Overweldigende eerste hoorzitting van 6 januari commissie. Maar wie laat zich meeslepen?

De kop is eraf. Op 9 juni 2022 vond de eerste van de zes hoorzittingen plaats in het Amerikaanse Huis. De Select Commitee dat de aanval van 6 januari 2021 op het Capitool onderzoekt presenteerde haar bevindingen. Deze commissie is geen rechtbank die Trump en zijn medewerkers kan aanklagen, maar presenteerde het bewijs wel alsof Trump werd aangeklaagd. Het ministerie van Justitie kan Trump en zijn medewerkers wel aanklagen. 

De Republikeinse vice-voorzitter Liz Cheney presenteerde haar bewijs als een aanklager. Ze maakte indruk door haar zakelijke, sobere en overtuigende bewijsvoering. 

In de media werden vergelijkingen gemaakt met 1954 toen tijdens de McCarthy-hoorzittingen de controversiële senator Joe McCarthy door een advocaat toegebeten werd ‘Hebt u geen schaamte’? Datzelfde wordt nu tegen Trump gezegd. Of de historische vergelijking met de hoorzittingen in 1954 (McCarthy) en 1973 (Watergate) hout snijdt zal de geschiedenis leren. Het echte citaat van de McCarthy-hoorzittingen wat Joseph Welch tegen McCarthy zei is overigens ‘Have you no sense of decency, sir, at long last? Have you left no sense of decency?‘ Een kwestie van fatsoen dus.

De opzet van de hoorzittingen is meerledig. 1) Het tot in detail informeren van het publiek en het parlement over wat voor, op en na 6 januari 2021 gebeurde in wat een vanuit het Witte Huis georkestreerde staatsgreep was. 2) Zorgen door preventie dat de omstandigheden zo aangepast worden dat zich zoiets nooit meer kan herhalen. Dat is brisant omdat het niet ondenkbaar is dat Trump de verkiezingen van 2024 steelt, zoals hij dat in 2020 zonder succes trachtte te doen.

3) Aantonen dat oud-president Trump er kennis van had dat hij de verkiezingen van november 2020 verloren had, maar de leugen bleef promoten dat hij gewonnen had. Tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 hield Trump zich gedurende meer dan drie uur inactief.

4) Wat de commissie probeert aan te tonen is dat Trump geen maffiabaas is die loyaliteit eiste zonder dat te hoeven specificeren. Hij trok wel degelijk aan de touwtjes, wist wat er speelde en gaf met zoveel woorden opdrachten aan zijn medewerkers met wie hij overlegde en zocht contact met lokale bestuurders met de intentie om de uitslag van de presidentsverkiezingen niet te certificeren, zodat hij aan de macht kon blijven. De juridische term die voor dat mentale element bestaat om met intentie een misdrijf te plegen is ‘mens rea‘.

Hoe een en ander zal uitwerken in de publieke opinie en in de Republikeinse partij is ongewis. De Republikeinen houden zich tot nu toe gedeisd. Van een publiekelijk laten vallen van Trump is nog geen sprake, hoewel mogelijk de interne weerstand tegen hem toeneemt. Mede omdat zijn electorale aantrekkingskracht uitgewerkt raakt. Op enkele rechts-radicale hardliners na die hem zullen blijven steunen. Maar ook zij zijn deel van het onderzoek en zijn in het vizier gekomen van de commissie omdat ze actief deelnamen aan de opstand tegen de Amerikaanse democratie. Dat komt in de volgende hoorzittingen aan de orde.

Hoe de hoorzittingen van invloed zijn op de tussentijdse verkenningen van november 2022 en de koers van de Republikeinse partij valt niet te voorspellen. Als die partij al sinds 1960 afstand neemt van de democratie valt niet te verwachten dat zo’n ontwikkeling van meer dan 60 jaar door deze hoorzittingen gerepareerd kan worden. Wellicht kunnen enkele scherpe kantjes afgesleten worden.

De hoorzittingen lijken electoraal toch een rol te gaan spelen. Dan zullen ze van historische betekenis blijken te zijn zoals de McCarthy en Watergate hoorzittingen. Na 1954 en 1973 wordt dan 2022 een gedenkwaardig jaar voor de Amerikaanse politieke geschiedenis. Zeker weten doen we het nog niet.

Advertentie

Wat te verwachten van hoorzittingen van de 6 januari commissie die op 9 juni 2022 beginnen?

Donderdag 9 juni 2022 om 20.00 uur EST (02.00 Nederlandse tijd vrijdagochtend) begint de reeks hoorzittingen van de Select January 6th Committee van het Huis. Ze worden door de belangrijkste nationale omroepen integraal uitgezonden, behalve Fox News.

De speculaties zijn niet van de lucht van wat de in totaal zes hoorzittingen teweeg gaan brengen in de VS. Dat varieert van de inschatting dat er niks verandert tot een omslag van de publieke opinie die de poging van Trump veroordeelt om de verkiezingen van november 2020 te stelen. Dat laatste zal de patstelling doorbreken van een welles-nietes debat over de bestorming van het Capitool en de pogingen van oud-president Trump om de verkiezingen te stelen.

De fanatieke pro-Trump aanhang die ongeveer de heft van de Republikeinse partij uitmaakt zal naar verwachting door de hoorzittingen niet van mening veranderen, als ze al kennis van neemt, maar dat kan anders zijn bij gematigde Republikeinen en Onafhankelijken die zich mogelijk zullen laten overtuigen door de bewijsvoering.

Belangrijk is om te bedenken dat een meerderheid van Amerikanen het verhaal over opstand en samenzwering tegen de Republiek voor het eerst in een samenhangend geheel zal horen.

Dat aantal van zes hoorzittingen is bekritiseerd omdat het te laag zou zijn. Bijvoorbeeld in vergelijking met de Watergate-hoorzittingen in 1973 die 51 dagen duurden en gedurende 237 uur getuigen toonden. Maar zo’n 50 jaar later zijn zowel het media- en politieke landschap en de Amerikaanse samenleving ingrijpend veranderd als de mogelijkheid om op slimme en smeuïge wijze met gebruikmaking van technische middelen een verhaal te vertellen dat ook cynici overtuigt.

Het is sinds 2016 al vaak gezegd wat in 1974 president Richard Nixon tot aftreden dwong. Dat waren niet direct de hoorzittingen, maar de mededeling van de conservatieve senator Barry Goldwater en enkele Republikeinse collega’s dat de Republikeinen Nixon niet zouden steunen. De volgende dag kondigde Nixon zijn ontslag aan. Dit wordt vooral gememoreerd omdat het nu anders is.

Bijna 50 jaar later is de sfeer in de Republikeinse partij minder rechtsstatelijk dan in 1974. De afstand tot de Democratische partij is gegroeid. Oud-president Trump houdt tot nu toe de Republikeinse partij in gijzeling, hoewel die greep allengs minder wordt. Dat valt af te lezen aan het feit dat steeds meer kandidaten die Trump aanbeveelt hun verkiezingen verliezen. Maar nu nog voegt de meerderheid van Republikeinse congresleden zich uit angst naar de luimen van Trump.

Dat is een betovering die ook de Democraten gijzelt. Want zij hebben in de radicale Trump de beste garantie om bij de tussentijdse verkiezingen van november 2022 hun meerderheid in Senaat of Huis te behouden. Zolang die betovering niet verbroken wordt hebben hoorzittingen weinig invloed op de parallelle wereld waarin de meerderheid van de Republikeinse partij leeft.

De paradox is dat voor de korte termijn de Democraten electoraal gebaat zijn bij een wild om zich heen slaande revanchistische Trump. Neemt hij het in een bizarre omkering van waarden niet op voor de Democratische gouverneurskandidaat in Georgia Stacey Abrams en tegen zijn partijgenoot Brian Kemp omdat deze Trumps ‘Big Lie’ niet steunt? Het is van belang voor de Democraten dat in 2022 Trump als verstorende factor van betekenis blijft en zijn partij hem niet definitief op een zijspoor zet.

Voor de lange termijn blijven Trump en zijn aanhangers een bom onder de Amerikaanse democratie die ontmanteld moet worden. Overigens door actie van het ministerie van Justitie (DoJ) en minister Merrick Garland die afgelopen jaar kritiek kreeg voor vermeend gebrek aan actie om de organisatoren van de bestorming van het Capitool aan te klagen. Maar dat is sinds kort veranderd. Ook Trump lijkt zich voor de rechter te moeten gaan verantwoorden.

Wat het publiek voorgeschoteld krijgt is de sandwich van hoorzittingen in het Huis en het DoJ dat daarin lijkt te volgen, maar bij nader inzien dat allang onderbouwd heeft in een samenhangend verhaal over opstand en poging tot omverwerping van de democratie.

Hooggespannen verwachtingen bij openbare impeachment hoorzittingen in het Huis

Vanmiddag om 16.00 uur Nederlandse tijd beginnen de openbare impeachment hearings in het Huis van Afgevaardigden. Pas voor de vierde keer. Ze worden uitgezonden door diverse omroepen, zoals PBS.

Overigens gaan de besloten verhoren gewoon door. Ze hebben tot doel om de feiten op een rijtje te zetten. De openbare hoorzittingen kunnen opgevat worden als de presentatie van de aanklacht. De Senaat is onder leiding van opperrechter Roberts de jury die beslist. De Democraten die de meerderheid in het Huis hebben proberen de fout te vermijden die ze tijdens de getuigenis van speciale aanklager Robert Mueller maakten. Mueller was geen overtuigende getuige. Nu openen ze met sterke getuigen die zich duidelijk uitspreken.

Het valt te bezien of de uitzendingen veel verschil maken. Nu is volgens peilingen ongeveer de helft van de bevolking voor onderzoek en afzetting van president Trump. Een kritische grens wordt gelegd bij 60% steun voor afzetting. Dat zou het punt zijn dat de niet-geradicaliseerde Republikeinse congresleden eieren voor hun geld kiezen en afstand van Trump nemen omdat hun herverkiezing in gevaar komt. Maar het is de vraag of de uitzendingen het bereiken van die 60% zullen bewerkstelligen. De vergelijking met de hoorzittingen in 1973 bij het Watergate-schandaal die de Republikeinse president Richard Nixon tot aftreden dwongen zou wel eens ongepast kunnen zijn. De omstandigheden zijn veranderd wat betreft het medialandschap, de radicalisering van partijen en standpunten, en de politieke cultuur waarin de leugen telt. Hoe dan ook, historische televisie.

Verspreiding van dwaze complottheorieën en het relativeren van de waarheid kunnen dienen om samenzwering achter te verbergen

Na Epsteins dood hebben media overvloedig aandacht besteed aan complottheorieën die kant noch wal raken en van bedenkelijke herkomst zijn. Ze hebben daar in de meeste gevallen de conclusie uit getrokken dat er ‘daarom’ geen sprake is van samenzwering. Of ze zijn zelfs niet aan de vraag toegekomen of het gaat om samenzwering. Die nalatigheid en dat gebrek aan alertheid komen voort uit een niet valide sluitrede van het type 1) Alle complottheorieën van gekkies of politieke manipulators zijn onjuist; 2) Over Jeffrey Epstein doen complottheorieën de ronde; 3) Complottheorieën over Epstein zijn onjuist. In dit voorbeeld klopt de conclusie niet omdat er ook complot- of samenzweringstheorieën zijn die niet afkomstig zijn van gekkies of politieke manipulators, zodat niet geconcludeerd kan worden dat niet alle complottheorieën over Epstein onjuist zijn.

Complottheorieën dienen volgens Russell Muirhead, politicoloog aan Dartmouth College in New Hampshire, twee doelen. Ze dienen om ‘greep te krijgen op het bijna onbegrijpelijke’ en ‘ze zijn een krachtig wapen om politieke tegenstanders zwart te maken’. Aldus Frank Kuin in het artikel ‘We zijn in de VS omgeven door verzinsels’ in NRC, 16 augustus 2019. Dat is waar, maar de uiterste consequentie ervan wordt niet getrokken. Namelijk dat het verspreiden van dwaze en idiote complottheorieën en het verregaand relativeren van het begrip waarheid in stelling worden gebracht om een samenzwering achter te verbergen. De complottheorie is de vakantie van het normale. Hoewel de anti-complotdenker daar in een Droste-effect over zal beweren dat dat ook weer een complottheorie is. Zo wordt ook de codebreker tot onmiskenbaar deel van het complot.

Muirhead doet onjuiste uitspraken over het Mueller-onderzoek. Dat betreft de verdenking van samenwerking van Team Trump met het Kremlin. Het ligt ingewikkelder dan hij doet uitkomen, ook vanwege het beperkte mandaat en de onderzoeksopdracht die Mueller had. De speciale aanklager heeft niet alles onderzocht dat relevant is voor het aantonen van samenwerking. Muirhead zegt: ‘Er bleek minder bewijs te zijn dan mensen hadden verwacht.’ Klopt, maar omdat het niet onderzocht is, is dat geen uitspraak over samenwerking, maar over de beperkte strekking van het onderzoek. Uit het ontbreken van ‘conspiracy’ (samenzwering) kan men niet afleiden dat er geen sprake van het minder zware ‘collusion’ (geheime verstandhouding) was. Daarnaast zadelde Trumps obstructie Mueller met beperkingen op waardoor hij over ‘conspiracy’ niet tot de conclusie kon komen die zonder obstructie door Trump gedetailleerder, ruimer en ongetwijfeld vernietigender had kunnen worden geformuleerd. Trump heeft het onderzoek gefrustreerd door tegenwerking zodat Mueller geen voldoende data kon verzamelen om tot een afrondende conclusie over ‘conspiracy’ te komen. Muirhead denkt een complottheorie te ontmaskeren, maar trapt er met ogen ogen zelf in. Daarnaast zijn er nog de niet openbaar gemaakte bijlagen van Muellers onderzoek over nationale veiligheid waar Muirhead geen weet van heeft en hij geen uitspraak over kan doen. De conclusie is dat Muirhead onbewust Trumps agenda volgt.

Op de FB-pagina van NRC heb ik bij dit artikel de volgende reactie geplaatst. Links worden toegevoegd:

Ik ben het oneens met de strekking van dit artikel. Het geeft een tour d’horizon waarachter de kwestie Epstein verdwijnt. Zo verandert een artikel met goede intenties in een afleiding. Er is namelijk wel wat gebeurd, namelijk de onverwachte, verrassende en de in-alle-gevallen-te-voorkomen dood van een van de meest spraakmakende personen van de VS met duidelijke lijnen naar de politiek.

Als dat dan gebeurt roept dat vragen op over een samenzwering. Want regels en afspraken van overheidsdiensten zijn geschonden en Epstein stond bekend als iemand die met geld de rechtsgang en personen die toezicht op de rechtsgang hadden manipuleerde, zoals in Florida in 2008 waar hij onterecht wegkwam met een lichte straf. Epstein heeft een spoor van onregelmatigheden nagelaten in het Amerikaanse rechtssysteem dat nog steeds niet volledig in kaart is gebracht. Waarom is het merkwaardig om te veronderstellen dat hij dat tot en met zijn dood heeft volgehouden?

Epsteins dood verdient een grondige en onpartijdige analyse. Het is zeker zo dat er verschillende kampen zijn, te weten het Clinton en het Trump kamp die proberen de ander de zwarte piet door te schuiven. Maar het is een argumentatiefout om uit die krankjorume complottheorieën af te leiden dat er daarom geen sprake is van een samenzwering. Dat weten we nog steeds niet. Er is ook een derde kamp van onafhankelijke, neutrale hoogleraren, opinieleiders, journalisten en politici buiten de hoofdstroom van de partijpolitiek om die een rechtsstatelijke invalshoek kiezen.

Kuin besteedt onvoldoende aandacht aan de rol van Justitieminister William Barr die in zijn handelen er de afgelopen maanden voor heeft gezorgd dat het wantrouwen jegens hem, president Trump en de overheid is toegenomen. Vastgesteld is dat Barr bij zijn eigenmachtige presentatie van het Mueller-rapport de bevindingen eruit verkeerd en onvolledig voorstelde om succesvol de publieke opinie te kunnen manipuleren. Zelfs media als de The New York Times en in Nederland de NRC trapten in de ’spin’ van Barr, wat me overigens in conflict met de NRC-Ombudsman bracht. Trappen de media nu opnieuw in de ‘spin’ van Barr? Het lijkt er sterk op dat ze zich opnieuw laten manipuleren.

Nee, u gaat niet tot de bodem van deze kwestie en zet relevante vragen in een te algemeen frame. Ja, er zijn idiote complotdenkers, maar er zijn ook denkers die verder denken en vooralsnog een samenzwering niet uitsluiten. Daardoor vergeet u dat er onafhankelijke waarnemers en onderzoekers zijn die aan de hand van de feiten de waarheid boven tafel willen krijgen. Wat een zorgvuldige journalist behoort te doen is een verklaring zoeken voor een verschijnsel dat vele vragen oproept. Laten we niet te snel tot conclusies komen, maar alle feiten onderzoeken.

De vragen die op antwoord wachten zijn onder meer de volgende: Wie heeft Epstein geholpen bij het voorbereiden van de uitvoering van zijn daad, wie heeft gezorgd voor het beëindigen van het verscherpt toezicht en wie heeft ervoor gezorgd dat een celgenoot werd overgeplaatst? Daarover bestaan theorieën die niet over de zelfmoord zelf gaan. Ofwel, zonder hulp van buitenaf en met verscherpt toezicht had Epstein nooit zelfmoord kunnen plegen. Een bijkomende vraag is waarom minister Barr Epstein in dit federale detentiecentrum plaatste en hem niet in een beter beveiligd en geoutilleerd centrum waar zijn persoonlijke veiligheid beter gegarandeerd was. Ook als blijkt dat Epstein zelfmoord heeft gepleegd is er nog geen antwoord op de vraag waarom hij zelfmoord kon plegen. De verwijzingen naar de chaos en de slechte organisatie in het detentiecentrum in Manhattan zijn geen voldoende verklaring voor wat er is gebeurd, maar een afleiding.

Het is gezien de grote belangen en de meedogenloosheid van Trump en Barr op dit moment niet uit te sluiten dat er sprake is van een samenzwering op het hoogste niveau. Die optie moeten we open laten en hopelijk volgt een onafhankelijk onderzoek buiten de regering Trump of het ministerie van Justitie om. Want Barr en Trump hebben schuld aan de dood van Epstein.

Laten we beseffen dat Trump zeer waarschijnlijk in de gevangenis belandt als hij in 2020 niet herkozen wordt en daarom alle middelen inzet om grip op Justitie te houden. Het gaat in deze kwestie niet om het ‘gewone’ type samenzwering van malcontenten, eenzame gefrustreerden en idioten met een aluminium hoedje op die de feiten laten volgen uit een eigen mening of een opgelegde mening van populistische media, maar om het type samenzwering dat ontraadseld kan worden door de feiten te volgen en daaruit een conclusie te laten volgen. Gezien de grote belangen is het niet onmogelijk dat zo’n samenzwering is georkestreerd vanuit de regering Trump. Vergelijk het met de Iran-Contra-affaire of het Watergate-schandaal die uiteindelijk werkelijk bleken te zijn gebeurd hoe de toenmalige regeringen van Nixon en Reagan dat aanvankelijk ook ontkenden en een onderzoek probeerden te blokkeren. Is Trump de derde man die in de kwestie Epstein hetzelfde deuntje van manipulatie en meedogenloos handelen jegens zijn vijanden speelt? Dat moet de journalistiek boven water helpen halen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘We zijn in de VS omgeven door verzinsels’ van Frank Kuin in NRC, 16 augustus 2109.

Lek in The New York Times van Mueller-team: Mueller-rapport over Trump schadelijker dan Barr-samenvatting doet uitkomen

Een artikel in The New York Times zet druk op minister van Justitie William Barr om het Mueller-rapport snel openbaar te maken. Hij wordt ervan beschuldigd politieke redenen zwaarder te laten wegen, te weten de bescherming van president Trump, dan het landsbelang en het volgen van de juiste procedures die passen bij een functionerende rechtsstaat. Barr wordt verweten te mild te zijn geweest voor Trump. Hij stuurde op 24 maart een brief (‘Barr-samenvatting’) naar het Congres waarvan de objectiviteit werd betwijfeld. Hij zou zijn interpretatie van het Mueller-rapport hebben gegeven.

Het lek komt uit het team van Mueller. Dat is van de ene kant opmerkelijk omdat dit voor het eerst is sinds het Mueller-onderzoek begon in mei 2017, maar werd van de andere kant verwacht. De jurist en het voormalige lid van het Watergate team dat president Nixon aanklaagde Nick Akerman legt dit in gesprek met Chris Hayes uit. Het artikel zegt dat ‘sommige onderzoekers van Robert S. Mueller III hebben verteld dat William Barr de bevindingen van hun onderzoek niet adequaat heeft weergegeven en dat zij verontrustender waren voor president Trump dan de heer Barr aangaf’. De onderzoekers zouden hierover ‘sudderend gefrustreerd’ zijn.

Toch leek in de publiciteit de Barr-samenvatting te werken, want vele media gingen uitsluitend af op wat Barr in zijn samenvatting schreef. Zowel correspondenten als in hun kielzog analisten en columnisten gingen hierin mee zonder dat ze het Mueller-rapport onder ogen hadden gehad. Ik uitte in commentaren van 24, 25, 27 en 30 maart kritiek op de verslaggeving van de Amerikaanse en Nederlandse media en had onder meer per e-mail een uitgebreide uitwisseling met de ombudsman van NRC over deze kwestie. In een commentaar van 1 april vatte ik mijn kritiek op de media samen. Mijn conclusie was dat ze er ziende blind ingestonken waren.

De kritiek van de onderzoekers uit het Mueller-team gaat in op vele aspecten. Zo had het Mueller-team zelf samenvattingen van het rapport aangeleverd die Barr echter niet gebruikte. De reden die functionarissen van het ministerie van Justitie aanvoeren om die samenvattingen niet te gebruiken is dat ze gevoelige informatie zouden bevatten. Maar dat gaat voorbij aan het strijdpunt tussen de Democraten in het Huis en Barr over de openbaarmaking van het Mueller-rapport. De Democraten vragen om een ongecensureerde versie voor vertrouwelijk gebruik in het Congres –inclusief alle onderliggende documenten– en een opgeschoonde publieksversie. Ter herinnering, pas in 2011 werd aan het publiek het Watergate-dossier uit 1974 vrijgegeven.

In het artikel van The New York Times wordt in verschillende passages gerefereerd aan voormalig FBI-directeur James Comey die tegen het eind van de campagne van 2016 in een persconferentie bekendmaakte dat er een onderzoek liep naar de Democratische presidentskandidaat Hillary Clinton. Later liet Comey weten dat Clinton was vrijgepleit. Uit statistische data van Nate Silver blijkt dat Comey’s interventie waarschijnlijk beslissend was en Clinton het presidentschap kostte. Het verwijt aan Comey is dat hij nooit op die manier politiek had mogen bedrijven. Overheidsdiensten als de FBI moeten geen politiek bedrijven. Dat is de rode lijn die Mueller en Barr terughoudend en huiverig maakt. Zij willen geen politiek bedrijven en hun mandaat overschrijden. Maar het is ook een rode lijn waarachter ze zich kunnen verschuilen om afwijkend van hun opdracht te handelen. De persoonlijke dimensie van dit verhaal is dat Mueller en Barr vrienden zijn.

De geschiedenis zal uitwijzen of Mueller en Barr te voortvarend of te terughoudend waren, en in welke gevallen ze dat waren. President Trump lijkt in elk geval het gewicht van correct grondwettelijk handelen niet te voelen. Hij is sinds de Barr-samenvatting van 24 maart met zijn waterdragers al anderhalve week op Twitter en op bijeenkomsten fel in de aanval op Democraten in het Huis als Adam Schiff en claimt dat hij is vrijgepleit van de beschuldiging van samenzwering en obstructie door Barr. Maar tegelijk is hij teruggekomen op zijn mening om het Mueller-rapport vrij te geven. Het lek uit de boezem van het Mueller-onderzoek in The New York Times is de logische reactie op Trumps desinformatie. Trumps velddag lijkt voorbij. De waarheid wacht.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Some on Mueller’s Team Say Report Was More Damaging Than Barr Revealed’ van Nicholas Fandos, Michael Schmidt en Mark Mazzetti in The New York Times, 3 april 2019.

Zwaartepunt in onderzoek naar Trump verschuift naar Huis van Afgevaardigden

Rachel Maddow gaat in de aflevering van haar show van 6 februari 2019 in op de onderzoeken naar president Trump door het Huis van Afgevaardigden. Als gevolg van de tussentijdse verkiezingen in november 2018 heeft het Huis sinds begin januari in het 116de congres (tot 3 januari 2021) een Democratische meerderheid. Dat houdt in dat Democraten de komende twee jaar alle commissies voorzitten en de agenda en werkwijze daarvan bepalen. Ze gaan er zoals aangekondigd met gestrekt been in. Mede in reactie op de Republikeinen die in het 115de congres de onderzoeken naar Trump traineerden of zelfs geheel blokkeerden. In de Senaat was de samenwerking minder partijpolitiek. Namen van voorzitters van de Huiscommissies die belangrijk zijn voor de onderzoeken zullen komende jaren herhaaldelijk in het nieuws klinken: Adam Schiff (Intelligence), Elijah Cummings (Oversight and Reform), Maxine Waters (Financial Services) en Jerrold Nadler (Judiciary).

Risico dat de Democraten lopen is dat ze zich te partijpolitiek opstellen door te vroeg in te zetten op Trumps impeachment en daardoor hun geloofwaardigheid verliezen, zodat dat Trump en zijn medestanders het excuus geeft om het onderzoek tegen te werken. Dat stoot gematigde Republikeinse Senatoren af die nodig zijn omdat de Senaat een impeachment-proces uitvoert. De verwachting is dat de voorzitter van het Huis Nancy Pelosi de rode lijn bewaakt en heethoofden in haar partij in lijn brengt met een strategie waarin de feiten voor zichzelf spreken en een impeachment daar uit volgt. Dat betreft niet alleen de nieuw gekozen progressieven als Alexandria Ocasio-Cortez, maar ook een oudgediende als Maxine Waters die fel van leer kan trekken. Adam Schiff en Jerrold Nadler staan bekend als bedachtzaam. Ze bereiken stapsgewijs hun doel.

Trump laat in tweets of via sycofanten als waarnemend Justitieminister Matthew Whitaker of zijn juridische straatvechter in de publieke opinie Rudy Giuliani herhaaldelijk weten dat het onderzoek van speciale aanklager Robert Mueller op het punt staat afgerond te worden. Niets is minder waar, maar ook niets is minder relevant. Want zoals Rachel Maddow uitlegt hebben de onderzoeken van de Huiscommissies een bredere strekking dan Muellers onderzoek. Ze kunnen in zekere zin als voortzetting en verdieping van Mueller beschouwd worden. Deze onderzoeken nemen ook deels de politieke druk op Mueller weg. Dat ontneemt ook de betekenis aan de steeds weer opspelende vraag of de resultaten van Muellers onderzoek openbaar moeten worden gemaakt. Daarnaast zijn er overigens nog meer aan Trump gerelateerde onderzoeken, zoals door het Southern District of New York. Bijvoorbeeld naar de aan de Kremlin gelieerde Russische advocate Natalja Veselnitskaja.

.

BuzzFeed publiceert ‘smoking gun’ waarmee Trumps positie onhoudbaar wordt. Hij droeg Cohen op te liegen voor congres

Update 19 januari 2019: Woordvoerder Peter Carr betwist in een zeldzame reactie in algemene termen namens speciale aanklager Robert Mueller het bericht van BuzzFeed. Zie onder meer een bericht van Axios. Die reactie kwam nadat congresleden vervolgstappen overwogen na lezing van het BuzzFeed bericht. Op zijn beurt betwist hoofdredacteur Ben Smith de reactie van Carr, die hij als vaag kwalificeert. Smith zegt achter de berichtgeving van BuzzFeed te blijven staan. Carrs reactie kan ingegeven zijn door twee overwegingen: controle van de speciale aanklager over dit dossier en het verdedigen van de geloofwaardigheid tegenover Trump en zijn medestanders van een speciale aanklager die niet naar de media lekt. Met de ontkenning van Carr hoeft de strekking van het bericht van BuzzFeed dat Trump Cohen aanzette tot liegen voor het congres niet onjuist te zijn. Of het helemaal juist is lijkt nu evenmin vast te staan. Het verhaal is in ontwikkeling.

De beeldvorming over de talloze onderzoeken naar president Trump is door een onthullend artikel in BuzzFeed overgegaan naar een andere fase. De onthulling dat Trump zijn toenmalige raadsman Michael Cohen heeft opgedragen om te liegen voor het congres over de geplande Trump Tower in Moskou is een ‘smoking gun’ als dit bericht door meerdere bronnen bevestigd wordt. Dit lijkt het geval te zijn. Liegen voor het congres is een federaal misdrijf. Dit komt in de aanloop naar de publieke hoorzitting van Cohen voor het House Oversight Committee op 7 februari. Dat niet over de Rusland-kwestie gaat. Er bestaat nog kans dat dit door Cohen afgeblazen wordt vanwege het feit dat zijn familieleden door Trump bedreigd worden, aldus een bericht in RawStory. In dat geval loopt BuzzFeed vooruit op de onthulling die Cohen nu indirect doet.

De overeenkomsten met Watergate stapelen zich op. Michael Cohen wil als de good guy’ John Dean de geschiedenis in en afstand nemen van zijn corrumperend handelen voor Trump en de Trump Organisatie. De obstructie is de misdaad waar de president aan opgehangen wordt. Het land is in verwarring en komt tot het besef dat het een oplichter als president heeft. President Nixon was weliswaar een straatvechter, maar bleef in de afhandeling toch binnen de lijnen van de wet. Of dat van Trump valt te verwachten is de vraag. Wat vooral nog ontbreekt is het optreden van Republikeinse senatoren die Trump de wacht aanzeggen en hem sommeren op te stappen voordat hij officieel wordt afgezet. Maar of de meerderheidsleider in de Senaat Mitch McConnell als de evenknie van Barry Goldwater de geschiedenis ingaat valt nog af te wachten. Mede door de ’shutdown’ die voornamelijk aan Trump toegerekend wordt dalen Trumps populariteitscijfers. Dat verzwakt zijn positie.

Michael Cohen wil getuigen dat Trump wist van ontmoeting met Russen in Trump Tower in 2016. Dit is het bewijs van ‘collusion’

Trumps voormalige fixer en raadsman Michael Cohen is bereid te getuigen dat Donald Trump vooraf wist van de gewraakte ontmoeting in 2016 in Trump Tower met onder meer een advocate die voor het Kremlin werkte. Trump en zijn zoon Don jr. hebben dat tot nu toe ontkend. Het zou gaan om belastende informatie (‘dirt’) over Hillary Clinton tegen wie Trump toen achterlag in de peilingen. Dit is het ‘smoking gun’ dat bewijst dat er sprake was van ‘collusion’ van Donald Trump met het Kremlin. Cohen is uit de gratie bij het Trump kamp en laat zich in zijn gedrag steeds meer kennen als John Dean die in 1973 getuigde als klokkenluider tegen president Nixon en meehielp aan diens val. Met als doel om de democratie en de rechtsstaat te redden, en zichzelf niet als een slechte, maar een goede burger te profileren. Cohen zegt hierover geen tapes te hebben.

Uit een ander bericht blijkt dat de Russische inlichtingendienst GRU net als in 2016 gewoon doorgaan zich met illegale acties actief met de Amerikaanse verkiezingen te bemoeien. De GRU zou geprobeerd hebben de Democratische senator Claire McCaskill te hacken, zoals Rachel Maddow in haar programma van 26 juli op een rijtje zette. Naast twee andere Democraten die nog ongenoemd zijn. Een en ander maakt via een omweg steeds waarschijnlijker wat president Putin en Trump naast gewone politieke beleidszaken hebben besproken in hun geheime gesprek van 16 juli in Helsinki. Dat zou goed kunnen gaan om te redden wat er te redden valt van een zinkend presidentschap van Trump en afspraken om dat met ondermijning van de speciale aanklager en de Democratisch partij te voorkomen. Maar dat lijkt te laat. Trump is continu in paniek en weet dat zijn politieke dagen als president zijn geteld als hij samen met het Kremlin die ondermijning niet door kan zetten.

Amerikaanse journalistiek reconstrueert samenwerking van Trump met het Kremlin

Cenk Uygur van The Young Turks herinnert eraan dat vanaf dag 1 van zijn presidentschap Donald Trump de sancties tegen de Russische Federatie wilde afschaffen. Zonder dat er een politieke concessie van het Kremlin tegenover stond. Bijvoorbeeld over Syrië of Oekraïne. Uygur schetst de succesvolle reactie van Democraten en Republikeinen vanaf 20 januari 2017 om die eenzijdige stap van Trump te voorkomen. Onderzoeksjournalist Michael Isikoff van Yahoo News bracht dit nieuws op 2 juni 2017 in een artikel naar buiten.

Zo breekt een nieuwe fase aan in de journalistiek, namelijk die van de reconstructie. Sinds de zomer van 2016 of eerder hadden onderzoeksjournalisten vermoedens over de samenwerking van Team Trump met het Kremlin, maar onvoldoende feiten om dat te staven. Zoals Amerikanen zeggen, om de punten te verbinden. Nu er afgelopen maanden steeds meer feiten bekend zijn geworden over de samenwerking van Team Trump met het Kremlin kunnen ook gebeurtenissen uit 2015 en 2016 betekenis krijgen die ze tot voor kort voor de buitenstaanders niet hadden. Dat geeft weer diepte en nieuwe betekenis aan actuele gebeurtenissen. Zo gaat het vliegwiel van de reconstructie steeds harder, betrouwbaarder en onherroepelijker draaien doordat het oude en nieuwe gebeurtenissen opzuigt en verwerkt tot een relaas dat gedetailleerder en dwingender is.

De afzonderlijke reconstructies verbinden niet alleen de punten van losstaande feiten tot een samenhangend verhaal met een interne logica die niet anders kan luiden, maar alle concurrerende en elkaar overlappende reconstructies samen vormen op hun beurt weer punten die verbonden worden tot de ultieme waarheid over KremlinGate. De Amerikaanse journalistiek beleeft haar beste uur en als hoogste beloning wacht voor individuele journalisten aan de horizon de Pulitzer prijs. Met eeuwige roem. Bob Woodward en Carl Bernstein kregen 55 jaar geleden door het Watergateschandaal als onderzoeksjournalisten voor The Washington Post landelijke bekendheid. Nu laten ze als oude rotten in de media nog steeds hun licht schijnen over een kwestie die het hele land bezighoudt. Deze keer KremlinGate. Onderzoeksvraag is welke gebeurtenissen de doofpot van nu moest verhullen. De doofpot lijkt in het niet te vallen bij wat verborgen moest worden gehouden.

Washington Post: Mueller doet onderzoek naar belemmering van de rechtsgang door Trump

Gisteren kwam The Washington Post met het bericht dat de speciale aanklager Robert Mueller niet alleen kijkt naar het contact van het campagneteam van Donald Trump met het Kremlin tijdens de verkiezingscampagne van 2016, maar ook onderzoekt of Trump persoonlijk betrokken was bij de belemmering van de rechtsgang met betrekking tot dat Rusland-onderzoek. Vanaf het ontslag van James Comey als directeur van de FBI op 9 mei 2017 en de benoeming van Mueller als speciale aanklager op 17 mei 2017 gingen er al geruchten dat er een onderzoek naar de obstructie door Trump opgestart was. Door dit bericht wordt dat definitief bevestigd.

Het slaat Trump en de Republikeinen in het congres de publicitaire wapens uit handen om te zeggen dat er veel rook zonder vuur is. Nu is duidelijk dat Mueller op zoek naar het vuur is. De inzet is hoog, want het kan leiden tot een procedure die leidt tot Trumps afzetting. Bijvoorbeeld na de midterm elections van november 2018 als de Democraten de meerderheid in het Huis zouden hebben veroverd. Dit bericht maakt de positie van Mueller er complexer op omdat het in zijn kaarten laat kijken. Want hoewel vice-minister van Justitie Rod Rosenstein verantwoordelijk is voor de speciale aanklager en nog deze week in een hoorzitting in de Senaat heeft gezegd niet van plan te zijn Mueller te ontslaan, kan Trump op zijn beurt Rosenstein ontslaan en net zoveel andere functionarissen op Justitie totdat hij een hoge ambtenaar gevonden heeft die Robert Mueller in opdracht van Trump wel wenst te ontslaan. Dat scenario doet denken aan Watergate en de zogenaamde Saturday Night Massacre. Rachel Maddow doet verslag en praat met journalist Adam Entous van de Post.