In de NRC-column ‘Staatsinrichting van het internet’ van 18 juni 2012 richt Marjolijn Februari haar pijlen op de Piraten. Doorgaans kan ik me vinden in de bevindingen en observaties van deze columniste. Deze keer niet. Het lijkt erop dat ze een verkeerd beeld van de Piratenpartij heeft, de invloed van de bestaande politiek onderschat, en het belang van internet en de stand van het recht en de democratie overschat.
Op internet dat ze het nieuwe gebied noemt wil ze democratie en recht brengen. Maar Februari is bang dat dit op het continent van onbegrensde mogelijkheden averechts uitpakt: ‘Anderzijds moet je bij het versterken van de plaatselijke democratie wel uitkijken dat je van dat pas ontdekte continent geen producten en vondsten overneemt die averechts werken en die de invloed van de burger in feite doen afnemen’.
Is internet naast de bestaande zeven continenten het achtste continent zoals Februari beweert? Is het internet een fundamenteel andere wereld dan het oude postkoetsen-, telegraaf- of telefoonnet? Was de aparte wereld van bibliotheken, archieven, documenten, atlassen, boeken en tijdschriften ooit een continent? Of stapt het internet gewoon in de voetsporen van deze vroegere achtste continenten? Overwaardering van nieuwe techniek is van alle tijden. Zelfs als een technische vernieuwing tot maatschappelijke doorbraken leidt, rechtvaardigt dat nog niet het idee dat de wereld op haar grondvesten schudt. En een nieuw continent baart.
Februari neemt een aanloop naar de Piratenpartij als ze vertelt op de markt van Turnhout getuige te zijn van een televisieprogramma met een gast van ‘De Vragende Partij‘. Een project van de nieuwsdienst van de Vlaamse publieke televisie VRT om burgers bij de lokale politiek te betrekken. Ze kunnen beleidsvoorstellen bij hun gemeente indienen. Februari vermoedt dat dit initiatief in gang is gezet door het succes van de Duitse Piraten die de publieke software Liquid Feedback toepassen om zo de basis een woordje mee te laten spreken.
Februari heeft gelijk dat Piraten in hun technische kijk op de wereld deze software overschatten. Een techniek kan nooit overleg, sturing en besluitvorming van een politieke partij vervangen, maar deze wel op grotere schaal toepassen. Dus meer burgers bij de politiek betrekken. Die vernieuwing mist Februari. Gechargeerd gezegd verwachten Piraten te veel van nieuwe techniek die basisdemocratie zou realiseren, maar schiet Februari tekort in het besef dat slechts 2% van de bevolking partijlid is en democratie nu ook ver te zoeken is.
Februari gaat de mist in als ze praat over wat ze het ‘tweede piratenprobleem‘ noemt. Ze beschuldigt de partij ervan niet te streven naar transparantie, de pers te weren en de besluitvorming via internet anoniem te laten verlopen. Uit ervaring weet ik dat dit onzin is. Sinds enkele maanden ben ik aangemeld op de mailinglijst van de Piratenpartij. Ik heb zelden zo’n open en transparant forum gezien waar ook de top van de partij meepraat en iedereen antwoordt. En Piraten willen maar al te graag dat hun campagne in de pers gecoverd wordt.
Februari treft doel als ze zegt dat democratie niet afgeschaft moet worden, maar het internet moet versterken. Maar waarom richt ze dat verwijt aan de Piraten? Het zijn belangenorganisaties, bedrijven en landen die de macht op internet naar zich toe trekken. Vreemd om de Piraten te verwijten niet naar democratie en recht te streven, terwijl dat op allerlei plekken ontbreekt. Het zijn de gevestigde partijen die de burger buiten de deur houden en kieshervormingen blokkeren. Daarom zou Februari haar pijlen beter op deze partijen richten. Door internet een apart continent te noemen kan ze voorbijgaan aan een eerlijke vergelijking tussen oud en nieuw.
Foto: Chappatte, Egyptian Revolution, 2011. Credits: Chappatte in “NZZ am Sonntag” (Zurich)
George Knight 