Coronacrisis biedt kansen om na te denken over de keuzes in de publieke sector. Opwaardering van vitale beroepen is een optie

We moeten nu verder denken. Er is veel onzeker, maar over 3 of 12 maanden is de crisis met het coronavirus voorbij. Blijft dan alles bij hetzelfde? Als we dat niet willen, moeten we daar nu op voorsorteren. We kunnen nu stappen zetten om de conclusies die nu velen met de mond belijden vast te houden en in beleid om te zetten. Wat vitale beroepen zijn maakt de crisis duidelijk. En wat niet-vitale beroepen zijn eveneens. De overtuiging wordt breed gedragen dat vitale beroepen worden onderbetaald en niet-vitale beroepen worden overbetaald.

Dat moet en kan anders. In 2013 schreef ik in een commentaar naar aanleiding van het artikel ‘De elite werd een kongsi die voor zichzelf zorgt’ van Paul Frentrop het volgende: ‘Hoe dan ook toont Frentrop overtuigend aan dat ‘de semipublieke mismanagers op een vulkaan vol borrelend ongenoegen leven’. Die overbodige laag van managers in de semipublieke sector die ondernemer spelen zonder eigen risico te lopen. Ingedekt en ingelikt als lid van een politieke partij.’ Frentrop is lid van de Eerste Kamer namens FvD met politieke macht.

Machtigen staan nooit vrijwillig macht af. Dat geldt ook voor de waterdragers van de macht die met elkaar een geheim genootschap vormen. Partijen kunnen een beweging in gang zetten om dat een steuntje in de rug te geven. Het gaat om functies in de publieke en semi-publieke sector. Op een incidentele wethouder of hoge ambtenaar na is iedere Nederlander ervan overtuigd dat vitale beroepen financieel en maatschappelijk worden ondergewaardeerd. Dan hebben we het over de verpleegster, de onderwijzeres, de politieagent, de leraar, de vuilnisman, de brandweerman, de buschauffeur, de monteur en dat soort essentiële beroepen die nodig zijn om een samenleving te laten draaien. Waarom zouden ze niet een fikse loonsverhoging kunnen krijgen, zodat ook de aantrekkelijkheid van het beroep toeneemt en door een nieuwe instroom de werkdruk afneemt?

Het zal simpel gedacht zijn, maar het geld dat daarvoor nodig is kan weggehaald worden bij de niet-vitale beroepen in de publieke sector. Zoals voorlichters, marketeers, beleidsmedewerkers, projectleiders en managers. Ze zijn in grote mate misbaar. De wildgroei van dit type vage en bij nader inzien overbodige beroepen is afgelopen jaren ongekend geweest. De crisis met het coronavirus biedt de kans om bij de vanzelfsprekendheid daarvan stil te staan. Deze beroepen kunnen zinvol zijn en niet alle individuen hoeven ontslagen of gekort te worden in hun salaris, maar het moment is nu aangebroken om te concluderen dat een meerderheid van dit soort medewerkers in niet-vitale beroepen overbodig is. Dat vraagt om ander beleid.

Het is interessant dat mensen elkaar nu spreken en vooruitlopen op de gewenste verandering na deze crisis. Het lijkt de grootste omkeer in ons leven sinds de Tweede Wereldoorlog te worden. Maar na die oorlog waren de verwachtingen over een andere samenleving groot, maar veranderde er uiteindelijk niets. Dat gebeurde pas aan het einde van de jaren 1960. De reconstructie van 1945 was de situatie van 1939. Hoe kunnen we de kans verkleinen dat de reconstructie van 2021 de situatie van 2019 is? Hoe kunnen de wildgroei van de doldraaiende consumptiemaatschappij, het massatoerisme, de horeca, de vervuilende industrie, de bio-industrie en de macht van de financiële instellingen en de ambtelijke managers in de publieke sector ingeperkt worden? Gesteld dat we dat in meerderheid willen, hoe kunnen we dat realiseren? Om hoe dan ook een beweging van onderop in gang zetten om dat te ondersteunen. Daar moeten we nu al over nadenken, het ruimte geven in het publieke debat en onze politieke partijen ervan overtuigen. Nu is het moment daar.

Foto: Ben van Meerendonk / AHF, ‘Controle van fietslicht, 1946‘. Collectie IISG, Amsterdam.

Advertentie

PvdA’ers hinten op coalitie van communautaire partijen (SP, CDA, PvdA). Het proberen waard?

Oud-fractieleider van de SP Jan Marijnissen verkneukelt zich over een opiniestuk van twee PvdA-ers senator Adri Duivesteijn en hoogleraar economie Rick van der Ploeg in NRC: ‘Zij zeggen dat de ontmanteling van de publieke sector negatief uitpakt. Aankomend weekend is het partijcongres van de PvdA, ik ben benieuwd waar dat toe gaat leiden. Als dit idee gemeengoed gaat worden binnen de partij, en de PvdA hun roots weer opzoekt, dan kan een linkse samenwerking weer mogelijk worden.’ Stoken bij de buren of welgemeend?

Naast het pleidooi van beide PvdA’ers om het uitkleden van de publieke sector te keren -te beginnen met het behoud van de vrije artsenkeuze in de Zorgwet- en de publieke instellingen van het middenveld ‘weer werkelijk te verankeren in de samenleving’ is het tekenend welke politieke samenwerking ze daartoe nodig achten ter realisatie. Een proces van elimineren. Weg van het neo-liberalisme en het individualisme. Weg van privatiseringen en het marktdenken. Weg van klantdenken en verzakelijking. Dus weg van het ik-tijdperk waarin het eigenbelang centraal stond. In de late jaren ’90 steunden ze trouwens als trouwe supporters die carriere konden maken de twee Paarse kabinetten Kok die dat proces dat ze nu veroordelen in gang zette.

Ze komen ‘negatief’ uit bij de volgende partijen: ‘Het cynische is dat het juist de communautaire partijen zijn (CDA, PvdA, SP en GroenLinks) die het in deze tijd ontbreekt aan een gemeenschappelijke opvatting hoe onze publieke taken moeten worden uitgevoerd.’ Daaraan zou nog de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren toegevoegd kunnen worden. De politiek realiteit is dan een zespartijenkabinet dat nu volgens de actuele peilingen rond de 75 zetels schommelt. Met de SP als grootste partij die voor het eerst de minister-president zou kunnen leveren. De samenwerking van communautaire partijen is logisch en in de Nederlandse politiek nog nooit uitgeprobeerd. Kabinetten met PvdA en CDA komen nog het meest in de buurt. Maar de SP met een andere achterban en politieke stijl maakt het verschil. Gemeenschappelijk (communautair) is het nieuwe Paars.

Maar zoals vaker bij PvdA’ers laten ze zich kennen en overspelen ze hun hand door onnodig te verwijzen naar ‘progressieve partijen met een extra opdracht’. Ze kunnen beseffen dat deze ideologische PvdA-kadertaal de verdeelde CDA zal afstoten. Daarnaast lijken ze wensdenken in te wisselen voor politiek realisme. In de parlementaire geschiedenis heeft Nederland op landelijk niveau nog nooit een meerderheid van linkse (of: progressieve) partijen gehad en zal die naar verwachting de komende tijd ook niet krijgen. Dus hoe echt ze het bedoelen en op wie hun betoog is gericht is de vraag. Voor nu op de PvdA, of voor straks op SP en CDA? Waarschijnlijk het eerste, zo vlak voor het PvdA-congres. En dat maakt hun betoog gelijk een stuk minder interessant. Want durven Duivesteijn en Van der Ploeg wel echt te dromen over een samenwerking met de SP?

Foto: ‘Den Uyl sprak werknemer Van Gelder’ in de Verkiezingsstrijd ’81 van fotograaf Paul Babeliowsky, 1981.

Gedachten bij diefstal in de politiek. Naar een nieuw evenwicht in de lokale democratie

Update 7 februari 2014: Op een bijeenkomst van de begrafenisvereniging Helpt Elkander is vandaag bekendgemaakt dat het voormalige -geschorste- raadslid voor Lokaal Dinkelland en penningmeester van de begrafenisvereniging Arwin van Gelderen er niet met 21.000 euro is vandoor gegaan zoals werd gedacht, maar met 500.000 euro. Hij heeft de hele kas gestolen. Van Gelderen is nog steeds spoorloos. 

Partijpolitiek ligt onder vuur. Raadsleden die ’t goede voorbeeld moeten geven stelen uit de kas. Op 19 maart 2014 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Het vertrouwen in de politiek neemt af. In korte tijd vier incidenten.

1) In de Twentse gemeente Dinkelland boekte raadslid Arwin van Garderen van partij Lokaal Dinkelland 21.000 euro van de begrafenisverenigingHelpt Elkander in Denekamp naar z’n rekening over. Lokaal Dinkelland zegt Van Garderen vanwege achterstallig lidmaatschapsgeld geschorst te hebben. Dat kwam pas na de ontdekking dat er geld gestolen was en Van Garderen vermoedelijk naar Zwitserland verdwenen was.  

2) In Utrecht ontvreemdde het raadslid van de PvdA Bert van der Roest zo’n 40.000 euro uit de kas van de daklozenkrant. In het bestuur was-ie penningmeester. Naar verluidt heeft het door de PvdA geschorste raadslid 15.000 euro terugbetaald en toegezegd nog een betaling te doen. Maar de voorzitter van de daklozenkrant Straatnieuws wacht dat niet af en heeft inmiddels alsnog aangifte tegen de PvdA’er gedaan.

3)  In Amersfoort stal het PvdA-raadslid Ramón Smits Alvarez 64.024 euro uit de kas van de lokale PvdA. Hij had een bankpas van de rekening van de lokale PvdA-fractie. Hij kon zonder controle jarenlang ongestoord zijn gang gaan. Fractievoorzitter Edwin Hindeloopen trad in december 2013 af vanwege ontbrekend toezicht. Op 21 oktober maakt Smits Alvarez in Noord-Spanje een eind aan zijn leven door van een brug te springen.

4) Bij de partij Leefbaar Amsterdam zijn in november 2013 een man en een vrouw aangehouden die 224.000 euro gestolen hadden. Dat wordt nu pas bekend. Het geld zat in de kas van de stichting Leefbaar Amsterdam ’92 die de raadsfractie ondersteunde, aldus AT5. Leefbaar is al sinds 2006 niet in de raad vertegenwoordigd.

De lokale democratie staat in Nederland onder druk. De plannen van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken om gemeenten ‘op te schalen‘ tot meer dan 100.000 inwoners kunnen inhouden dat het aantal raadszetels met de helft afneemt. Dat komt bovenop de zogenaamde ‘dualiseringscorrectie‘ om gemeenteraden met 10% te verkleinen. Op dit plan van de PvdA heeft de Raad van State kritiek omdat er juist meer taken op de gemeenten afkomen. Er wordt een inschatting gemaakt dat in 2025 van de ruim 9000 raadsleden nu er straks nog zo’n derde over is. Hierdoor neemt de controlerende taak van de gemeenteraden verder af.

Raadsleden of leden van politieke partijen zijn net gewone mensen. Ze zijn niet beter dan anderen en stelen als ze in de verleiding worden gebracht. Als passend toezicht ontbreekt slaan ze hun slag. Toch is het vreemd dat politieke partijen die uitblinken in fractiediscipline en in de organisatie zweren bij strikte hiërarchie geen beter toezicht op het eigen functioneren hebben. Weliswaar gaat het in twee van de vier voorbeelden (Van Garderen en Van der Roest) om verduistering uit kassen die hoogstens als verlengde van een politieke partij zijn op te vatten, het gebeurt wel in een sfeer waar partijleden de dienst uitmaken en elkaar tegenkomen.

De lokale democratie heeft openheid en circuits nodig die minder gesloten zijn. En minder voorspelbaar verlopen. Dat kan door de werving en selectie voor de functies in het openbaar bestuur open te gooien en onder een grotere groep burgers te houden. Dus niet alleen onder de 2,5% van de kiesgerechtigden dat nu lid is van een politieke partij. Mensen die over het randje gaan zullen er altijd blijven. Maar dat kan verminderd worden door de rol van politieke partijen als uitgifteloket voor banen in het openbaar bestuur te beperken en voortaan andere selectiecriteria voorop te zetten. Zodat niet partijtrouw of interne solidariteit, maar het dienen van de openbare zaak zonder de ruis van de politieke partijen zonder omwegen centraal komt te staan. Hoe dat precies moet is weer een andere vraag. Nu wordt deze bewust ontweken door de partijen.

Foto’s: Hoe een ‘mobile‘ maken. Uit: Popular Science, 1954. Een kwestie van balans.

Crisis PvdA Amersfoort: beeld van sterkte of zwakte?

Het rommelt in de PvdA Amersfoort. Fractielid Ramón Smits Alvarez die op 21 oktober in Spanje zelfmoord pleegde door van een brug te springen blijkt afgelopen jaren 64.024 euro uit de kas van de lokale PvdA te hebben gestolen. Het doet denken aan het voormalige Utrechtse PvdA-raadslid Bert van der Roest die zo’n 40.000 euro uit de kas van de Utrechtse daklozenkrant ‘leende’. A Tale of Two Cities, noemde ik het toen.

Fractievoorzitter Edwin Hindeloopen rest weinig anders dan recht te praten wat krom is: ‘Maar we hebben zo’n sterke partij dat we binnen de kortste keren een nieuwe club ijzersterke mensen aan het bewind hebben die gewoon weer ons beleid voort kunnen zetten‘. Of voortzetting van het oude beleid echter een aanbeveling is om in Amersfoort op de PvdA te stemmen is de vraag. Kiezers zouden zich wel eens af kunnen vragen of het verstandig is om een partij die niet eens in staat is om toezicht te houden op de eigen kas het toezicht op de veel grotere gemeentekas toe te vertrouwen. Op 5 maart 2014 zijn er gemeenteraadsverkiezingen.

Foto: Albert Hahn, Ons parool. Prent in De Notenkraker, 1913.

Smits Alvarez en Van der Roest: A Tale of Two Cities

Laatst maakte ik een vergelijking tussen twee PvdA-raadsleden uit de provincie Utrecht die ongunstig in het nieuws waren. De Utrechtse Bert van der Roest die 45.000 euro uit de kas van de daklozenkrant verduisterde en de Amersfoortse Ramón Smits Alvarez van wie toen bekend was dat er met een pinpas die hij beheerde 4.000 euro van de rekening van de lokale PvdA-fractie was opgenomen. Op maandag 21 oktober maakte Smits Alvarez in Spanje een eind aan z’n leven door van een brug te springen. Daarvoor al nam iemand me de vergelijking kwalijk: ‘wat is dit nu voor een stom verhaal om een verband te leggen tussen van de Roest en deze vermissing. Het is al erg genoeg zo, want de voortekenen zijn niet erg goed.’ Wat voor stom verhaal?

De voortekenen waren niet goed en het zou tragisch eindigen met Smits Alvarez. Maar er komen steeds meer feiten boven water die de vergelijking onderbouwen. RTV Utrecht zet het op een rijtje: Er zijn niet 4.000, maar tienduizenden euro’s uit de kas van PvdA Amersfoort verdwenen. De PvdA hult zich in stilzwijgen, maar bevestigt dat er aangifte is gedaan. De omroep geeft aan dat er twee onderzoeken lopen. Eén naar het lekken van vertrouwelijke informatie over het functioneringsverslag van burgemeester Bolsius en één naar het verdwenen PvdA-geld. Het imago van Smits Alvarez brokkelt nu dus ook af. Bemoeilijkt door de tragische afloop die het lastig maakt er voluit over te praten. Zo zou de Amersfoortse PvdA’er een rekening van een partijbijeenkomst nooit hebben voldaan. Zoals dat ook gebeurde met het imago van de joviale Van der Roest.

Foto: Amersfoort-Utrecht.

Independer schenkt daklozenkrant 10.000 euro vanwege Van der Roest

In een update gaat Suzanne Persoon van Independer in op de kwestie Bert van der Roest. Het tot voor kort Utrechtse raadslid voor de PvdA dat zo’n 45.000 euro van de Utrechtse daklozenkrant heeft verduisterd. Nog onduidelijk is of het OM Van der Roest gaat vervolgen. De jongerenpartijen van VVD en PvdA hebben aangifte gedaan. Acteur Van der Roest treedt op in enkele commercials van deze Nederlandse vergelijkingssite voor financiële producten en gezondheidsinstellingen. Hij wordt door Independer niet meer opnieuw ingehuurd.

Persoon maakt bekend dat Independer de commercial  ‘300.000 man’ waarin Van der Roest een rolletje speelt blijft uitzenden. Het maakt deel uitmaakt van een lopende campagne. Als compensatie en gebaar schenkt Independer 10.000 euro aan de Utrechtse daklozenkrant. Persoon zegt dat dat niet opgevat moet worden als ‘een vergoeding voor wat Van der Roest gedaan heeft, maar we proberen juist om wat positiefs in de situatie te brengen’. Het zal Independer niet onwelkom zijn dat deze schenking positief op het eigen bedrijf afstraalt.

Het raadsel van een val: Bert van der Roest

Update 14 januari 2014: Het bestuur van de Stichting Straatnieuws Utrecht (SSU) doet vandaag, dinsdag 14 januari, alsnog aangifte van diefstal tegen Bert van der Roest, de voormalige penningmeester van de stichting. Het bestuur doet dit omdat Van der Roest zich niet houdt aan de afspraken zoals die zijn vastgelegd in een met hem gesloten convenant. Van der Roest stelt dat het gestolen bedrag lager is. 

De damage control van Bert van der Roest maakt het er alleen maar erger op. Waar blijft z’n spijtbetuiging? Hij volgt niet de gouden regel om bij het begin van een crisis diep door het stof te gaan. De acteur en het Utrechts PvdA-raadslid was penningmeester van de daklozenkrant van Utrecht en heeft naar verluidt 40.000 verduisterd. Volgens bestuursvoorzitter Broos Schnetz loopt het bedrag zelfs naar de 50.000 euro, zo zegt-ie op DUIC. Maar tegen Tom Staal van PowNews ontkent Van der Roest (2’50”): ‘Ik heb toch geen 40.000 euro meegenomen‘. Door geen schoon schip te maken verliest Van der Roest ook mijn begrip. De tragedie met een manhaftige held die z’n ondergang voor ogen ziet wordt zo een slecht geregisseerde en rommelige klucht.

Jongerenafdelingen JS en JOVD van PvdA en VVD doen vandaag aangifte tegen Van der Roest. Ze vinden dat-ie niet ongestraft mag wegkomen. De JOVD zegt ook namens de JS: ‘De Utrechtse JS en JOVD hopen door deze aangifte het OM te motiveren om Van der Roest te vervolgen. Het is belangrijk dat er consequenties volgen uit een misdrijf.’ De directe aanleiding voor beide jongerenpartijen voor het laten opmaken van een proces-verbaal is dat een woordvoerder vanochtend verklaarde dat Van der Roest overweegt zijn wachtgeldregeling in te zetten voor terugbetaling van de 40.000 -of meer- euro. Het OM beoordeelt vervolgens of Van der Roest vervolgd moet worden. Het stichtingsbestuur van de daklozenkrant heeft gezegd geen aangifte te doen.

Het schiet de Utrechtse partijen in het verkeerde keelgat dat Van der Roest een beroep lijkt te willen doen op de wachtgeldregeling om het verduisterde geld terug te betalen. Hoewel dat onvoldoende is omdat het in totaal om zo’n 7260 euro gaat. Hun reactie is wat makkelijk nu het om een gevallen collega gaat die de politieke kaste beschadigt. Zo zegt z’n eigen partij in een verklaring: ‘De PvdA Utrecht heeft Bert van der Roest geadviseerd geen gebruik te maken van zijn recht op wachtgeld’. RTV Utrecht ziet de diefstal als een raadsel: ‘Het blijft vooralsnog een raadsel waarom Van der Roest tot de diefstal is gekomen. Buiten een korte verklaring dat hij zijn raadslidmaatschap opgeeft heeft hij nog geen toelichting gegeven.‘ Als Van der Roest verstandig is dan geeft-ie snel uitleg over z’n daad. Of moet het stuk nog geschreven en gerepeteerd worden?

Foto: Living Newspaper: AAA Plowed Under. 1935.

Hoe kunnen burgers omgaan met de eenogige partijpolitiek?

Gisteren besteedde ik aandacht aan de kwestie-Bert van der Roest. De Utrechtse acteur en het PvdA-raadslid heeft als penningmeester van de Stichting Straatnieuws Utrecht mogelijk zo’n 40.000 euro verduisterd uit de kas van de daklozenkrant. Het bestuur maakte bekend geen aangifte te doen, maar er wel op te rekenen dat Van der Roest het verduisterde geld tot op de laatste cent terugbetaalt. Hij is door de PvdA uit de Utrechtse raad gezet, Independer en het reclamebureau dat hem inhuurde voor commercials zeggen niet meer met hem samen te werken en media met voorop De Telegraaf, GeenStijl en het lokale DUIC lieten niet na de misstap te belichten en het uitblijven van een aangifte door de Stichting Straatnieuws Utrecht ter discussie te stellen.

Gisteren mengde ik me hier en op DUIC in de discussie. Ik kreeg van alles naar m’n hoofd geslingerd omdat ik er begrip voor toonde dat het bestuur geen aangifte tegen Van der Roest deed. Ik vond dat-ie door de hoon die hem trof en de publieke beschimping genoeg gestraft was. Juridische vergelding hoefde daar van mij niet bij te komen. Daarbij is het het autonome besluit van een bestuur om aangifte te doen voor verduistering. Voorwaarde is wel dat betrokkene schuld bekent. Dat heb ik nog niet gezien. Kritiek is niet erg, want wie niet tegen de hitte van de keuken kan moet geen blog beginnen. Maar enkele zaken vielen me op die naar mijn idee juist de politieke partijen in de kaart spelen. En dat stoort me meer dan het gescheld en de rancune.

1) Een debat is een uitwisseling van standpunten tussen mensen in een specifieke omgeving. Argumenten dienen om de ander te overtuigen. De argumentatieleer kent logische, individueel-gezaghebbende en emotionele aspecten. Aristoteles noemt ze logos, ethos en pathos. Wie denkt dat het naar voren brengen van logische argumenten volstaat om de ander te overtuigen mist de essentie van wat een debat is. Maar wie van de andere kant denkt om er alleen met emoties te komen door hartstocht of niet-onderbouwde claims achter elkaar te zetten begrijpt het evenmin. Een debat vereist heen-en-weer schakelen tussen de verschillende aspecten waarin geloofwaardigheid van de spreker, argumenten en beroep op emoties nauw samengaan.

2) Er is naar mijn mening een onderscheid tussen het aanvallen van mensen, en structuren of ideeën. Het standpunt dat politieke partijen, religies, grootbedrijven, de overheid of het koningshuis niet deugen neem ik graag voor m’n rekening. Maar zeggen dat een persoon niet deugt die onderdeel van die structuren uitmaakt is in mijn ogen wat anders. Waarmee niet gezegd is dat iemand niet voor gold digger, zakkenvuller of onbenul uitgemaakt kan worden. De mens is per definitie eindig, deel van een geheel en op zichzelf aangewezen. Daarom moeten we ons altijd terdege realiseren wat het grotere effect is als we een individu bekritiseren.

3) Nu en dan toon ik me kritisch op het functioneren van politieke partijen. Ik vind dat ze in hun huidige vorm hun doel voorbijgeschoten zijn en eerder met hun voortbestaan en personeelsbeleid dan het landsbelang bezig zijn. Hoewel ook dat betrekkelijk is, in de VS is het nog verder ontspoord. Ik zou graag de burger weer een centrale plaats in het politieke systeem geven. Maar dat vraagt van die burger wel organisatie, discipline, realiteitszin en binding met anderen. Zolang (de meeste) burgers niet begrijpen hoe een debat gevoerd moet worden en emoties alleen niet kunnen overtuigen blijven de politieke partijen eenogen in het land der blinden.

Foto: Cycloop (reus met een oog), illustratie uit 1680.

Utrechts PvdA-raadslid stapt op wegens fraude. Een tragedie

Het Utrechtse PvdA-gemeenteraadslid Bert van der Roest is opgestapt. Hij heeft 40.000 euro verduisterd van de daklozenkrant waar-ie penningmeester was. Van der Roest heeft de fraude toegegeven. Hij stapt per direct uit de raad. Want: ‘Fractie en bestuur van de PvdA Utrecht zijn van mening dat Bert van der Roest hierdoor niet meer als gemeenteraadslid voor de PvdA kan functioneren en hebben Bert van der Roest daarom gevraagd zijn raadszetel in te leveren. Bert van der Roest heeft vandaag zijn ontslag ingediend bij de burgemeester.‘ In ruil voor terugbetaling binnen 12 maanden doet de daklozenkrant geen aangifte. In het bestuur zitten politici.

Van der Roest is ook acteur en theatermaker. Zijn bewerking Dag Moeder dat geïnspireerd is op het stuk U Bent Mijn Moeder van Joop Admiraal werd goed ontvangen en kende een redelijk succes. De acteur zou het geld van de daklozenkrant gebruikt hebben voor de productie van dit stuk. Ik ken Van der Roest die ook de woordvoerder cultuur voor z’n partij was zijdelings als een vriendelijke en betrokken, maar wat onnavolgbare man. Vorige maand vroeg ik ‘m nog naar het succes van z’n stuk. Hij zei er tevreden mee te zijn.

Ik begrijp de dadendrang om kunst, of in dit geval theater te willen maken. Fondsenwerving gaat in vele gevallen toch al niet volgens de regels. Van der Roest is onvergelijkbaar met andere fraudeurs zoals Erik Staal, Willem Scholten, Ton Hooijmaijers of al die bestuurders in de (semi-)publieke sector die zichzelf verrijkt hebben ten koste van de gemeenschap. En voor zichzelf auto’s of huizen kochten die zo tragisch passen bij de lege wansmaak van de patserige nouveau riche. Van der Roest pakte van de gemeenschap en gaf aan de gemeenschap. Als een warrige Robin Hood die de weg in het bos kwijt was. Hij had het niet moeten doen omdat het uitermate stom was, maar we moeten het hem maar niet zwaarder aanrekenen dan het is.

Foto: Bert van der Roest presenteert Dag Moeder. 2013.

Teeven over onzorgvuldig handelen overheid persoonsgegevens

‘Het recht op bescherming van de persoonsgegevens is niet absoluut en kan op bepaalde gronden worden beperkt. Daarom is flexibiliteit voor de publieke sector van groot belang.’ aldus staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie mede namens minister Plasterk van Binnenlandse Zaken in zijn antwoord op kamervragen van het lid van de Tweede Kamer Astrid Oosenbrug. Woordvoerder ICT en privacy van de PvdA.

Oosenbrug stelde haar vragen naar aanleiding van het bericht ‘CBP: Overheid is onzorgvuldig bezig‘ in Binnenlands Bestuur van 18 april 2013. Dit weer naar aanleiding van kritische opmerkingen in het jaarverslag 2012 van het CBP (College Bescherming Persoonsgegevens). Een te ‘flexibele’ omgang met het grondrecht van doelbinding door koppeling en overdracht van bestanden heeft op de langere termijn ‘ondermijnende effecten op het vertrouwen van burgers in de overheid’, aldus CBP-voorzitter Jacob Kohnstamm in een toelichting.

Teeven reageert op een vraag betreffende een citaat uit het voorwoord van het jaarverslag: ‘Voor de burger (en mogelijk ook voor de overheid) is het vervolgens nauwelijks inzichtelijk meer welke gegevens zich waar en waarom over hem bevinden.’ Het voorwoord schetst ook negatieve ontwikkelingen: ‘Bovendien ligt een van de pijlers onder de bescherming van persoonsgegevens onder vuur, te weten doelbinding, het principe dat verder gebruik van persoonsgegevens verenigbaar moet zijn met het oorspronkelijke doel van de verzameling en verwerking.’ Kritiek van het CBP is dat in een conceptverordening die Nederland steunt de overheid de grenzen oprekt voor de omgang met persoonsgegevens. Teeven relativeert het grondrecht door te spreken over de waarborg dat ‘de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene niet onevenredig wordt geschaad‘.

Teeven relativeert dit principe van doelbinding in zijn antwoord: ‘Uiteraard moet het koppelen van persoonsgegevens plaatsvinden in overeenstemming met de relevante wetgeving en meer in het bijzonder niet onverenigbaar zijn met het doel waarvoor de desbetreffende gegevens oorspronkelijk zijn verzameld.’ De omschrijving ‘niet onverenigbaar met het doel‘ laat de overheidsplicht los dat het omgaan met persoonsgegevens ‘verenigbaar is met het doel‘. Teeven eigent zich handelingsruimte toe voor de overheid.

Teeven zoekt in zijn antwoorden telkens de grenzen op om de bevoegdheden van de overheid op te rekken ten koste van de burger. Hij stelt zich minimalistisch achter de principes doelbinding en privacy. Teeven zegt de rechten te erkennen en het CBP als toezichthouder te accepteren, maar tracht feitelijk om op een tegengestelde koers uit te komen. Zoals het CBP in het voorwoord opmerkt: ‘Maar de overheid is meer dan politie en justitie alleen’. Aan Teeven zijn deze woorden niet besteed, zijn taakstelling gaat voor principes.

Foto: Reclame en doelgroep.