Museum Hergé annuleert tentoonstelling over Charlie Hebdo vanwege veiligheid. Slim bezig?

Wij vragen, nee eisen op hoge toon dat de moslims de extremisten in eigen gelederen aanpakken. Of liever gezegd, degenen die zich in de islam verschuilen. Een logisch verzoek omdat ze hoe dan ook in dezelfde kringen verkeren. Die roep klinkt sterker als zich weer eens een incident voordoet met moslims die problemen hebben met de vrijheid van meningsuiting. Zoals bij de bedreiging van Salman Rushdie, de moord op Theo van Gogh, het tentoonstellen van controversiële kunst (Sooreh Hera of Lars Vilks), de moordaanslag op en bedreiging van Kurt Westergaard of de aanslag bij Charlie Hebdo. Onze politici demonstreren solidariteit en gaan over tot de orde van de dag om handig het recht nog verder in te perken. Maar wat doen wij zelf behalve eisen aan anderen stellen? Hoe pal staan wij voor de vrijheid van meningsuiting als het erop aankomt?

Het Museum Hergé in het Waalse Louvain-la-Neuve annuleert vanwege de veiligheid een tentoonstelling die komende donderdag zou openen als eerbetoon aan de auteurs van Charlie Hebdo die voor de vrijheid van meningsuiting zijn gestorven, zo zegt Le Soir. De burgemeester Jean-Luc Roland heeft samen met de korpschef Maurice Leveque en de politiecommissaris Vinciane Bertrand het museum geïnformeerd dat personeel en de bevolking van Louvain-la-Neuve gevaar zouden lopen als de tentoonstelling door zou gaan. Gedelegeerde Nick Rodwell zag zich genoodzaakt om gevolg te geven aan het verzoek van het gemeentebestuur. Democratie komt niet vanzelf, maar vereist moed en stalen zenuwen. Geen zelfcensuur.

Foto: Kuifje & Haddock Action Set voor € 17,95.

Lars Vilks is islamkritisch, maar niet anti-islam

Waarom noemt in een kop RTL de Zweedse kunstenaar en kunsthistoricus Lars Vilks dapper een anti-islamkunstenaar? Want dat is-ie niet. Hij is meer dan dat: kritisch naar alles en iedereen. En met name naar het gesloten karakter van religie. Zoals de cartoon van Jezus als pedofiel aantoont. Maar bekend werd-ie door een cartoon van Mohammed als hond. Juist vanwege de heftige reacties. Vilks heeft zelfs zijn eigen land Ladonia opgericht. RTL stapt ondoordacht in de valkuil om religiekritiek dat niet het bestaan van religie, maar het functioneren van religie aan de orde stelt, te verwarren met anti-religie. Da’s iets volstrekt anders.

Aanleiding is een bericht over de van sloophout gemaakte sculptuur Nimis in het afgelegen natuurreservaat Kullaberg in Zuid-Zweden die door onbekenden omgebouwd is tot minaret. Vijf maal per dag klinkt er nu de oproep tot gebed. Voor de meeuwen en konijnen. Over de plaatsing van Nimis in een natuurgebied voerde Vilks strijd met de overheid. Hij mobiliseerde buitenlandse kunstbroeders. Eerst werd Nimis verkocht aan de Duitse kunstenaar Joseph Beuys en het is nu eigendom van de Frans-Bulgaarse ‘inpakkunstenaar’ Christo.

Lars Vilks laat in een reactie weten het best te vinden dat zijn beeld een minaret wordt. Logisch, want als kunsthistoricus volgt-ie het idee van institutionalisme. Dat er grofweg op neerkomt dat omstandigheden de inhoud bepalen. De Zweedse kunstenaar neemt het leven zoals het is zonder bij de pakken neer te zitten. In de tussentijd is-ie een kritische geest die openheid zoekt en geslotenheid bestrijdt. In zijn openheid is-ie islamkritisch, maar niet anti-islam. Dat zou de deur dichtdoen die hij open wil wrikken. Jammer dat media als RTL de nuance missen, en een verkeerd beeld ophangen van zowel religiekritiek als objectieve berichtgeving.

Foto 1: Lars Vilks, 2007. Een pedofiele Jezus. Nou ja, who cares? (En pedofil Jesus. Tja, vem bryr sig?)

Foto 2: Lars Vilks, Rotonde hond Mohammed, 2007

Foto 2: Nimis, 1980- © Photo Peter Bøttger.