Update: In de Tweede Kamer is met grote zorg gereageerd op het nieuws dat de Amerikanen actief zouden spioneren binnen de Europese Unie, zo noteert Spits. ‘Diplomaten aftappen kan echt niet’, aldus Jeroen Recourt van de PvdA vanmiddag. Hij wil net als veel andere partijen opheldering van minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken). Deze bezoekt de Larense kermis en Amersfoort en doet daar verslag van. Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken wil nu ook opheldering over het afluisteren van EU-diplomaten.
Der Spiegel komt met documenten die aantonen dat de VS de EU bespioneerde. Staatsveiligheidsdienst NSA plaatste afluisterapparatuur in de EU-vestiging in Washington en drong binnen in het computernetwerk. De NSA was ook verantwoordelijk voor het elektronisch afluisteren van EU-gebouwen in Brussel. De VS kijken zo in het hoofd van de EU. Pikant is dat die operatie werd uitgevoerd vanuit het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. Vanuit een apart gebouw van de NSA. Klokkenluider Edward Snowden gaf Der Spiegel de documenten.
Een andere onthulling lijkt hieraan tegenstrijdig. Voormalig NSA-medewerker Wayne Madsen zegt in The Privacy Surgeon dat Europese landen structureel samenwerken met de VS in het verzamelen en uitwisselen van communicatie-inlichtingen. Hij noemt naast Groot-Brittannië, Denemarken, Frankrijk, Spanje, Duitsland en Italië ook Nederland. De laatste zes hebben formeel de derde positie partij onder de NSA Signals Intelligence overeenkomsten en zijn contractueel gebonden aan de VS. Verontwaardiging van regeringsleiders als kanselier Angela Merkel over onthullingen zijn daarom merkwaardig. Madsen vindt recente verklaringen van EU-politici slechts het halve verhaal: ‘I can’t understand how Angela Merkel can keep a straight face – demanding assurances from Obama and the UK – while Germany has entered into those exact relationships‘.
Vandaag ontstond een controverse over de onthulling van Madsen. ‘In afwachting van onderzoek’ trok The Guardian een artikel terug. De scoop zou geen scoop zijn. En Madsen zou samenzweringstheorieën aanhangen. Het leedvermaak bij media die op hun handen zitten was duidelijk. Maar de scoop dat het geen scoop is lijkt op zijn beurt geen scoop te zijn. De essentie van Madsens beweringen is dat de VS en genoemde Europese landen formeel samenwerken op het gebied van spionage. En verplichtingen aan elkaar hebben.
Conclusie is dat spionage tussen landen op allerlei niveau’s speelt en wisselende partners en belangen kent. Hoe dan ook lijken de onthullingen over de relatie van de VS en Europa verder te onderschrijven dat de aanpak van het terrorisme niet de hoofdzaak is. Dit voeren deze landen tegenover hun burgers steeds aan om de grootschalige spionage van die eigen burgers te legitimeren. De Amerikaanse spionage van de EU maakt duidelijk dat het om economische spionage gaat die volstrekt niks met terrorisme te maken heeft. Media die nu nog steeds dat verhaal over veiligheid en terrorisme blijven herhalen kunnen er onderhand van beticht worden dat ze van kwade wil zijn. En hun journalistieke opdracht inwisselen voor een politieke stellingname.
George Knight 