Inval in huis Jeff Clark duidt erop dat ministerie van Justitie Trump strafrechtelijk onderzoekt

Gisteren, 23 juni 2022 was de vijfde dag van de hoorzittingen van de Speciale Huiscommissie die de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 onderzoekt. Er stonden er oorspronkelijk zes gepland, maar waarschijnlijk wordt dat uitgebreid met nog enkele hoorzittingen in juli 2022 vanwege nieuwe informatie die de Speciale commissie bereikt.

6 Januari 2021 was de dag dat de uitslagen van de presidentsverkiezingen van 3 november 2020 moesten worden gecertificeerd door toenmalig vicepresident Mike Pence. Een routinematige, procedurele handeling die Trump met medewerking van zijn getrouwen probeerde te voorkomen. Want certificatie zou de winst van Joe Biden bevestigen. Trump slaagde niet in zijn opzet.

De hoorzittingen maken duidelijk dat Trump tot aan het randje ging om de verkiezingen die hij verloren had te stelen. Dat was een georkestreerde actie die de snode opzet van Trump verraadt. Aangetoond is dat hij wist dat hij verloren had, maar hij wilde dat niet accepteren.

De getuigenissen maken duidelijk dat het een haartje had gescheeld of Trump was in zijn opzet geslaagd. Dat was het voorlopige einde van de Amerikaanse democratie geweest. Zo fragiel is die. Ooit het voorbeeld voor de wereld, nu een kasplantje dat kwetsbaar en weinig weerbaar is, en op omvallen staat.

In de vijfde hoorzitting kwam aan de orde hoe Trump de top van het ministerie van Justitie (DOJ) vanaf half december 2020 dagelijks onder druk zette om mee te gaan in zijn complottheorie en die te fiatteren. Dat was na het vertrek van minister Barr op 15 december 2020. De top met waarnemend minister Jeff Rosen, zijn vervanger Richard Donaghue en andere stafmedewerkers weigerde. Dit waren allen Republikeinen die Trump vier jaar hadden gesteund. Maar Trumps samenzwering tegen de grondwet was voor hen een brug te ver.

Er werd via het pro-Trump congreslid Scott Perry zelfs een gewillige nieuwe minister van Justitie klaargestoomd: Jeff Clark. Maar omdat de top van het DOJ in een overleg op 3 januari 2020 aankondigde collectief af te treden als Clark als waarnemend minister werd geparachuteerd durfde Trump niet door te zetten. Het argument dat hem blijkt te hebben overtuigd is dat het hem publicitaire schade zou berokkenen. Het speelde voor Trump niet op het niveau van moraal of feiten.

Voor aanvang van de hoorzitting van 23 juni 2022 viel het DOJ het huis van Clark binnen op zoek naar bewijsmateriaal. De FBI resorteert onder het DOJ. Dat was voor vele analisten het belangrijkste nieuws van de dag. Nog belangrijker dan de hoorzittingen zelf waarin niet toevallig de rol van Clark uitgebreid aan bod kwam. Clark die zich trouwens in zijn eerdere getuigenis voor de commissie beriep op zijn recht om te zwijgen vanwege zelfbeschuldiging.

De huiszoeking van Clark werd hoogst waarschijnlijk geautoriseerd door huidig minister Merrick Garland of zijn plaatsvervanger. Dat geeft aan dat de top van het DOJ op het spoor van Clark en Trump zit die onderdeel waren van een samenzwering om de verkiezingen te stelen.

De inval bij Clark geeft aan dat het DOJ de opstand van 6 januari 2021 en de rol van voormalig president Trump onderzoekt. Daar bestond tot nu toe twijfel over. De huiszoeking geeft indirect het publicitaire signaal van het DOJ dat er een justitieel onderzoek tegen Trump loopt en dat de burgers niet ongeduldig moeten zijn of moeten denken dat het DOJ te voorzichtig is en Trump niet durft aan te pakken. De inval geeft aan dat het DOJ Trump in het vizier heeft.

Advertentie

Overweldigende eerste hoorzitting van 6 januari commissie. Maar wie laat zich meeslepen?

De kop is eraf. Op 9 juni 2022 vond de eerste van de zes hoorzittingen plaats in het Amerikaanse Huis. De Select Commitee dat de aanval van 6 januari 2021 op het Capitool onderzoekt presenteerde haar bevindingen. Deze commissie is geen rechtbank die Trump en zijn medewerkers kan aanklagen, maar presenteerde het bewijs wel alsof Trump werd aangeklaagd. Het ministerie van Justitie kan Trump en zijn medewerkers wel aanklagen. 

De Republikeinse vice-voorzitter Liz Cheney presenteerde haar bewijs als een aanklager. Ze maakte indruk door haar zakelijke, sobere en overtuigende bewijsvoering. 

In de media werden vergelijkingen gemaakt met 1954 toen tijdens de McCarthy-hoorzittingen de controversiële senator Joe McCarthy door een advocaat toegebeten werd ‘Hebt u geen schaamte’? Datzelfde wordt nu tegen Trump gezegd. Of de historische vergelijking met de hoorzittingen in 1954 (McCarthy) en 1973 (Watergate) hout snijdt zal de geschiedenis leren. Het echte citaat van de McCarthy-hoorzittingen wat Joseph Welch tegen McCarthy zei is overigens ‘Have you no sense of decency, sir, at long last? Have you left no sense of decency?‘ Een kwestie van fatsoen dus.

De opzet van de hoorzittingen is meerledig. 1) Het tot in detail informeren van het publiek en het parlement over wat voor, op en na 6 januari 2021 gebeurde in wat een vanuit het Witte Huis georkestreerde staatsgreep was. 2) Zorgen door preventie dat de omstandigheden zo aangepast worden dat zich zoiets nooit meer kan herhalen. Dat is brisant omdat het niet ondenkbaar is dat Trump de verkiezingen van 2024 steelt, zoals hij dat in 2020 zonder succes trachtte te doen.

3) Aantonen dat oud-president Trump er kennis van had dat hij de verkiezingen van november 2020 verloren had, maar de leugen bleef promoten dat hij gewonnen had. Tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 hield Trump zich gedurende meer dan drie uur inactief.

4) Wat de commissie probeert aan te tonen is dat Trump geen maffiabaas is die loyaliteit eiste zonder dat te hoeven specificeren. Hij trok wel degelijk aan de touwtjes, wist wat er speelde en gaf met zoveel woorden opdrachten aan zijn medewerkers met wie hij overlegde en zocht contact met lokale bestuurders met de intentie om de uitslag van de presidentsverkiezingen niet te certificeren, zodat hij aan de macht kon blijven. De juridische term die voor dat mentale element bestaat om met intentie een misdrijf te plegen is ‘mens rea‘.

Hoe een en ander zal uitwerken in de publieke opinie en in de Republikeinse partij is ongewis. De Republikeinen houden zich tot nu toe gedeisd. Van een publiekelijk laten vallen van Trump is nog geen sprake, hoewel mogelijk de interne weerstand tegen hem toeneemt. Mede omdat zijn electorale aantrekkingskracht uitgewerkt raakt. Op enkele rechts-radicale hardliners na die hem zullen blijven steunen. Maar ook zij zijn deel van het onderzoek en zijn in het vizier gekomen van de commissie omdat ze actief deelnamen aan de opstand tegen de Amerikaanse democratie. Dat komt in de volgende hoorzittingen aan de orde.

Hoe de hoorzittingen van invloed zijn op de tussentijdse verkenningen van november 2022 en de koers van de Republikeinse partij valt niet te voorspellen. Als die partij al sinds 1960 afstand neemt van de democratie valt niet te verwachten dat zo’n ontwikkeling van meer dan 60 jaar door deze hoorzittingen gerepareerd kan worden. Wellicht kunnen enkele scherpe kantjes afgesleten worden.

De hoorzittingen lijken electoraal toch een rol te gaan spelen. Dan zullen ze van historische betekenis blijken te zijn zoals de McCarthy en Watergate hoorzittingen. Na 1954 en 1973 wordt dan 2022 een gedenkwaardig jaar voor de Amerikaanse politieke geschiedenis. Zeker weten doen we het nog niet.

Wat te verwachten van hoorzittingen van de 6 januari commissie die op 9 juni 2022 beginnen?

Donderdag 9 juni 2022 om 20.00 uur EST (02.00 Nederlandse tijd vrijdagochtend) begint de reeks hoorzittingen van de Select January 6th Committee van het Huis. Ze worden door de belangrijkste nationale omroepen integraal uitgezonden, behalve Fox News.

De speculaties zijn niet van de lucht van wat de in totaal zes hoorzittingen teweeg gaan brengen in de VS. Dat varieert van de inschatting dat er niks verandert tot een omslag van de publieke opinie die de poging van Trump veroordeelt om de verkiezingen van november 2020 te stelen. Dat laatste zal de patstelling doorbreken van een welles-nietes debat over de bestorming van het Capitool en de pogingen van oud-president Trump om de verkiezingen te stelen.

De fanatieke pro-Trump aanhang die ongeveer de heft van de Republikeinse partij uitmaakt zal naar verwachting door de hoorzittingen niet van mening veranderen, als ze al kennis van neemt, maar dat kan anders zijn bij gematigde Republikeinen en Onafhankelijken die zich mogelijk zullen laten overtuigen door de bewijsvoering.

Belangrijk is om te bedenken dat een meerderheid van Amerikanen het verhaal over opstand en samenzwering tegen de Republiek voor het eerst in een samenhangend geheel zal horen.

Dat aantal van zes hoorzittingen is bekritiseerd omdat het te laag zou zijn. Bijvoorbeeld in vergelijking met de Watergate-hoorzittingen in 1973 die 51 dagen duurden en gedurende 237 uur getuigen toonden. Maar zo’n 50 jaar later zijn zowel het media- en politieke landschap en de Amerikaanse samenleving ingrijpend veranderd als de mogelijkheid om op slimme en smeuïge wijze met gebruikmaking van technische middelen een verhaal te vertellen dat ook cynici overtuigt.

Het is sinds 2016 al vaak gezegd wat in 1974 president Richard Nixon tot aftreden dwong. Dat waren niet direct de hoorzittingen, maar de mededeling van de conservatieve senator Barry Goldwater en enkele Republikeinse collega’s dat de Republikeinen Nixon niet zouden steunen. De volgende dag kondigde Nixon zijn ontslag aan. Dit wordt vooral gememoreerd omdat het nu anders is.

Bijna 50 jaar later is de sfeer in de Republikeinse partij minder rechtsstatelijk dan in 1974. De afstand tot de Democratische partij is gegroeid. Oud-president Trump houdt tot nu toe de Republikeinse partij in gijzeling, hoewel die greep allengs minder wordt. Dat valt af te lezen aan het feit dat steeds meer kandidaten die Trump aanbeveelt hun verkiezingen verliezen. Maar nu nog voegt de meerderheid van Republikeinse congresleden zich uit angst naar de luimen van Trump.

Dat is een betovering die ook de Democraten gijzelt. Want zij hebben in de radicale Trump de beste garantie om bij de tussentijdse verkiezingen van november 2022 hun meerderheid in Senaat of Huis te behouden. Zolang die betovering niet verbroken wordt hebben hoorzittingen weinig invloed op de parallelle wereld waarin de meerderheid van de Republikeinse partij leeft.

De paradox is dat voor de korte termijn de Democraten electoraal gebaat zijn bij een wild om zich heen slaande revanchistische Trump. Neemt hij het in een bizarre omkering van waarden niet op voor de Democratische gouverneurskandidaat in Georgia Stacey Abrams en tegen zijn partijgenoot Brian Kemp omdat deze Trumps ‘Big Lie’ niet steunt? Het is van belang voor de Democraten dat in 2022 Trump als verstorende factor van betekenis blijft en zijn partij hem niet definitief op een zijspoor zet.

Voor de lange termijn blijven Trump en zijn aanhangers een bom onder de Amerikaanse democratie die ontmanteld moet worden. Overigens door actie van het ministerie van Justitie (DoJ) en minister Merrick Garland die afgelopen jaar kritiek kreeg voor vermeend gebrek aan actie om de organisatoren van de bestorming van het Capitool aan te klagen. Maar dat is sinds kort veranderd. Ook Trump lijkt zich voor de rechter te moeten gaan verantwoorden.

Wat het publiek voorgeschoteld krijgt is de sandwich van hoorzittingen in het Huis en het DoJ dat daarin lijkt te volgen, maar bij nader inzien dat allang onderbouwd heeft in een samenhangend verhaal over opstand en poging tot omverwerping van de democratie.

Historische impeachment hoorzitting over Trump (2019-2020) met Gordon Sondland

De uitzending van gisteren met ambassadeur Gordon Sondland van de impeachment hoorzitting in het Huis was gedenkwaardig. Er zijn vele dwarsverbanden te leggen. Zoals met de hoorzittingen over de jacht op communisten met Senator Joseph McCarthy als coördinator en doelwit in de jaren 1953-54 en de Watergate-hoorzittingen over president Richard Nixon in 1973-74. Het is levende geschiedenis die zich in real time voor onze eigen ogen ontrolt. Er zijn allerlei gelijkenissen: Sondland en Trump hebben allebei Duitse voorouders.

‘Mayor’ Rudy Giuliani is een minder getalenteerde versie van advocaat Roy Cohn die in de jaren ’50 voor McCarthy werkte en een kapstok voor zijn neergang bood door zijn samenwerking met David Schine en de mislukte druk op de krijgsmacht. Ook nu proberen de instituties weerstand te bieden aan Trump en zijn sycophanten. In de jaren 1970 en 1980 werkte Roy Cohn als persoonlijke juridische klusjesman en consigliere voor Donald Trump. Een rol die nu verdeeld is over justitieminister William Barr en ritselaar Giuliani. Het is de overmoed van de ander die het verschil maakt en de baas ten val brengt. Sondland getuigde dat iedereen op de hoogte was, ‘everyone was in the loop’. Inclusief Trump en vice-president Mike Pence. Dat compliceert het vervolg. Want als Trump en Pence tot aftreden gedwongen worden, dan is de Democratische voorzitter van het Huis Nancy Pelosi de volgende in de lijn van opvolging als president. Dat zullen Republikeinen niet verteren.

Gematigde Republikeinen bieden de beste kans op een geleidelijke machtsoverdracht. Aan wie is op dit moment niet duidelijk. Democratische, Onafhankelijke en gematigde Republikeinen lijken bereid om een einde te maken aan het tijdperk Trump. Maar een voor verschillende facties geloofwaardige Democratische presidentskandidaat is nog niet boven komen drijven. Warren, Biden, Sanders, Buttigieg of Deval Patrick vinden geen brede steun. Hoe dan ook moet de cult rond Trump afgebroken worden en zijn meest radicale medestanders naar de zijlijn gedirigeerd worden opdat de VS een nieuwe start kan maken. Dat de neergang snel kan gaan leert het tijdsverloop van de laatste fase van McCarthy en Nixon, namelijk minder dan twee jaar.

De klok tikt voor president Trump. Zijn politieke einde is gisteren definitief aangezegd door Gordon Sondland.

DDS plaatst artikel van David Neyskens over Trump. Geen slimme misleiding die overtuigt, maar domme, lachwekkende misleiding

DDS plaats een artikel ‘Heksenjacht Trump-Rusland was onzin: geen samenzwering Trump-campagne en Rusland!’ van de Belgische David Neyskens die op het Vlaams-nationalistische Doorbraak publiceert. Al eerder gaf ik commentaar op een artikel op Doorbraak van Neyskens. Toen schreef ik onder meer: ‘Maar Neyskens bedoelt het serieus en dat maakt het absurd. Hij probeert aan te tonen dat de affaires rond president Trump niets met Trump te maken hebben. Hij klutst alles door elkaar, begrijpt de nuances en achtergronden onvoldoende en zet de lezer op het verkeerde been.’ Er is nog hoop voor de Lage Landen als de radicaal-rechtse media zulke ondermaatse artikelen plaatsen die hoogstens de eigen achterban die niets met feiten heeft weet aan te spreken. Bij het artikel plaatste ik de volgende reactie:

Dit artikel is prima satire. Het smelt van de onnauwkeurigheden, verzint alternatieve feiten en gaat voorbij aan de hoofdzaak. Het is misleiding. Maar het is geen slimme misleiding die overtuigt of aan het twijfelen brengt, maar domme misleiding die in haar tegendeel verkeert. Het artikel schiet in eigen voet en ontmaskert zichzelf als onzorgvuldig en lachwekkend.

Het artikel vergeet te noemen dat de meeste Rusland-onderzoeken inzake Trump niet door speciale aanklager Mueller, maar door aanklagers op staatsniveau worden gedaan. Die onderzoeken gaan gewoon door. Daar heeft het Witte Huis geen invloed op. Ook naar het crimineel handelen binnen de Trump organisatie (witwassen, Trump Tower in Moskou). En dan zijn er ook nog de onderzoeken in het Huis en de Senaat. Die zijn evenmin afgerond. Die in het Huis zijn nog maar sinds twee maanden opgestart.

Impeachment is een politiek proces. Met een Republikeinse meerderheid in de Senaat is dat op dit moment kansloos omdat die Trump voorlopig blijft steunen. De zwakke plek van Trump is zijn crimineel en roekeloos handelen. Dat onderzoek is een juridisch proces dat nog jaren nadat Trump in 2021 of 2025 is afgetreden doorloopt. Kortom, met het eindrapport van Mueller is er geen einde gekomen aan de druk op Trump en zijn organisatie. Mueller blijft trouwens nog verbonden aan het ministerie van Justitie en heeft zijn functie nog niet neergelegd.

Het ziet er naar uit dat Justitieminister William Barr vandaag een versie van het eindrapport naar het congres stuurt waar gevoelig zaken die met de nationale veiligheid te maken hebben zijn weggefilterd. Onlangs stemde het Huis unaniem voor de wens om een zo integraal mogelijke versie van het rapport in handen te krijgen om zelf te kunnen oordelen. Ook de Republikeinen stelden zich achter deze wens.

Het is nu nog te vroeg om te kunnen zeggen wat de inhoud van het rapport is omdat het nog niet is geopenbaard. Noch naar de congresleden, laat staan naar het publiek of de media. De naaste familieleden van Trump (Jared, Ivanka, Don jr.) zouden niet aangeklaagd worden, maar dat betekent niet dat dat in de nabije toekomst niet door een ander rechtsmacht gebeurt, zoals het SDNY. De kritiek op Mueller is dat hij in de aanpak van de naaste familie te terughoudend is geweest. De reden dat hij dit niet gedaan is lijkt drieledig. Het zou buiten zijn opdracht liggen en Trump zou hem ontslagen hebben als hij wist dat Mueller achter zijn familie aanging. De derde reden is dat Mueller door bekendmaking van feiten andere onderzoeken de munitie in handen heeft gegeven om Jared, Ivanka en Don jr. aan te pakken. Evenmin is het zeker of Trump zelf in het Mueller-rapport niet aangeklaagd wordt. Want Mueller kan dit tot het allerlaatste bewaard hebben omdat hij anders door Trump per omgaande ontslagen zou worden als was gebleken dat hij de president zou aanklagen.

Speciale aanklager Robert Mueller heeft de afgelopen 2 jaar op een professionele, beheerste en integere wijze een succesvol onderzoek gevoerd. Hij heeft vele mensen uit de omgeving van Trump aangeklaagd die vervolgens zijn veroordeelt door rechters. Mueller heeft ook Russen aangeklaagd die zich buiten de Amerikaanse jurisdictie bevinden. Zijn aanklachten die vele details bevatten lazen als verantwoording van zijn werkwijze en waren zo gedetailleerd om niet in de doofpot gestopt te kunnen worden door inmenging van Trump in het onderzoek. Dat is een succesvolle werkwijze gebleken gezien de vele veroordelingen van topmensen uit Trumps Team.

De belangrijkste effect van zijn onderzoek is dat het vele andere onderzoeken op de rails heeft gezet. De reden daarvoor is dat de opdracht van zijn onderzoek beperkt was en zich diende te beperken tot de relatie van Team Trump met het Kremlin in de campagne van 2016. Maar Trump heeft al sinds de jaren ’80 (vdve) contacten met machthebbers en criminelen (Semion Mogilevich) in de Sovjet-Unie en later de Russische Federatie. De aard en het karakter van die contact worden nu op vele plekken onderzocht. Dat is de aangekondigde ramp voor Trump. Wellicht kan hij voor even gerust slapen, maar niet voor lang, want met de aanstaande publicatie van het Mueller-rapport is de druk op Trump nog lang niet voorbij. Integendeel, de onderzoeken zullen gaandeweg steeds belangrijker worden en die aspecten onderzoeken waar Mueller vanwege zijn beperkte opdracht niet aan toe mocht komen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Heksenjacht Trump-Rusland was onzin: geen samenzwering Trump-campagne en Rusland!’ van David Neyskens op DDS, 23 maart 2019.

De ondraaglijke lichtheid van een rechts-radicale mening op Doorbraak leidt tot desinformatie en misleiding

Preken voor eigen parochie is een principe uit de verzuiling. Maar nu de verzuiling is afgebroken is dat preken voor eigen parochie niet verdwenen. Integendeel, het lijkt door de opkomst van sociale media een succesvolle rentree te hebben gemaakt. De termen die dienen om dat te omschrijven zijn ‘bubbel’, ‘archipelisering’ en ‘ongenoegen’. We zouden leven in een post-waarheid samenleving waarin politici en opiniemakers een beroep doen op emoties en niet op de objectieve feiten. Zo wordt de eigen achterban bediend en in zekere zin afgezonderd. In die bubbel wordt ingebeukt op de mensen die zich erin bevinden. Met als gevolg dat ze radicaliseren omdat ze aangesproken worden op emoties en de feiten niet meer kunnen dienen om verbinding met andersdenkenden te leggen of die emoties te temperen. Het is het verschil tussen algemene journalistiek die de ambitie heeft om mensen niet op te sluiten in een bubbel maar door brede informatievoorziening aan de hand van de feiten zelfdenkend te maken en activistische ‘journalistiek’ die het omgekeerde beoogt.

Een gebruiker van internet weet intuïtief het verschil. Dat is een kwestie van mediawijsheid en ervaring. Als artikelen dezelfde kant opwijzen dan is er op een specifiek medium geen sprake van pluriformiteit, maar van koekoek eenzang. Er wordt hetzelfde verhaal vanuit hetzelfde perspectief verteld. Uitzonderingen daarop komen niet voor en worden niet toegestaan door de kernredactie. Er bestaan ook media die zowel niet doen aan algemene journalistieke informatievoorziening als aan beperkt politiek activisme waarbij journalistiek geen uitgangspunt met een ethische code is maar tot een schijnvertoning of vermomming is geworden dat uitsluitend als aspirine dient om de inhoud de lezer in de maag te splitsen, maar een tussenvorm kiezen.

Aanleiding is een betoog van David Neyskens op het Vlaamse rechts-nationalistische opinieplatform Doorbraak dat over de eigen werkwijze zegt: ‘Doorbraak wordt geredigeerd door een kernredactie die volgens de beginselen van de journalistieke onafhankelijkheid en betrouwbaarheid de te publiceren stukken creëert of selecteert’. Doorbraak heeft dus het stuk van Neyskens geselecteerd. Hij presenteert zich als ‘bestuurder van de denkank (GK: !) Libera! en volgt voor Doorbraak de Verenigde Staten op de voet.’ Libera! is volgens Wikipedia ‘een Vlaamse rechts-liberale denktank die ontstond in 2010 uit een fusie van de denktanks Nova Civitas (rechtervleugel van Open VLD en Cassandra (LDD).’ David Neyskens en Doorbraak zijn te situeren aan de rechterkant van het politieke spectrum, rechts van de brede liberale partijen Open VLD of VVD. In hun eigen bubbel bedienen ze met pseudo-journalistiek op een activistische wijze een rechts-radicaal publiek.

Neyskens neemt in zijn betoog ‘Veroordeelde leugenaar moet president Trump aan de galg praten’ op zo’n ongenuanceerde manier een loopje met de waarheid dat het satire lijkt. Alleen de titel blinkt al uit door onduidelijkheid en dubbelzinnigheid. Is de suggestie ervan dat Cohen moet helpen om Trump ter dood te veroordelen? Maar Neyskens bedoelt het serieus en dat maakt het absurd. Hij probeert aan te tonen dat de affaires rond president Trump niets met Trump te maken hebben. Hij klutst alles door elkaar, begrijpt de nuances en achtergronden onvoldoende en zet de lezer op het verkeerde been. Neem alleen al een enkele zin als ‘De ware reden is dat het establishment geen outsiders tolereert die op een populaire golf mee surfen en die hun belangen zouden kunnen bedreigen.’ Zo bevat zijn betoog talloze uitspraken die óf de feiten verkeerd voorstellen óf er een foute conclusie uit trekken. Neykens lijkt echt niet te begrijpen dat president Trump bij uitstek de persoon is die de belangen van het establishment dient en symboliseert, onder meer door de belastinghervormingen van december 2017 waarvan hoofdzakelijk vermogenden en multinationals profiteren. Inclusief zijn sponsors als Sheldon Adelson of Robert Mercer die voor hun steun aan Trump als tegenprestatie belastingverlichting voor hun bedrijven kregen. Is Neyskens zo slecht geïnformeerd of is hij zover weggezakt in de fantasiewereld van zijn rechts-radicale bubbel dat hij niet eens meer beseft wat voor lariekoek hij de lezers van Doorbraak op de mouw speldt? De vraag is trouwens wat erger is. Mijn reactie bij het artikel:

Foto’s 1 en 2: Schermafbeelding van delen van artikel ‘Veroordeelde leugenaar moet president Trump aan de galg praten; Tegenstanders Trump halen alles uit de kast om president in diskrediet te brengen’ van David Neyskens en de eigen op Doorbraak reactie die nog niet definitief is geplaatst, 28 februari 2019.

Cohens getuigenis over Trump voor Huiscommissie was gedenkwaardig

Gisteren getuigde Trumps oud-medewerker Michael Cohen in een open zitting voor de Oversight-commissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Het was een gedenkwaardige dag die veel vuurwerk opleverde. Het was een zich ontrollend verhaal dat op vele niveaus speelt. Er zijn belangrijke conclusies uit te trekken.

1) De Republikeinse pro-Trump leden van de commissie zoals Jim Jordan en Mark Meadows verdedigden Trump niet, maar vielen Cohen aan en beschuldigden hem ervan een leugenaar en een opportunist te zijn. In elk geval was hij dat tot een jaar geleden en dat siert hem niet. Maar dat gaat voorbij aan het principe dat men boeven met boeven vangt. In de zitting werd door een Democraat gerefereerd aan de Valachi-hoorzittingen in 1963 die de Amerikaanse maffia een zware slag toebracht door de getuigenis van ex-maffialid Joseph Valachi. Dan is het ondergeschikt wat Valachi in zijn criminele carrière had uitgevreten. De verdediging van Trump door Republikeinse leden van de commissie bediende Trumps achterban, maar had niet de ambitie om op zoek te gaan naar de waarheid over Trump. Electoraal is dat een doodlopende weg die door peilingen wordt ondersteund. Hooguit 40% van de kiezers zit in Trumps kamp en niets erop wijst dat dit percentage toeneemt.

2) Cohens optreden bestond uit het voorlezen van zijn uitgeschreven getuigenis en het beantwoorden van vragen van afwisselend Democratische en Republikeinse commissieleden. Al met al duurde het 8 uur. Het was op te vatten als het raamwerk (en ook een tussenstand) van bestaande en nog in gang te zetten onderzoeken naar Trump. Cohen schetste de contouren en kleurde alvast enkele lijnen in. Vooral de federale rechtbank van het Southern District of New York is belangrijk omdat het de Trump organisatie via RICO (‘Racketeer Influenced and Corrupt Organizations’)-wetgeving benadert als een criminele organisatie en die probeert te ontmantelen. Dat is naar verwachting een langlopende operatie die jaren kan duren, en ook voortgezet wordt nadat Trump zal zijn afgetreden als president. Pogingen van Trump om dat onderzoek te beïnvloeden door zijn mannetjes erin te parachuteren zijn mislukt. Cohens getuigenis geeft ook munitie en richting aan andere Huiscommissies die pas sinds januari van 2019 in Democratische handen zijn. Zoals die van de Inlichtingen (voorzitter Adam Schiff), de Rechterlijke macht (voorzitter Jerry Nadler) en Financiële Diensten (voorzitter Maxine Waters). Dan is er nog het onderzoek van speciale aanklager Robert Muelller naar de samenwerking en samenzwering van Team Trump met het Kremlin en de obstructie hiervan. Dat KremlinGate-onderzoek viel grotendeels, maar niet helemaal buiten de strekking van Cohens getuigenis omdat het niet mocht inwerken op Muellers onderzoek. Er zijn sterke geruchten dat volgende week het eindrapport verschijnt waarvan het onduidelijk is in welke vorm het door het ministerie van Justitie geopenbaard wordt aan congres en publiek.

3) Cohen slaagde er geloofwaardig in om de ondernemer en president Trump af te schilderen als een racist, oplichter en bedrieger die zich weinig interesseert voor het Amerikaanse volk of de natie, maar die het vanuit een zeer beperkt perspectief vooral te doen is om winst voor zijn bedrijf. Trump is per ongeluk president geworden omdat de campagne die vooral bedoeld was om door marketing zijn eigen naam op te krikken en zijn politieke invloed te vergroten tegen alle verwachtingen in slaagde. Maar nu lijkt definitief de neergaande lijn ingezet en worden Trumps presidentschap en zijn onderneming die uitsluitend overleven kon door het aantrekken van dubieus, crimineel geld (én van Deutsche Bank) en witwaspraktijken nauwgezet onderzocht.

4) De slotverklaring van commissievoorzitter Elijah Cummings en daarna zijn persverklaring en de beantwoording van persvragen probeerde een beeld te schetsen van een VS dat zich heeft ontworsteld aan de huidige problemen die samenhangen met het optreden van president Trump, zijn cultus die door een minderheid van 35-40% voornamelijk evangelische witte mannen wordt gevolgd en de onderhorigheid van de Republikeinse partij aan Trump die zichzelf lijkt te zijn verloren. Cummings sprak op een emotionele, maar aansprekende manier deels partijpolitiek, deels overstijgend aan die partijpolitiek. Zijn pleidooi voor het herstel van de democratie en een VS zoals dat voorheen bestond was het slotakkoord en de omlijsting van een dag die zoals iedereen besefte gedenkwaardig was en in de toekomst in de geschiedenisboeken vermeld zal worden. Door die vervoering en dat gedeelde besef steeg Cohens getuigenis boven de werkelijkheid uit.

James Comey getuigt voor senaatscommissie en noemt Trump een leugenaar

Vandaag was de langverwachte getuigenis van ex FBI-directeur James Comey voor de Intel Senaatscommissie. Over het Rusland-onderzoek en de obstructie ervan door president Trump. Met als sluitstuk een warrige senator McCain die bezig leek te zijn met een oefening Alzheimer. De open sessie duurde iets langer dan 2,5 uur. Wat opviel was de vlekkeloze beheersing door James Comey van de materie en de detaillering van zijn antwoorden. Een houding die haaks staat op de impressionistische Trump die vaak het idee geeft absoluut niet te weten waarover hij praat. Twee van zulke uiteenlopende karakters moesten wel botsen. Nu is de spin en trekken de politici van beide grote partijen langs de kranten en networks om hun kant van het verhaal te geven. Maar Trump lijkt zwaar beschadigd door Comey’s getuigenis. Hij is uitgemaakt voor leugenaar. En dat werd door de Republikeinse senatoren niet betwist. Wat valt er nog te redden aan het presidentschap van Trump? Voorlopig is het rekken. Met als bijkomstigheid dat vice-president Mike Pence ook beschadigd is.

Overpeinzingen bij een hoorzitting over het cultuurbeleid

Afgelopen woensdag was op initiatief van Vera Bergkamp (D66) een hoorzitting van de vaste kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het cultuurbeleid van het kabinet waar het culturele veld aan het woord kwam. Directeur van Orkater Marc van Warmerdam omschreef volgens NRC waarom cultuurminister Jet Bussemaker het moet doen met goede bedoelingen en een vriendelijke toon, maar zonder financiële armslag de kaalslag van Halbe Zijlstra niet ongedaan kan maken: ‘De vorige staatssecretaris kan zich niet, mág zich niet vergist hebben. Dus mag er geen dubbeltje bij. En dus zijn we blij met de toon.’ Het ontbreekt de PvdA aan zowel de macht als de wil om zich sterk te maken voor cultuur. Daarnaast is Bussemaker een minister die niet tot de kerngroep behoort waar de besluiten vallen. Jet Bussemaker kan Zijlstra’s beleid niet corrigeren.

Het beeld dat de kunstsector schetst van de eigen situatie is anders dan de optimistische toon die Bussemaker aanslaat. In de voorstelling van het kabinet gaat het om perspectief en hervorming, maar de sector meent zelf dat het door toedoen van de bezuinigingen volledig uit het lood is komen staan. Die bovengemiddeld waren, te snel uitgevoerd werden en evenmin voldoende voorzagen in beleidsinstrumenten die instellingen de kans boden om de stap naar de markt te zetten. Vele kunstenaars en medewerkers in kunstinstellingen worden onderbetaald en talentontwikkeling, innovatie en experimenten staan onder druk. In een solidaire sector worden met kunstgrepen eindjes aan elkaar geknoopt, maar achter de façade van de kunstinstellingen heerst armoede en stort het kunstgebouw in elkaar. Het vlees is van de botten en de reserves zijn definitief op.

Omdat de kunstsector verdeeld is in top- en basisinstellingen, disciplines, groepen, individuen en generaties weet de sector geen stem te vinden die spreekt namens de hele sector. Het kabinet heeft dat verdeel- en heers handig aangepakt door topinstellingen als het Rijksmuseum, de Nederlandse Opera of het Nederlands Dans Theater te sparen waardoor de kunstsector uit elkaar werd gespeeld. En dan zijn er nog de verschillen tussen generaties die van alle tijden zijn. Naar aanleiding van de hoorzitting schreven de initiatiefnemers van De Agenda van De Theaterkrant met onder meer theatercriticus Simon van den Berg een opinie-artikel omdat ze vonden dat de samenstelling van de lijst met vertegenwoordigers van de culturele sector niet representatief was omdat de jongere generatie ondervertegenwoordigd was. Zo gebruikt een jonge generatie een conflict tussen kabinet en kunstsector om de eigen positie te versterken. Het kabinet heeft onvermoede partners.

Foto: ‘De kunstenaars Paulien Barbas en Paulien Föllings worden door directeur Ranti Tjan (rechts) rondgeleid in het EKWC.’ (Zoek in browser: ‘De ongekende mogelijkheden van keramiek’). FD, 20 juni 2015.  (‘Het stopzetten van de subsidie door staatssecretaris Zijlstra van Cultuur kwam destijds als een totale verrassing. Uit informele signalen bleek dat de Raad voor Cultuur een positief advies had gegeven. Tjan had het liever allemaal niet meegemaakt. ‘Het betekende dat we 14 van de 25 medewerkers moesten ontslaan: daarmee gooi je een karrenvracht aan kennis overboord. Dat we zelf de verantwoordelijkheid hebben genomen voor het vinden van een nieuwe kip met gouden eieren zegt veel over onze veerkracht.’)

EP-commissie Moraes kritisch op massale spionage

Om het in Europese termen te zeggen: ‘Bien étonnés de se trouver ensemble‘. Een aangename verrassing dat NSA-baas Keith Alexander en Robert Litt samen met ministers Ivo Opstelten (VVD) en Ronald Plasterk (PvdA) -en kamerlid Magda Berndsen (D66) en directeur AIVD Rob Bertholee- weigerden zich te laten horen door de rapporteur van de commissie voor burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken van het Europees Parlement (LIBE), de Britse sociaal-democraat Claude Moraes. In het concept ‘on the US NSA surveillance programme, surveillance bodies in various Member States and their impact on EU citizens’ fundamental rights and on transatlantic cooperation in Justice and Home Affairs‘ staan de Nederlanders als weigeraars genoteerd.

Nieuws.nl concludeert: ‘De commissie roept lidstaten op -in het bijzonder Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk, Zweden en Nederland- hun wetgeving te herzien en de activiteiten van hun inlichtingendiensten tegen het licht te houden. Die moeten in lijn worden gebracht met de Europese Conventie voor de Mensenrechten en voldoen aan fundamentele rechten op het gebied van gegevensbescherming, privacy en de onschuldpresumptie.’ Of het klopt wat de commissie Moraes zegt is de vraag, maar dat de genoemde Nederlandse verantwoordelijken in een hoorzitting voor het Europees parlement geen toelichting willen geven is onheilspellend en een zwaktebod. Het is in lijn met het zwijgen van de Nederlandse politieke elite sinds juni 2013 over de massale spionage van burgers en de rol van de inlichtingendiensten AIVD en MIVD. Dat gebrek aan openheid is een gemiste kans. De EU-commissie wijst tot nu toe de conclusies van het rapport af.

Foto: Schermafbeelding van een deel van Bijlage III uit het rapport Moraes, 8 januari 2014.