard blijven. Directeur Nicolette Bartelink heeft daar weinig vertrouwen in omdat alles met alles samenhangt. De reacties op de voorgenomen sluiting zijn groot. Ook het misnoegen van de politiek voor de cultuursector speelt mee. Kunstminnaars zijn het onderhand zat om in het verdomhoekje gezet te worden. Ze emanciperen in hun protest. Ten langen leste.

De directeur van Golfbad Oss Peter Jongsma noemde me gisteren in een tweet een ‘lafhartig’ mens omdat ik onherkenbaar maar wat riep vanaf een ‘blogje’. Dit als reactie op mijn oproep aan hem dat maatschappelijke instellingen zich door de politiek niet uit elkaar moeten laten spelen. Peter Jongsma had zich in een tweet afgevraagd of cultuur wel zo belangrijk en zoveel geld waard is als iedereen roept. Dat vond ik onverstandig, ongelukkig en oncollegiaal tegenover de cultuursector die zo onder druk staat. Nicolette Bartelink houdt het in bovengenoemd verslag positief zonder zich tot verdeel-en-heers te laten verleiden. Ook aan het redden van de eigen instelling zit immers een grens. Ik hoor alsnog graag de argumenten van Peter Jongsma.

Foto: Schermafbeelding van tweets tussen Peter Jongsma, directeur Golfbad Oss en George Knight.

Reacties op voorgenomen sluiting van Jan Cunen Museum te Oss

Gisteren kwam het nieuws naar buiten dat het Jan Cunen Museum in Oss wordt gesloten. Her gaat om een bezuinigingsmaatregel. De verdiensten van het museum worden door de cultuurwethouder erkend en staan buiten kijf. Ik vroeg in een commentaar of het nog zin heeft ‘om tegen de landelijke en lokale cultuurbarbaren van PvdA en VVD te vechten’. De vraag stellen is de vraag beantwoorden. Want in de politieke logica van na 2007 worden oplichters beloond -tot op de dag van vandaag- en instellingen die voor en van de gemeenschap zijn gesloten. Dit treft niet alleen de kunsten. Maar deze worden onevenredig hard getroffen.

Cultureel Nederland voelt zich niet voor het eerst geschoffeerd door de politiek. Naast de bezuinigingen die zouden worden geaccepteerd als ze evenredig waren is er de rancune vanuit de sfeer van LPF, PVV en VVD. Deze partijen reduceren kunst tot een bolwerk van links hobbyisme waarmee afgerekend moet worden. Da’s door VVD en PVV vanaf eind 2010 in regeringsbeleid omgezet. Waarbij het kabinet Rutte het door overdracht van verplichtingen en lasten zo stuurt dat de meeste lokale overheden zich als kapo’s laten gebruiken. Enkele bastions zoals Amsterdam waar vrijzinnige en sociaal-democratische politiek samenwerken bieden weerstand.

In de reacties op de voorgenomen sluiting van het Jan Cunen Museum speelt deze voorgeschiedenis mee. De rancune wordt gevoeld als machteloosheid om tegenover een autistische VVD en een PvdA die kunst heeft ‘uitgeruild’ werkelijk iets te kunnen beginnen. Er is bovengenoemde petitie ‘Geen sluiting Museum Jan Cunen te Oss‘ en er is een wordpress-pagina ‘Jan Cunen blijft‘. Bewoners van Oss worden door directeur Nicolette Bartelink opgeroepen om de raad  te laten weten dat het museum behouden moet blijven. Dit wordt gedeeld met het protest tegen de intrekking van de subsidie voor het Stadsarchief. De ingehouden woede over de politiek die bovenmatig snijdt in het cultuurbudget is voelbaar. Maar die woede ontwikkelt geen macht waarvoor politieke partijen bang worden. Zelfs voetbalhooligans die voor hun plaatselijke ‘FC‘ gemeentelijke subsidies afdwongen door te dreigen met geweld tegen wethouders en raadsleden opereerden doelmatiger.

Onder het mom de een z’n brood is de ander z’n dood is er ook instemming met de sluiting van het museum. Directeur Peter Jongsma van het Golfbad Oss twittert: ‘Ik vraag me af: Is cultuur wel zo belangrijk en zoveel geld waard als iedereen nu roept?‘. Over het golfbad dat afhankelijk is van subsidie van de gemeente Oss kan hetzelfde gevraagd worden: ‘Is een golfbad wel zo belangrijk en zoveel geld waard als iedereen nu roept?‘. Of over een school, een ziekenhuis of een voetbalclub. Jongsma ziet de bui al hangen en zijn subsidie in gevaar komen. Zijn reactie is begrijpelijk en tekenend, maar verkeerd. En niet collegiaal tegenover directeur Bartelink. Jongsma maakt zich door zijn opstelling tot onderdeel van de partijpolitiek die maatschappelijke groeperingen tegen elkaar uitspeelt. De gewenste reactie is om gezamenlijk tegen de politiek op te komen. En om zijn vraag te beantwoorden. Ja, cultuur is zo belangrijk en zoveel geld waard als iedereen die protesteert nu roept.

Foto 1: Schermafbeelding van petitie Geen sluiting Museum Jan Cunen te Oss. 1 juni 2013.

Foto 2: Schermafbeelding van tweet Peter Jongsma, 31 mei 2013.

Jan Cunen Museum Oss wordt gesloten. Waarom?

Voor De Gemeenschap (VDG) heet de lokale politieke partij in Oss. Ofwel, ‘Ons kent Oss‘. Jan van Loon is een van de oprichters en de wethouder Economie, Cultuur en Financiën die nu door het college het vuile werk mag opknappen: het sluiten van het Museum Jan Cunen. Van Loon geeft toe dat er geen inhoudelijke reden voor sluiting is. Binnen en buiten Oss, binnen en buiten de provincie Brabant, binnen en buiten Nederland heeft het museum veel respect opgebouwd. Maar da’s niet genoeg. Van Loon doet nu namens de gemeenschap het licht uit. Zo luidt in elk geval het collegevoorstel. De raad moet er nog mee instemmen. Maar da’s een wassen neus. De coalitiepartijen VDG, CDA, VVD en PvdA hebben een ruime meerderheid van 24 van de 37 zetels.

De afbraak van de museumsector is snel gegaan. Vooral in de regio. De landelijke overheid schuift problemen met tekorten door. Zodat lokale overheden eenzijdig met  lastenverzwaringen opgezadeld worden. Die lokale overheden moeten vervolgens bezuinigen en wentelen dat bovenmatig af op de cultuursector. Nog slechts 10 jaar geleden waren er nieuwbouwplannen voor het Jan Cunen Museum. Ik herinner me trotse medewerkers die dat vertelden. Het zou beter worden. Toen werden de plannen afgeblazen. En nu moet het museum dicht.

Heeft het nog zin om tegen de landelijke en lokale cultuurbarbaren van PvdA en VVD te vechten? De nieuwe politieke geloofwaardigheid bestaat uit partijen die pleiten voor een terugtredende overheid, akkoord gaan met miljardensteun aan banken en de burger opzadelen met lastenverzwaringen. Zodat culturele instellingen als het Jan Cunen Museum die integer opereren, goedkoop werken, respect genieten en kwaliteit leveren gesloten worden. De omgekeerde wereld is in de Nederlandse politiek de norm geworden. De boekhouders vertegenwoordigen het nieuwe perspectief. Oplichters worden beloond en instellingen die voor en van de gemeenschap zijn worden gesloten. En niemand die er nog echt om lijkt te malen. Is dat niet het meest idioot?

Foto: De directeur van het Jan Cunen Museum in Oss Nicolette Bartelink op museumcongres, 2010.