Wie de fotograaf is of de kunstenaar van wie een tentoonstelling wordt geopend wordt niet gezegd. Wel wordt de ‘openeur’ bij naam genoemd. Dat is Gordon Lambert die als directeur werkte bij Jacob’s, de Ierse fabriek waar biscuits worden gebakken. Lambert was een belangrijke kunstverzamelaar en promoter van hedendaagse kunst. In 1992 schonk hij meer dan 300 schilderijen aan het Irish Museum of Modern Art (IMMA).
Uit de beschrijving van foto’s van Lambert op een kunsttentoonstelling in de collectie van Jacob’s valt op te maken dat de kennis ontbreekt om ze (achteraf) te beschrijven. Alles draait om Gordon Lambert zoals blijkt uit de titel van de foto’s. Hij spreekt, kletst, wijst, staat, schudt handen, poseert en kijkt. Met welke kunstenaars hij praat en naar welk kunstwerk hij wijst blijkt niet uit de beschrijving.
Dat leidt tot onvolledige titels. Hoe moeilijk is het om te vinden dat de heren op onderstaande foto (Lambert in het midden) voor het werk ‘Cloud No. 2‘ (1973) van Brian King staan? Nu opgenomen in de vaste collectie van het IMMA. Dat scherpt de datering van foto’s van deze opening (let op de brochure) aan. Dat is 1973 of later. Het werk op de bovenste foto is waarschijnlijk van F.D. Flanagan.
Gordon Lambert is in de fotocollectie van Jacob’s zijn eigen universum. Ieder ander persoon, kunstwerk of attribuut is decor in de wereld van Gordon Lambert. Hij is het middelpunt en wordt door de beschrijving tot een parodie van zichzelf gemaakt. Dat gebeurt als de context ontbreekt.
De kop is eraf. Op 9 juni 2022 vond de eerste van de zes hoorzittingen plaats in het Amerikaanse Huis. De Select Commitee dat de aanval van 6 januari 2021 op het Capitool onderzoekt presenteerde haar bevindingen. Deze commissie is geen rechtbank die Trump en zijn medewerkers kan aanklagen, maar presenteerde het bewijs wel alsof Trump werd aangeklaagd. Het ministerie van Justitie kan Trump en zijn medewerkers wel aanklagen.
De Republikeinse vice-voorzitter Liz Cheney presenteerde haar bewijs als een aanklager. Ze maakte indruk door haar zakelijke, sobere en overtuigende bewijsvoering.
In de media werden vergelijkingen gemaakt met 1954 toen tijdens de McCarthy-hoorzittingen de controversiële senator Joe McCarthy door een advocaat toegebeten werd ‘Hebt u geen schaamte’? Datzelfde wordt nu tegen Trump gezegd. Of de historische vergelijking met de hoorzittingen in 1954 (McCarthy) en 1973 (Watergate) hout snijdt zal de geschiedenis leren. Het echte citaat van de McCarthy-hoorzittingen wat Joseph Welch tegen McCarthy zei is overigens ‘Have you no sense of decency, sir, at long last? Have you left no sense of decency?‘ Een kwestie van fatsoen dus.
De opzet van de hoorzittingen is meerledig. 1) Het tot in detail informeren van het publiek en het parlement over wat voor, op en na 6 januari 2021 gebeurde in wat een vanuit het Witte Huis georkestreerde staatsgreep was. 2) Zorgen door preventie dat de omstandigheden zo aangepast worden dat zich zoiets nooit meer kan herhalen. Dat is brisant omdat het niet ondenkbaar is dat Trump de verkiezingen van 2024 steelt, zoals hij dat in 2020 zonder succes trachtte te doen.
3) Aantonen dat oud-president Trump er kennis van had dat hij de verkiezingen van november 2020 verloren had, maar de leugen bleef promoten dat hij gewonnen had. Tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 hield Trump zich gedurende meer dan drie uur inactief.
4) Wat de commissie probeert aan te tonen is dat Trump geen maffiabaas is die loyaliteit eiste zonder dat te hoeven specificeren. Hij trok wel degelijk aan de touwtjes, wist wat er speelde en gaf met zoveel woorden opdrachten aan zijn medewerkers met wie hij overlegde en zocht contact met lokale bestuurders met de intentie om de uitslag van de presidentsverkiezingen niet te certificeren, zodat hij aan de macht kon blijven. De juridische term die voor dat mentale element bestaat om met intentie een misdrijf te plegen is ‘mens rea‘.
Hoe een en ander zal uitwerken in de publieke opinie en in de Republikeinse partij is ongewis. De Republikeinen houden zich tot nu toe gedeisd. Van een publiekelijk laten vallen van Trump is nog geen sprake, hoewel mogelijk de interne weerstand tegen hem toeneemt. Mede omdat zijn electorale aantrekkingskracht uitgewerkt raakt. Op enkele rechts-radicale hardliners na die hem zullen blijven steunen. Maar ook zij zijn deel van het onderzoek en zijn in het vizier gekomen van de commissie omdat ze actief deelnamen aan de opstand tegen de Amerikaanse democratie. Dat komt in de volgende hoorzittingen aan de orde.
Hoe de hoorzittingen van invloed zijn op de tussentijdse verkenningen van november 2022 en de koers van de Republikeinse partij valt niet te voorspellen. Als die partij al sinds 1960 afstand neemt van de democratie valt niet te verwachten dat zo’n ontwikkeling van meer dan 60 jaar door deze hoorzittingen gerepareerd kan worden. Wellicht kunnen enkele scherpe kantjes afgesleten worden.
De hoorzittingen lijken electoraal toch een rol te gaan spelen. Dan zullen ze van historische betekenis blijken te zijn zoals de McCarthy en Watergate hoorzittingen. Na 1954 en 1973 wordt dan 2022 een gedenkwaardig jaar voor de Amerikaanse politieke geschiedenis. Zeker weten doen we het nog niet.
De Duits-Amerikaanse oud-veiligheidsadviseur Henry Kissinger leeft nog in de koude oorlog. Voor hem is het eeuwig 1973. Zijn finest hour dat hij herkauwt en herkauwt. Tijdschriften wereldwijd geven zijn meningen over de toestand in de wereld weer. Maar beseffen ze wel hoe ontzettend uit de tijd deze dinosaurus uit een andere wereld is?
Als voorbeeld een artikel dat het Vlaamse DeWereldMorgen plaatste waarin Henry Kissinger beweert dat de EU de enige oorzaak van de crisis in Oekraïne is. Kan het krankzinniger? Waarom plaatst DeWereldMorgen de malligheid van Kissinger? Wie weet mag het zeggen. Ik gaf online volgende reactie:
Leonid Bershidsky maakt voor de Financial Review een vergelijking van Kissinger met Jeremy Corbyn, kandidaat -leider van Labour. Radicaal-links en -rechts ontmoeten elkaar. Wat hebben ze gemeen? In hun nieuw-realisme geven ze Oekraïne geen plek. Beide mannen vertalen alles in machtspolitiek tussen blokken. Daarvoor moet alle moraal wijken. Kissinger onthoudt Oekraïne eigenheid. Zelfs om het territorium te verdedigen. En levert dat grensland over aan de agressieve politiek van president Poetin.
Wat hebben we aan zo’n dinosaurus die orakelend vanuit de VS z’n hypotheses over de wereld verspreidt? Niets. Waarom plaatst een periodiek als de Morgen deze orakeltaal die voor de praktische politiek geen belang heeft? Het is het geheim van de journalistieke afweging. Is het omdat Kissinger als vredesarchitect -een ijdele die zichzelf maar al te graag hoort praten- onder president Nixon ooit goed werk mocht opknappen?
De oorzaak van de oorlog in Oekraïne ligt bij de agressor, te weten de Russische Federatie. De fout van de EU is dat het Poetin niet tijdig en duidelijk te verstaan heeft gegeven dat die agressie beantwoord zou worden. In die zin heeft de EU fout gehandeld. Misleid door Duitsland dat zich nog steeds laat leiden door een verkeerd idee van een schuldcomplex over WOII, en vanwege de recente geschiedenis bevreesd is om Poetin lik op stuk te geven. Maar als Poetin z’n oorlog niet begonnen was, dan was nu Oekraïne gewoon op weg naar integratie met de EU.
Kissinger heeft het bij het verkeerde eind: Oorzaak crisis Oekraïne ligt volledig bij de Russische Federatie. Leerzaam om Kissingers orakeltaal te lezen. Waarin een zelfverklaard genie dom kan zijn.
Vandaag publiceert WikiLeaks de zogenaamde Kissinger Cables. Twee miljoen documenten van de Amerikaanse diplomatie uit 1973 tot 1976. Voor Nederland van belang vanwege de Lockheed affaire die in 1976 tot uitbarsting komt. Prins Bernhard moest wegens corruptie zijn militaire functies neerleggen. Uit een evaluatie uit 1976 blijkt dat ook zijn vrienden hem in de steek lieten en dat dat de prins in verwarring bracht.
Verder veel klein bier. Pieter van Vollenhoven zoekt medewerking voor een NCRV-reportage over huskies in Alaska. Of commentator G.B.J. Hiltermann die de VS zo voorbeeldig steunt moet geholpen worden om een jaar aan een Amerikaanse universiteit te verblijven. Diplomatie is dan: ons helpt ons. Zeventien nieuwsorganisaties werken met WikiLeaks samen in de publicatie van de Kissinger Cables. Er is geen Nederlandse organisatie bij betrokken. Een nieuwtje heeft het al opgeleverd voor de Indiase The Hindu. Rajiv Gandhi lobbyde rond 1975 voor de Zweedse wapenindustrie. Julian Assange geeft met deze publicatie het signaal af nog mee te tellen.
Het nieuwe YouTube-filmpje Jij mag nu gaan rijden beschrijft een jongen van 17 die net zijn rijbewijs heeft gehaald en uit rijden gaat met zijn coach. Met Rinus op de achterbank. Alles in het kader van de 2toDrive-campagne. Middenin onderbreekt een telefoontje de muziek en wordt de spanning opgevoerd. Dit Kiele, kiele, kiele een auto heeft 4 wielen steekt trouwens gunstig af bij Kiele kiele Koeweit uit 1973 van Farce Majeure.
Kiele, kiele, kiele,
een auto heeft vier wielen
IJe, ije, ije,
jij mag eerder rijden
Oele, boele, boele,
voel je je oké?
Zit je vast, geef maar gas, Rinus die rijdt mee.
De vaste onderdelen zijn herkenbaar: Het rijtjeshuis in de straat, het voortuintje, hoofdrolspelers Rinus en Romana en natuurlijk het rupsen met de handen. De twee majorettes voegen weinig toe. Het siert Rinus en Romana dat ze hun optreden serieus nemen. Daar past geen ironie in. Jammer is dat de productie ontsierd wordt door slordigheidjes. Wie is het meisje op 1’03”? Rinus verdient beter. Hij blijft een fenomeen en de meest authentieke populaire artiest van Nederland. Met Romana geknipt voor het Eurovisie Songfestival.
Vandaag 13 april is het landelijke actiedag voor Japan. Er wordt geld ingezameld voor de slachtoffers van aardbeving en tsunami. Daarom een terugblik op een Japanse tragedie. De overeenkomst met het handelen van energiebedrijf Tepcobij de kernreactoren van Fukushima ligt voor de hand.
Van 1932 tot 1968 loosde in het Japanse Kumamoto de chemische fabriek Chisso in de baai van Minamata zo’n 27 ton kwik in het afvalwater. Het stadje Kumamoto ligt 900 km ten zuidwesten van Tokio en werd hoofdzakelijk bevolkt door boeren en vissers. Duizenden mensen die vis uit de baai aten werden ziek.
Volgens Wikipedia is de Minamataziekte (水俣病, Minamata-byō) ‘een neurologisch syndroom dat veroorzaakt wordt door een zware kwikvergiftiging. De symptomen zijn ataxia (gevoelloosheid in handen en voeten), spierverzwakking, vernauwing van het gezichtsveld en aantasting van het gehoor en het spraakvermogen. In extreme gevallen veroorzaakt het krankzinnigheid, verlamming, coma of de dood. Bij zwangere vrouwen heeft het ook invloed op de foetus.’
Vanaf het begin bestond in de regio een stilzwijgend idee dat het lozen in zee van kwik binnen ethische grenzen viel. Vissers werden gecompenseerd omdat hun visgronden vervuild waren. Hiermee was Chisso goedkoper uit dan wanneer het allerlei mileumaatregelen had moeten nemen. Chisso was een belangrijke fabriek die vanaf 1932 plastics maakte door het gebruik van de grondstof acetaldehyde.
Pas rond het midden van de jaren ’50 begon de bevolking van Minamata de effecten van de kwikvergiftiging te zien. Katten in de haven krijgen eleptische aanvallen en vielen dood neer. In 1956 kregen mensen de ziekte. Chisso-bedrijfsdokter Dr. Hajime Hosokawe reporteerde dat ‘een onverklaarbare ziekte van het centrale zenuwstelsel was uitgebroken’. Hosokawe legde een verband tussen het eten van vis en de ziekte. Onderzoekers constateerden dat de zee door Chisso vergiftigd was. Het bedrijf ontkende en ging door.
Uiteindelijk werd in 1959 toch onomstotelijk bewezen dat kwikvergiftiging de oorzaak van de ziekte was. Chisso hield de bevindingen van Dr. Hosokawe onder de pet. De vissers protesteerden en vroegen compensatie. Chisso intimideerde de bevolking en sloot buiten de normale wetgeving om overeenkomsten met de bevolking. Pas in 1968 stopte Chisso defintief met de kwiklozingen in het afvalwater.
Meer dan 3000 slachtoffers zijn officieel erkend aan de Minamata ziekte te lijden. Het kostte sommigen meer dan dertig jaar om compensatie te krijgen. Nog in 1993 waren er rechtszaken. Velen zijn eraan gestorven, hadden lichamelijke afwijkingen opgelopen of moesten met de pijn van de ziekte leven. Het lijden van de mensen is gevolg en symbool van verkeerd en nalatig handelen van Chisso. In 1973 stelde de rechtbank van Kumamoto definitief de schuld van het bedrijf vast.
W. Eugene Smith maakte voor LIFE tussen 1971 en 1973 een serie indrukwekkende foto’s in Minamata waar-ie woonde. Bovenstaande foto van Ryoko Uemura die haar zwaar misvormde dochter Tomoko in bad doet werd op verzoek van de familie door Smith uit de serie verwijderd. Werknemers mishandelden Smith omdat-ie in hun ogen te ver was gegaan in het tonen van dit leed. De fotograaf liep blijvende schade op. Vroege fotojournalistiek over de gevolgen van milieuvervuiling. Onmiskenbare referentie naar Marat van David.
George Knight 